موعظه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

#{{متن قرآن|ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ}}<ref>«(مردم را) به راه پروردگارت با حکمت و پند نیکو فرا خوان و با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>.

#{{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى}}<ref>«بگو: تنها شما را به (سخن) یگانه‌ای اندرز می‌دهم و آن اینکه: دو تن دو تن و تک تک برای خداوند قیام کنید» سوره سبأ، آیه ۴۶.</ref>.

== نکات ==

در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:

# [[موعظه]] و [[نصیحت]] به [[مردم]] با زبانی رسا [[وظیفه پیامبر]]: {{متن قرآن|...وَعِظْهُمْ وَقُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا}}؛

# [[پیامبر]] [[مأمور]] [[دعوت]] [[مردم]] به [[توحید]] و راه [[خداوند]] با [[موعظه]] [[حسنه]]؛

نصحیت در [[فرهنگ قرآن]] که بار [[تربیتی]] و اصلاحی و درجه‌ای بالاتر از نقد و [[انتقاد]] دارد و در آن معنای مشفقانه و خالصانه در آن نهفته و این کلمه با هیئت‌های مختلف فعلی و اسمی در [[قرآن]] ۱۲ بار به کار رفته است، و البته دو جنبه دارد، یکی نصحیت [[پیامبران]] به [[مؤمنین]] و دیگری نصحیت [[مؤمنین]] به [[پیامبران]]. مثل: {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ}}<ref>«پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۸.</ref>. یا مثل نصحیت آن [[اسرائیلی]] به [[موسی]]: {{متن قرآن|وَجَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ}}<ref>«و مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد؛ گفت: ای موسی! سرکردگان (شهر) در کار تو همدل شده‌اند تا تو را بکشند پس (از شهر) بیرون رو که من از خیرخواهان توام» سوره قصص، آیه ۲۰.</ref> چنان‌که گاهی جنبه فریبکارانه آن در [[قرآن]] در [[حق]] [[شیطان]] [[نقل]] شده که مدعی نصحیت [[بنی‌آدم]] بود و بر این مطلب هم [[سوگند]] یاد کرد: {{متن قرآن|فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ... وَقَاسَمَهُمَا إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ}}<ref>«پس شیطان آن دو را به وسوسه افکند... و برای آن دو سوگند خورد که من از خیرخواهان شمایم» سوره اعراف، آیه ۲۰-۲۱.</ref>. اما درباره [[پیامبر اسلام]] یک بار به کار رفته و آن هم در جایی است که برای [[خدا]] و پیامبرش قصد و [[نیت]] [[خیرخواهی]] دارند: {{متن قرآن|نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«چون خیرخواه خداوند و پیامبرش باشند گناهی نیست» سوره توبه، آیه ۹۱.</ref> یعنی شرکت نکردن آنان به خاطر عذر و [[مشکلات]] بوده و قصد فرار نداشته‌اند و [[خیرخواهی]] [[خدا]] و [[رسول]] می‌کنند. [[دل‌ها]] و نیاتشان از [[خیانت]] و [[غش]] دور بوده، و نخواسته‌اند در امر [[جهاد]] تقاعد و کارشکنی کنند. مثل [[توبه]] واقعی و نصوح که نوعی [[خلوص]] در [[نیت]] را می‌طلبد: {{متن قرآن|تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا}}<ref>«ای مؤمنان! به سوی خداوند توبه‌ای راستین کنید» سوره تحریم، آیه ۸.</ref> این معنا اندکی از معنای متعارف نصحیت به دور است.

#{{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بر ناتوانان و بیماران و آنان که چیزی برای بخشیدن (به راه و راهیان جهاد) نمی‌یابند چون خیرخواه خداوند و پیامبرش باشند گناهی نیست؛ (آری) بر نیکوکاران ایرادی نیست و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۹۱.</ref>.

# معذوران و معاف‌شدگان از [[جهاد]] مصون از هرگونه تعرض آحاد [[جامعه اسلامی]] در صورت [[نصیحت]] و [[خیرخواهی]] برای [[خدا]]، [[دین]] و [[پیامبر]] [[رهبر]] [[جامعه اسلامی]] {{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ}}؛

# [[نصیحت]] و [[خیرخواهی]] در [[راه خدا]] و رضای [[پیامبر خدا]] موجب قرار گرفتن در زمره محسنان {{متن قرآن|مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ}}؛

== منابع ==

{{منابع}}

{{پایان منابع}}