برقراری عدل: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*و نیز در جای دیگر می‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ}}<ref>«بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده است و در هر نمازگاهی روی خود را (به سوی او) راست گردانید و او را در حالی که دین را برای وی ناب می‌سازید بخوانید» سوره اعراف، آیه ۲۹.</ref>. | *و نیز در جای دیگر می‌فرماید: {{متن قرآن|قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ}}<ref>«بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده است و در هر نمازگاهی روی خود را (به سوی او) راست گردانید و او را در حالی که دین را برای وی ناب می‌سازید بخوانید» سوره اعراف، آیه ۲۹.</ref>. | ||
*در این [[آیه]]، به مقدمه بودن [[اقامه قسط]] برای [[اخلاص]] در [[عبادت خدا]] اشاره شده است. بنابراین، ایجاد [[عدل و قسط]] [[اجتماعی]] و فردی، یعنی [[اجرای عدل]] در [[زندگی فردی]]، و برپایی [[عدل]] [[اجتماعی]]، [[هدف]] دیگر [[بعثت]] [[انبیاء]]{{عم}} است. این [[هدف]]، یعنی [[اجرای عدل]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] [[بشر]]، مقدمه دستیابی به مرحله [[اخلاص]] در [[عبادت]] خداست که [[هدف]] اصلی [[بعثت پیامبران]]{{عم}} است<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص ۳۷-۳۸.</ref>. | *در این [[آیه]]، به مقدمه بودن [[اقامه قسط]] برای [[اخلاص]] در [[عبادت خدا]] اشاره شده است. بنابراین، ایجاد [[عدل و قسط]] [[اجتماعی]] و فردی، یعنی [[اجرای عدل]] در [[زندگی فردی]]، و برپایی [[عدل]] [[اجتماعی]]، [[هدف]] دیگر [[بعثت]] [[انبیاء]]{{عم}} است. این [[هدف]]، یعنی [[اجرای عدل]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] [[بشر]]، مقدمه دستیابی به مرحله [[اخلاص]] در [[عبادت]] خداست که [[هدف]] اصلی [[بعثت پیامبران]]{{عم}} است<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص ۳۷-۳۸.</ref>. | ||
* | *[[برقراری عدل و داد]] یکی از خواسته‌های [[الهی]] است که در آیاتی از [[قرآن کریم]] به آن تصریح شده است: {{متن قرآن|اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى }}<ref> دادگری ورزید که به پرهیزگاری نزدیک‌تر است؛ سوره مائده، آیه:۸.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ }}<ref> به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن و ادای (حقّ) خویشاوند، فرمان می‌دهد؛ سوره نحل، آیه:۹۰.</ref>. | ||
*[[عدل]] به معنای نهادن هر چیزی در جای خود؛ شامل همه [[وظایف فردی]] و [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] افراد [[جامعه بشری]] است، زیرا [[عدل]] به این معنا یعنی [[حفظ]] [[حقوق]] و [[شئون]] فردی و [[اجتماعی]] اشخاص نسبت به خود و دیگران و عدم [[تجاوز]] و تعدّی از آن. پس اگر همه [[بندگان الهی]] [[حقوق]] خود و دیگران را مراعات کنند و در [[حقّ]] خود و دیگران [[ستم]] روا ندارند، همه [[انسان‌ها]] [[اصلاح]] شده و [[جامعه]] شاداب و پرتوان در مسیر [[تکامل]] و [[وحدت]] پیش می‌رود. و اگر [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] اشخاص دچار [[ستم]] و [[پایمال شدن حقوق]] شود [[جامعه]] از هم می‌پاشد و [[الفت]] و [[دوستی]] و [[همکاری]] و [[تعاون]] از میان می‌رود و [[اختلاف]] و پراکندگی پدید می‌آید و [[جامعه]] رو به [[انحطاط]] و سقوط