|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| == مقدمه ==
| | #تغییر_مسیر [[عاشورا و انقلاب اسلامی ایران]] |
| [[نهضت عاشورا]] به لحاظ ماهیّت اسلام‌خواهی، [[اصلاح‌طلبی]] و ظلم‌ستیزی‌اش، همواره الهام‌بخش انقلابیّون و [[حرکت‌های اصلاحی]] بوده است. [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز از آن سرچشمه [[سیراب]] شد و از محتوای [[عاشورا]] [[الهام]] گرفت. این الهام‌گیری هم از سوی [[رهبر انقلاب]] بود، هم از ناحیۀ [[مردم]]. شرایط [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[ایران]] قبل از [[انقلاب]]، شبیه دوران [[بنی امیّه]] بود. [[فساد]] و [[ظلم]] [[حاکمیّت]] داشت، [[اسلام]] در حال نابودی بود، [[تبلیغات]] ضدّ [[اسلامی]] در [[اختیار]] [[طاغوت]] بود، ابتذال [[فرهنگی]] و غربزدگی، معروف شدن منکر، منکر شدن معروف، به زندان افتادن [[آزاد]] مردان، [[حیف و میل بیت المال]] در [[راه]] عیاشی‌های [[طاغوت]]، همه شرایطی را به وجود آورده بود که اصلاحی عمیق را می‌طلبید. تا [[زور]] بعنوان عامل استقرار [[حکومت]] [[نفی]] شود و معیار‌ها [[حاکم]] گردد. | |
| | |
| [[امام]] [[امّت]]، با [[الهام]] از [[عاشورا]]، [[روح]] [[حماسه]] و [[غیرت دینی]] را در [[مردم]] دمید، به [[حکومت اسلامی]] و [[حاکمیّت]] ارزش‌های [[قرآنی]] فرا خواند، [[مفاسد]] رژیم [[طاغوت]] را بر شمرد و در دوران [[تبعید]] هم از این [[راه]] [[دست]] برنداشت. [[مردم]]، [[مبارزات]] خود را بر ضدّ [[یزید]] زمانه می‌دانستند و از [[تبیین]] [[مفاسد]] [[معاویه]]، [[یزید]]، [[ابن زیاد]] و... ذهن‌ها به [[مفاسد]] و [[مظالم]] [[طاغوتیان]] منتقل می‌شد. مجالس [[محرّم]]، [[منبرها]]، وعظ‌ها، نوحه‌ها رنگ و حال و هوای [[سیاسی]] و انقلابی گرفت. حتّی شعار‌های [[مردم]] در [[راه]] پیمایی‌های ضدّ طاغوتی، پیوند [[انقلاب]] و [[عاشورا]] را می‌رساند ([[رهبر]] ما خمینیه، [[نهضت]] ما [[حسینیه]]). [[عاشورا]] محور [[بسیج]] [[مردم]] و شورگستری بر ضدّ [[طاغوت]] شد. عنصر [[شهادت]] به مبارزۀ [[مردم]] [[جان]] و [[روح]] بخشید.
| |
| | |
| [[خانواده‌ها]] شهدای خود را به [[فرمان]] [[حسین]] زمان و [[محشور]] با [[شهدای کربلا]] می‌دانستند.
| |
| [[امام]] [[امّت]]، در سخنرانی‌هایش و نیز در مصاحبه‌ها، [[مشروعیّت]] [[حکومت]] شاه را زیر سؤال برد و خواستار [[تشکیل حکومت اسلامی]] بود. آنگونه که [[سیدالشهدا]] {{ع}} نیز با [[امتناع]] از [[بیعت]]، [[خلافت]] [[یزید]] را [[نامشروع]] و غاصبانه دانست. نگرش [[سیاسی]] به [[حادثۀ کربلا]] و درس‌آموزی از [[قیام عاشورا]]، سرلوحۀ [[دعوت]] [[امام خمینی]] و همفکران او بود و اعلام اینکه همه جا [[کربلا]] و هر روز عاشوراست، تأکیدی بر این برداشت بود. [[قتل عام]] ۱۵ خرداد، گرچه بظاهر [[سرکوب]] [[نهضت]] [[امام]] بود، امّا خون‌های [[شهدا]] و افشاگری‌ها و [[مبارزات]] بعدی، اذهان را برای یک [[انقلاب]] آماده ساخت. [[عاشورای حسینی]] هم در ظاهر، با [[شهادت امام]] و یارانش به پایان رسید، ولی همان حادثه، بذر تحرّک‌ها و بیدارگری‌های عظیمی را افشاند و به بار نشست. [[امام]] [[امّت]]، با توجّه به قدرت جذب، [[الهام]]، [[سازماندهی]] و شورآفرینی [[کربلا]] و عزاداری‌های ایام [[محرّم]] و دسته‌های [[عزاداری]]، این [[سنّت]] دیرین را بشدّت، [[حمایت]] کرد.
