برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
برچسب‌ها: تغییر مسیر جدید پیوندهای ابهام‌زدایی |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اسلام | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }}
| | #تغییر_مسیر [[اولین مسلمانان (ابهام‌زدایی)]] |
| | |
| در هر انقلابی پیش‌گامانی هستند که پایه‌های [[نهضت]] بر دوش آنان قرار می‌گیرد. بعد از [[بعثت پیامبر خاتم]]{{صل}}، [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[حضرت خدیجه]]{{س}} اولین گروندگان به [[اسلام]] بودند و بعد از ایشان افرادی همچون [[جعفر بن ابی‌طالب]]، [[زید بن حارثه]]، [[فاطمه بنت اسد]] و... اسلام آوردند.
| |
| | |
| == مقدمه ==
| |
| در هر انقلابی پیش‌گامانی هستند که پایه‌های [[نهضت]] بر دوش آنان قرار می‌گیرد. آنها در واقع، وفادارترین عناصر انقلابی‌اند؛ زیرا هنگامی که [[پیشوا]] و رهبرشان از هر جهت تنهاست، گرد او را می‌گیرند و با اینکه از جهات مختلف در فشارند و انواع [[خطرها]] از هر طرف آنها را احاطه کرده، دست از [[یاری]] و [[فداکاری]]، برنمی‌دارند. در آغاز [[اسلام]] نیز مانند هر [[انقلاب]] دیگری، [[پیشگامان]] و [[مؤمنان]] نخستین، با [[مشکلات]] فراوانی روبه‌رو بودند. آنها [[شکنجه]] و [[آزار]] می‌شدند، [[ناسزا]] می‌شنیدند، متهم می‌شدند، به زنجیر کشیده می‌شدند و کشته می‌شدند؛ اما با اراده‌ای آهنین و عزمی [[راسخ]] و ایمانی [[استوار]]، در این راه گام نهادند و به استقبال [[خطرها]] رفتند.
| |
| | |
| == نخستین مسلمان ==
| |
| {{اصلی|اولین مسلمان}}
| |
| نخستین کسی که [[اسلام]] آورد و صادقانه از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[پیروی]] و آن حضرت را [[یاری]] و معاونت کرد، [[امیر المؤمنین علی بن ابی طالب]] {{ع}} بود. علّامه امینی در کتاب [[ارزشمند]] خود، [[الغدیر]]، سخن ده‌ها تن از بزرگان [[صحابه]]، [[تابعین]] و اعلام [[مسلمان]] را از ده‌ها منبع معتبر غیر [[شیعی]] آورده که [[تأیید]] و تأکید می‌کند که علی {{ع}} [[نخستین مسلمان]] [[امّت اسلامی]] است<ref>بنگرید: الغدیر، ج۳، ص۹۵- ۹۹؛ ۲۲۴- ۲۳۶؛ ج۹، ص۱۵، ۱۲۲؛ ج۱۰، ص۱۵۶- ۱۵۸، ۱۶۴- ۱۶۸، ۲۹۰- ۳۲۲.</ref>.
