خسف در بیداء: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت/بالا}}
{{مهدویت/بالا}}
{{مهدویت}}
{{مهدویت}}
==مقدمه==
==مقدمه==
*واژه [[خسف]] به معنای فرورفتن و [[پنهان]] شدن است و "[[بیداء]]" نام سرزمینی بین [[مکه]] و [[مدینه]] است<ref> ابن منظور، لسان العرب، ماده خسف و بیداء</ref>.
*یکی از [[نشانه‌های حتمی]]<ref>ر.ک. [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی، لطف الله]]، منتخب الاثر، ص ۴۵۲ و ۴۵۹؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۵۲ و ۲۵۷، ح۱۵؛ تاریخ الغیبة الکبری، ص ۴۹۹ ـ ۵۰۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج۱، ص۳۰۳، ح۸۲</ref> [[ظهور]] [[امام زمان]]{{ع}} [[خسف بیداء]] است.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲ ـ ۵۴؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸ و ۱۸۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۰؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۵؛ [[حبیب الله طاهری|طاهری، حبیب الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۷۷؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۳۵ـ ۳۳۷</ref> [[خسف]] در لغت<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۹، ص ۶۷</ref> به معنای فرو بردن، فرو ریختن، فرو رفتن در [[زمین]]، و [[پنهان]] شدن است.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲ ـ۵۴؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص ۴۳۶ ـ ۴۳۷؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۵؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۹۶؛ [[زهرا خیراللهی و فخری سادات موسوی شکور|خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (کتاب)|علائم ظهور در آیات قرآن]]، ص 233 ـ 235</ref> [[بیداء]] در لغت<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸</ref> به معنای بیابان نرم، دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و [[آب]] و علف می‌باشد.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲-۵۴؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸</ref> "[[بیداء]]" سرزمینی در میان [[مکه]] و [[مدینه]]،<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷</ref> یا منطقه‌ای نزدیک به [[مدینه]]،<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳</ref> یا به [[مکه]] نزدیک ‌تر، و دشت پهناور شنزاری است.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲ ـ ۵۴؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۵؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸ و ۱۸۷؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص ۴۳۶ ـ ۴۳۷؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۹۶؛ [[زهرا خیراللهی و فخری سادات موسوی شکور|خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (کتاب)|علائم ظهور در آیات قرآن]]، ص 233 ـ 235</ref>
*منظور از [[خسف به بیداء]] آن است که [[سفیانی]] با لشکری عظیم به قصد [[جنگ]] با [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} عازم [[مکه]] می‏‌شود؛ اما بین [[مکه]] و مدینه- در محلی که به سرزمین "[[بیداء]]" معروف است- به گونه‌‏ای معجزه‏‌آسا، به امر [[خداوند]]، در [[زمین]] فرو می‌‏روند.
*منظور از [[خسف بیداء]] و منظور از این نشانه که حالتی [[اعجاز]] گونه دارد،<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۵</ref> آن است که [[سفیانی]] لشکری عظیم را به قصد [[جنگ]] با [[حضرت مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌کند،<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰</ref> در میان [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به [[سرزمین بیداء]] معروف است، هنگامی که سپاهش به این سرزمین می‌رسد، [[جبرئیل]] [[امین]] به این سرزمین بانگ بر می‌آورد: ‌ای [[بیدا]]، این گروه [[ستمگر]] را نابود کن، پس [[زمین]] دهان باز می‌کند و به گونه‌ای [[معجزه‌ آسا]] و به امر [[خداوند]] همه آنها در [[دل]] [[زمین]] فرو می‌روند<ref>مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌شده در مجموع مصنفات [[شیخ مفید]]، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲</ref>،<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲-۵۴؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۶۵؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۳۵ـ ۳۳۷</ref> و نابود می‌گردند.