←دیدگاهها در مورد افضلیت
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
# [[امامیه]]: [[افضلیت]] یکی از [[شرایط امام]] است مطلقاً. | # [[امامیه]]: [[افضلیت]] یکی از [[شرایط امام]] است مطلقاً. | ||
# [[معتزله]]: [[افضلیت]] از [[شرایط امام]] است، اگر [[گزینش]] [[افضل]]، موجب [[اختلاف]] نشود<ref>شرح مقاصد، ج۵، ص۲۹۱: {{عربی|ذهب إلیه معظم أهل السنة أنه یتعین الإمامة أفضل أهل العصر إلا أن یکون فی نصبه هرج و هیجان فتن}}.</ref>. | # [[معتزله]]: [[افضلیت]] از [[شرایط امام]] است، اگر [[گزینش]] [[افضل]]، موجب [[اختلاف]] نشود<ref>شرح مقاصد، ج۵، ص۲۹۱: {{عربی|ذهب إلیه معظم أهل السنة أنه یتعین الإمامة أفضل أهل العصر إلا أن یکون فی نصبه هرج و هیجان فتن}}.</ref>. | ||
# [[اشاعره]]: [[افضلیت]] از [[شرایط امام]] نیست مطلقاً؛ پس | # [[اشاعره]]: [[افضلیت]] از [[شرایط امام]] نیست مطلقاً؛ پس امامت افضل، نه لازم است و نه ارجح<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امامشناسی (کتاب)|درسنامه امامشناسی]]، ص۹۳.</ref>. | ||
باید توجه داشت [[افضلیت]] دارای دو جنبه است. از یک جنبه [[حق]] فردی است و آن اینکه وجود [[کمالات]] [[علمی]] و عملی در [[ائمه]] {{عم}} اقضا میکند آنان [[برتر]] از دیگران باشند، یعنی [[برتری]]، [[حق]] آنان است که [[خداوند متعال]] برای آنها قرار داده است؛ اما جنبه دیگر آنکه نسبت به | باید توجه داشت [[افضلیت]] دارای دو جنبه است. از یک جنبه [[حق]] فردی است و آن اینکه وجود [[کمالات]] [[علمی]] و عملی در [[ائمه]] {{عم}} اقضا میکند آنان [[برتر]] از دیگران باشند، یعنی [[برتری]]، [[حق]] آنان است که [[خداوند متعال]] برای آنها قرار داده است؛ اما جنبه دیگر آنکه نسبت به مکلفین ایجاد [[حق]] و به تبع آن ایجاد [[تکلیف]] مینماید. برتر دانستن و [[برتری]] دادن [[اهل بیت]] {{عم}} در تمامی عرصههای [[علمی]]، [[معنوی]]، [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] در مقایسه با افراد دیگر است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۷۶ ـ 178.</ref>. | ||
برخی [[آیات قرآن]] نیز بر [[لزوم]] برتری پیشوای [[دینی]] [[مردم]] دلالت میکند، چنانکه فرموده است: {{متن قرآن|أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}}<ref>«آیا آنکه به حقّ رهنمون میگردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمییابد مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری میکنید؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref>. در این [[آیه]] دو گزینه با یکدیگر مقایسه شده است: یکی فردی که خود، | برخی [[آیات قرآن]] نیز بر [[لزوم]] برتری پیشوای [[دینی]] [[مردم]] دلالت میکند، چنانکه فرموده است: {{متن قرآن|أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}}<ref>«آیا آنکه به حقّ رهنمون میگردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمییابد مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری میکنید؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref>. در این [[آیه]] دو گزینه با یکدیگر مقایسه شده است: یکی فردی که خود، هدایت یافته است و به [[هدایت]] انسانهای دیگر نیازی ندارد، در نتیجه میتواند مردم را هدایت کند و دیگر فردی که تا دیگران، وی را هدایت نکنند، هدایت یافته نخواهد بود. اکنون اگر بنا باشد [[انسان]] از یکی از دو گزینه مزبور [[پیروی]] کند، کدامیک از آن دو سزاوارتر است؟ بدون [[شک]]، عقل سلیم، پیروی از گزینه نخست را [[نیکو]] و [[پیروی]] از گزینه دوم را ناپسند میداند. جمله {{متن قرآن|فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}} ناظر به همین [[حکم عقلی]] و [[درک]] وجدانی است<ref>کشف المراد، ص۴۹۵؛ نهج الحق و کشف الصدق، ص۱۶۸؛ ارشاد الطالبین، ۳۳۶.</ref>.<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۲۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |