زکات در لغت

این مدخل زیرشاخهٔ بحث زکات است. زکات از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: زکات در لغت - زکات در قرآن - زکات در نهج البلاغه - زکات در فقه سیاسی - زکات در معارف دعا و زیارات - زکات در معارف و سیره نبوی - زکات در معارف و سیره علوی - زکات در معارف و سیره سجادی - زکات در معارف و سیره معصوم - زکات در فقه اسلامی - زکات در جامعه‌شناسی اسلامی - زکات در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

زکات در لغت به معنای نموّ، زیادی، برکت و طهارت است و به معنای مدح نیز آمده است و این از نام‌های مشترک میان «مُخْرَج؛ آنچه خارج می‌شود» و «فِعْل؛ آنچه انجام می‌گیرد» است؛ از این رو هم بر «عین» که مقداری از مال زکات است گفته می‌شود و هم بر معنای آن، که تزکیه باشد؛ بنابراین، زکات اموال به معنای طهارت آنها و زکات فطره به معنای طهارت بدن است.

ابن منظور از لغت شناسان عرب زبان درباره زکات می‌نویسد: «زکات، برگزیده چیز است و زکّاه؛ یعنی برگزیده‌اش را گرفت و تزکّی؛ یعنی انفاق کرد».

اصل زکات در لغت به معنای طهارت، رشد، برکت و ستایش است و همه این موارد در قرآن و حدیث به کار رفته است.

میر شریف می‌نویسد: «زکات در لغت به معنای زیادی است».

راغب اصفهانی می‌نویسد: «اصل زکات، رشدی است که از برکت خداوند حاصل می‌شود و این مسئله هم در امور دنیوی و هم در امور اخروی کاربرد دارد. از همین مقوله است زکاتی که انسان به عنوان حق خداوند به فقرا می‌دهد و اینکه به چنین مالی زکات می‌گویند یا به امید برکت در مال است، یا بدین سبب است که باعث تکامل نفس می‌شود».

منابع

1. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۳
2. مرتضوی، سید محمد، آیات ولایت در قرآن ج۱