|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{پرسش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[ ماجرای زندگی کردن امام مهدی در جزیزه خضرا چیست؟ آیا صحت دارد؟ (پرسش)]] |
| {{جعبه اطلاعات پرسش
| |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| |
| | موضوع فرعی = آیا داستان [[جزیره خضرا]] واقعیت دارد؟
| |
| | تصویر = 7626626268.jpg
| |
| | اندازه تصویر = 200px
| |
| | نمایه وابسته =
| |
| | مدخل اصلی = [[مهدویت]]
| |
| | موضوعات وابسته = ۲
| |
| | پاسخ‌دهنده =
| |
| | پاسخ‌دهندگان = [[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]
| |
| }}
| |
| '''آیا داستان [[جزیره خضرا]] واقعیت دارد؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
| |
| | |
| ==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
| |
| | |
| == پاسخ نخست==
| |
| [[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
| |
| ::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
| |
| ::::::«اصل این قضیه به دو حکایت بازمی‌گردد که در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]]، ج ۵۳، ص ۲۱۳ و ج ۵۲، ص ۱۵۹ آمده است:
| |
| ::::::'''الف.'''حکایت اول از کمال الدین، [[احمد بن محمد یحیی انباری]] است که در سال ۵۴۳ هجری "حدود نهصد سال پیش" نقل شده است<ref> این حکایت را ناشر [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] از [[محدث نوری]] در جنه المأوی نقل و به بحار الانوار اضافه کرده است.</ref>.
| |
| ::::::'''ب.''' حکایت دوم را [[علی بن فاضل مازندرانی]] در سال ۶۹۹ هجری قمری "حدود هفتصد سال پیش" نقل کرده است. '''نکات مشترک این دو حکایت''':
| |
| ::::::*محل سکونت فرزندان آن حضرت در جزیره‌ای در میان دریاست؛
| |
| ::::::* [[امام زمان]] {{ع}} اکنون همسر و فرزند دارد؛
| |
| ::::::* آن جزیره، بسیار خوش‌آب و هوا و سرسبز بوده و در نقاط دیگر دنیا نظیر ندارد؛
| |
| ::::::* نظم اجتماعی، رفاه و کیفیت سلوک مردم در آن جزیره بسیار عالی است؛
| |
| ::::::* ناقلان هر دو داستان "انباری و فاضل مازندرانی" ناشناخته هستند.
| |
| ::::::'''نظریات درباره این دو حکایت''': گروهی بر این عقیده‌اند که داستان واقعی است. برخی از کسانی که اصل داستان را پذیرفته‌اند، آن را با [[مثلث برمودا]] تطبیق داده‌اند<ref> نک: [[ناجی نجار]]، [[جزیره خضراء و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا (کتاب)|جزیره خضراء و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا]]، ترجمه [[علی اکبر مهدی‌پور]]؛ [[سید جعفر رفیعی]]، [[جزیره خضراء (کتاب)|جزیره خضراء]].</ref>. پژوهشگران سترگی چون شیخ [[جعفر کاشف الغطاء]]، [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[علامه شوشتری]]، علامه [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، [[محمد باقر بهبودی]] و... بر این عقیده‌اند که داستان [[جزیره خضرا|جزیره خضراء]] واقعیت ندارد. لذا بر هر دو حکایت، اشکالات متعدد سندی، تاریخی و محتوایی وارد نموده‌اند.
