بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
*"[[امامت]]" در لغت به معنای [[پیشوایی]]، [[رهبری]] و [[مرجعیت]] [[جامعه]] است. واژه امّت را به معنای هر جماعتی گرفتهاند که موضوع و [[منافع]] مشترکی آنها را گرد هم جمع کرده است. این موضوع میتواند [[دین]] واحد یا زمان و مکان واحد باشد. با توجه به آنچه لغتدانان در معنای امّ و امّت گفتهاند<ref>عرب هر چیزی را که وابستگانش به آن ضمیمه میشوند، امّ مینامد... هر شهری امّ آبادیهای اطراف آن است.</ref>، میتوان [[امام]] را شخصی دانست که اجتماع [[امت]] بر محور اوست و اساس تجمع و دوری از تشتّت است. در مورد [[امام]] دو نکته [[اقتدا]] به او و مقدم داشته شدن او توسط [[امت]] باید لحاظ شود. هر کس که به او [[اقتدا]] شود و در کارها مقدم داشته شود، [[امام]] نامیده خواهد شد. از این بابت [[پیامبر]]، [[امام]] [[امت]] و [[خلیفه]]، [[امام]] رعیت خواهد بود. در مجموع میتوان نتیجه گرفت که از لحاظ لغوی، امامِ یک گروه کسی است که آنان او را مقتدای خود میدانند و بر خود مقدم میدارند و بر گرد او تجمع میکنند. [[امام علی]] {{ع}} مفهوم [[امامت]] و [[جایگاه]] خود را به عنوان [[امام]] [[امت]] با [[تشبیه]] خود به محور آسیا که آسیاسنگ بر گرد آن میچرخد، [[تبیین]] کرده است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳</ref>. این [[تمثیل]] [[فهم]] ما را از معنای [[امامت]] روشنتر میسازد. | *"[[امامت]]" در لغت به معنای [[پیشوایی]]، [[رهبری]] و [[مرجعیت]] [[جامعه]] است. واژه امّت را به معنای هر جماعتی گرفتهاند که موضوع و [[منافع]] مشترکی آنها را گرد هم جمع کرده است. این موضوع میتواند [[دین]] واحد یا زمان و مکان واحد باشد. با توجه به آنچه لغتدانان در معنای امّ و امّت گفتهاند<ref>عرب هر چیزی را که وابستگانش به آن ضمیمه میشوند، امّ مینامد... هر شهری امّ آبادیهای اطراف آن است.</ref>، میتوان [[امام]] را شخصی دانست که اجتماع [[امت]] بر محور اوست و اساس تجمع و دوری از تشتّت است. در مورد [[امام]] دو نکته [[اقتدا]] به او و مقدم داشته شدن او توسط [[امت]] باید لحاظ شود. هر کس که به او [[اقتدا]] شود و در کارها مقدم داشته شود، [[امام]] نامیده خواهد شد. از این بابت [[پیامبر]]، [[امام]] [[امت]] و [[خلیفه]]، [[امام]] رعیت خواهد بود. در مجموع میتوان نتیجه گرفت که از لحاظ لغوی، امامِ یک گروه کسی است که آنان او را مقتدای خود میدانند و بر خود مقدم میدارند و بر گرد او تجمع میکنند. [[امام علی]] {{ع}} مفهوم [[امامت]] و [[جایگاه]] خود را به عنوان [[امام]] [[امت]] با [[تشبیه]] خود به محور آسیا که آسیاسنگ بر گرد آن میچرخد، [[تبیین]] کرده است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳</ref>. این [[تمثیل]] [[فهم]] ما را از معنای [[امامت]] روشنتر میسازد. | ||
==بازتاب [[امامت]] در [[نهج البلاغه]]== | ==بازتاب [[امامت]] در [[نهج البلاغه]]== | ||
