بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{مهدویت/بالا}} {{مهدویت}} علائم به معنای نشانهها، به اموری گفته میشود...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
{{مهدویت}} | {{مهدویت}} | ||
[[علائم]] به معنای [[نشانهها]]، به اموری گفته میشود که نمایانگر مقصود و مطلوب هستند. و مراد از [[علائم ظهور]] آن دسته از حوادثی است که براساس [[بیان]] [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{عم}}، قبل و یا در آستانۀ [[ظهور]] واقع خواهد شد و تحقق هر کدام نوید نزدیک شدن یا وقوع [[قیام | [[علائم]] به معنای [[نشانهها]]، به اموری گفته میشود که نمایانگر مقصود و مطلوب هستند. و مراد از [[علائم ظهور]] آن دسته از حوادثی است که براساس [[بیان]] [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{عم}}، قبل و یا در آستانۀ [[ظهور]] واقع خواهد شد و تحقق هر کدام نوید نزدیک شدن یا وقوع [[قیام امام مهدی]]{{ع}} را میدهد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۵۱ -۲۵۲؛ [[مهدی علیزاده|علیزاده، مهدی]]، [[نشانههای یار و چکامه انتظار (کتاب)|نشانههای یار و چکامه انتظار]]، ص۱۸ -۲۰؛ [[بهروز محمدی|محمدی، بهروز]]، [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|مهدویت]]، ج ۱۰، ص۴۸</ref> البته باید دانست وقتی میتوانیم حوادث را علامت [[ظهور]] بدانیم که در [[روایات]] اسمی از آنها برده شده باشد و آنها را به عنوان نشانه و علامت ذکر کرده باشند؛ و الا نمیتوان گفت ارتباطی با [[ظهور]] دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲</ref> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*در [[جوامع]] روایی [[شیعه]] و [[سنی]]، از امور متعددی به عنوان :[[علائم | *در [[جوامع]] روایی [[شیعه]] و [[سنی]]، از امور متعددی به عنوان :[[علائم ظهور]]" یاد شده است. [[نشانههای ظهور]] را از زوایای مختلفی میتوان نگریست؛ مثلاً از لحاظ [[پیوستگی]] و گسستگی نسبت به [[ظهور]]، [[علائم]] منفصل و [[علائم]] متصل ـ و به تعبیر دیگر [[علائم]] پیش از [[ظهور]] و [[علائم]] مقارن با [[ظهور]] ـ را تشکیل میدهند و از نظر [[میزان]] قطعیت، به [[علائم]] محتوم و [[علائم]] مشروط (غیر حتمی) انقسام مییابند و.... <ref>ر.ک. [[مهدی علیزاده|علیزاده، مهدی]]، [[نشانههای یار و چکامه انتظار (کتاب)|نشانههای یار و چکامه انتظار]]، ص ۲۱ ـ ۲۸. </ref> برخی از این تقسیمها عبارتند از: | ||
* | |||
==تقسیم نخست== | |||
* با در نظر گرفتن ارتباط این [[علائم]] با برنامهریزی الهی، به دو قسم تقسیم میشود: | |||
#رویدادهایی که در برنامهریزی الهی دخالت دارند، همچون [[انحرافات]] که نشانهای از [[ظهور]] نیز هستند. | #رویدادهایی که در برنامهریزی الهی دخالت دارند، همچون [[انحرافات]] که نشانهای از [[ظهور]] نیز هستند. | ||
#حوادثی که در این برنامهریزی دخالتی ندارند، بلکه به خودی خود بدون ارتباط با وجود [[انسان]] وجودی مستقل دارند، مانند گرفتن ماه در شبهای آخر ماه، و | #حوادثی که در این برنامهریزی دخالتی ندارند، بلکه به خودی خود بدون ارتباط با وجود [[انسان]] وجودی مستقل دارند، مانند گرفتن ماه در شبهای آخر ماه، و [[گرفتن خورشید در وسط ماه]] و دیگر رویدادهایی نظیر اینها که به عنوان [[علائم ظهور]] ذکر شدهاند.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲</ref> | ||
==تقسیم دوم== | |||
* [[علائم]] از جهت نزدیکی و دوری از [[زمان ظهور]]، به دو قسم متصل و منفصل تقسیم میشوند:<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲</ref> | |||
#[[علائم متصل]]: رویدادهائی که نزدیک به [[زمان ظهور]] است، به طوریکه از آخرین [[مقدمات ظهور]] شمرده میشود؛ همچون [[قتل نفس زکیه]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> | #[[علائم متصل]]: رویدادهائی که نزدیک به [[زمان ظهور]] است، به طوریکه از آخرین [[مقدمات ظهور]] شمرده میشود؛ همچون [[قتل نفس زکیه]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> | ||
#[[علائم منفصل]]: علائمی که گویای وقوع حادثهای پیش از [[ظهور]] هستند و لو اینکه با فاصله زمانی دور باشد<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲</ref> و تحقق و پیدایش آنها باعث [[اطمینان]] قلبی بیشتر [[مؤمنان]] شده و [[روحیه امید]] را در آنان زنده نگه میدارد.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> | #[[علائم منفصل]]: علائمی که گویای وقوع حادثهای پیش از [[ظهور]] هستند و لو اینکه با فاصله زمانی دور باشد<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲</ref> و تحقق و پیدایش آنها باعث [[اطمینان]] قلبی بیشتر [[مؤمنان]] شده و [[روحیه امید]] را در آنان زنده نگه میدارد.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> | ||
خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
#امور تکوینی نزدیک به [[زمان ظهور]]، همچون [[کسوف]] و [[خسوف]]. | #امور تکوینی نزدیک به [[زمان ظهور]]، همچون [[کسوف]] و [[خسوف]]. | ||
#امور تکوینی دور از [[زمان ظهور]]، همچون پیدایش آبهای جاری و سیلابها، و هجوم گروههای ملخ و قحطی و خشکسالی در [[دوران غیبت]] کبری.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲</ref> | #امور تکوینی دور از [[زمان ظهور]]، همچون پیدایش آبهای جاری و سیلابها، و هجوم گروههای ملخ و قحطی و خشکسالی در [[دوران غیبت]] کبری.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۵۴۹ -۵۵۲</ref> | ||
==تقسیم سوم== | |||
* بر اساس [[روایات]] [[علائم ظهور]] در تقسیمی دیگر به حتمی و غیرحتمی تقسیم میشوند:<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲؛ [[محمد باقریزاده اشعری|باقری زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۷۱ -۷۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> | |||
#[[علائم]] غیر حتمی: مقصود حوادثی است که به طور مطلق و حتم از [[نشانههای ظهور]] نیست، بلکه مشروط به شرطی است که اگر آن شرط تحقق یابد مشروط نیز متحقق میشود و اگر شرط مفقود شود مشروط نیز تحقق نمییابد.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 282 و 283</ref> برخی از این [[علائم]] در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} که به یکی از [[یاران]] خود فرمودند عبارتند از:<ref>مجلسى، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص۲۶۰ -۲۵۶: «فَإِذَا رَأَيْتَ الْحَقَّ قَدْ مَاتَ وَ ذَهَبَ أَهْلُهُ وَ رَأَيْتَ الْجَوْرَ قَدْ شَمِلَ الْبِلَادَ وَ رَأَيْتَ الْقُرْآنَ قَدْ خَلُقَ وَ أُحْدِثَ فِيهِ مَا لَيْسَ فِيهِ وَ وُجِّهَ عَلَى الْأَهْوَاءِ وَ رَأَيْتَ الدِّينَ قَدِ انْكَفَأَ كَمَا يَنْكَفِئُ الْإِنَاءُ وَ رَأَيْتَ أَهْلَ الْبَاطِلِ قَدِ اسْتَعْلَوْا عَلَى أَهْلِ الْحَقِّ وَ رَأَيْتَ الشَّرَّ ظَاهِراً لَا يُنْهَى عَنْهُ وَ يُعْذَرُ أَصْحَابُهُ وَ رَأَيْتَ الْفِسْقَ قَدْ ظَهَرَ و...».</ref> «هرگاه دیدی که [[حق]] بمیرد و طرفدارانش نابود شوند؛ و مشاهده کردی که [[ظلم]] و [[ستم]] فراگیر شده است؛ و دیدی که: کارهای بد [[آشکار]] شده و از آن [[نهی]] نمیشود و بدکاران بازخواست نمیشوند و...».<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳</ref> | #[[علائم]] غیر حتمی: مقصود حوادثی است که به طور مطلق و حتم از [[نشانههای ظهور]] نیست، بلکه مشروط به شرطی است که اگر آن شرط تحقق یابد مشروط نیز متحقق میشود و اگر شرط مفقود شود مشروط نیز تحقق نمییابد.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 282 و 283</ref> برخی از این [[علائم]] در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} که به یکی از [[یاران]] خود فرمودند عبارتند از:<ref>مجلسى، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص۲۶۰ -۲۵۶: «فَإِذَا رَأَيْتَ الْحَقَّ قَدْ مَاتَ وَ ذَهَبَ أَهْلُهُ وَ رَأَيْتَ الْجَوْرَ قَدْ شَمِلَ الْبِلَادَ وَ رَأَيْتَ الْقُرْآنَ قَدْ خَلُقَ وَ أُحْدِثَ فِيهِ مَا لَيْسَ فِيهِ وَ وُجِّهَ عَلَى الْأَهْوَاءِ وَ رَأَيْتَ الدِّينَ قَدِ انْكَفَأَ كَمَا يَنْكَفِئُ الْإِنَاءُ وَ رَأَيْتَ أَهْلَ الْبَاطِلِ قَدِ اسْتَعْلَوْا عَلَى أَهْلِ الْحَقِّ وَ رَأَيْتَ الشَّرَّ ظَاهِراً لَا يُنْهَى عَنْهُ وَ يُعْذَرُ أَصْحَابُهُ وَ رَأَيْتَ الْفِسْقَ قَدْ ظَهَرَ و...».</ref> «هرگاه دیدی که [[حق]] بمیرد و طرفدارانش نابود شوند؛ و مشاهده کردی که [[ظلم]] و [[ستم]] فراگیر شده است؛ و دیدی که: کارهای بد [[آشکار]] شده و از آن [[نهی]] نمیشود و بدکاران بازخواست نمیشوند و...».<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳</ref> | ||
