آیه خیر البریة: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
این [[آیه]] در [[شأن]] [[حضرت علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} نازل شده است. از [[جابر بن عبدالله انصاری]] [[نقل]] کرده‌اند که گفته است: روزی با [[پیامبر]] {{صل}} کنار [[کعبه]] نشسته بودیم که [[علی]] {{ع}} پیش ما آمد. چون چشم [[پیامبر]] {{صل}} به وی افتاد، فرمود: "برادرم آمد!" آن گاه رو به سوی [[کعبه]] کرد و فرمود: "به خدای این خانه [[سوگند]] که این مرد پیش از همه شما به [[خدا]] [[ایمان]] آورده و بیش از همه شما [[خدا]] را [[فرمان]] بُرده است و از همه شما به [[پیمان الهی]] وفادارتر است و بیش از شما به [[حکم خدا]] [[داوری]] کرده است و در تقسیم [[بیت المال]] دادگرتر است و در [[رفتار]] با رعیت بهتر است و مقامش والاتر است". در این هنگام بود که آیه {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...}} نازل شد و از آن پس هر گاه [[علی]] می‌آمد، [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} می‌گفتند: " | این [[آیه]] در [[شأن]] [[حضرت علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} نازل شده است. از [[جابر بن عبدالله انصاری]] [[نقل]] کرده‌اند که گفته است: روزی با [[پیامبر]] {{صل}} کنار [[کعبه]] نشسته بودیم که [[علی]] {{ع}} پیش ما آمد. چون چشم [[پیامبر]] {{صل}} به وی افتاد، فرمود: "برادرم آمد!" آن گاه رو به سوی [[کعبه]] کرد و فرمود: "به خدای این خانه [[سوگند]] که این مرد پیش از همه شما به [[خدا]] [[ایمان]] آورده و بیش از همه شما [[خدا]] را [[فرمان]] بُرده است و از همه شما به [[پیمان الهی]] وفادارتر است و بیش از شما به [[حکم خدا]] [[داوری]] کرده است و در تقسیم [[بیت المال]] دادگرتر است و در [[رفتار]] با رعیت بهتر است و مقامش والاتر است". در این هنگام بود که آیه {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...}} نازل شد و از آن پس هر گاه [[علی]] می‌آمد، [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} می‌گفتند: "بهترین آفریده خدا پس از [[پیامبر]] آمد!"<ref>شواهد التنزیل، ۲/ ۴۶۷؛ نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۸۷۴؛ تفسیر نمونه، ۲۷/ ۲۱۰.</ref>. روایاتی فراوان از [[شیعه]] و [[سنی]] [[نقل]] است که بنابر آنها مراد از "هُم خیر البریه" [[علی]] {{ع}} و [[پیروان]] او است<ref>تفسیر نمونه، ۲۷/ ۲۱۰.</ref>. | ||
[[مقاتل بن سلیمان]] از [[ابن عباس]] [[روایت]] کرده است که این [[آیه]] در [[ | [[مقاتل بن سلیمان]] از [[ابن عباس]] [[روایت]] کرده است که این [[آیه]] در شأن [[امام علی]] {{ع}} و [[اهل بیت]] {{ع}} او نازل شده است<ref>مجمع البیان، ۱۰/ ۵۲۴.</ref>. در روایتی از [[ابوبرزه]] [[نقل]] است که چون [[پیامبر اسلام]] {{صل}} این [[آیه]] را قرائت کرد، فرمود: "[[یا علی]]! آنان، تو و شیعیانت هستید و [[وعده]] من و شما، [[حوض کوثر]]!"<ref>شواهد التنزیل، ۲/ ۴۶۱.</ref> با بررسی این [[آیه]] و احادیثی که آن را [[تفسیر]] کرده‌اند، بر می‌آید که [[خداوند]] و [[پیامبر]] گرامی‌اش {{صل}}، شایسته‌ترین کس به [[خلافت]] را معرفی کرده‌اند تا [[امامت]] و [[هدایت]] [[امت]] به دست شایستگان افتد و [[مسلمانان]] از [[گمراهی]] و حیرانی در [[امان]] مانند. نیز از این [[روایات]] می‌توان فهمید که اصطلاح "[[شیعه]]" در عصر پیامبر {{صل}} و به دست ایشان پدید آمده و میان [[مسلمانان]] رواج یافته است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۴۸ ـ ۴۹.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۰ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آیات امامت امام علی است. آیه خیر البریة از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آیه خیر البریة در کلام اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| آیه خیر البریة | |
|---|---|
 | |
| ترجمه آیه | |
| مشخصات آیه | |
| بخشی از | آیهٔ ۷ سورهٔ بینه از جزء ۳۰ قرآن کریم |
| محتوای آیه | |
| شأن نزول آیه | نزول آیه در شأن علی بن ابی‌طالب(ع) |
| مصادیق برای آیه | امیرالمؤمنین(ع) |
| دلالت آیه |
|
متن آیه: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ﴾[۱].
مقدمه
این آیه در شأن حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) نازل شده است. از جابر بن عبدالله انصاری نقل کرده‌اند که گفته است: روزی با پیامبر (ص) کنار کعبه نشسته بودیم که علی (ع) پیش ما آمد. چون چشم پیامبر (ص) به وی افتاد، فرمود: "برادرم آمد!" آن گاه رو به سوی کعبه کرد و فرمود: "به خدای این خانه سوگند که این مرد پیش از همه شما به خدا ایمان آورده و بیش از همه شما خدا را فرمان بُرده است و از همه شما به پیمان الهی وفادارتر است و بیش از شما به حکم خدا داوری کرده است و در تقسیم بیت المال دادگرتر است و در رفتار با رعیت بهتر است و مقامش والاتر است". در این هنگام بود که آیه ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...﴾ نازل شد و از آن پس هر گاه علی می‌آمد، اصحاب پیامبر (ص) می‌گفتند: "بهترین آفریده خدا پس از پیامبر آمد!"[۲]. روایاتی فراوان از شیعه و سنی نقل است که بنابر آنها مراد از "هُم خیر البریه" علی (ع) و پیروان او است[۳].
مقاتل بن سلیمان از ابن عباس روایت کرده است که این آیه در شأن امام علی (ع) و اهل بیت (ع) او نازل شده است[۴]. در روایتی از ابوبرزه نقل است که چون پیامبر اسلام (ص) این آیه را قرائت کرد، فرمود: "یا علی! آنان، تو و شیعیانت هستید و وعده من و شما، حوض کوثر!"[۵] با بررسی این آیه و احادیثی که آن را تفسیر کرده‌اند، بر می‌آید که خداوند و پیامبر گرامی‌اش (ص)، شایسته‌ترین کس به خلافت را معرفی کرده‌اند تا امامت و هدایت امت به دست شایستگان افتد و مسلمانان از گمراهی و حیرانی در امان مانند. نیز از این روایات می‌توان فهمید که اصطلاح "شیعه" در عصر پیامبر (ص) و به دست ایشان پدید آمده و میان مسلمانان رواج یافته است[۶].
