علی بن محمد سمری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]] "یا صیمری"<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال، ص ۴۰۰، رقم ۵۸۶۰.</ref>، چهارمین و [[آخرین سفیر]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]] {{ع}} است. وی پس از درگذشت [[حسین بن روح]] به | [[ابو الحسن علی بن محمد سمری]] "یا صیمری"<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال، ص ۴۰۰، رقم ۵۸۶۰.</ref>، چهارمین و [[آخرین سفیر]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]] {{ع}} است. وی پس از درگذشت [[حسین بن روح]] به مقام سفارت رسید. [[نیابت]] او از طرف [[امام زمان]] {{ع}} به سفارش "[[حسین بن روح]]" صورت گرفت<ref>تنقیح المقال، ج ۲، ص ۳۰۵.</ref>. [[سمری]] از خاندانی دیندار و [[شیعه]] بود که در خدمت‌گزاری به سازمان [[امامیه]] شهرت فراوانی داشت. همین اصالت خانوادگی او باعث شد در امر سفارت، با [[مخالفت]] چندانی روبه رو نشود<ref>داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۹.</ref>. بسیاری از اعضای این [[خاندان]]، همچون [[حسن]] و [[محمد]]، [[فرزندان]] اسماعیل بن صالح و [[علی بن زیاد]]، در [[بصره]] املاک بسیاری داشتند. آنان نیمی از درآمد این املاک را وقف [[امام یازدهم]] {{ع}} کرده بودند که [[امام]]، هرساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد<ref> داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۸.</ref>. | ||
[[سمری]]، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین [[دلیل]]، مانند نایبهای پیش از خود، نتوانست فعالیتهای گستردهای انجام داده، تغییرات قابل ملاحظهای در روابط خود و وکلا پدید آورد؛ لکن [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به [[بزرگواری]] و مورد [[اطمینان]] بودن او، مثل سایر نایبان بود و وی مورد پذیرش عموم [[شیعیان]] قرار گرفت<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۷.</ref>. [[شیخ طوسی]] او را جزء [[اصحاب]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} به شمار آورده<ref>رجال طوسی، ص ۴۳۲.</ref> و حضرت با وی مکاتباتی داشته است. | [[سمری]]، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین [[دلیل]]، مانند نایبهای پیش از خود، نتوانست فعالیتهای گستردهای انجام داده، تغییرات قابل ملاحظهای در روابط خود و وکلا پدید آورد؛ لکن [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به [[بزرگواری]] و مورد [[اطمینان]] بودن او، مثل سایر نایبان بود و وی مورد پذیرش عموم [[شیعیان]] قرار گرفت<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۷.</ref>. [[شیخ طوسی]] او را جزء [[اصحاب]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} به شمار آورده<ref>رجال طوسی، ص ۴۳۲.</ref> و حضرت با وی مکاتباتی داشته است. | ||
شش روز پیش از | شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی [[امام مهدی|امام دوازدهم]] به دستش رسید که [[مرگ]] وی را [[پیشگویی]] و زمان [[مرگ]] را نیز تعیین کرده بود. متن [[توقیع]] چنین است: "ای علی بن محمد سمری! [[خداوند]] [[پاداش]] برادران دینی تو را در [[مصیبت]] [[مرگ]] تو بزرگ دارد. تو از اکنون تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس امر (حساب و کتاب) خود را جمع‌وجور کن، و درباره [[نیابت]] و [[وکالت]]، به هیچ‌کس [[وصیت]] مکن تا به جای تو بنشیند، زیرا [[غیبت]] کامل فرارسیده است. دیگر تا آن روزی که [[خدای تبارک و تعالی]] بخواهد، ظهوری نخواهد بود و آن، پس از مدت درازی خواهد بود که دل‌ها را [[سختی]] و قساوت فراگیرد و [[زمین]] از [[ستم]] و [[بیداد]] پر گردد. به زودی از [[شیعیان]] من ادعای مشاهده خواهند کرد. بدان هرکس که پیش از [[خروج سفیانی]] و برآمدن [[صیحه]] و بانگی از [[آسمان]]، ادعای دیدن من را نماید، [[دروغگو]] و تهمت‌زننده است. [[قدرت]] و [[توانایی]] از آن [[خداوند]] بلندپایه بزرگ است و