ویژگی علم معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
*[[انبیاء]]، [[اولیاء]] و [[مؤمنین]] به گواهی [[قرآن کریم]] دارای [[علم غیب]] هستند، ولی بهره [[انبیاء]] و [[اولیاء]] بیش از سایر [[مؤمنین]] است و در عین حال [[علم غیب]] آنان دارای ویژگی هایی است<ref>ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸</ref> مهم ترین ویژگی‌های [[دانش]] [[اهل بیت]]{{ع}} که ویژۀ آنان است و دیگران، از آن محروم‌اند، عبارت است از:
 
#[[خزانه‌دار دانش خداوند]]: [[امامان]]{{ع}}، نگهبان [[دانش]] [[خداوند]] هستند و آن را به سان گنجی پر بها، پاس می‌دارند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۹۳</ref> «به [[خدا]] [[سوگند]]، ما [[خزانه]] داران [[خدا]] در [[آسمان]] و زمینش هستیم، نه بر زر و سیم، که [[خزانه]] داران [[دانش]] اوییم».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref>
#[[ظرف دانش خداوند]]: هر کسی نمی‌تواند [[دانش]] الهی را [[تحمل]] کند؛ بلکه [[دانش]] الهی به سبب گستردگی، نیازمند انسان‌های باظرفیتی است که [[دانش]] الهی را می‌پذیرند و از هم، فرو نمی‌ریزند. یکی از ویژگی‌های [[دانش]] [[اهل بیت]]{{ع}} [[توانایی]] پذیرش [[دانش]] [[خداوند]] است.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲</ref> [[امام سجاد]]{{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص ۳۵، ح ۵</ref> «ما، درهای [[خدا]] هستیم و ما، راه راست اوییم و ما، ظرف [[دانش]] او هستیم».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲</ref>
#[[علم]] [[اهل بیت]]{{ع}} الهی و [[لدنی]] بوده و در اثر [[اتصال به عالم غیب]] و [[هم‌نشینی]] با [[فرشتگان الهی]] به دست آمده است.<ref>ر.ک. فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ قاضی طباطبایی، سید محمد علی، رساله‌ای در دلالت آیۀ تطهیر بر علم گستردۀ پیامبر و امام، ص ۴۸۲</ref>
#[[وارثان دانش پیامبران]]: [[دانش]] تمام [[پیامبران پیشین]]، به [[پیامبر]]{{صل}} واگذار شد و [[پیامبر]]{{صل}} آن را به [[اهل بیت]]{{ع}} سپرد.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ فاضل لنکرانی، محمد، اشراقی، شهاب الدین، پاسداران وحی، ص ۱۹۳؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref> [[امام باقر]]{{ع}} در روایتی از [[رسول اکرم]](صلی [[الله]] علیه  وآله) [[نقل]] کرده که ایشان فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۴</ref> «نخستین [[جانشینی]] که بر [[زمین]] بود، هبة [[الله]]، پسر [[آدم]] بود و [[پیامبری]] [[رحلت]] نکرده، مگر آنکه [[جانشینی]] داشته است (...) و [[علی بن ابیطالب]]{{ع}}، هدیه [[خداوند]] به [[محمد]](صلی [[الله]] علیه  وآله) است که [[دانش]] [[اوصیا]] و [[دانش]] کسانی را که پیش از او بوده‌اند، به [[ارث]] برده است...».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲</ref>
#[[همسانی سخن آنان با حدیث پیامبر]]{{صل}}: در [[باور]] [[پیروان اهل بیت]]{{ع}}، [[حدیث]] [[اهل بیت]]{{ع}}، همان [[حدیث]] [[پیامبر]]{{صل}} است و در میان گفتار [[پیشوایان دینی]]، هیچ گونه تفاوتی دیده نمی‌شود. [[امام صادق]]{{ع}} در این زمینه فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۵۳، ح ۱۴</ref> «سخن من، سخن پدرم است و سخن پدرم، سخن جدم است و سخن جدم، سخن [[حسین]]{{ع}} است و سخن [[حسین]]{{ع}}، سخن [[حسن]]{{ع}} است و سخن [[حسن]]{{ع}}، سخن [[امیرمؤمنان]]{{ع}} است و سخن [[امیرمؤمنان]]{{ع}}، سخن [[پیامبر خدا]]{{صل}} است و سخن [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[کلام]] خداوندی است».<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲</ref>
==مقدمه==
==مقدمه==
#[[آگاه ترین مردم]]: [[اهل بیت]]{{ع}}، [[آگاه ترین مردم]] هستند؛ زیرا [[دانش]] الهی نزد آنان است و گنج‌وران [[دانش]] خداوندند و بر همۀ نادانستنی‌ها، آگاه‌اند.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref>
#[[آگاه ترین مردم]]: [[اهل بیت]]{{ع}}، [[آگاه ترین مردم]] هستند؛ زیرا [[دانش]] الهی نزد آنان است و گنج‌وران [[دانش]] خداوندند و بر همۀ نادانستنی‌ها، آگاه‌اند.<ref>ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲</ref>

