قانون‌مداری در معارف و سیره علوی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث قانون‌مداری است. قانون‌مداری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: قانون‌مداری در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

علی(ع) به تمام معنای کلمه، قانونمدار و مجری قانون الهی بود و در این راه بین خودی و غریبه تفاوتی نمی‌گذاشت و اگر کسی برخلاف قانون عمل می‌کرد، بدون در نظر گرفتن موقعیت و مقام وی، حدود الهی و قانونی را بر وی اجرا می‌کرد و هیچ واسطه و شفاعتی را نمی‌پذیرفت و در این مورد دقیق عمل می‌کرد. برخی درباره شدت عمل علی(ع) در اجرای قانون الهی، از کلمه «سختگیری» استفاده می‌کنند که درست نیست. عمل به قانون و اجرای آن سختگیری نیست، بلکه عمل به وظیفه است.

امام باقر(ع) روایت کرده است که حضرت علی(ع) مردی از بنی‌اسد را که مرتکب خلافی شده بود، دستگیر کرد. گروهی از خویشاوندان وی جمع شدند و از امام حسن(ع) خواستند تا با آنان نزد علی(ع) برود و از مرد اسدی شفاعت کند؛ اما امام حسن(ع) که پدر خود و التزام وی به قانون را به خوبی می‌شناخت، به آنان فرمود: خود نزد علی(ع) بروید؛ چون وی شما را به خوبی می‌شناسد؛ پس آنان علی(ع) را دیدار کردند و از وی خواستند تا از حد زدن مرد اسدی صرف‌نظر کند. حضرت در پاسخ فرمود: اگر چیزی را از من بخواهید که خود مالک آن باشم، به شما خواهم داد. آن گروه که گمان می‌کردند علی(ع) به آنان پاسخ مثبت داده، از نزد وی بیرون آمدند. امام حسن(ع) از آنان پرسید: چه کردید؟ گفتند: قول مساعد داد و سخنانی را که بین علی(ع) و خودشان مطرح شده بود، نقل کردند. امام حسن(ع) به آنان فرمود: شما کاری نکرده‌اید و دوستتان تازیانه خواهد خورد. علی(ع) مرد اسدی را بیرون آورد و تازیانه زد؛ سپس فرمود: به خدا سوگند! من مالک و اختیار این امر نبودم که وی را ببخشم.

منابع

1. رفیعی، علی، مقاله «سیره امام علی»، دانشنامه امام علی ج۱۰