خوارج: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداری
خط ۱۳: خط ۱۳:
==مقدمه==
==مقدمه==
*"خوارج" در لغت به معنای شورشیان است. کسی که از [[اطاعت امام]] و [[حاکم شرعی]] بیرون رود و [[سرپیچی]] و [[طغیان]] کند، [[خارجی]] است، یعنی از [[بیعت]] و [[اطاعت حاکم]] بیرون رفته و بر او [[خروج]] کرده است<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۹۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۴.</ref>.
*"خوارج" در لغت به معنای شورشیان است. کسی که از [[اطاعت امام]] و [[حاکم شرعی]] بیرون رود و [[سرپیچی]] و [[طغیان]] کند، [[خارجی]] است، یعنی از [[بیعت]] و [[اطاعت حاکم]] بیرون رفته و بر او [[خروج]] کرده است<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۹۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۴.</ref>.
* خوارج، [[لقب]] کسانی از [[سپاه علی]]{{ع}} است که در [[جنگ صفین]] و پس از [[ماجرای حکمیت]]، از [[فرمان]] و [[طاعت امام]] سر برتافتند و علیه او شوریدند و با [[شعار]] {{عربی|"لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّهِ "}} که به تعبیر [[حضرت امیر]] سخن [[حق|حقّی]] است که ارادۀ [[باطل]] از آن کرده‌اند<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت ۱۹۸</ref>، [[علم]] [[مخالفت]] با [[حکومت علوی]] برافراشتند. [[فتنه‌انگیزی|فتنه‌انگیزی‌های]] آنان از سوی [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} تا وقتی‌که [[بیم]] خطری نبود و فسادی نکرده بودند، قابل تحمّل بود، امّا وقتی دست به جنایت زدند و [[آشوب]] به‌پا کردند، [[حضرت]] در [[نهروان]] با آنان جنگید و هلاکشان ساخت. آنان ظاهری [[فریبنده]] داشتند، پیشانی‌های پینه‌بسته از فرط [[سجود]]، اهل [[تلاوت]] [[قرآن]] و [[تهجّد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]]، ولی به سبب [[جهل]] و [[تعصّب]] و کوته‌فکری، [[حق]] [[امام]] را نشناختند و با [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} درافتادند و هلاک شدند و آخرتشان هم تباه شد.<ref>برای شناخت پیدایش، پیشینه، عملکرد، ویژگی‌ها و سرانجام آنان، از جمله ر. ک: «دانشنامۀ امام علی» ، ج ۹ مقالۀ «مارقین» ، «جاذبه و دافعۀ علی» ، شهید مطهری، ص ۱۰۵، «الخوارج عقیدة و فکرا و فلسفة» عامر النّجار، «الخوارج، اصول و عقاید» ، حبیب طاهر الشمری، «الخوارج، اول الفرق فی تاریخ الاسلام» ناصر بن عبد الکریم العقل «الخوارج» ناصر بن عبد اللّه السعوی «الخوارج» علی جفّال، «الخوارج فی العصر الاموی» ، نایف محمود اسماعیل، «علل شکل‌گیری خوارج» ، شکر اللّه خاکرند، «خوارج و علل پیدایش آنان» ، صادق احسان‌بخش، «الخوارج فی الاسلام» عمر ابو النصر، «خوارج از دیدگاه نهج البلاغه» ، حسین نوری، «تاریخ ولایت در نیم قرن اول» ، حسین ذاکر خطیر «خوارج در تاریخ» ، یعقوب جعفری.</ref> [[خارجی‌گری]] به عنوان یک [[فکر]]، پس از نابودی خوارج در [[نهروان]] ادامه یافت و کسانی را که همان [[اعتقادات]] را داشتند، هرچند [[خروج]] و [[شورشی]] هم نکرده باشند، خوارج می‌گویند.<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]] [[جاذبه و دافعه علی (کتاب)|جاذبه و دافعه علی]]، ص ۱۱۵</ref> [[نبرد]] با خوارج بسیار دشوار بود، چراکه [[سیمای ظاهری]] و شعارهای فریبندۀ آنان افراد ساده و کم‌عمق را [[فریب]] می‌داد. این است که [[امیر المؤمنین]] فرمود: چشم این [[فتنه]] را من در آوردم و جز من کسی جرأت چنین کاری نداشت.<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۹۳</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۴.</ref>.