| |
| | |
| همچنانکه خطابۀ [[امام خمینی]] در ۱۵ خرداد (۱۲ [[محرم]]) آغاز این [[نهضت]] بود، راهپیمایی‌های [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] نیز در آخرین سال [[حکومت]] رژیم پهلوی، ضربۀ نهایی را بر آن زد. [[امام]] تأکید داشت که [[روحانیون]] و خطبا، حدّ اعلای استفاده را از [[منابر]] [[حسینی]] در ماه [[محرم]] و صفر داشته باشند. بهره‌هایی که [[عاشورای حسینی]] به [[پیروزی انقلاب]] رساند، فراوان بود.
| |
| به تعبیر [[امام]] [[امّت]]: "اگر [[قیام]] [[حضرت]] [[سیدالشهدا]] {{ع}} نبود، امروز ما هم نمی‌توانستیم [[پیروز]] شویم"<ref>صحیفه نور، ج۱۷، ص۶۰.</ref>. "واقعۀ [[عظیم]] [[عاشورا]] از ۶۱ [[هجری]] تا خرداد ۶۱ و از آن تا [[قیام]] [[عالمی]] [[بقیة الله]] ارواحنا لمقدمه الفداء، در هر مقطع انقلاب‌ساز است"<ref>صحیفه نور، ج۱۶، ص۲۱۹.</ref>.
| |
| | |
| [[عاشورا]] و [[جبهه‌ها]]: پس از [[پیروزی انقلاب]] نیز، آنچه [[ملّت]] را در مقابل [[استکبار جهانی]]، [[مقاوم]] و بی باک ساخت و [[امّت]] انقلابی و [[رهبری]] [[انقلاب]]، تن به [[سازش]] ندادند، همان درس عزّتی بود که از {{متن حدیث|هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة}} [[اباعبدالله]] آموخته بودند و آنچه که در سال‌های [[دفاع]] [[مقدّس]]، [[جبهه‌ها]] را گرم نگه می‌داشت و سیل نیروی [[عظیم]] [[انسانی]] به [[جبهه‌ها]] سرازیر می‌شد و [[فتح]] الفتوح‌ها می‌آفرید، درس‌های آموخته از [[کربلا]] و [[مکتب]] [[شهادت]] بود. [[امام]] [[امّت]] فرمود: "[[انقلاب اسلامی ایران]]، پرتوی از [[عاشورا]] و [[انقلاب]] [[عظیم]] [[الهی]] آن است"<ref>صحیفه نور، ج۱۸، ص۱۲.</ref>. و فرمود: "این [[خون]] [[سیدالشهدا]] است که خون‌های همۀ ملّت‌های [[اسلامی]] را به [[جوش]] می‌آورد"<ref>صحیفه نور، ج۱۵، ص۲۰۴.</ref>.
| |
| آنچه [[عاشورا]] داشت، یک بار [[ایدئولوژیکی]] و انگیزۀ مکتبی برای [[مبارزه]] بود. این محتوا در [[ذهن]] [[رهبر انقلاب]] و در [[دل]] [[پیروان]] او شکل گرفت و [[نهضت]] را پدید آورد و پس از [[پیروزی]] هم هشت سال [[دفاع]] خونین از [[انقلاب]] را اداره و [[تغذیه]] کرد. [[فرهنگ عاشورا]] و [[الهام]] از اسوه‌های کربلایی، حتّی در [[وصیّت]] [[نامه‌ها]]، [[پیشانی]] بندها، [[شعارها]]، سرودها، نوحه‌ها، تابلو‌های [[جبهه]]، رمز عملیّات، مجالس ختم [[شهدا]] متجلّی بود. وقتی [[فرماندهی]] می‌گفت: "ما یک بار [[حسین]] را در [[کربلا]] تن‌ها گذاشتیم و چهارده قرن، [[تحقیر]] و تازیانه و توهین و [[شکنجه]] چشیدیم، هرگز مبادا این بار [[حسین]] {{ع}} را تن‌ها بگذاریم"<ref>چکیده مقالات کنگره امام خمینی و فرهنگ عاشورا، ص۱۰۴.</ref> این عمق تأثیر [[عاشورا]] را در [[دفاع مقدس]] ما نشان می‌دهد.