می‌رود. | *[[عدل]] به معنای نهادن هر چیزی در جای خود؛ شامل همه [[وظایف فردی]] و [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] افراد [[جامعه بشری]] است، زیرا [[عدل]] به این معنا یعنی [[حفظ]] [[حقوق]] و [[شئون]] فردی و [[اجتماعی]] اشخاص نسبت به خود و دیگران و عدم [[تجاوز]] و تعدّی از آن. پس اگر همه [[بندگان الهی]] [[حقوق]] خود و دیگران را مراعات کنند و در [[حقّ]] خود و دیگران [[ستم]] روا ندارند، همه [[انسان‌ها]] [[اصلاح]] شده و [[جامعه]] شاداب و پرتوان در مسیر [[تکامل]] و [[وحدت]] پیش می‌رود. و اگر [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] اشخاص دچار [[ستم]] و [[پایمال شدن حقوق]] شود [[جامعه]] از هم می‌پاشد و [[الفت]] و [[دوستی]] و [[همکاری]] و [[تعاون]] از میان می‌رود و [[اختلاف]] و پراکندگی پدید می‌آید و [[جامعه]] رو به [[انحطاط]] و سقوط می‌رود. | ||
*در سایه [[عدل و داد]] [[جامعه]] سالم و پر [[نشاط]] می‌گردد و با [[ظلم و ستم]] [[اختلاف]] و پراکندگی و [[ضعف]] و [[ناتوانی]] پدید می‌آید. یکی از [[وظایف]] و اهداف مهمّ [[بعثت پیامبران]] [[دعوت]] [[بندگان الهی]] به [[عدل و داد]] است. آنان از [[مردم]] می‌خواهند [[عدل]] را در میان خود به خوبی بر قرار کنند. امّا از آنجا که بر قراری [[عدل]] به [[شناخت]] کافی همه [[شئون]] و ویژگیهای ظاهری و [[باطنی]] اشخاص [[نیاز]] دارد و این امر بدون [[ارتباط]] با [[خدای تعالی]] برای هیچ کدام از [[انسان‌ها]] امکان ندارد؛ بنابراین لازم است [[خدای سبحان]] زمینه‌ها و مقدّمات [[قیام]] به [[عدل]] را برای بندگانش مهیّا کند؛ یکی از این مقدّمات [[معرفت]] و [[آگاهی]] کامل است. از طرفی چون همه [[انسان‌ها]] در کارهایشان مختار و آزادند؛ و [[هوای نفس]] و [[شهوت]] و میل به [[معصیت]] و خلاف هم در آنها وجود دارد؛ و [[شیطان]] نیز در کمین آنهاست؛ علاوه بر [[شناخت]]، [[قدرت]] در مقابل [[ستمگران]] و [[تنبیه]] [[خطاکاران]] نیز لازم می‌آید. | *در سایه [[عدل و داد]] [[جامعه]] سالم و پر [[نشاط]] می‌گردد و با [[ظلم و ستم]] [[اختلاف]] و پراکندگی و [[ضعف]] و [[ناتوانی]] پدید می‌آید. یکی از [[وظایف]] و اهداف مهمّ [[بعثت پیامبران]] [[دعوت]] [[بندگان الهی]] به [[عدل و داد]] است. آنان از [[مردم]] می‌خواهند [[عدل]] را در میان خود به خوبی بر قرار کنند. امّا از آنجا که بر قراری [[عدل]] به [[شناخت]] کافی همه [[شئون]] و ویژگیهای ظاهری و [[باطنی]] اشخاص [[نیاز]] دارد و این امر بدون [[ارتباط]] با [[خدای تعالی]] برای هیچ کدام از [[انسان‌ها]] امکان ندارد؛ بنابراین لازم است [[خدای سبحان]] زمینه‌ها و مقدّمات [[قیام]] به [[عدل]] را برای بندگانش مهیّا کند؛ یکی از این مقدّمات [[معرفت]] و [[آگاهی]] کامل است. از طرفی چون همه [[انسان‌ها]] در کارهایشان مختار و آزادند؛ و [[هوای نفس]] و [[شهوت]] و میل به [[معصیت]] و خلاف هم در آنها وجود دارد؛ و [[شیطان]] نیز در کمین آنهاست؛ علاوه بر [[شناخت]]، [[قدرت]] در مقابل [[ستمگران]] و [[تنبیه]] [[خطاکاران]] نیز لازم می‌آید. | ||
نسخهٔ ۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۳۳
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل برقراری عدل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- خدای متعال می‌فرماید: ﴿لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ﴾[۱].