* خوارج، [[لقب]] کسانی از [[سپاه علی]]{{ع}} است که در [[جنگ صفین]] و پس از [[ماجرای حکمیت]]، از [[فرمان]] و [[طاعت امام]] سر برتافتند و علیه او شوریدند و با [[شعار]] {{عربی|"لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّهِ "}} که به تعبیر [[حضرت امیر]] سخن [[حق|حقّی]] است که ارادۀ [[باطل]] از آن کرده‌اند<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت ۱۹۸</ref>، [[علم]] [[مخالفت]] با [[حکومت علوی]] برافراشتند. [[فتنه‌انگیزی|فتنه‌انگیزی‌های]] آنان از سوی [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} تا وقتی‌که [[بیم]] خطری نبود و فسادی نکرده بودند، قابل تحمّل بود، امّا وقتی دست به جنایت زدند و [[آشوب]] به‌پا کردند، [[حضرت]] در [[نهروان]] با آنان جنگید و هلاکشان ساخت. آنان ظاهری [[فریبنده]] داشتند، پیشانی‌های پینه‌بسته از فرط [[سجود]]، اهل [[تلاوت]] [[قرآن]] و [[تهجّد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]]، ولی به سبب [[جهل]] و [[تعصّب]] و کوته‌فکری، [[حق]] [[امام]] را نشناختند و با [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} درافتادند و هلاک شدند و آخرتشان هم تباه شد.<ref>برای شناخت پیدایش، پیشینه، عملکرد، ویژگی‌ها و سرانجام آنان، از جمله ر. ک: «دانشنامۀ امام علی» ، ج ۹ مقالۀ «مارقین» ، «جاذبه و دافعۀ علی» ، شهید مطهری، ص ۱۰۵، «الخوارج عقیدة و فکرا و فلسفة» عامر النّجار، «الخوارج، اصول و عقاید» ، حبیب طاهر الشمری، «الخوارج، اول الفرق فی تاریخ الاسلام» ناصر بن عبد الکریم العقل «الخوارج» ناصر بن عبد اللّه السعوی «الخوارج» علی جفّال، «الخوارج فی العصر الاموی» ، نایف محمود اسماعیل، «علل شکل‌گیری خوارج» ، شکر اللّه خاکرند، «خوارج و علل پیدایش آنان» ، صادق احسان‌بخش، «الخوارج فی الاسلام» عمر ابو النصر، «خوارج از دیدگاه نهج البلاغه» ، حسین نوری، «تاریخ ولایت در نیم قرن اول» ، حسین ذاکر خطیر «خوارج در تاریخ» ، یعقوب جعفری.</ref> [[خارجی‌گری]] به عنوان یک [[فکر]]، پس از نابودی خوارج در [[نهروان]] ادامه یافت و کسانی را که همان [[اعتقادات]] را داشتند، هرچند [[خروج]] و [[شورشی]] هم نکرده باشند، خوارج می‌گویند.<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]] [[جاذبه و دافعه علی (کتاب)|جاذبه و دافعه علی]]، ص ۱۱۵</ref> [[نبرد]] با خوارج بسیار دشوار بود، چراکه [[سیمای ظاهری]] و شعارهای فریبندۀ آنان افراد ساده و کم‌عمق را [[فریب]] می‌داد. این است که [[امیر المؤمنین]] فرمود: چشم این [[فتنه]] را من در آوردم و جز من کسی جرأت چنین کاری نداشت.<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۹۳: {{متن حدیث|"أَيُّهَا النَّاسُ فَإِنِّي فَقَأْتُ عَيْنَ الْفِتْنَةِ وَ لَمْ يَكُنْ لِيَجْتَرِئَ عَلَيْهَا أَحَدٌ غَيْرِي"}}</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۴.</ref>.