| |
| ::::::اینک جداگانه به ذکر برخی از مشکلات که به هریک از این دو حکایت واردشده، می‌پردازیم:
| |
| ::::::'''الف. حکایت [[علی بن فاضل مازندرانی]]''': '''اشکالات سندی''': مرحوم [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] تصریح کرده که این حکایت را در کتاب‌های معتبر نیافته و به همین علت آن را در بابی جداگانه نقل می‌کند<ref> [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]]، ج ۵۲، ص ۱۶۹.</ref>. هیچ‌یک از علما و بزرگان معاصر [[علی بن فاضل مازندرانی]]، همچون [[علامه حلی]] و [[ابن داوود]]<ref>وی نویسنده کتاب رجالی، معروف به [[رجال ابن داوود (کتاب)|رجال ابن داوود]] است که در سال ۷۰۷ هجری قمری از تألیف کتاب رجالی خود فارغ شده است.</ref> اسمی از او و داستانش نبرده‌اند. ازاین‌رو این قضیه از چند حال خارج نیست: یا معاصران وی داستان او را دروغ و باطل تلقی کرده‌اند، یا اصلاً چنین داستانی را نشنیده‌اند و یا اینکه این داستان بعد از آنها بوده است. در میان منابع موجود، کهن‌ترین مأخذی که برای این داستان به چشم می‌خورد، کتاب [[مجالس المؤمنین (کتاب)|مجالس المؤمنین]] نوشته [[قاضی نوراللّه شوشتری]] است که در سال ۱۰۱۹ هجری قمری به [[شهادت]] رسیده است. درحالی‌که داستان [[جزیره خضرا|جزیره خضراء]] مربوط به سال ۶۹۹ هجری است<ref> [[جعفر مرتضی عاملی]]، [[جزیره خضراء، افسانه یا واقعیت (کتاب)|جزیره خضراء، افسانه یا واقعیت]]، ص ۱۹۰.</ref>. "یعنی این کتاب، حدود ۳۰۰ سال بعد نوشته شده است". بر این حکایت ازنظر سندی اشکالات دیگری نیز وارد است که علاقه‌مندان می‌توانند به منابعی که در پایان معرفی می‌گردد، مراجعه کنند.
| |
| ::::::'''اشکالات محتوایی''': در داستان علی بن فاضل، به مطالبی اشاره شده که با بسیاری از مسلمات دینی سازگاری ندارد و روایات بسیاری برخلاف آن مطالب آمده است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
| |
| :::::# در متن روایات آمده که فاضل مازندرانی از شخصی به نام سید شمس‌الدین می‌پرسد: چرا در میان برخی آیات [[قرآن]] ارتباط منطقی وجود ندارد؟ سید شمس‌الدین می‌گوید: این قرآنی است که [[خلیفه اول]] "[[ابوبکر]]" جمع‌آوری کرده و بعضی آیات آن را حذف نموده است. او قرآنِ [[امام علی]] {{ع}} را نپذیرفت؛ به همین دلیل بعضی از آیات آن با هم سازگاری ندارد. همان‌گونه که مشاهده می‌شود، اگر کسی این بخش از حکایت را قبول کند، به [[تحریف قرآن کریم]] معتقد شده است. این مطلب به [[اجماع شیعه و سنی]] و به موجب تصریح آیه {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ}}﴾}}<ref> سوره حجر؛ آیه: ۹.</ref>؛ البته ما [[قرآن]] را بر تو نازل کردیم و خود نیز آن را پاسبانی خواهیم نمود، باطل و مردود است. به‌علاوه، اهتمام و توجه زیاد مسلمانان به نوشتن و [[حفظ قرآن]] و تعدد نسخه‌ها و شیوع آن در بین مسلمانان، از [[زمان پیامبر]] {{صل}} و زیر نظر مستقیم آن حضرت تا حدی بود که تبدیل و تحریف آن، از امور ناشدنی و ممتنع به شمار می‌رفت<ref>در این‌باره، علامه [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی]]، در کتاب حقایق هامه حول القرآن الکریم، بحث‌های دقیقی کرده که علاقه‌مندان می‌توانند به آن مراجعه کنند.</ref>.