<ref>ر.ک. [[شیخ عباس قمی|قمی، شیخ عباس]]، منتهی الامال، ب ۱۴، ف ۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۸۷؛ [[زهرا خیراللهی و فخری سادات موسوی شکور|خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (کتاب)|علائم ظهور در آیات قرآن]]، ص 233 ـ 235</ref> از بررسی [[روایات]] استفاده می‌شود این حادثه در [[حدود]] یک ماه بعد از [[ظهور]] رخ می‌دهد.<ref>ر.ک. [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص۱۰۷؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰</ref>
*این حادثه در [[روایات]] بسیاری از عامّه‏<ref> صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح ۱۹۰۶۶</ref> و خاصّه یکی از نشانه‌‏های [[ظهور]] معرفی شده و در شماری از آن‏ها بر حتمی بودن آن تأکید شده است<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۵۷، ح ۱۵</ref>.  
*برخی از روایاتی که در مورد [[خسف بیداء]] آمده است، عبارتند از:
*[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "... [[سفیانی]] گروهی را به [[مدینه]] روانه کند و [[مهدی]] از آن‏جا به [[مکه]] رخت بربندد. خبر به [[فرمانده]] [[سپاه سفیانی]] رسد که [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} به سوی‏ [[مکه]] بیرون شده است. او لشکری از پی آن حضرت روانه کند، ولی او را نیابد، تا این‏که [[مهدی]] با حالت [[ترس]] و نگرانی بدان سنّت که [[موسی بن عمران]] داشت داخل [[مکه]] شود". [[فرمانده]] [[سپاه سفیانی]] در صحرا فرود می‌‏آید. آواز دهنده‌‏ای از [[آسمان]] ندا می‌‏کند: "ای دشت! آن [[قوم]] را نابود ساز"؛ پس آن نیز ایشان را به درون خود می‏‌برد و هیچ‏ یک از آنان [[نجات]] نمی‌‏یابد، مگر سه نفر <ref>  نعمانی، الغیبة، ص ۲۷۹، باب ۱۴، ح ۶۷</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۱۱ - ۲۱۲.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]، ص۱۲۹.</ref>.
#[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرمایند:<ref>[[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۵۲۱: «وَ يَخْرُجُ رَجُلُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فِي الْحَرَمِ فَيَبْلُغُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ فَيَبْعَثُ إِلَيْهِ جُنْداً مِنْ جُنْدَهُ فيهزمهم فَيَسِيرُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ بِمَنْ مَعَهُ حَتَّى إِذا جاءَ ببيداء مِنَ الْأَرْضِ خَسَفَ بِهِمْ فَلَا يَنْجُو مِنْهُمْ إِلَّا الْمُخْبِرِ»</ref> «مردی از [[خاندان]] من، در سرزمین [[حرم]] [[قیام]] می‌کند، چون خبر [[ظهور]] وی به [[سفیانی]] می‌رسد وی سپاهی از لشکریان خود را برای [[جنگ]]، به سوی او می‌فرستد ولی [[سپاه]] [[مهدی]] آنان را شکست می‌دهد، آنگاه خود [[سفیانی]] با لشکریانِ همراه به [[جنگ]] وی می‌روند و چون از [[سرزمین بیداء]] می‌گذرند، در [[زمین]] فرو روند و جز یک نفر که خبر آنان را می‌آورد، همگی هلاک می‌شوند.»<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲-۵۴؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۸؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۵۲-۵۴؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۰</ref>
#همچنین حضرت در [[تفسیر]] آیۀ شریفه {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ}}<ref>«و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند» سوره سبأ، آیه ۵۱.</ref>؛ می‌‌فرماید:<ref>قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ص ۴۲۷: «قبیل قائمنا المهدی یخرج السفیانی ... و یأتی المدینه جیشه حتی اذا انتهی الی البیداء خسف الله به»</ref> «در آستانه ظهورِ [[قائم]] ما ([[مهدی]] {{ع}}، [[سفیانی]] [[خروج]] می‌‌‌کند ... [[سپاه]] وی، به سوی [[مدینه]] حرکت می‌ کند و چون به سرزمین [[بیداء]] می‌‌‌رسند، [[خداوند]] آن‌ها را در کام [[زمین]] فرو می‌برد.»<ref>[[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸ـ۲۸۰</ref>