نسخهٔ ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۳۶

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث علم معصوم است. "ویژگی علم معصوم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  1. آگاه ترین مردم: اهل بیت(ع)، آگاه ترین مردم هستند؛ زیرا دانش الهی نزد آنان است و گنج‌وران دانش خداوندند و بر همۀ نادانستنی‌ها، آگاه‌اند.[۱]

ویژگی های علم معصوم

  1. علم معصوم چون از راه غیب و روح القدس و... حاصل می‌‌شود نه حس و تعقل و... لذا از خطاهای راه‌های حسی و عقلی و... نیز مصون است.[۲]
  2. معدن علم و سرچشمه آن: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):[۳] «إِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ أَهْلُ‏ بَیْتِ‏ الرَّحْمَةِ وَ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعُ‏ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ‏ الْمَلَائِکَةِ وَ مَعْدِنُ الْعِلْمِ» و روایات دیگری نیز با این مضمون وجود دارد که بر اساس آنها اولاً علم نزد اهل بیت(ع) است و ثانیاً تنها، علمی که نزد آنان است علم صحیح و غیرقابل خدشه است.[۴]
  3. امامان(ع) راسخان در علم هستند:[۵] امام صادق(ع) فرمودند:[۶] «نَحْنُ‏ الرَّاسِخُونَ‏ فِی‏ الْعِلْمِ..».[۷]
  4. اهل بیت(ع) علم را از از یکدیگر به ارث می‌برند و علومشان زائل نمی‌شود: امام صادق(ع) فرمودند:[۸] «إِنَ‏ الْعِلْمَ‏ الَّذِی‏ هَبَطَ مَعَ‏ آدَمَ‏ لَمْ‏ یُرْفَعْ‏ وَ إِنَ‏ الْعِلْمَ‏ یُتَوَارَثُ وَ مَا یَمُوتُ مِنَّا عَالِمٌ حَتَّی یُخْلِفَهُ مِنْ أَهْلِهِ مَنْ یَعْلَمُ عِلْمَهُ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ»[۹]
  5. به هر اندازه‏‌ای که باشد باز هم به لحاظ کمی و کیفی محدود به حدود خاصی است.[۱۰]
  6. نشأت‌ گرفته از فیض الهی و مطابق واقع و حقیقت است.[۱۱] امام رضا(ع) فرمودند:[۱۲] «إِنَّ الْأَنْبِیَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ یُوَفِّقُهُمُ اللَّهُ، وَ یُؤْتِیهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِکَمِهِ مَا لَایُؤْتِیهِ غَیْرَهُمْ؛ فَیَکُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَانِ، فِی قَوْلِهِ تَعَالَی: «أَ فَمَنْ یَهْدِی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلَّا أَنْ یُهْدی‏ فَما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ»[۱۳] وَ قَوْلِهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالی‏: «وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً»[۱۴] وَ قَوْلِهِ فِی طَالُوتَ: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَیْکُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ[۱۵]»[۱۶]
  • و ویژگی‌های دیگری مانند اینکه علم ایشان قابل ازدیاد است،[۱۷] علم امام حادث و بعد از معلوماتش بوده و عین ذاتش نیست.[۱۸]

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

منابع


پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. محمدی ری شهری، محمد، شرح زیارت جامعه کبیره، ص ۷۶ ـ ۸۲؛ شریعتمدار جزایری، سید نورالدین، امام حسین و علم به شهادت، ص ۸؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲
  2. ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها؛ عسگری، حدیثه، وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه
  3. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۵۶
  4. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  5. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۰ ـ ۱۲
  6. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۲۰۴، ح ۵
  7. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  8. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۱۱۴، ح ۱
  9. ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۲۸ ـ ۳۲
  10. ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸
  11. ر.ک. حسینی، سید جعفر، آشنایی با نهج البلاغه امام علی، ص ۵۸
  12. حسن بن سلیمان الحلی، «مختصر بصائر الدرجات»، ص ۶۳
  13. سوره یوسف، آیه ۳۵
  14. سوره بقره، آیه ۲۶۹
  15. سوره بقره، آیه ۲۴۷
  16. ر.ک. میرترابی حسینی، زهرةالسادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۲
  17. ر.ک. رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت، صفحه؟؟؟؛ عسگری، حدیثه، وبگاه حوزه علمیه حضرت رقیه
  18. ر.ک. رنجبر، جواد، کنکاشی در کیفیت و سرچشمه‌های علم اهل بیت، صفحه؟؟؟