| |
| :::::# در متن داستان آمده است: [[خمس]] بر تمام [[شیعیان]] حلال است و پرداخت آن واجب نیست. این نظریه نیز پذیرفتنی نیست؛ چون خلاف نظر مشهور فقهای اسلام است. متن داستان بر وجود همسر و اولاد برای حضرت دلالت می‌کند. این نظریه را بزرگانی چون [[شیخ مفید]]، بیاضی و [[طبرسی]] نپذیرفته‌اند و روایاتی که بر وجود اولاد برای حضرت دلالت می‌کند، از نظر سند رد کرده‌اند. علاوه بر آن روایاتی برخلاف آن داریم. می‌توان برای مطالعه بیشتر در این موضوع به کتاب‌های مفصل رجوع کرد<ref> در این‌باره نک: [[جزیره خضراء؛ افسانه یا واقعیت (کتاب)|جزیره خضراء؛ افسانه یا واقعیت]]، ترجمه [[ابو الفضل طریقه‌دار]].</ref>.
| |
| ::::::'''ب. حکایت انباری''': '''اشکالات سندی''': داستان انباری فاقد هرگونه استناد است. چون خود صاحب کتاب [[التعازی (کتاب)|التعازی]]<ref> این کتاب نوشته محمد بن علوی است که مرحوم [[آقا بزرگ تهرانی]] در [[الذریعة الی تصانیف الشیعة|الذریعة]]، ج ۵، ص ۱۰۶ آورده است.</ref> آن را نقل نکرده است؛ بلکه استنساخ‌کننده ناشناخته‌ای آن را در پایان کتاب التعازی افزوده است که معلوم نیست این خبر را از کجا و از چه کسی نقل است. همچنین اشخاص مذکور در سند، شناخته‌شده نیستند و در کتاب‌های رجالی [[شیعه]] ذکری از آنان به میان نیامده و راوی خبر هم ناشناخته است و تنها به مسیحی بودن او تصریح شده است.
| |
| ::::::'''اشکالات محتوایی''': در متن داستان، از شهرهایی نام برده شده که در منابع جغرافیایی معتبر و کهن مانند معجم البلدان یاقوت حموی، اصلاً نامی از آنها برده نشده است. ازآنجاکه در این منبع، اسامی روستاهای دورافتاده هم از قلم نیفتاده، چگونه ممکن است از جزیره‌ای با این عظمت ذکری به میان نیامده باشد. همچنین در متن حکایت آمده که فرزند [[امام زمان]] {{ع}} از [[یهود]] و [[نصارا]] [[جزیه]] گرفت، ولی اموال [[اهل‌سنت]] را مصادره کرد، یعنی با اهل‌سنت برخوردی سخت‌تر از [[یهود]] و [[نصارا]] داشت، در صورتی که چنین چیزی امکان ندارد.
| |
| ::::::علاقه‌مندان می‌توانند برای مطالعه بیشتر به کتاب‌ها و منابعی که در ذیل معرفی می‌گردد، مراجعه کنند:
| |
| :::::#[[محمد تقی شوشتری]]، [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، [[ابراهیم امینی]]، [[جزیره خضراء افسانه یا واقعیت (کتاب)|جزیره خضراء افسانه یا واقعیت]]، ترجمه [[ابوالفضل طریقه‌دار]].
| |
| :::::#[[غلام رضا نظری]]، [[جزیره خضراء تحریفی در تاریخ شیعه (کتاب)|جزیره خضراء تحریفی در تاریخ شیعه]].
| |
| :::::# [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، [[جزیره خضراء در ترازوی نقد (کتاب)|جزیره خضراء در ترازوی نقد]]، ترجمه [[محمد سپهری]].
| |
| :::::#[[روح‌الامین مجتبی کلباسی اشتری]]، [[بررسی افسانه جزیره خضراء (مقاله)|بررسی افسانه جزیره خضراء]]، [[انتظار موعود (نشریه)|فصلنامه انتظار]]، شماره‌های ۴-۱»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۴۹-۵۲.</ref>.
| |
| | |
| ==پرسش‌های وابسته==
| |
| | |
| ==[[:رده:آثار مهدویت|منبع‌شناسی جامع مهدویت]]==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش‌های جامع امامت و ولایت]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
| |