*موضوع [[امامت]] و [[رهبری]] [[جامعه]]، شرایط [[رهبر شایسته]] و [[وظیفه]] متقابل [[امام]] و [[امت]] در [[آیات قرآن]] و [[احادیث]] [[نبوی]] و در [[سخنان امام]] [[علی]] {{ع}} مکرر انعکاس یافته و نیز در بخشی از تعبیرات [[نهج البلاغه]] ثبت شده است. محتوای امامتی [[نهج البلاغه]] را میتوان در دو بخش " | *موضوع [[امامت]] و [[رهبری]] [[جامعه]]، شرایط [[رهبر شایسته]] و [[وظیفه]] متقابل [[امام]] و [[امت]] در [[آیات قرآن]] و [[احادیث]] [[نبوی]] و در [[سخنان امام]] [[علی]] {{ع}} مکرر انعکاس یافته و نیز در بخشی از تعبیرات [[نهج البلاغه]] ثبت شده است. محتوای امامتی [[نهج البلاغه]] را میتوان در دو بخش "امامت عامه" و "[[امامت خاصه]]" دستهبندی کرد. | ||
*" | *"امامت عامه" ناظر به موضوعاتی همچون مفهوم و [[ضرورت امامت]]، [[شئون]] و [[وظایف امام]] و نیز تعیین صفات ضروری برای پیشوای مفترض الطاعه است. "[[امامت خاصه]]" در [[مقام]] تعیین اشخاصی است که جامع [[شرایط امامت]] برای [[امت]] و [[شایسته]] [[جانشینی پیامبر]] [[اسلام]] {{صل}} برای [[رهبری]] [[مسلمانان]] هستند. | ||
مباحث | مباحث امامت عامه در [[چهل]] موضع از [[نهج البلاغه]] مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه، گزارشی از گفتهها و نوشتههای [[امام علی]] در حوزه کلیات [[امامت]] ارائه میشود. | ||
==نیاز ضروری به [[امام]]== | ==نیاز ضروری به [[امام]]== | ||
*همه مکاتب [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] توافق دارند که [[نظام]] اجتماع جز با [[اقتدا]] و [[التزام]] به [[رهبری]] انسانهایی که تصمیمگیری کنند و تصمیمهای آنها در جهت [[مصلحت]] [[جامعه]] مورد پذیرش واقع شود، امکانپذیر نیست. [[امام علی]] {{ع}} در خصوص [[ضرورت]] حضور [[امام]] در [[جامعه]] [[معتقد]] است [[مردم]]، چه [[کافر]] و چه [[مؤمن]]، چه [[نیکوکار]] و چه بدرفتار، همواره به امیری نیاز دارند که [[نظم]] و [[امنیت]] [[جامعه]] را تأمین کند، به [[کافران]] فرصت استفاده از [[دنیا]] را بدهد و برای [[مؤمنان]] امکان توشهگرفتن برای [[آخرت]] را فراهم کند، [[دشمنان]] متجاوز از مرزها را براند، [[امنیت راهها]] را ایجاد و [[اموال عمومی]] را [[مدیریت]] کند، [[حق]] ضعیفان از زورمندان بازستاند، چنان کند که درستکاران در [[امنیت]] بهسر برند و از نابکاران [[امان]] ببرد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۴۰</ref>. | *همه مکاتب [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] توافق دارند که [[نظام]] اجتماع جز با [[اقتدا]] و [[التزام]] به [[رهبری]] انسانهایی که تصمیمگیری کنند و تصمیمهای آنها در جهت [[مصلحت]] [[جامعه]] مورد پذیرش واقع شود، امکانپذیر نیست. [[امام علی]] {{ع}} در خصوص [[ضرورت]] حضور [[امام]] در [[جامعه]] [[معتقد]] است [[مردم]]، چه [[کافر]] و چه [[مؤمن]]، چه [[نیکوکار]] و چه بدرفتار، همواره به امیری نیاز دارند که [[نظم]] و [[امنیت]] [[جامعه]] را تأمین کند، به [[کافران]] فرصت استفاده از [[دنیا]] را بدهد و برای [[مؤمنان]] امکان توشهگرفتن برای [[آخرت]] را فراهم کند، [[دشمنان]] متجاوز از مرزها را براند، [[امنیت راهها]] را ایجاد و [[اموال عمومی]] را [[مدیریت]] کند، [[حق]] ضعیفان از زورمندان بازستاند، چنان کند که درستکاران در [[امنیت]] بهسر برند و از نابکاران [[امان]] ببرد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۴۰</ref>. |