تجسم اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۲۸

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تجسم اعمال (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

چیستی تجسم اعمال

منظور از تجسم‌ اعمال نزد شیعیان این است که اعمال انسان خوب یا بد، باطنی دارد که این باطن در دنیا آشکار نمی‌شود؛ بلکه باطن این اعمال بعد از تغییر و تبدلاتی، در عالم آخرت جلوه می‌‌کند^[۱]. اما از نگاه علم کلام تجسم و تجسد اعمال یعنی رابطۀ میان عمل و جزا در آخرت نه قراردادی است و نه از نوع رابطۀ علی و معلولی، بلکه میان آنها رابطۀ عینیت و اتحاد حکم فرماست؛ یعنی آنچه در آخرت به عنوان پاداش یا کیفر به نیکوکاران و بدکاران اختصاص می‌‌یابد، تجسم خود عمل آنهاست^[۲].

دلایل نقلی تجسم اعمال

دلایل نقلی اعم از آیات و روایات مبنی بر تجسم اعمال در آخرت اقامه شده است و دانشمندان علم کلام معتقدند تجسم عمل، پاداش اعمال انسان‌ها در آخرت است.

قرآن می‌‌فرماید ﴿وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ﴾^[۳]. ﴿وَلْتَنظُرْ﴾ امر است و باید هر کس در آنچه برای فردا می‌‌فرستند، نظر کند. این صریح‌ترین تعبیر قرآن در این زمینه است و در حقیقت این آیه فرمان داده است که در کار و در عمل خودتان دربارۀ چیزهایی که برای فردا پیش می‌‌فرستید، دقت کنید. این لحن، گویای آن است که در قیامت، همان عمل به انسان برمی‌گردد^[۴].
قرآن می‌‌فرماید: ﴿فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ﴾^[۵].^[۶]
قرآن می‌‌فرماید: ﴿يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُّحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِن سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ أَمَدًا بَعِيدًا﴾^[۷].^[۸]
در روایتی پیامبر (ص) فرمودند: «همانا اعمال شما در آخرت به سوی شما بر می‌‌گردد»^[۹].^[۱۰]

دلیل مخالفین تجسم اعمال در قیامت

البته این نظریه مورد اتفاق دانشمندان علم کلام نیست، بلکه اندیشمندان کلامی بر سر این مدعا اختلاف نظر دارند چراکه عده ای از دانشمندان معتقدند پاداش اعمال انسان‌ها در قیامت نمی‌تواند تجسم اعمال باشد زیرا اعمال انسان‌ها از مقولۀ عرض است یعنی (یک امر ذاتی نیست که دوام داشته باشد) و پس از صدور از انسان یا مرگ وی، معدوم می‌شود و در نتیجه، چیزی باقی نمی‌ماند تا در قیامت مجسم‌ شود^[۱۱].

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ فرهنگ شیعه، ص ۱۵۹-۱۸۰.
↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۰۸.
↑ «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و هر کس باید بنگرد برای (روزی چون) فردا چه پیش فرستاده است» سوره حشر، آیه ۱۸.
↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۷۸-۷۹.
↑ «پس هر کس همسنگ ذره‌ای نیکی ورزد، آن را خواهد دید، و هر کس همسنگ ذره‌ای بدی کند، آن را خواهد دید» سوره زلزال، آیه ۷.
↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۹۵-۹۷.
↑ «روزی که هر کس هر کار نیکی انجام داده است پیش رو می‌یابد و هر کار زشتی کرده است آرزو دارد کاش میان او و آن (کار زشت) فاصله‌ای دور می‌بود و خداوند شما را از خویش پروا می‌دهد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره آل عمران، آیه ۳۰.
↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۷۸-۷۹.
↑ مجلسی، بحارالأنوار، ج۳، ص۹۰.
↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۷۸-۷۹.
↑ فرهنگ شیعه، ص ۱۸۱.

[1] فرهنگ شیعه، ص ۱۵۹-۱۸۰.

[2] ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۰۸.

[3] «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و هر کس باید بنگرد برای (روزی چون) فردا چه پیش فرستاده است» سوره حشر، آیه ۱۸.

[4] ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۷۸-۷۹.

[5] «پس هر کس همسنگ ذره‌ای نیکی ورزد، آن را خواهد دید، و هر کس همسنگ ذره‌ای بدی کند، آن را خواهد دید» سوره زلزال، آیه ۷.

[6] ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۹۵-۹۷.

[7] «روزی که هر کس هر کار نیکی انجام داده است پیش رو می‌یابد و هر کار زشتی کرده است آرزو دارد کاش میان او و آن (کار زشت) فاصله‌ای دور می‌بود و خداوند شما را از خویش پروا می‌دهد و خداوند به بندگان مهربان است» سوره آل عمران، آیه ۳۰.

[8] ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۷۸-۷۹.

[9] مجلسی، بحارالأنوار، ج۳، ص۹۰.

[10] ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۷۸-۷۹.

[11] فرهنگ شیعه، ص ۱۸۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ==چیستی [[تجسم اعمال]]==
-*منظور از تجسم‌ [[اعمال]] نزد [[شیعیان]] این است که [[اعمال انسان]] خوب یا بد، [[باطنی]] دارد که این [[باطن]] در [[دنیا]] [[آشکار]] نمی‌شود؛ بلکه [[باطن]] این [[اعمال]] بعد از تغییر و تبدلاتی، در عالم [[آخرت]] جلوه می‌‌کند<ref>فرهنگ شیعه، ص ۱۵۹-۱۸۰. </ref>. اما از نگاه [[علم کلام]] تجسم و تجسد [[اعمال]] یعنی رابطۀ میان عمل و جزا در [[آخرت]] نه قراردادی است و نه از نوع رابطۀ [[علی]] و معلولی، بلکه میان آنها رابطۀ عینیت و [[اتحاد]] [[حکم]] فرماست؛ یعنی آنچه در [[آخرت]] به عنوان [[پاداش]] یا [[کیفر]] به [[نیکوکاران]] و بدکاران اختصاص می‌‌یابد، تجسم خود عمل آنهاست<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۰۸.</ref>.
+*منظور از تجسم‌ [[اعمال]] نزد [[شیعیان]] این است که [[اعمال انسان]] خوب یا بد، [[باطنی]] دارد که این [[باطن]] در [[دنیا]] [[آشکار]] نمی‌شود؛ بلکه [[باطن]] این [[اعمال]] بعد از تغییر و تبدلاتی، در عالم [[آخرت]] جلوه می‌‌کند<ref>فرهنگ شیعه، ص ۱۵۹-۱۸۰. </ref>. اما از نگاه [[علم کلام]] تجسم و [[تجسد اعمال]] یعنی رابطۀ میان عمل و جزا در [[آخرت]] نه قراردادی است و نه از نوع رابطۀ [[علی]] و معلولی، بلکه میان آنها رابطۀ عینیت و [[اتحاد]] [[حکم]] فرماست؛ یعنی آنچه در [[آخرت]] به عنوان [[پاداش]] یا [[کیفر]] به [[نیکوکاران]] و بدکاران اختصاص می‌‌یابد، تجسم خود عمل آنهاست<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۲۰۸.</ref>.
 ==[[دلایل نقلی]] [[تجسم اعمال]]==
 *[[دلایل نقلی]] اعم از [[آیات]] و [[روایات]] مبنی بر [[تجسم اعمال]] در [[آخرت]] اقامه شده است و [[دانشمندان]] [[علم کلام]] معتقدند تجسم عمل، [[پاداش]] [[اعمال انسان‌ها]] در [[آخرت]] است.