==واژه‌شناسی لغوی==
*[[خسف]] در لغت به معنای فرو بردن و فرو ریختن است. مشهورترین اشاره [[خسف]] [[لشکر سفیانی]] مربوط به منطقه‌ای به نام [[بیدا]] در بین [[مکه]] و [[مدینه]] یا منطقه‌ای نزدیک به [[مدینه]] است <ref>ر.ک: معجم البلدان: ج۱ ص۵۲۳.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>. واژه «خَسف» به معنای فرو رفتن و [[پنهان]] شدن است <ref>لسان العرب، ج ۲، ص ۲۵۴.</ref> که در [[قرآن]] این دو معنا، در آیاتی به کار رفته است از جمله: {{متن قرآن|فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ}}<ref> پس او و خانه او را به زمین فرو بردیم آنگاه هیچ گروهی نداشت که در برابر خداوند یاریش کنند و از کسانی نبود که داد خویش می‌ستانند؛ سوره قصص، آیه ۸۱.</ref>، {{متن قرآن|فَكُلا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref> پس، هر یک از آنان را برای گناهش فرو گرفتیم، بر برخی از آنان شنباد فرستادیم و برخی را بانگ آسمانی فرو گرفت و برخی را در زمین فرو بردیم و برخی را غرق کردیم و خداوند بر آن نبود که بدیشان ستم کند ولی آنان خود به خویش ستم می‌کردند؛ سوره عنکبوت، آیه ۴۰.</ref>، {{متن قرآن|أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}<ref> پس آیا آنان که نیرنگ‌های زشت باختند ایمنی دارند از اینکه خداوند آنان را به زمین فرو برد یا از جایی که ندانند عذاب به سراغشان آید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref> و {{متن قرآن|أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ}}<ref> آیا از آنکه در آسمان است ایمنی یافته‌اید که شما را در زمین فرو برد در آن حال که ناگهان زمین بجنبد؛ سوره ملک، آیه ۱۶.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>.
*«بَیداء» در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و [[آب]] و علف می‌باشد<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.</ref> و نام سرزمینی بین [[مکه]] و [[مدینه]] است <ref> لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>.
*منظور از «[[خسف به بیداء]]» آن است که [[سفیانی]] لشکری عظیم، به قصد [[جنگ]] با [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} عازم [[مکه]] می‌کند؛ اما بین [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به سرزمین «[[بیداء]]» معروف است به گونه‌ای [[معجزه]] آسا، به امر [[خداوند]]، در [[زمین]] فرو می‌روند. این حادثه در [[روایات]] [[اهل سنت]]<ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح ۱۹۰۶۶.</ref> و [[شیعه]]، یکی از [[نشانه‌های ظهور]] و [[قیام]] معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است <ref>الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۵۷، ح ۱۵.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>.
==خسف در [[بیداء]] در روایات==
[[روایات]] مرتبط با [[خسف]] در [[بیدا]] چند گروه هستند<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>:
#روایاتی که یکی از [[نشانه‌های ظهور]] [[امام مهدی]]{{ع}} را [[خسف]] در [[بیدا]] برشمرده و گاه آن را از [[علائم حتمی]] دانسته‌اند<ref>ر.ک: الغیبة، نعمانی: ص۲۶۵ ح۱۵ و ص۲۷۰ ح۲۱، الغیبة، طوسی: ص۴۳۷.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>.
#گروهی که به [[خسف]] در [[بیدا]] اشاره کرده و مبارزۀ این گروه را با فردی می‌دانند که در خانۀ [[خدا]] پناه گرفته است <ref>مسند ابن حنبل: ج۶ ص۱۰۵، تاریخ مدینه: ج۱ ص۳۱۰.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>.
#گزارش‌هایی که میان [[سفیانی]] و [[بیدا]] ارتباط برقرار کرده و می‌گویند: [[لشکر سفیانی]] در [[بیدا]]، فرو خواهد رفت <ref>ر.ک: الفتن، ابن حمّاد: ج۱ ص۲۰۲ (باب الخسف بجیش السفیانی...).</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>.
با توجه به علامت بودن [[سفیانی]] برای [[ظهور]]، روشن می‌شود که اشاره به [[خسف]] [[لشکر]] او در [[بیدا]]، پشتوانۀ مناسب و معتبری در متون حدیثی [[شیعه]] و [[سنی]] دارد و بر اصل علامت بودن آن برای [[ظهور]]، صحه می‌گذارد. گزارش‌های مفصلی از [[خسف]] در [[بیدا]] در متون مرتبط با آن، در دانش‌نامه آمداند؛ ولی به سبب ضعف [[سند]] و تعارض متون، جزئیات موجود در آنها نمی‌توان اعتماد کرد<ref>دانش‌نامه امام مهدی ج۷ ص:۴۳۷-۴۳۸.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>.
==چگونگی خسف در بیداء==
*دربارۀ چگونگی [[خسف به بیداء]] [[سخن]] روشنی در [[روایات]] نیامده و تنها به فرو رفتن [[سپاهیان]] [[سفیانی]] در این [[زمین]] اشاره شده است. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید:«... [[سفیانی]] گروهی را به [[مدینه]] روانه می‌کند و [[مهدی]] از آنجا به [[مکه]] رخت برمی‌بندد. خبر به [[فرمانده]] [[سپاه سفیانی]] می‌رسد که [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} به سوی [[مکه]] بیرون رفته است. او لشکری از پی آن حضرت روانه کند؛ ولی او را نمی‌یابد تا اینکه [[مهدی]]، با حالت [[ترس]] و نگرانی بدان سنّت که [[موسی بن عمران]] داشت؛ داخل [[مکه]] شود. [[فرمانده]] [[سپاه سفیانی]] در صحرا فرود می‌آید. منادی از [[آسمان]] ندا می‌کند: ای دشت! آن [[قوم]] را نابود ساز؛ پس آن نیز ایشان را به درون خود می‌برد و هیچ‌یک از آنان [[نجات]] نمی‌یابد، گر سه نفر...» <ref>الغیبة للنعمانی، ص ۲۷۹، باب ۱۴، ح ۶۷.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.]</ref>.
*بعضی از [[روایات]] از تأخر این اتفاق بر [[ظهور]] [[سخن]] گفته و در برخی دیگر این اتفاق پس از [[بیعت]] [[یاران خاص]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} ذکر شده است. [[مصنف عبدالرزاق]]<ref>«فیبایعونه بین الرکن و المقام فیبعث الیه جیش من الشام حتی اذا کانوا بالبیداء خسف بهم...»؛ عبدالرزاق، المصنف، ج ۱۱، ص ۳۷۱، ح ۲۰۷۶۹.</ref>، [[مصنف ابن ابی شیبه]]<ref>«یبایع لرجل بین الرکن و المقام... فیغزوهم جیش من اهل الشام حتی اذا کانوا بالبیداء یخسف بهم..»؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۱۵، ص ۴۵، ح ۹۰۷۰.</ref>، [[مسند احمد]] <ref>«فیبایعونه بین الرکن و المقام فیبعث الیهم جیش من الشام فیخسف بهم البیداء ...»؛ احمد بن حنبل، مسند، ج ۶، ص ۳۱۶.</ref>و برخی منابع دیگر، به طور روشن به این رخداد اشاره کرده‌اند<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.]</ref>. با نگاه به آنچه دربارۀ تفاوت بین [[ظهور]] و [[قیام]] گفته شد و اینکه [[قیام]] آن حضرت با فاصله‌ای نامعین [[پس از ظهور]] خواهد بود؛ این [[روایت]] نیز به روشنی حکایت از آن دارد که پدیدۀ [[خسف]] [[پس از ظهور]] خواهد بود<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.]</ref>.


