توغ: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = عزاداری | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
{{سوگواری امام حسین}} | {{سوگواری امام حسین}} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
از جمله وسایل تزیینی دسته‌های [[عزاداری]] است و قدمت آن به [[عهد]] صفویّه می‌رسد. | از جمله وسایل تزیینی دسته‌های [[عزاداری]] است و قدمت آن به [[عهد]] صفویّه می‌رسد. پایه‌ای است که بر روی آن یک صندوق و بر روی صندوق، زبانه بلندی قرار دارد و شالی نیز بر سر زبانه می‌بندند و مانند علمات، یک نفر آن را حمل می‌کند<ref>تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۲۱۶.</ref>. این کلمه در اصل به معنای دم اسب است (در ترکی) که بر سر [[علم]] می‌بسته‌اند. به نوشته دهخدا: "[[علم]] مانندی که بر سر آن به جای [[پرچم]]، منگوله‌ای از پشم یا ابریشم آویزند، [[بیرق]] ترکان [[عثمانی]]، و آن دم اسبی بود بر سر نیزه و بر آن گروهه‌ای از زر"<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. "در اصل، یکی از [[آلات جنگی]] بوده است. به نوشته [[حسین]] [[واعظ]] کاشفی در [[فتوت]] [[نامه]] "[[توق]]، همین نیزه است، امّا به شرط آنکه [[پرچم]] داشته باشد... [[توق]]، اصل و نشانه را گویند و در هر لشکرگاهی که [[توق]] زدند، هر کس می‌داند که جای او کجاست، آنجا رود...". در عصر صفویّه، توغ از تجهیزات دسته بود، امّا زبانه نداشت. اکنون توغ‌ها دارای زبانه هستند... هر تکیه تعدادی توغ دارد که در روزهای خاصّ از ایّام [[محرّم]]، آنها را [[جامه]] ([[لباس]])می کنند... [[مردم]] [[عزادار]]، با نظمی خاصّ در دسته‌های سینه زنی و زنجیر زنی وارد تکیه شده و به دنبال آن توغ‌ها با شور و هیجانی خاصّ، به همراه شیون و ناله مردان و [[زنان]] به حالت نیمه افراشته نگه داشته می‌شوند..."<ref>کیهان فرهنگی (مجله)، سال ۱۰، شماره ۳، ص۳۱.</ref>. این‌گونه [[احساسات]] و [[شعائر مذهبی]] ستودنی است، ولی کاش نیمی از آنچه به تجهیزات و علمات و [[توق]] و ابزار، بها داده می‌شود، برای محتوای [[عاشورا]] و [[تعالیم]] [[نهضت]] [[امام حسین]] {{ع}} و [[هدف]] [[عزاداری]] بها داده شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۳۲.</ref>. | ||
پایه‌ای است که بر روی آن یک صندوق و بر روی صندوق، زبانه بلندی قرار دارد و شالی نیز بر سر زبانه می‌بندند و مانند علمات، یک نفر آن را حمل می‌کند<ref>تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۲۱۶.</ref>. این کلمه در اصل به معنای دم اسب است (در ترکی) که بر سر [[علم]] می‌بسته‌اند. به نوشته دهخدا: "[[علم]] مانندی که بر سر آن به جای [[پرچم]]، منگوله‌ای از پشم یا ابریشم آویزند، [[بیرق]] ترکان [[عثمانی]]، و آن دم اسبی بود بر سر نیزه و بر آن گروهه‌ای از زر"<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. "در اصل، یکی از [[آلات جنگی]] بوده است. به نوشته [[حسین]] [[واعظ]] کاشفی در [[فتوت]] [[نامه]] "[[توق]]، همین نیزه است، امّا به شرط آنکه [[پرچم]] داشته باشد... [[توق]]، اصل و نشانه را گویند و در هر لشکرگاهی که [[توق]] زدند، هر کس می‌داند که جای او کجاست، آنجا رود...". در عصر صفویّه، توغ از تجهیزات دسته بود، امّا زبانه نداشت. اکنون توغ‌ها دارای زبانه هستند... هر تکیه تعدادی توغ دارد که در روزهای خاصّ از ایّام [[محرّم]]، آنها را [[جامه]] ([[لباس]])می کنند... [[مردم]] [[عزادار]]، با نظمی خاصّ در دسته‌های سینه زنی و زنجیر زنی وارد تکیه شده و به دنبال آن توغ‌ها با شور و هیجانی خاصّ، به همراه شیون و ناله مردان و [[زنان]] به حالت نیمه افراشته نگه داشته می‌شوند..."