بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
[[ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن محمد بن حمدویه | [[ابوعبدالله]] [[محمد بن عبدالله بن محمد]] بن [[حمدویه]] ضبّی، مشهور به [[حاکم نیشابوری]] و ابن [[بیع]] در سال ۳۲۱ در [[شهر]] [[نیشابور]] به [[دنیا]] آمد<ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۴۷۳.</ref> تحصیلات خویش را از [[اوان]] [[کودکی]] به [[تشویق]] و [[حمایت]] پدر و دایی خود آغاز کرد<ref>تاریخ الاسلام، ج ۲۸، ص۱۲۲.</ref> و به این منظور به مناطق گوناگونی چون همدان، [[مرو]]<ref>الانساب، ج ۱، ص۴۳۲.</ref> [[عراق]]، [[حجاز]]، ماوراءالنهر و [[ری]] [[مسافرت]] کرد و به گفته خویش از دو هزار استاد بهره [[علمی]] برد. <ref>تبیین کذب المفتری، ص۲۲۶.</ref> او طی دو مرحله در ایام [[جوانی]] و میانسالی وارد [[بغداد]] شد و از محدثانی چون [[ابوعمرو]] [[سماک]]، [[ابوالعباس]] اصم و [[احمد بن سلمان نجاد]] و بسیاری دیگر علومی را فرا گرفته و [[حدیث]] شنیده است. <ref> تاریخ بغداد، ج ۵، ص۴۷۳.</ref> [[علم فقه]] را نیز از [[ابوسهل]] صعلکی<ref>وفیات الاعیان، ج ۴، ص۲۸۰.</ref> و ابوسهل [[حنفی]] فرا گرفت. حاکم، از [[پیشوایان]] و [[فقها]] و [[محدثان]] برجسته و بزرگ عصر خویش<ref> تبیین کذب المفتری، ص۲۲۶.</ref> و فردی مورد [[اعتماد]] بود<ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۴۷۳.</ref> در شهرهایی چون ماوراءالنهر، عراق و ری [[املای حدیث]] میکرد<ref>تبیین کذب الفتری، ص۲۲۷.</ref> و شاگردان بسیاری از وی استفاده کردهاند از آن میان افرادی چون [[دارقطنی]]<ref> تاریخ بغداد، ج ۵، ص۴۷۳.</ref> و [[ابن ابی الفوارس]]<ref>المنتظم، ج ۱۵، ص۱۰۹.</ref> که خود نیز از بزرگان [[فقه]] و حدیثاند میتوان نام برد. حاکم علاوه بر [[مناصب]] و مراتب علمی از [[مشاغل]] [[اجتماعی]] به دور نبوده و در سال ۳۵۹ در ایام [[دولت]] سامانیه و [[وزارت]] ابوجعفر عتبی [[قضاوت]] [[شهر]] نَسَا واقع در ترکمنستان کنونی را برعهده داشت. [[مذهب]] وی [[شافعی]] بود، <ref>طبقات الشافعیة الکبری، ج ۴، ص۱۵۵.</ref> با این حال برخی او را متمایل به [[شیعه]] دانسته<ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۴۷۳؛ المنتظم، ج ۱۵، ص۱۰۹.</ref> و گفتهاند در [[باطن]] [[تعصب]] بسیاری بر [[مذهب شیعه]] داشت، اگرچه به ظاهر پیرو [[اهل سنت]] و شافعی بود. <ref>تاریخ الاسلام، ج ۲۸، ص۱۳۲.</ref> گویند: [[حاکم نیشابوری]] دارای ۱۵۰۰ تصنیف بوده که بعضی از آنها عبارت است از: [[تاریخ]] [[علماء]] [[نیشابور]]، المستدرک علی الصحیحین، <ref>تبیین کذب المفتری، ص۲۲۷.</ref>[[تاریخ]] نیشابور، الاکلیل، المدخل، [[تراجم]] الشیوخ، الصحیح، [[فضائل]] الشافعی، تسمیة من أخرجهم البخاری و مسلم، معرفة [[علوم]] [[حدیث]] و علومه و کتبه، <ref>الاعلام، ج ۶، ص۲۲۷.</ref> [[الاربعین]] در باب حدیث، [[امالی]] العشیات، رحلتان الی الحجاز و [[العراق]]، السیاق فی ذیل تاریخ نیشابور، فضائل العشرة المبشره، فضائل [[فاطمة الزهرا]]{{س}}، فوائد الشیوخ، المبتداء من اللآلی الکبری، المدخل الی [[علم]] الصحیح. <ref> هدیة العارفین، ج ۲، ص۵۹.</ref> وی بنابر مشهور در سال ۴۰۵ در نیشابور درگذشت<ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۴۷۴؛ المنتظم، ج ۱۵، ص۱۱۰.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگنامه مؤلفان اسلامی]] ج۳، ص۳۷۵-۳۷۶.</ref> | ||
==داستان حاکم نیشابوری== | ==داستان حاکم نیشابوری== |