==پرسش مستقیم==
==پرسش مستقیم==
# [[خسف بیداء که از نشانه‌های حتمی ظهور است چیست؟ (پرسش)]] {{nowrap|[[Image:127.png|10px]]&nbsp;}}
# [[خسف بیداء که از نشانه‌های حتمی ظهور است چیست؟ (پرسش)]]


{{پرسمان خسف بیداء}}
{{پرسمان خسف بیداء}}
خط ۳۳: خط ۱۸:


==منابع==
==منابع==
{{فهرست اثر}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[پرونده:10119015.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی ج۷''']]
* [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۲''']]
* [[پرونده:13681091.jpg|22px]] [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی ‎اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|'''در آستانه ظهور''']]
* [[پرونده:151972.jpg|22px]] [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|'''مصلح کل ۱''']]
* [[پرونده:13681130.jpg|22px]] [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|'''بررسی نشانه‌های ظهور''']]
* [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
* [[پرونده:13681082.jpg|22px]] [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی ‎رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|'''شرایط و علائم حتمی ظهور''']]
* [[پرونده:152023.jpg  |22px]] [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|'''گفتارهای مهدوی''']]
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']]
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{امام مهدی}}
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:خسف در بیداء]]
== جستارهای وابسته ==
{{جستارهای وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[امام مهدی]] {{ع}}
* [[موعودباوری]]
* [[فارقلیط]]
* [[پارکلیت]]
* [[ماشیح]]
* [[سوشیانس]]
* [[سوشینت]]
* [[هوشیدر]]
* [[هوشیدرماه]]
* [[میتریا]]
* [[آرماگدون]]
* [[ظهور امام مهدی]] {{ع}}
* [[خروج منبعث سوم]]
* [[جیش الغضب]]
* [[دیدگاه کلی قرآن درباره پایان تاریخ]]
* [[نشانه‌های آخر الزمان|نشانه‌ها و رخدادهای مهم آخر الزمان]]
* [[بحران معنویت]]
* [[وقوع اختلاف‌ها و درگیری‌های بسیار]]
* [[وقوع مصائب]]
* [[ظهور منجی|ظهور منجی بزرگ بشر]]
* [[نزول عیسی]] {{ع}}
* [[خروج جنبنده‌ای از زمین]]
* [[هجوم یأجوج و مأجوج]]
* [[صلح و آرامش پایدار|صلح و آرامش پایدار در سرتاسر جهان]]
* [[حکومت امام زمان]] {{ع}}
* فتنه‌های شیطان در [[زمان ظهور امام مهدی]] {{ع}}
* بی ارزش شدن خون مردم
* تدریجی بودن [[نشانه‌های ظهور امام مهدی]] {{ع}}
* گسسته شدن پیوند خویشاوندی
* شکسته شدن حرمت انسان
* جدا شدن مردم بر اثر بلا و گرفتاری
* [[رویارویی امام مهدی]] {{ع}} با جاهلان
* ترس و اضطراب همگانی
* سختی پیش از [[ظهور امام مهدی]] {{ع}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
==منابع==
* [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی ج۷]]
* [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]