<ref>کیهان فرهنگی (مجله)، سال ۱۰، شماره ۳، ص۳۱.</ref>. این‌گونه [[احساسات]] و [[شعائر مذهبی]] ستودنی است، ولی کاش نیمی از آنچه به تجهیزات و علمات و [[توق]] و ابزار، بها داده می‌شود، برای محتوای [[عاشورا]] و [[تعالیم]] [[نهضت]] [[امام حسین]] {{ع}} و [[هدف]] [[عزاداری]] بها داده شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۳۲.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
{{عزاداری محرم}} | {{عزاداری محرم}} | ||
[[رده:عزاداری]] | |||
[[رده:آیین‌های سوگواری شیعه]] | [[رده:آیین‌های سوگواری شیعه]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | ||
نسخهٔ ۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۵
 |
| سوگواری امام حسین |
| رویدادها |
|---|
| واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
| افراد |
| علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| جای‌ها |
| حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت‌ها |
| تاسوعا • عاشورا • اربعین |
| مراسم |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
مقدمه
از جمله وسایل تزیینی دسته‌های عزاداری است و قدمت آن به عهد صفویّه می‌رسد. پایه‌ای است که بر روی آن یک صندوق و بر روی صندوق، زبانه بلندی قرار دارد و شالی نیز بر سر زبانه می‌بندند و مانند علمات، یک نفر آن را حمل می‌کند[۱]. این کلمه در اصل به معنای دم اسب است (در ترکی) که بر سر علم می‌بسته‌اند. به نوشته دهخدا: "علم مانندی که بر سر آن به جای پرچم، منگوله‌ای از پشم یا ابریشم آویزند، بیرق ترکان عثمانی، و آن دم اسبی بود بر سر نیزه و بر آن گروهه‌ای از زر"[۲]. "در اصل، یکی از آلات جنگی بوده است. به نوشته حسین واعظ کاشفی در فتوت نامه "توق، همین نیزه است، امّا به شرط آنکه پرچم داشته باشد... توق، اصل و نشانه را گویند و در هر لشکرگاهی که توق زدند، هر کس می‌داند که جای او کجاست، آنجا رود...". در عصر صفویّه، توغ از تجهیزات دسته بود، امّا زبانه نداشت. اکنون توغ‌ها دارای زبانه هستند... هر تکیه تعدادی توغ دارد که در روزهای خاصّ از ایّام محرّم، آنها را جامه (لباس)می کنند... مردم عزادار، با نظمی خاصّ در دسته‌های سینه زنی و زنجیر زنی وارد تکیه شده و به دنبال آن توغ‌ها با شور و هیجانی خاصّ، به همراه شیون و ناله مردان و زنان به حالت نیمه افراشته نگه داشته می‌شوند..."[۳]. این‌گونه احساسات و شعائر مذهبی ستودنی است، ولی کاش نیمی از آنچه به تجهیزات و علمات و توق و ابزار، بها داده می‌شود، برای محتوای عاشورا و تعالیم نهضت امام حسین (ع) و هدف عزاداری بها داده شود[۴].
منابع
پانویس
- ↑ تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۲۱۶.
- ↑ لغت‌نامه، دهخدا.
- ↑ کیهان فرهنگی (مجله)، سال ۱۰، شماره ۳، ص۳۱.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۱۳۲.
| سنت‌ها و مراسم‌ها |  | |
|---|---|---|
| روضه‌ها | ||
| تعزیه‌ها | ||
| مناسبت‌ها | ||
| مکان‌ها | ||
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیه‌ها | ||
| وابسته | ||