بدون خلاصۀ ویرایش
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = حکومت | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
«پاتریمونیالیسم» یا «حکومت پدرمیراثی» حاکمیتی [[سیاسی]] است که یک [[خاندان]] [[پادشاهی]]، [[قدرت]] را از راه یک دستگاه عریض و طویل [[اداری]] به صورت اجباری [[اعمال]] میکند. شکل ابتدایی این نوع از [[سیادت]]، با [[اعمال قدرت]] یک [[رییس قبیله]] که یک دستگاه اداری را پیریزی میکند، به وجود میآید. در سنخشناسی [[رژیمهای سیاسی]]، باید میان پاتریمونیالیسم و [[سلطانیسم]] فرق گذاشت. سلطانیسم اصطلاحی است که برای توصیف نظامهای سنتی، بهویژه در خاورمیانه، به کار میرود. سلطانیسم حالت [[افراطی]] پاتریمونیالیسم است که در آن [[سلطه]] بر پایه [[اراده]] شخص قرار گرفته است و بالاترین [[مقام]] [[حکومتی]] (شاه، [[حاکم]]، [[رییس]]،...) از تمامی قید و بندهای [[نظام]] سنتی [[آزاد]] است، از این رو، او به جای اعمال قدرت رسمی / قانونی، شبکه [[روابط]] وفادارانه و چاکرمنشانه، و وابستگیهای خصوصی را به کار میبرد. ویژگیهای اصلی پاتریمونیالیسم عبارتند از: | «پاتریمونیالیسم» یا «حکومت پدرمیراثی» حاکمیتی [[سیاسی]] است که یک [[خاندان]] [[پادشاهی]]، [[قدرت]] را از راه یک دستگاه عریض و طویل [[اداری]] به صورت اجباری [[اعمال]] میکند. شکل ابتدایی این نوع از [[سیادت]]، با [[اعمال قدرت]] یک [[رییس قبیله]] که یک دستگاه اداری را پیریزی میکند، به وجود میآید. در سنخشناسی [[رژیمهای سیاسی]]، باید میان پاتریمونیالیسم و [[سلطانیسم]] فرق گذاشت. سلطانیسم اصطلاحی است که برای توصیف نظامهای سنتی، بهویژه در خاورمیانه، به کار میرود. سلطانیسم حالت [[افراطی]] پاتریمونیالیسم است که در آن [[سلطه]] بر پایه [[اراده]] شخص قرار گرفته است و بالاترین [[مقام]] [[حکومتی]] (شاه، [[حاکم]]، [[رییس]]،...) از تمامی قید و بندهای [[نظام]] سنتی [[آزاد]] است، از این رو، او به جای اعمال قدرت رسمی / قانونی، شبکه [[روابط]] وفادارانه و چاکرمنشانه، و وابستگیهای خصوصی را به کار میبرد. ویژگیهای اصلی پاتریمونیالیسم عبارتند از: | ||
#دیوانسالاری سیاسی و اداری به صورت کامل به مثابه ابزار خصوصی در انحصار شاه است و حاکم در راس [[هرم]] سیاسی - [[اقتصادی]] قرار میگیرد؛ | # دیوانسالاری سیاسی و اداری به صورت کامل به مثابه ابزار خصوصی در انحصار شاه است و حاکم در راس [[هرم]] سیاسی - [[اقتصادی]] قرار میگیرد؛ | ||
# [[حاکمیت سیاسی]] یک جانبه شاه تحت [[رژیم]] پاتریمونیال، زمینه [[رشد]] [[نظام سرمایهداری]] ناقص دلال صفت است؛ از این رو، رژیم پاتریمونیال برخلاف فئودالیسم، تعهدی نسبت به [[حفظ مرزها]] و [[فعالیتهای اجتماعی]] ندارد. پاتریمونیالیسم بدون منازع در صحنه [[اجتماعی]] حضور دارد؛ | # [[حاکمیت سیاسی]] یک جانبه شاه تحت [[رژیم]] پاتریمونیال، زمینه [[رشد]] [[نظام سرمایهداری]] ناقص دلال صفت است؛ از این رو، رژیم پاتریمونیال برخلاف فئودالیسم، تعهدی نسبت به [[حفظ مرزها]] و [[فعالیتهای اجتماعی]] ندارد. پاتریمونیالیسم بدون منازع در صحنه [[اجتماعی]] حضور دارد؛ | ||
#تفاوت [[نظام اداری]] پاتریمونیال با دیوانسالاری [[عقلانی]] در ابهام مرزهای حوزه عمومی و حوزه خصوصی در پاتریمونالیسم است | #تفاوت [[نظام اداری]] پاتریمونیال با دیوانسالاری [[عقلانی]] در ابهام مرزهای حوزه عمومی و حوزه خصوصی در پاتریمونالیسم است<ref>دانشنامه سیاسی، ص۲۵۳، فرهنگ سیاسی آرش، ص۱۴۷، فقه سیاسی، ج۱، ص۸۱.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی ج۱]]، ص ۴۴۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:حکومت]] |