ویژگی علم معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۸: خط ۸:
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
*[[انبیاء]]، [[اولیاء]] و [[مؤمنین]] به گواهی [[قرآن کریم]] دارای [[علم غیب]] هستند، ولی بهره [[انبیاء]] و [[اولیاء]] بیش از سایر [[مؤمنین]] است و در عین حال [[علم غیب]] آنان دارای ویژگی هایی است<ref>ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸</ref> مهم ترین ویژگی‌های [[دانش]] [[اهل بیت]]{{ع}} که ویژۀ آنان است و دیگران، از آن محروم‌اند، عبارت است از:
#[[خزانه‌دار دانش خداوند]]: [[امامان]]{{ع}}، نگهبان [[دانش]] [[خداوند]] هستند و آن را به سان گنجی پر بها، پاس می‌دارند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۹۳</ref> «به [[خدا]] [[سوگند]]، ما [[خزانه]] داران [[خدا]] در [[آسمان]] و زمینش هستیم، نه بر زر و سیم، که [[خزانه]] داران [[دانش]] اوییم».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref>
#[[ظرف دانش خداوند]]: هر کسی نمی‌تواند [[دانش]] الهی را [[تحمل]] کند؛ بلکه [[دانش]] الهی به سبب گستردگی، نیازمند انسان‌های باظرفیتی است که [[دانش]] الهی را می‌پذیرند و از هم، فرو نمی‌ریزند. یکی از ویژگی‌های [[دانش]] [[اهل بیت]]{{ع}} [[توانایی]] پذیرش [[دانش]] [[خداوند]] است.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲</ref> [[امام سجاد]]{{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص ۳۵، ح ۵</ref> «ما، درهای [[خدا]] هستیم و ما، راه راست اوییم و ما، ظرف [[دانش]] او هستیم».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲</ref>
#[[علم]] [[اهل بیت]]{{ع}} الهی و [[لدنی]] بوده و در اثر [[اتصال به عالم غیب]] و [[هم‌نشینی]] با [[فرشتگان الهی]] به دست آمده است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ قاضی طباطبایی، سید محمد علی، رساله‌ای در دلالت آیۀ تطهیر بر علم گستردۀ پیامبر و امام، ص ۴۸۲</ref>
#[[وارثان دانش پیامبران]]: [[دانش]] تمام [[پیامبران پیشین]]، به [[پیامبر]]{{صل}} واگذار شد و [[پیامبر]]{{صل}} آن را به [[اهل بیت]]{{ع}} سپرد.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref> [[امام باقر]]{{ع}} در روایتی از [[رسول اکرم]](صلی [[الله]] علیه  وآله) [[نقل]] کرده که ایشان فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۴</ref> «نخستین [[جانشینی]] که بر [[زمین]] بود، هبة [[الله]]، پسر [[آدم]] بود و [[پیامبری]] [[رحلت]] نکرده، مگر آنکه [[جانشینی]] داشته است (...) و [[علی بن ابیطالب]]{{ع}}، هدیه [[خداوند]] به [[محمد]](صلی [[الله]] علیه  وآله) است که [[دانش]] [[اوصیا]] و [[دانش]] کسانی را که پیش از او بوده‌اند، به [[ارث]] برده است...».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲</ref>
#[[همسانی سخن آنان با حدیث پیامبر]]{{صل}}: در [[باور]] [[پیروان اهل بیت]]{{ع}}، [[حدیث]] [[اهل بیت]]{{ع}}، همان [[حدیث]] [[پیامبر]]{{صل}} است و در میان گفتار [[پیشوایان دینی]]، هیچ گونه تفاوتی دیده نمی‌شود. [[امام صادق]]{{ع}} در این زمینه فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۵۳، ح ۱۴</ref> «سخن من، سخن پدرم است و سخن پدرم، سخن جدم است و سخن جدم، سخن [[حسین]]{{ع}} است و سخن [[حسین]]{{ع}}، سخن [[حسن]]{{ع}} است و سخن [[حسن]]{{ع}}، سخن [[امیرمؤمنان]]{{ع}} است و سخن [[امیرمؤمنان]]{{ع}}، سخن [[پیامبر خدا]]{{صل}} است و سخن [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[کلام]] خداوندی است».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲</ref>
==مقدمه==
#[[آگاه ترین مردم]]: [[اهل بیت]]{{ع}}، [[آگاه ترین مردم]] هستند؛ زیرا [[دانش]] الهی نزد آنان است و گنج‌وران [[دانش]] خداوندند و بر همۀ نادانستنی‌ها، آگاه‌اند.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref>
==ویژگی های علم معصوم==
#[[علم معصوم]] چون از راه [[غیب]] و [[روح القدس]] و... حاصل می‌‌شود نه [[حس]] و [[تعقل]] و... لذا از خطاهای راه‌های حسی و [[عقلی]] و... نیز مصون است.<ref>ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها؛ عسگری، حدیثه، وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه</ref>
#معدن [[علم]] و سرچشمه آن: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۵۶</ref> «إِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ أَهْلُ‏ بَیْتِ‏ الرَّحْمَةِ وَ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعُ‏ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ‏ الْمَلَائِکَةِ وَ مَعْدِنُ الْعِلْمِ» و [[روایات]] دیگری نیز با این مضمون وجود دارد که بر اساس آنها اولاً [[علم]] نزد [[اهل بیت]]{{ع}} است و ثانیاً تنها، علمی که نزد آنان است [[علم صحیح]] و غیرقابل خدشه است.<ref>ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲</ref>
#[[امامان]]{{ع}} [[راسخان در علم]] هستند:<ref>ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref> [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۲۰۴، ح ۵</ref> «نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِی‏ الْعِلْمِ..».<ref>ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲</ref>
#[[اهل بیت]]{{ع}} [[علم]] را از از یکدیگر به [[ارث]] می‌برند و علومشان زائل نمی‌شود: [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۱۱۴، ح ۱</ref> «إِنَ‏ الْعِلْمَ‏ الَّذِی‏ هَبَطَ مَعَ‏ آدَمَ‏ لَمْ‏ یُرْفَعْ‏ وَ إِنَ‏ الْعِلْمَ‏ یُتَوَارَثُ وَ مَا یَمُوتُ مِنَّا عَالِمٌ حَتَّی یُخْلِفَهُ مِنْ أَهْلِهِ مَنْ یَعْلَمُ عِلْمَهُ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ»<ref>ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲</ref>
#به هر اندازه‏‌ای که باشد باز هم به لحاظ کمی و کیفی محدود به حدود خاصی است.<ref>ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸</ref>
#نشأت‌ گرفته از [[فیض]] الهی و مطابق واقع و [[حقیقت]] است.<ref>ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸</ref> [[امام رضا]]{{ع}} فرمودند:<ref>حسن بن سلیمان الحلی، «مختصر بصائر الدرجات»، ص ۶۳</ref> «إِنَّ الْأَنْبِیَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ یُوَفِّقُهُمُ اللَّهُ، وَ یُؤْتِیهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِکَمِهِ مَا لَایُؤْتِیهِ غَیْرَهُمْ؛ فَیَکُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَانِ، فِی قَوْلِهِ تَعَالَی: «أَ فَمَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلَّا أَنْ یُهْدی‏ فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ»<ref>سوره یوسف، آیه ۳۵</ref> وَ قَوْلِهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالی‏: «وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً»<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۹</ref> وَ قَوْلِهِ فِی طَالُوتَ: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَیْکُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ<ref>سوره بقره، آیه ۲۴۷</ref>»<ref>ر.ک. میرترابی حسینی، زهرةالسادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۲</ref>
*و ویژگی‌های دیگری مانند اینکه [[علم]] ایشان قابل ازدیاد است،<ref>ر.ک. رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت، صفحه؟؟؟؛ عسگری، حدیثه، وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه </ref> [[علم امام]] حادث و بعد از معلوماتش بوده و عین ذاتش نیست.<ref>ر.ک. رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت، صفحه؟؟؟</ref>
== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
* [[ویژگی‌های علم معصوم چیست؟ (پرسش)]]
* [[ویژگی‌های علم معصوم چیست؟ (پرسش)]]
* [[ویژگی‌های علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
* [[ویژگی‌های علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==

