←موارد مشورت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{سیره معصوم}} ==مقدمه== *مشورت و واژه‌های مترادف آن از ما...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
*چنانکه اشاره شد، [[مشورت]] در [[تعالیم]] [[اسلامی]] اهمیت زیادی دارد و [[پیامبر]]{{صل}} هم در موارد بسیاری به این کاری پرداخت و [[اصحاب]] خود را به آن سفارش می‌کرد؛ ولی ایشان در مسائلی که [[حکم]] آنها را [[خداوند متعال]] بیان کرده بود، با [[اصحاب]] خود [[مشورت]] نمی‌کرد. اساساً [[مشورت]] درباره چگونگی [[اجرای قانون]] و [[احکام الهی]] صورت می‌گرفت و [[پیامبر]]{{صل}} هیچ گاه قانونگذاری [[مشورت]] نمی‌کرد؛ یعنی آن [[حضرت]] در مواردی که [[نص]] صریحی از [[خداوند]] رسیده بود، از [[مردم]] نظر‌خواهی نمی‌کرد<ref>{{متن قرآن|وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ}} «آنان کارشان رایزنی میان همدیگر است و از آنچه روزیشان داده‌ایم می‌بخشند» سوره شوری، آیه ۳۸.</ref>؛ درباره [[جنگ بدر]] [[نقل]] شده است که وقتی آن [[حضرت]] در منطقه [[بدر]]، پشت [[چاه]] اردو زد؛ [[حباب بن منذر]] از ایشان پرسید: "آیا انجام این کار بر اساس [[وحی الهی]] بود یا نظر خود را [[اجرا]] کردید؟" آن [[حضرت]] فرمود: "[[رأی]] خود من چنین بود"؛ حباب گفت: "نظر من این است که [[چاه]] [[آب]] را عقب خود قرار دهیم تا در صورت عقب‌نشینی، [[چاه]] [[آب]] را از دست ندهیم"، [[حضرت]] نیز این پیشنهاد را پذیرفت<ref>تقی الدین مقریزی، امتاع الأسماع، ج ۹، ص ۲۴۰؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه، ج ۳، ص ۴۷؛ صالحی دمشقی، سبل الهدی و الرشاد، ج۴، ص۸۰ و ابوسعید خرگوشی، شرف المصطفی، ج۴، ص۷۰.</ref><ref> [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۴۷۶-۴۷۷.</ref>. | *چنانکه اشاره شد، [[مشورت]] در [[تعالیم]] [[اسلامی]] اهمیت زیادی دارد و [[پیامبر]]{{صل}} هم در موارد بسیاری به این کاری پرداخت و [[اصحاب]] خود را به آن سفارش می‌کرد؛ ولی ایشان در مسائلی که [[حکم]] آنها را [[خداوند متعال]] بیان کرده بود، با [[اصحاب]] خود [[مشورت]] نمی‌کرد. اساساً [[مشورت]] درباره چگونگی [[اجرای قانون]] و [[احکام الهی]] صورت می‌گرفت و [[پیامبر]]{{صل}} هیچ گاه قانونگذاری [[مشورت]] نمی‌کرد؛ یعنی آن [[حضرت]] در مواردی که [[نص]] صریحی از [[خداوند]] رسیده بود، از [[مردم]] نظر‌خواهی نمی‌کرد<ref>{{متن قرآن|وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ}} «آنان کارشان رایزنی میان همدیگر است و از آنچه روزیشان داده‌ایم می‌بخشند» سوره شوری، آیه ۳۸.</ref>؛ درباره [[جنگ بدر]] [[نقل]] شده است که وقتی آن [[حضرت]] در منطقه [[بدر]]، پشت [[چاه]] اردو زد؛ [[حباب بن منذر]] از ایشان پرسید: "آیا انجام این کار بر اساس [[وحی الهی]] بود یا نظر خود را [[اجرا]] کردید؟" آن [[حضرت]] فرمود: "[[رأی]] خود من چنین بود"؛ حباب گفت: "نظر من این است که [[چاه]] [[آب]] را عقب خود قرار دهیم تا در صورت عقب‌نشینی، [[چاه]] [[آب]] را از دست ندهیم"، [[حضرت]] نیز این پیشنهاد را پذیرفت<ref>تقی الدین مقریزی، امتاع الأسماع، ج ۹، ص ۲۴۰؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه، ج ۳، ص ۴۷؛ صالحی دمشقی، سبل الهدی و الرشاد، ج۴، ص۸۰ و ابوسعید خرگوشی، شرف المصطفی، ج۴، ص۷۰.</ref><ref> [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۴۷۶-۴۷۷.</ref>. | ||
==نمونه‌هایی از [[مشورت]] کردن [[پیامبر]]{{صل}}== | ==نمونه‌هایی از [[مشورت]] کردن [[پیامبر]]{{صل}}== | ||
