نهضتهای شیعی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*از آنجا که شیعیان دربارۀ حکومت، نظر خاصّ دارند و [[خلافت]] را ویژۀ [[امامان]] [[معصوم]] از [[اهل بیت]] میدانند، ازاینرو حکّام جور و خلفای غاصب را به عنوان امام جائر میشناسند و زیر بار آنان نمیروند. این تفکّر از صدر [[اسلام]] وجود داشت و نهضتهایی را پایهریزی کرد. در عراق و حجاز و سرزمینهای دیگر، [[شیعه]] بر ضدّ حکّام جور شورش میکرد. نهضتهایی که بر ضدّ امویان و عباسیان در سدههای آغاز در تواریخ ثبت شده بسیار است. گاهی شورشهای فردی بوده، گاهی حرکتهای عمومی که به فتح شهرها و مناطقی انجامیده و حکومتهایی هم برپا شده است. در دورۀ امویان، قیام [[حجر بن عدی]] در کوفه، نهضت [[امام حسین]]{{ع}} در عاشورا، قیام مردم مدینه و واقعۀ حرّه، قیام توابین در کوفه، خروج [[مختار]] و قیام ابراهیم پسر مالک اشتر را میتوان نام برد. در دورۀ عباسیان هم شاهد حرکتهای انقلابی و نهضتهای شیعی هستیم، از قبیل: قیام نفس زکیّه (عبد اللّه محض) در حجاز، قیام [[ابراهیم بن عبد اللّه]] در بصره، قیام [[حسین بن علی]] (شهید فخّ)، جنبش [[زید بن علی]] و [[یحیی بن زید]]، قیام [[صاحب الزنج]] (احمد بن عیسی) ، قیام [[ابو مسلم خراسانی]]، قیام [[ابن طباطبا]] در کوفه، قیام [[ابو السرایا]] و خروج [[محمد دیباج]]<ref>در این زمینهها از جمله ر.ک: «الانتفاضات الشیعیّه عبر التاریخ» هاشم معروف الحسنی، «جهادالشیعه» سمیره مختار اللیثی، «تشیّع» برگرفته از دائرةالمعارف تشیّع، ص ۳۱۵ (جنبشها و دولتها)، «امامان شیعه و جنبشهای مکتبی» محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر</ref>. [[امامان]] [[شیعه]] اغلب با این نهضتها که فرزندان [[فاطمه زهرا]]{{عم}} در شهرها و آبادیها انجام میداند همراهی نمیکردند و به دلیل شرایط تقیّه یا آگاهی از اینکه آن قیامها به ثمر مطلوب نخواهد رسید، موضع طرفدارانه نمیگرفتند، هرچند ستایشهایی از برخی سران این قیامها (همچون مختار و زید بن علی) از سوی [[ائمه]] نقل شده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، | *از آنجا که شیعیان دربارۀ حکومت، نظر خاصّ دارند و [[خلافت]] را ویژۀ [[امامان]] [[معصوم]] از [[اهل بیت]] میدانند، ازاینرو حکّام جور و خلفای غاصب را به عنوان امام جائر میشناسند و زیر بار آنان نمیروند. این تفکّر از صدر [[اسلام]] وجود داشت و نهضتهایی را پایهریزی کرد. در عراق و حجاز و سرزمینهای دیگر، [[شیعه]] بر ضدّ حکّام جور شورش میکرد. نهضتهایی که بر ضدّ امویان و عباسیان در سدههای آغاز در تواریخ ثبت شده بسیار است. گاهی شورشهای فردی بوده، گاهی حرکتهای عمومی که به فتح شهرها و مناطقی انجامیده و حکومتهایی هم برپا شده است. در دورۀ امویان، قیام [[حجر بن عدی]] در کوفه، نهضت [[امام حسین]]{{ع}} در عاشورا، قیام مردم مدینه و واقعۀ حرّه، قیام توابین در کوفه، خروج [[مختار]] و قیام ابراهیم پسر مالک اشتر را میتوان نام برد. در دورۀ عباسیان هم شاهد حرکتهای انقلابی و نهضتهای شیعی هستیم، از قبیل: قیام نفس زکیّه (عبد اللّه محض) در حجاز، قیام [[ابراهیم بن عبد اللّه]] در بصره، قیام [[حسین بن علی]] (شهید فخّ)، جنبش [[زید بن علی]] و [[یحیی بن زید]]، قیام [[صاحب الزنج]] (احمد بن عیسی) ، قیام [[ابو مسلم خراسانی]]، قیام [[ابن طباطبا]] در کوفه، قیام [[ابو السرایا]] و خروج [[محمد دیباج]]<ref>در این زمینهها از جمله ر.