==[[فرقه‌های خوارج]]==
==[[فرقه‌های خوارج]]==

نسخهٔ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۲۴

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل خوارج (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.


مقدمه

فرقه‌های خوارج

  • خوارج با گذشت زمان، در تبلیغ و ترویج عقاید خویش کوشیدند و رفته و رفته انشعاباتی یافتند؛ چونان که دانشمندان ملل و نحل تا بیست فرقه برای خوارج برشمرده‌اند. از مشهورترین فرق خوارج عبارت‌اند از: ارقه، عجارده، صفریه، واقفه و اباضیه[۸]. امروزه همه گروه‌های خوارج از میان رفته‌اند مگر اباضیه که به صورتی محدود همچنان بر جای مانده است[۹][۱۰].
  • خوارج دارای فرقه‌هایی چند هستند که عبارت‌اند از: ازرقیه، نجدیه، بهیسیه، عجدریه، ثعالبه، اباضیه، صفریه و واقفیه. از میان خوارج فقط فرقه اباضیه معتدل‌تر بودند که فرصت بقا یافتند و بقیه از میان رفتند[۱۱].

خوارج نهروان

خوارج معاصر

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۹۳
  2. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۵۴.
  3. ↑ نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت ۱۹۸
  4. ↑ برای شناخت پیدایش، پیشینه، عملکرد، ویژگی‌ها و سرانجام آنان، از جمله ر. ک: «دانشنامۀ امام علی» ، ج ۹ مقالۀ «مارقین» ، «جاذبه و دافعۀ علی» ، شهید مطهری، ص ۱۰۵، «الخوارج عقیدة و فکرا و فلسفة» عامر النّجار، «الخوارج، اصول و عقاید» ، حبیب طاهر الشمری، «الخوارج، اول الفرق فی تاریخ الاسلام» ناصر بن عبد الکریم العقل «الخوارج» ناصر بن عبد اللّه السعوی «الخوارج» علی جفّال، «الخوارج فی العصر الاموی» ، نایف محمود اسماعیل، «علل شکل‌گیری خوارج» ، شکر اللّه خاکرند، «خوارج و علل پیدایش آنان» ، صادق احسان‌بخش، «الخوارج فی الاسلام» عمر ابو النصر، «خوارج از دیدگاه نهج البلاغه» ، حسین نوری، «تاریخ ولایت در نیم قرن اول» ، حسین ذاکر خطیر «خوارج در تاریخ» ، یعقوب جعفری.
  5. ↑ مطهری، مرتضی جاذبه و دافعه علی، ص ۱۱۵
  6. ↑ نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۹۳: «"أَيُّهَا النَّاسُ فَإِنِّي فَقَأْتُ عَيْنَ الْفِتْنَةِ وَ لَمْ يَكُنْ لِيَجْتَرِئَ عَلَيْهَا أَحَدٌ غَيْرِي"»
  7. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۵۴.
  8. ↑ الفرق بین الفرق‌، ۲۴، ۷۲ و ۷۳.
  9. ↑ ر.ک: خوارج در تاریخ‌، ۲۴۱ و ۲۹۱.
  10. ↑ فرهنگ شیعه، ص 240.
  11. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 379.
  12. ↑ مطهری مرتضی، مشکلات علی، مجموعه آثار، ج ۱۶، صص ۲۹۳، ۳۰۹ و ۶۱۱.
  13. ↑ مطهری مرتضی، جاذبه و دافعه علی، مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۳۰۶.
  14. ↑ مطهری مرتضی، جاذبه و دافعه علی، مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۲۹۳؛ یادداشت‌ها، ج ۳، ص ۳۷۱.
  15. ↑ مطهری مرتضی، مشکلات علی، مجموعه آثار، ج ۱۶، ص ۶۱۱.
  16. ↑ یادداشت‌ها، ج ۳، ص ۳۷۴.
  17. ↑ محمدی، عبدالله، امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت؛ صفحه ۹۸ تا۱۰۶.


برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=خوارج&oldid=257905»