بس"<ref>{{متن حدیث|يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيَّ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَاجْمَعْ أَمْرَكَ وَ لَا تُوصِ إِلَى أَحَدٍ يَقُومُ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ فَقَدْ وَقَعَتِ الْغَيْبَةُ الثَّانِيَةُ «1» فَلَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ الْأَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ امْتِلَاءِ الْأَرْضِ جَوْراً وَ سَيَأْتِي شِيعَتِي مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَاذِبٌ مُفْتَرٍ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيم}}؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۷.</ref>. متن این [[توقیع]] شریف، نمایان‌گر پایان [[غیبت صغری]] و [[نیابت خاص]] و آغاز غیبت کبری و [[نیابت عام]] است. | ||
مدّت [[نیابت]] او از سال ۳۲۶ تا ۳۲۹، سه سال به طول کشید و در [[نیمه شعبان]] همان سال درگذشت و [[قبر]] او در [[بغداد]]، در خیابان معروف به خلنجی، جنب ربع المحوّل، نزدیک نهر ابو عتاب است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۹۶.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۱۱؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۲۱۷-۲۱۸؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۰۴.</ref> | مدّت [[نیابت]] او از سال ۳۲۶ تا ۳۲۹، سه سال به طول کشید و در [[نیمه شعبان]] همان سال درگذشت و [[قبر]] او در [[بغداد]]، در خیابان معروف به خلنجی، جنب ربع المحوّل، نزدیک نهر ابو عتاب است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۹۶.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۱۱؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۲۱۷-۲۱۸؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۰۴.</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث نایب خاص است. علی بن محمد سمری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علی بن محمد سمری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردابو الحسن علی بن محمد سمری، چهارمین و آخرین سفیر امام مهدی (ع) است. نیابت او از طرف امام زمان (ع) به سفارش "حسین بن روح" صورت گرفت. سمری، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین دلیل، مانند نایبهای پیش از خود، نتوانست فعالیتهای گستردهای انجام دهد. شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی امام مهدی (ع) به دستش رسید که مرگ وی را پیشگویی و زمان مرگ را نیز تعیین کرده بود. متن این توقیع شریف، نمایان‌گر پایان غیبت صغری و آغاز غیبت کبری و نیابت عام است. مدّت نیابت او سه سال به طول کشید و در نیمه شعبان سال ۳۲۹ ه درگذشت و قبر او در بغداد است.
مقدمه
ابو الحسن علی بن محمد سمری "یا صیمری"[۱]، چهارمین و آخرین سفیر حضرت ولی عصر (ع) است. وی پس از درگذشت حسین بن روح به مقام سفارت رسید. نیابت او از طرف امام زمان (ع) به سفارش "حسین بن روح" صورت گرفت[۲]. سمری از خاندانی دیندار و شیعه بود که در خدمت‌گزاری به سازمان امامیه شهرت فراوانی داشت. همین اصالت خانوادگی او باعث شد در امر سفارت، با مخالفت چندانی روبه رو نشود[۳]. بسیاری از اعضای این خاندان، همچون حسن و محمد، فرزندان اسماعیل بن صالح و علی بن زیاد، در بصره املاک بسیاری داشتند. آنان نیمی از درآمد این املاک را وقف امام یازدهم (ع) کرده بودند که امام، هرساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد[۴].
سمری، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین دلیل، مانند نایبهای پیش از خود، نتوانست فعالیتهای گستردهای انجام داده، تغییرات قابل ملاحظهای در روابط خود و وکلا پدید آورد؛ لکن اعتقاد شیعیان به بزرگواری و مورد اطمینان بودن او، مثل سایر نایبان بود و وی مورد پذیرش عموم شیعیان قرار گرفت[۵]. شیخ طوسی او را جزء اصحاب امام حسن عسکری (ع) به شمار آورده[۶] و حضرت با وی مکاتباتی داشته است.
شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی امام دوازدهم به دستش رسید که مرگ وی را پیشگویی و زمان مرگ را نیز تعیین کرده بود. متن توقیع چنین است: "ای علی بن محمد سمری! خداوند پاداش برادران دینی تو را در مصیبت مرگ تو بزرگ دارد. تو از اکنون تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس امر (حساب و کتاب) خود را جمع‌وجور کن، و درباره نیابت و وکالت، به هیچ‌کس وصیت مکن تا به جای تو بنشیند، زیرا غیبت کامل فرارسیده است. دیگر تا آن روزی که خدای تبارک و تعالی بخواهد، ظهوری نخواهد بود و آن، پس از مدت درازی خواهد بود که دل‌ها را سختی و قساوت فراگیرد و زمین از ستم و بیداد پر گردد. به زودی از شیعیان من ادعای مشاهده خواهند کرد. بدان هرکس که پیش از خروج سفیانی و برآمدن صیحه و بانگی از آسمان، ادعای دیدن من را نماید، دروغگو و تهمت‌زننده است. قدرت و توانایی از آن خداوند بلندپایه بزرگ است و بس"[۷]. متن این توقیع شریف، نمایان‌گر پایان غیبت صغری و نیابت خاص و آغاز غیبت کبری و نیابت عام است.
مدّت نیابت او از سال ۳۲۶ تا ۳۲۹، سه سال به طول کشید و در نیمه شعبان همان سال درگذشت و قبر او در بغداد، در خیابان معروف به خلنجی، جنب ربع المحوّل، نزدیک نهر ابو عتاب است[۸].[۹]
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- چهارمین و آخرین سفیر و نایب خاص امام مهدی چه کسی بود و چگونه به نیابت رسید؟ (پرسش)
- نایب چهارم به دستور چه کسی به مقام نیابت رسید؟ (پرسش)
- بعد از نایب سوم چه کسی به عنوان نایب چهارم انتخاب شد و به چه القابی مشهور بود؟ (پرسش)
- علی بن محمد سمری در چه تاریخی به دنیا آمده است؟ (پرسش)
- علی بن محمد سمری در کجا دفن شده است؟ (پرسش)
- آیا برای علی بن محمد سمری کراماتی گزارش شده است؟ آن کرامات چیستند؟ (پرسش)
- علی بن محمد سمری چند سال نایب بوده و کی از دنیا رفته است؟ (پرسش)
- نایب چهارم علی بن محمد سمری در طول نیابتش چه افتخاراتی داشته است؟ (پرسش)
- به چه دلیل نایب چهارم برای خود جانشین انتخاب نکرد و غیبت صغرا تمام شد؟ (پرسش)
- آخرین توقیع امام زمان به آخرین نایبش چه بود؟ (پرسش) (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ شیخ طوسی، رجال، ص ۴۰۰، رقم ۵۸۶۰.
- ↑ تنقیح المقال، ج ۲، ص ۳۰۵.
- ↑ داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۹.
- ↑ داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۸.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۱۷.
- ↑ رجال طوسی، ص ۴۳۲.
- ↑ «يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيَّ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَاجْمَعْ أَمْرَكَ وَ لَا تُوصِ إِلَى أَحَدٍ يَقُومُ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ فَقَدْ وَقَعَتِ الْغَيْبَةُ الثَّانِيَةُ «1» فَلَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ الْأَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ امْتِلَاءِ الْأَرْضِ جَوْراً وَ سَيَأْتِي شِيعَتِي مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَاذِبٌ مُفْتَرٍ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيم»؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۷.
- ↑ غیبة طوسی، ص ۳۹۶.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۱۱؛ مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی، ص۲۱۷-۲۱۸؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۰۴.