ک: «الانتفاضات الشیعیّه عبر التاریخ» هاشم معروف الحسنی، «جهادالشیعه» سمیره مختار اللیثی، «تشیّع» برگرفته از دائرةالمعارف تشیّع، ص ۳۱۵ (جنبشها و دولتها)، «امامان شیعه و جنبشهای مکتبی» محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر</ref>. [[امامان]] [[شیعه]] اغلب با این نهضتها که فرزندان [[فاطمه زهرا]]{{عم}} در شهرها و آبادیها انجام میداند همراهی نمیکردند و به دلیل شرایط تقیّه یا آگاهی از اینکه آن قیامها به ثمر مطلوب نخواهد رسید، موضع طرفدارانه نمیگرفتند، هرچند ستایشهایی از برخی سران این قیامها (همچون مختار و زید بن علی) از سوی [[ائمه]] نقل شده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۸۶.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |
نسخهٔ ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۴۴
شیعه |
---|
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل نهضتهای شیعی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- از آنجا که شیعیان دربارۀ حکومت، نظر خاصّ دارند و خلافت را ویژۀ امامان معصوم از اهل بیت میدانند، ازاینرو حکّام جور و خلفای غاصب را به عنوان امام جائر میشناسند و زیر بار آنان نمیروند. این تفکّر از صدر اسلام وجود داشت و نهضتهایی را پایهریزی کرد. در عراق و حجاز و سرزمینهای دیگر، شیعه بر ضدّ حکّام جور شورش میکرد. نهضتهایی که بر ضدّ امویان و عباسیان در سدههای آغاز در تواریخ ثبت شده بسیار است. گاهی شورشهای فردی بوده، گاهی حرکتهای عمومی که به فتح شهرها و مناطقی انجامیده و حکومتهایی هم برپا شده است. در دورۀ امویان، قیام حجر بن عدی در کوفه، نهضت امام حسین(ع) در عاشورا، قیام مردم مدینه و واقعۀ حرّه، قیام توابین در کوفه، خروج مختار و قیام ابراهیم پسر مالک اشتر را میتوان نام برد. در دورۀ عباسیان هم شاهد حرکتهای انقلابی و نهضتهای شیعی هستیم، از قبیل: قیام نفس زکیّه (عبد اللّه محض) در حجاز، قیام ابراهیم بن عبد اللّه در بصره، قیام حسین بن علی (شهید فخّ)، جنبش زید بن علی و یحیی بن زید، قیام صاحب الزنج (احمد بن عیسی) ، قیام ابو مسلم خراسانی، قیام ابن طباطبا در کوفه، قیام ابو السرایا و خروج محمد دیباج[۱]. امامان شیعه اغلب با این نهضتها که فرزندان فاطمه زهرا(ع) در شهرها و آبادیها انجام میداند همراهی نمیکردند و به دلیل شرایط تقیّه یا آگاهی از اینکه آن قیامها به ثمر مطلوب نخواهد رسید، موضع طرفدارانه نمیگرفتند، هرچند ستایشهایی از برخی سران این قیامها (همچون مختار و زید بن علی) از سوی ائمه نقل شده است[۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ در این زمینهها از جمله ر.ک: «الانتفاضات الشیعیّه عبر التاریخ» هاشم معروف الحسنی، «جهادالشیعه» سمیره مختار اللیثی، «تشیّع» برگرفته از دائرةالمعارف تشیّع، ص ۳۱۵ (جنبشها و دولتها)، «امامان شیعه و جنبشهای مکتبی» محمدتقی مدرسی، ترجمه حمیدرضا آژیر
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۸۶.