#[[علائم حتمی]]: منظور از [[علائم حتمی]] آن است که به هیچ قید و شرطی مشروط نیست و قبل از [[ظهور]] باید واقع شود.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 282 و 283</ref> باید توجه داشت معمول [[علایم حتمی]] از گروه علامتهای متصّل میباشند که نزدیک [[ظهور]] محقق میشوند.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲</ref> در [[روایات]] مختلفی برخی از موارد جزء [[علائم حتمی ظهور]] معرفی شده اند،<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲</ref> مثلاً [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج 2، ص ۶۴۹: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»</ref> «پیش از [[ظهور قائم]]{{ع}} پنج نشانه حتمی است؛ [[یمانی]]، [[سفیانی]]، [[صیحه آسمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و فرو رفتن در بیابان».<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۲۹ ـ ۴۳۱</ref> در [[روایات]] تنها تقسیم [[علائم]] به حتمی (محتوم). غیر حتمی (موقوف) وجود دارد.<ref>ر.ک. [[محمد باقریزاده اشعری|باقری زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص ۷۱ ـ ۷۲؛ [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۲۹ ـ ۴۳۱</ref> | #[[علائم حتمی]]: منظور از [[علائم حتمی]] آن است که به هیچ قید و شرطی مشروط نیست و قبل از [[ظهور]] باید واقع شود.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 282 و 283</ref> باید توجه داشت معمول [[علایم حتمی]] از گروه علامتهای متصّل میباشند که نزدیک [[ظهور]] محقق میشوند.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲</ref> در [[روایات]] مختلفی برخی از موارد جزء [[علائم حتمی ظهور]] معرفی شده اند،<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۲</ref> مثلاً [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج 2، ص ۶۴۹: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»</ref> «پیش از [[ظهور قائم]]{{ع}} پنج نشانه حتمی است؛ [[یمانی]]، [[سفیانی]]، [[صیحه آسمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و فرو رفتن در بیابان».<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوینسب|موسوینسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۳ -۴۳؛ [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۲۹ ـ ۴۳۱</ref> در [[روایات]] تنها تقسیم [[علائم]] به حتمی (محتوم). غیر حتمی (موقوف) وجود دارد.<ref>ر.ک. [[محمد باقریزاده اشعری|باقری زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص ۷۱ ـ ۷۲؛ [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۲۹ ـ ۴۳۱</ref> | ||
#[[علائم | ==تقسیم چهارم== | ||
#[[علائم | * تقسیم [[علائم]] به [[علائم خاصه]] و [[علائم عامه]]: | ||
*تقسیمات دیگری نیز [[بیان]] شده است مانند تقسیم به نشانههای آسمانی و زمینی؛<ref>ر.ک. [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> تقسیم به نشانههای عادی و غیر عادی<ref>ر.ک. [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> و....<ref>ر.ک. علی پور، مهدی، ظهور، ص 242 ـ 246؛ زمانی، سید حسن، نشانههای قیام حضرت مهدی، ص 10 ـ 12؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 282 و 283</ref> اما همانگونه که اشاره شد در [[روایات]] تنها به تقسیم [[علائم]] به حتمی و غیر حتمی اشاره شده است و بیشتر تقسیمات دیگر ذوقی به نظر میرسند. | #[[علائم خاصه]]: علاماتی که خاص و مختص به وجود [[امام زمان]]{{ع}} است و کسی در این علامات با آن [[حضرت]] شریک نیست، و [[حضرت]] به این وسیله میداند [[خداوند]] او را [[اذن]] و اجازه [[ظهور]] داده است.<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶</ref> | ||
#[[علائم عامه]]: علاماتی که این علامات برای [[عامه]] عوام و [[خاصه]] [[خواص]] ظاهر خواهد شد و دانستن آن اختصاص به [[حضرت]] ندارد.<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۲۵ -۲۶</ref> | |||
==تقسیمات دیگر== | |||
* تقسیمات دیگری نیز [[بیان]] شده است مانند تقسیم به نشانههای آسمانی و زمینی؛<ref>ر.ک. [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> تقسیم به نشانههای عادی و غیر عادی<ref>ر.ک. [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانههای قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانههای قیام حضرت مهدی]]، ص۱۰ -۱۲</ref> و....<ref>ر.ک. علی پور، مهدی، ظهور، ص 242 ـ 246؛ زمانی، سید حسن، نشانههای قیام حضرت مهدی، ص 10 ـ 12؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص 282 و 283</ref> اما همانگونه که اشاره شد در [[روایات]] تنها به تقسیم [[علائم]] به حتمی و غیر حتمی اشاره شده است و بیشتر تقسیمات دیگر ذوقی به نظر میرسند. | |||
==پرسشهای وابسته== | ==پرسشهای وابسته== |