| |
| | |
| علی {{ع}} در مناسبت‌های فراوان بر سبقت خویش در اسلام تأکید فرموده است. از جمله: احدی در نماز با [[رسول خدا]] {{صل}} بر من پیشی نگرفت. من نخستین کسی هستم که به رسول خدا {{صل}} ایمان آوردم. من صدیق اکبر هستم. یا فرمود که: احدی را در این [[امّت]] نمی‌شناسد که پیش از او [[خدا]] را [[پرستش]] کرده باشد، مگر رسول خدا {{صل}}. و یا هفت سال پیش از [[مردم]] نماز خواند<ref>بنگرید: الغدیر، ج۳، ص۲۱۳- ۲۲۲؛ ج۱۰، ص۱۵۸- ۱۶۴؛ شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳؛ تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۲۴؛ مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۰۲؛ الاوائل، ج۱، ص۱۹۵؛ وقعة صفّین، ص۳۵۵، ۳۶۰؛ مروج الذهب، ج۲، ص۵۹.</ref>.<ref>[[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[سیرت جاودانه ج۱ (کتاب)|سیرت جاودانه ج۱]]، ص ۲۷۸؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اولین مسلمانان (مقاله)|اولین مسلمانان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۸۱-۱۸۳.</ref>
| |
| | |
| == نخستین مسلمانان ==
| |
| پس از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و [[خدیجه]] {{س}}، [[جعفر بن ابی‌طالب]] [[اسلام]] آورد<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۴؛ ابوالفتح کراجکی، کنزالفوائد، ج۱، ص۲۷۰؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۳۴۱.</ref>. [[شیخ صدوق]] در امالی از [[رسول خدا]] {{صل}} [[نقل]] کرده است که [[جعفر]]، پیش از [[اسلام]] نیز [[موحد]] بوده و هیچ‌گاه [[بت]] نپرستیده است<ref>شیخ صدوق، امالی، ص۷۵.</ref>، پس از [[جعفر]]، [[زید بن حارثه]] [[ایمان]] آورد<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۴.</ref>، [[فاطمه بنت اسد]]، مادر [[امیرمؤمنان]] {{ع}} نیز، دومین زنی بود که [[اسلام]] را پذیرفت<ref>جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، ج۷، ص۶۴.</ref>، [[ابوذر غفاری]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، السیرة النبویه، ج۲، ص۱۳۸، محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ص۳۱۷؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۲۵۲.</ref>، [[عمر بن عنبسه اسلمی]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.</ref> [[خالد بن سعید]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.</ref>، [[عتبة بن غزوان]]<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref>، [[حمزة بن عبدالمطلب]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.</ref> و [[عبیدة بن حارث]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.</ref> نیز از [[پیشگامان]] [[پذیرش]] [[اسلام]] شمرده شده‌اند. ابن‌اسحاق در کتابش، هشت نفر را با عنوان [[مسلمانان]] نخستین، مطرح کرده است که درباره شماری از آنان [[اختلاف]] است، و از همین رو، گروهی از مؤرخان و محققان با او [[مخالفت]] کرده و گزارش وی را نپذیرفته‌اند.
| |
| | |
| دیگر مسلمانانی که مؤرخان و سیره‌نویسان، آنان را نخستین [[مسلمانان]] شمرده‌اند، عبارت‌اند از: [[خباب بن أرت]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref>، [[ابوبکر]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[عثمان بن عفان]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[طلحه بن عبیدالله]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[زبیر بن عوام]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[سعد بن ابی وقاص]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[عبدالرحمان بن عوف]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[سعید بن زید]] و همسرش [[فاطمه بنت عمر بن خطاب]]<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۲.</ref>، [[صهیب]]<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۲، ص۴۱۹؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۲، ص۷۲۸؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱۶.</ref> و [[بلال حبشی]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۴۳؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اولین مسلمانان (مقاله)|اولین مسلمانان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۸۴ ـ ۱۸۵.</ref>
| |
| | |
| ==نخستین مسلمان و نمازگزار==
| |
| [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}}، در میان [[خاندان]] و [[اصحاب پیغمبر]] نخستین کسی است که به [[خدای تعالی]] و پیامبرش [[ایمان]] آورد و این [[حقیقت]] مورد اتفاق همه [[شیعیان]] و [[اکثریت]] قریب به اتفاق [[مورخان]] و [[محدثان]] [[سنی]] است. [[امیرمؤمنان]]{{ع}} خود در این باره می‌فرماید:
| |
| [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} هر سال مدتی در [[کوه]] حرا به سر می‌برد. من او را در این مدت می‌دیدم و جز من کسی او را نمیدید. در آن روزها جز [[پیغمبر]] و [[خدیجه]] کسی به [[اسلام]] نگرویده بود و من سومین بودم. [[نور]] [[وحی]] و [[رسالت]] را می‌دیدم و بوی [[نبوت]] را استشمام می‌کردم<ref>ر.ک: شیخ مفید، الارشاد، ج۱، ص۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۹۱؛ نهج البلاغه، ص۸۱۲.</ref>. من بر [[فطرت]] اسلام متولد شدم و در ایمان و [[هجرت]] بر همه پیشی گرفتم<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۴۶.</ref>.