==پانویس==
==پانویس==
خط ۹۷: خط ۴۰:
{{امام مهدی}}
{{امام مهدی}}


{{دانشنامه امامت-خرد}}
[[رده:خسف در بیداء]]
[[رده:مدخل مرتبط با امام مهدی]]
[[رده:مدخل‌های اصلی دانشنامه]]
[[رده:معصوم]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]
[رده:مدخل]]
[رده:مدخل]]

نسخهٔ ‏۱۵ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۰۱

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

مقدمه

  1. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند:[۱۶] «مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می‌کند، چون خبر ظهور وی به سفیانی می‌رسد وی سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ، به سوی او می‌فرستد ولی سپاه مهدی آنان را شکست می‌دهد، آنگاه خود سفیانی با لشکریانِ همراه به جنگ وی می‌روند و چون از سرزمین بیداء می‌گذرند، در زمین فرو روند و جز یک نفر که خبر آنان را می‌آورد، همگی هلاک می‌شوند.»[۱۷] و ... .[۱۸]
  2. همچنین حضرت در تفسیر آیۀ شریفه ﴿وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ[۱۹]؛ می‌‌فرماید:[۲۰] «در آستانه ظهورِ قائم ما (مهدی (ع)، سفیانی خروج می‌‌‌کند ... سپاه وی، به سوی مدینه حرکت می‌ کند و چون به سرزمین بیداء می‌‌‌رسند، خداوند آن‌ها را در کام زمین فرو می‌برد.»[۲۱]


پرسش مستقیم

  1. خسف بیداء که از نشانه‌های حتمی ظهور است چیست؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ر.ک. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر، ص ۴۵۲ و ۴۵۹؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۵۲ و ۲۵۷، ح۱۵؛ تاریخ الغیبة الکبری، ص ۴۹۹ ـ ۵۰۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج۱، ص۳۰۳، ح۸۲
  2. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲ ـ ۵۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸ و ۱۸۷؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۰؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ طاهری، حبیب الله، سیمای آفتاب، ص ۲۷۷؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۵ـ ۳۳۷
  3. ابن منظور، لسان العرب، ج ۹، ص ۶۷
  4. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲ ـ۵۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۶ ـ ۴۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۱۹۶؛ خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص 233 ـ 235
  5. معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸
  6. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸
  7. ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷
  8. معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳
  9. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲ ـ ۵۴؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸ و ۱۸۷؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۳۶ ـ ۴۳۷؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۱۹۶؛ خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص 233 ـ 235
  10. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵
  11. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰
  12. مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌شده در مجموع مصنفات شیخ مفید، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲
  13. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص۲۶۵؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۵ـ ۳۳۷
  14. ر.ک. قمی، شیخ عباس، منتهی الامال، ب ۱۴، ف ۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۸۷؛ خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص 233 ـ 235
  15. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰
  16. تاریخ غیبت کبری، ص ۵۲۱: «وَ يَخْرُجُ رَجُلُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فِي الْحَرَمِ فَيَبْلُغُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ فَيَبْعَثُ إِلَيْهِ جُنْداً مِنْ جُنْدَهُ فيهزمهم فَيَسِيرُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ بِمَنْ مَعَهُ حَتَّى إِذا جاءَ ببيداء مِنَ الْأَرْضِ خَسَفَ بِهِمْ فَلَا يَنْجُو مِنْهُمْ إِلَّا الْمُخْبِرِ»
  17. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰
  18. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۲-۵۴؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۰
  19. «و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند» سوره سبأ، آیه ۵۱.
  20. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ص ۴۲۷: «قبیل قائمنا المهدی یخرج السفیانی ... و یأتی المدینه جیشه حتی اذا انتهی الی البیداء خسف الله به»
  21. چشم به راه مهدی، ص ۲۷۸ـ۲۸۰

پیوند به بیرون

[رده:مدخل]]