نسخهٔ ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۳۵

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث علم معصوم است. "ویژگی علم معصوم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
  1. خزانه‌دار دانش خداوند: امامان(ع)، نگهبان دانش خداوند هستند و آن را به سان گنجی پر بها، پاس می‌دارند. امام باقر(ع) فرمودند:[۲] «به خدا سوگند، ما خزانه داران خدا در آسمان و زمینش هستیم، نه بر زر و سیم، که خزانه داران دانش اوییم».[۳]
  2. ظرف دانش خداوند: هر کسی نمی‌تواند دانش الهی را تحمل کند؛ بلکه دانش الهی به سبب گستردگی، نیازمند انسان‌های باظرفیتی است که دانش الهی را می‌پذیرند و از هم، فرو نمی‌ریزند. یکی از ویژگی‌های دانش اهل بیت(ع) توانایی پذیرش دانش خداوند است.[۴] امام سجاد(ع) فرمودند:[۵] «ما، درهای خدا هستیم و ما، راه راست اوییم و ما، ظرف دانش او هستیم».[۶]
  3. علم اهل بیت(ع) الهی و لدنی بوده و در اثر اتصال به عالم غیب و هم‌نشینی با فرشتگان الهی به دست آمده است.[۷]
  4. وارثان دانش پیامبران: دانش تمام پیامبران پیشین، به پیامبر(ص) واگذار شد و پیامبر(ص) آن را به اهل بیت(ع) سپرد.[۸] امام باقر(ع) در روایتی از رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) نقل کرده که ایشان فرمودند:[۹] «نخستین جانشینی که بر زمین بود، هبة الله، پسر آدم بود و پیامبری رحلت نکرده، مگر آنکه جانشینی داشته است (...) و علی بن ابیطالب(ع)، هدیه خداوند به محمد(صلی الله علیه وآله) است که دانش اوصیا و دانش کسانی را که پیش از او بوده‌اند، به ارث برده است...».[۱۰]
  5. همسانی سخن آنان با حدیث پیامبر(ص): در باور پیروان اهل بیت(ع)، حدیث اهل بیت(ع)، همان حدیث پیامبر(ص) است و در میان گفتار پیشوایان دینی، هیچ گونه تفاوتی دیده نمی‌شود. امام صادق(ع) در این زمینه فرمودند:[۱۱] «سخن من، سخن پدرم است و سخن پدرم، سخن جدم است و سخن جدم، سخن حسین(ع) است و سخن حسین(ع)، سخن حسن(ع) است و سخن حسن(ع)، سخن امیرمؤمنان(ع) است و سخن امیرمؤمنان(ع)، سخن پیامبر خدا(ص) است و سخن پیامبر خدا(ص) کلام خداوندی است».[۱۲]