| |
| در جایی دیگر خطاب به [[مردم]] می‌فرماید: «میدانید که من نخستین کس از شمایم که به [[خدا]] و پیغمبرش ایمان آورد و پس از من بود که شما دسته دسته به اسلام گرویدید»<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳.</ref>. از عبارت {{عربی|انا اول من أكن}} در متن [[عربی]] این [[حدیث]]، پیدا است که آن حضرت حتی پیش از خدیجه به پیغمبر اکرم{{صل}} ایمان داشته و کسی در ایمان به پیغمبر بر او پیشی نگرفته است. [[ابن هشام]]، قدیم‌ترین [[مورخ]] [[مسلمان]] و از [[اهل تسنن]]، در کتاب [[سیره]]، تحت عنوان «علی نخستین کس که اسلام آورد» بخشهایی را به شرح ایمان آن حضرت اختصاص داده است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۶۲. ابن سعد نیز در کتاب خود، علی{{ع}} را نخستین کسی می‌داند که به پیغمبر ایمان آورد. (ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۱).</ref>. [[ابن اثیر جزری]]، دانشمند [[متعصب]] سنی، می‌نویسد: «[[علی بن ابی طالب]] در گفتار بسیاری از [[علما]] نخستین کسی از مردم است که اسلام آورد»<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۹۱.</ref>. وی همچنین از [[انس بن مالک]] [[روایت]] می‌کند که پیغمبر اکرم{{صل}} در [[روز]] [[دوشنبه]] [[مبعوث]] شد و علی [[روز]] سهشنبه [[اسلام]] آورد<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۹۳.</ref>.
| |
| | |
| [[برهان]] الدین [[حلبی]] [[شافعی]] از [[سلمان فارسی]] [[روایت]] می‌کند که [[پیغمبر]] فرمود:
| |
| نخستین کس از این [[امت]] که بر [[حوض]] [[[کوثر]]] در می‌آید، نخستین کسی است که [[ایمان]] آورده است؛ یعنی [[علی بن ابی طالب]]. این سخن را هنگامی فرمود که [[فاطمه]] را به ازدواجش درآورده بود و به او [[[فاطمه]]] فرمود: «همسرت [[سرور]] [همه [[مردم]]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] است؛ زیرا نخستین فرد از [[اصحاب]] من است که اسلام آورد»<ref>حلبی، السیرة الحلبیه، ج۱، ص۲۶۸.</ref>.
| |
| [[علامه امینی]] در کتاب گرانقدر [[الغدیر]] [[عقیده]] بیش از پنجاه تن از [[صحابه]] و [[تابعین]]، از جمله [[عمر بن خطاب]] را به نقل از منابع معتبر [[اهل تسنن]] آورده است که همه گفته‌اند: علی بن ابی طالب نخستین کسی بود که به پیغمبر [[خدا]]{{صل}} ایمان آورد<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۳، ص۲۲۴ به بعد.</ref>. به نوشته [[مسعودی]] بسیاری از مردم بر این باورند که علی{{ع}} هرگز به خدا [[شرک]] نورزید تا از نو اسلام آورد، بلکه در همه امور پیرو پیغمبر خدا{{صل}} بود و به او [[اقتدا]] می‌کرد و بر همین حال به [[بلوغ]] رسید. خدا به او [[عصمت]] داد و او را مستقیم داشت و برای [[پیروی از پیغمبر]] خود [[توفیق]] داد؛ زیرا آن دو در [[طاعات]] مجبور و [[مضطر]] نبودند، بلکه با [[اختیار]] و [[قدرت]]، [[بندگی]] [[خداوند]] و [[پرهیز]] از مناهی [[الهی]] را برگزیدند<ref>مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۳.</ref>. بنابر عقیده مشهور میان [[شیعه]] و [[سنی]]، علی{{ع}} هنگام [[ایمان آوردن]] به [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} ده سال داشت<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۹۲؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۳۸، ص۲۶۲.</ref>.