| |
| | |
| [[رزمندگان]] [[اسلام]]، به [[عشق]] [[حسین]] {{ع}} در [[جبهه‌ها]] [[تشنه]] [[جان]] می‌دادند، [[انتظار]] و [[امید]] حضور [[ابا عبد الله]] {{ع}} را بر بالین خود داشتند. آنچه به پیشانی‌بند‌ها یا پشت لباس‌های رزم خود می‌نوشتند، پیوند [[جبهه]] و [[کربلا]] را می‌رساند، از قبیل: مسافر [[کربلا]]، [[زائر]] [[کربلا]]، یا [[زیارت]] یا [[شهادت]]، هیهات منّا الذّلّه، یا [[قمر]] [[بنی هاشم]]، یا [[ثارالله]]، یا [[حسین]] [[شهید]]، یا [[سیدالشهدا]]، [[عاشقان]] [[کربلا]]، [[کل یوم عاشورا]]، یا [[اباعبدالله]]، لبیک یا [[حسین]] و... تابلو نوشته‌های جاده‌های [[جبهه]] نیز [[الهام]] از [[فرهنگ عاشورا]] داشت. غیر از تعبیرات یاد شده که گاهی در تابلو نوشته‌ها هم دیده می‌شد، عباراتی این چنین نیز، گویای این [[حقیقت]] است: هر که دارد [[هوس]] کرب و [[بلا]] بسم [[الله]]، اگر خسته جانی بگو یا [[حسین]]، [[وعده]] گاه [[حزب الله]] [[صحن اباعبدالله]]، [[رزمندگان]] تا [[کربلا]] راهی نمانده، [[راه]] [[قدس]] از [[کربلا]] می‌گذرد، پیش به سوی [[حرم حسینی]]، [[بسیجی]] مسافر جاده‌های پرپیچ وخم [[کربلا]] و... ده‌ها جملۀ دیگر<ref>در این زمینه ر. ک: «فرهنگ جبهه» مهدی فهیمی.</ref>.
| |
| | |
| نام‌گذاری برخی از عملیات نیز با [[الهام]] از [[نهضت عاشورا]] بود. عملیات [[محرّم]]، [[مسلم بن عقیل]]، [[عاشورا]]، [[ثارالله]]، کربلای ۱ تا ۱۰ و... از این نمونه هاست. رمز عملیات نیز گاهی از [[اسامی]] [[مبارک]] حماسه‌سازان [[کربلا]] بود که [[رزمندگان]]، [[شوری]] [[عاشورایی]] پدید می‌آورد، همچون: یا [[حسین]] [[فرماندهی]]، یا [[اباالفضل]] العباس، یا [[زینب]]، یا [[اباعبدالله الحسین]]، همین که [[رزمندگان]] خود را در مسیر [[اهداف]] [[عاشورا]] می‌دیدند، [[شور]] می‌گرفتند و همین که خانواده‌های آنان به جبهۀ [[حسینی]] سرباز می‌فرستادند، [[صبور]] و [[مقاوم]] می‌شدند، [[شهیدان]] [[جبهه‌ها]] را مسافران بازگشته از [[کربلا]] می‌دانستند (این گل پرپر از کجا آمده؟ از [[سفر]] کرب و [[بلا]] آمده) و عزیمت به [[جبهه]] را حرکت به سوی [[حرم حسینی]] می‌دیدند (گرفته‌ایم [[جان]] به کف و به [[کربلا]] می‌رویم، پیش به سوی [[حرم حسینی]]) جانبازان بی‌دست را، اقتداکنندگان به [[قمر]] [[بنی هاشم]] می‌دانستند و [[مادران]] و [[خواهران]] و [[دختران]] [[شهدا]] را درس آموخته از [[زینب]] و سکینه {{س}} می‌‌یافتند و [[مادر]] چند [[شهید]] را به "[[ام البنین]]"[[تشبیه]] می‌کردند و در [[حمایت]] از [[رهبری]] [[انقلاب]] و [[اطاعت]] [[فرمان]] [[جهاد]] او، [[شعار]] "ما [[اهل کوفه]] نیستیم [[حسین]] تن‌ها بماند" سر می‌دادند. شب‌های حمله، با [[نوحه‌خوانی]] و [[سینه‌زنی]] و [[عزاداری]] برای [[امام حسین]] {{ع}} روحیّه می‌گرفتند.
| |
| | |
| در آن سال‌ها، عزیمت به [[جبهه]]، پاسخ به ندای "[[هل من ناصر]]" [[حسین]] زمان بود و جبهه‌های [[غرب]] و جنوب [[کشور]]، "کربلای [[ایران]]" محسوب می‌شد و شهدایی که به عاشوراییان [[تاریخ]] می‌پیوستند، سیراب‌شدگان از [[فرات]] [[عشق]] و علقمۀ [[یقین]] بودند و حتّی "مفقود الأثر"ها، گمشدگانی در "[[حریم]] [[کربلا]]" تلقی می‌شدند. این باور‌ها و برداشت‌ها بود که به [[امّت]] ما [[آرامش]] و [[اطمینان]] می‌بخشید و [[رزمندگان]] را برای رفتن به [[جبهه]]، بی‌تاب می‌ساخت. [[انقلاب اسلامی ایران]] و [[دفاع]] [[مقدّس]]، در اهداف، [[انگیزه‌ها]]، شیوۀ [[مبارزه]]، روش‌های [[دفاع]]، روحیّۀ [[مردم]]، [[شهادت‌طلبی]] و [[صبر]]، [[الهام]] گرفته از عاشوراست، تا پایان نیز به این [[فرهنگ]] [[وفادار]] می‌ماند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۰۸.</ref>.
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| * [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| [[رده:عاشورا و انقلاب اسلامی]]
| |
| [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]
| |