*[[رسول]] خاتم{{صل}} پیش از [[جنگ بدر]]، افرادی را برای کسب خبر به سوی کاروان تجارتی [[قریش]] فرستاد که به [[ریاست]] [[ابوسفیان]] از [[شام]] باز می‌گشت. وقتی [[ابوسفیان]] از این کار باخبر شد، مسیر خود را تغییر داد و فردی را به [[مکه]] فرستاد تا [[کفار]] را از این قضیه باخبر کند. وقتی [[قریش]] این خبر را شنیدند، همه از [[مکه]] خارج شدند و به سوی [[بدر]] حرکت کردند. وقتی [[پیامبر]]{{صل}} از این ماجرا [[آگاه]] شد، با [[سپاهیان]] خود [[مشورت]] کرد؛ ابتدا [[ابوبکر]] و [[عمر]]، به ترتیب برخاستند و گفتند: "با آنها نجنگیم"؛ اما [[مقداد]] بلند شد و گفت: "امر [[خدا]] را [[اجرا]] کن، ما نیز همراه تو می‌جنگیم". سپس، [[پیامبر]]{{صل}} خطاب به اصحابش فرمود: {{متن حدیث| أشيروا عليّ أيّها الناس}}؛ ای [[مردم]] با [[مشورت]] مرا [[یاری]] کنید. بعد ابن معاذ برخاست و گفت: "هر چه امر فرمایی، ما از تو [[نافرمانی]] نمی‌کنیم"<ref> [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۴۷۷.</ref>. | *[[رسول]] خاتم{{صل}} پیش از [[جنگ بدر]]، افرادی را برای کسب خبر به سوی کاروان تجارتی [[قریش]] فرستاد که به [[ریاست]] [[ابوسفیان]] از [[شام]] باز می‌گشت. وقتی [[ابوسفیان]] از این کار باخبر شد، مسیر خود را تغییر داد و فردی را به [[مکه]] فرستاد تا [[کفار]] را از این قضیه باخبر کند. وقتی [[قریش]] این خبر را شنیدند، همه از [[مکه]] خارج شدند و به سوی [[بدر]] حرکت کردند. وقتی [[پیامبر]]{{صل}} از این ماجرا [[آگاه]] شد، با [[سپاهیان]] خود [[مشورت]] کرد؛ ابتدا [[ابوبکر]] و [[عمر]]، به ترتیب برخاستند و گفتند: "با آنها نجنگیم"؛ اما [[مقداد]] بلند شد و گفت: "امر [[خدا]] را [[اجرا]] کن، ما نیز همراه تو می‌جنگیم". سپس، [[پیامبر]]{{صل}} خطاب به اصحابش فرمود: {{متن حدیث| أشيروا عليّ أيّها الناس}}؛ ای [[مردم]] با [[مشورت]] مرا [[یاری]] کنید. بعد ابن معاذ برخاست و گفت: "هر چه امر فرمایی، ما از تو [[نافرمانی]] نمی‌کنیم"<ref> [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص۴۷۷.</ref>. | ||
*[[پیامبر]]{{صل}} در این [[جنگ]] با اصحابش [[مشورت]] و به پیشنهاد آنها نیز عمل کرد<ref>تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۴۳۵؛ المغازی، ج ۱، ص ۴۰۸ - ۴۰۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه.، ج ۱، ص ۶۱۵ - ۶۱۶؛ امتاع الاسماع، ج ۹، ص ۲۴۱ و سبل الهدی و الرشاد، ج ۴، ص ۲۶.</ref>. همچنین وقتی در [[جنگ بدر]]، هفتاد نفر از نیروهای [[دشمن]] [[اسیر]] شدند، [[رسول]] خاتم{{صل}} درباره [[سرنوشت]] آنان با بزرگان [[صحابه]] [[مشورت]] کرد و همه به قبول فدیه [[رأی]] دادند و [[پیامبر]]{{صل}} هم پذیرفت<ref>تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۴۷۴ - ۴۷۵؛ دلائل النبوه، ج ۳، ص ۱۳۷، المغازی، ج ۱، ص ۱۰۷ و امتاع الأسماع، ج ۱، ص ۱۱۵.</ref><ref> [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۴۷۷.</ref>. | *[[پیامبر]]{{صل}} در این [[جنگ]] با اصحابش [[مشورت]] و به پیشنهاد آنها نیز عمل کرد<ref>تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۴۳۵؛ المغازی، ج ۱، ص ۴۰۸ - ۴۰۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه.، ج ۱، ص ۶۱۵ - ۶۱۶؛ امتاع الاسماع، ج ۹، ص ۲۴۱ و سبل الهدی و الرشاد، ج ۴، ص ۲۶.</ref>. همچنین وقتی در [[جنگ بدر]]، هفتاد نفر از نیروهای [[دشمن]] [[اسیر]] شدند، [[رسول]] خاتم{{صل}} درباره [[سرنوشت]] آنان با بزرگان [[صحابه]] [[مشورت]] کرد و همه به قبول فدیه [[رأی]] دادند و [[پیامبر]]{{صل}} هم پذیرفت<ref>تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۴۷۴ - ۴۷۵؛ دلائل النبوه، ج ۳، ص ۱۳۷، المغازی، ج ۱، ص ۱۰۷ و امتاع الأسماع، ج ۱، ص ۱۱۵.</ref><ref> [[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۴۷۷.</ref>. | ||