| |
| | |
| پس از آنکه [[بعثت]] پیغمبر اکرم{{صل}} به [[فرمان خدا]] به گونه رسمی پا گرفت، [[جبرئیل]] برای دومین بار بر آن حضرت نازل شد و آبی از [[آسمان]] آورد و روش [[وضو]] گرفتن و نمازگزاردن و [[رکوع]] و [[سجود]] را [[تعلیم]] داد<ref>احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} نیز به [[خدیجه]] و علی{{ع}} آموخت و چون به [[نماز]] ایستاد، علی{{ع}} در ده سالگی پشت سرش ایستاد و به آن حضرت [[اقتدا]] کرد و خدیجه نیز در پشت سر علی{{ع}} به نماز ایستاد<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۸، ص۱۸۴.</ref>. برخی منابع معتبر [[سنی]] از [[امیرمؤمنان]]{{ع}} [[روایت]] کرده‌اند که فرمود: «من [[بنده خدا]] و [[برادر]] [[پیغمبر]] خدایم و من [[صدیق]] اکبرم. جز من کسی، مگر دروغگوی تهمتزن، مدعی آن نشود. من هفت سال پیش از [[مردم]] با پیغمبر [[خدا]] نماز گزاردم. من نخستین کسی بودم که با آن حضرت نماز گزاردم»<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۳، ص۲۲۱، به نقل از منابع معتبر سنی، ابن سعد نیز روایت می‌کند که علی{{ع}} نمازگزار بوده است. (الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۱).</ref>. نیز روایت است که امیرمؤمنان{{ع}} بر [[منبر]] [[مسجد]] [[بصره]] فرمود: «من صدیق اکبرم؛ پیش از آنکه [[ابوبکر]] [[ایمان]] آورد، ایمان آوردم و پیش از آنکه [[اسلام]] آورد، اسلام آوردم»<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۱، ص۲۶.</ref>. [[شیخ مفید]] به سند خود از [[انس بن مالک]] روایت می‌کند که گفت: «پیغمبر فرمود: [[فرشتگان]] هفت سال بر من و علی [[درود]] میفرستادند؛ زیرا در این مدت جز من و علی، شهادتی بر [[یگانگی خدا]] و [[رسالت]] محمد به [[آسمان]] نمیرسید»<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۱، ص۲۶.</ref>. [[ابن اثیر جزری]]، دانشمند [[متعصب]] سنی، از [[ابوایوب انصاری]] روایت می‌کند که گفت: «[[پیغمبر اکرم]]{{صل}} فرمود: فرشتگان هفت سال بر من و علی درود میفرستادند؛ زیرا در این مدت هیچ مردی با من، جز علی، نماز نگزارد»<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۴، ص۹۴.</ref>.<ref>[[محمد حسین رجبی|رجبی، محمد حسین]]، [[امام علی در عهد پیامبر (مقاله)| مقاله «امام علی در عهد پیامبر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۱۵۰.</ref>
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| # [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اولین مسلمانان (مقاله)|اولین مسلمانان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']] | |
| # [[پرونده:13790010.jpg|22px]] [[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[سیرت جاودانه ج۱ (کتاب)|'''سیرت جاودانه ج۱''']]
| |
| # [[پرونده:1368106.jpg|22px]] [[محمد حسین رجبی|رجبی، محمد حسین]]، [[امام علی در عهد پیامبر (مقاله)| مقاله «امام علی در عهد پیامبر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۸''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:اسلام]]
| |