مقدمه

  1. آگاه ترین مردم: اهل بیت(ع)، آگاه ترین مردم هستند؛ زیرا دانش الهی نزد آنان است و گنج‌وران دانش خداوندند و بر همۀ نادانستنی‌ها، آگاه‌اند.[۱۳]

ویژگی های علم معصوم

  1. علم معصوم چون از راه غیب و روح القدس و... حاصل می‌‌شود نه حس و تعقل و... لذا از خطاهای راه‌های حسی و عقلی و... نیز مصون است.[۱۴]
  2. معدن علم و سرچشمه آن: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):[۱۵] «إِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ أَهْلُ‏ بَیْتِ‏ الرَّحْمَةِ وَ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعُ‏ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ‏ الْمَلَائِکَةِ وَ مَعْدِنُ الْعِلْمِ» و روایات دیگری نیز با این مضمون وجود دارد که بر اساس آنها اولاً علم نزد اهل بیت(ع) است و ثانیاً تنها، علمی که نزد آنان است علم صحیح و غیرقابل خدشه است.[۱۶]
  3. امامان(ع) راسخان در علم هستند:[۱۷] امام صادق(ع) فرمودند:[۱۸] «نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِی‏ الْعِلْمِ..».[۱۹]
  4. اهل بیت(ع) علم را از از یکدیگر به ارث می‌برند و علومشان زائل نمی‌شود: امام صادق(ع) فرمودند:[۲۰] «إِنَ‏ الْعِلْمَ‏ الَّذِی‏ هَبَطَ مَعَ‏ آدَمَ‏ لَمْ‏ یُرْفَعْ‏ وَ إِنَ‏ الْعِلْمَ‏ یُتَوَارَثُ وَ مَا یَمُوتُ مِنَّا عَالِمٌ حَتَّی یُخْلِفَهُ مِنْ أَهْلِهِ مَنْ یَعْلَمُ عِلْمَهُ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ»[۲۱]
  5. به هر اندازه‏‌ای که باشد باز هم به لحاظ کمی و کیفی محدود به حدود خاصی است.[۲۲]
  6. نشأت‌ گرفته از فیض الهی و مطابق واقع و حقیقت است.[۲۳] امام رضا(ع) فرمودند:[۲۴] «إِنَّ الْأَنْبِیَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ یُوَفِّقُهُمُ اللَّهُ، وَ یُؤْتِیهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِکَمِهِ مَا لَایُؤْتِیهِ غَیْرَهُمْ؛ فَیَکُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَانِ، فِی قَوْلِهِ تَعَالَی: «أَ فَمَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلَّا أَنْ یُهْدی‏ فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ»[۲۵] وَ قَوْلِهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالی‏: «وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً»[۲۶] وَ قَوْلِهِ فِی طَالُوتَ: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَیْکُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ[۲۷]»[۲۸]
  • و ویژگی‌های دیگری مانند اینکه علم ایشان قابل ازدیاد است،[۲۹] علم امام حادث و بعد از معلوماتش بوده و عین ذاتش نیست.[۳۰]

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

منابع


پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸
  2. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۹۳
  3. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲
  4. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  5. ابن بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص ۳۵، ح ۵
  6. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲
  7. ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ قاضی طباطبایی، سید محمد علی، رساله‌ای در دلالت آیۀ تطهیر بر علم گستردۀ پیامبر و امام، ص ۴۸۲
  8. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲
  9. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۴
  10. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲
  11. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۵۳، ح ۱۴
  12. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲
  13. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲
  14. ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها؛ عسگری، حدیثه، وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه
  15. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۵۶
  16. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  17. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲
  18. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۲۰۴، ح ۵
  19. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  20. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۱۱۴، ح ۱
  21. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  22. ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸
  23. ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸
  24. حسن بن سلیمان الحلی، «مختصر بصائر الدرجات»، ص ۶۳
  25. سوره یوسف، آیه ۳۵
  26. سوره بقره، آیه ۲۶۹
  27. سوره بقره، آیه ۲۴۷
  28. ر.ک. میرترابی حسینی، زهرةالسادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۲
  29. ر.ک. رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت، صفحه؟؟؟؛ عسگری، حدیثه، وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه
  30. ر.ک. رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت، صفحه؟؟؟