- و نیز در سورۀ شوری می‌فرماید: ﴿وَقُلْ آمَنْتُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ﴾[۲].
- و نیز در جای دیگر می‌فرماید: ﴿قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ﴾[۳].
- در این آیه، به مقدمه بودن اقامه قسط برای اخلاص در عبادت خدا اشاره شده است. بنابراین، ایجاد عدل و قسط اجتماعی و فردی، یعنی اجرای عدل در زندگی فردی، و برپایی عدل اجتماعی، هدف دیگر بعثت انبیاء(ع) است. این هدف، یعنی اجرای عدل در زندگی فردی و اجتماعی بشر، مقدمه دستیابی به مرحله اخلاص در عبادت خداست که هدف اصلی بعثت پیامبران(ع) است[۴].
- برقراری عدل و داد یکی از خواسته‌های الهی است که در آیاتی از قرآن کریم به آن تصریح شده است: ﴿اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى ﴾[۵]، ﴿إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ ﴾[۶].
- عدل به معنای نهادن هر چیزی در جای خود؛ شامل همه وظایف فردی و اجتماعی و سیاسی افراد جامعه بشری است، زیرا عدل به این معنا یعنی حفظ حقوق و شئون فردی و اجتماعی اشخاص نسبت به خود و دیگران و عدم تجاوز و تعدّی از آن. پس اگر همه بندگان الهی حقوق خود و دیگران را مراعات کنند و در حقّ خود و دیگران ستم روا ندارند، همه انسان‌ها اصلاح شده و جامعه شاداب و پرتوان در مسیر تکامل و وحدت پیش می‌رود. و اگر زندگی فردی و اجتماعی اشخاص دچار ستم و پایمال شدن حقوق شود جامعه از هم می‌پاشد و الفت و دوستی و همکاری و تعاون از میان می‌رود و اختلاف و پراکندگی پدید می‌آید و جامعه رو به انحطاط و سقوط می‌رود.
- در سایه عدل و داد جامعه سالم و پر نشاط می‌گردد و با ظلم و ستم اختلاف و پراکندگی و ضعف و ناتوانی پدید می‌آید. یکی از وظایف و اهداف مهمّ بعثت پیامبران دعوت بندگان الهی به عدل و داد است. آنان از مردم می‌خواهند عدل را در میان خود به خوبی بر قرار کنند. امّا از آنجا که بر قراری عدل به شناخت کافی همه شئون و ویژگیهای ظاهری و باطنی اشخاص نیاز دارد و این امر بدون ارتباط با خدای تعالی برای هیچ کدام از انسان‌ها امکان ندارد؛ بنابراین لازم است خدای سبحان زمینه‌ها و مقدّمات قیام به عدل را برای بندگانش مهیّا کند؛ یکی از این مقدّمات معرفت و آگاهی کامل است. از طرفی چون همه انسان‌ها در کارهایشان مختار و آزادند؛ و هوای نفس و شهوت و میل به معصیت و خلاف هم در آنها وجود دارد؛ و شیطان نیز در کمین آنهاست؛ علاوه بر شناخت، قدرت در مقابل ستمگران و تنبیه خطاکاران نیز لازم می‌آید.
- خداوند با فرستادن پیامبران، انزال کتب، بیان تعالیم آسمانی، آفرینش بهشت و جهنّم، قرار دادن عقوبتهای دنیوی و اخروی برای عاصیان و ستمگران و تشویق و بشارت مؤمنان و فرمانبران و دادگران با نعمتهای دنیوی و اخروی زمینه‌های لازم را برای بر قراری عدل و داد فراهم آورده است و می‌فرماید: ﴿لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ﴾[۷]، ﴿وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ ﴾[۸]. بنابراین خدای تعالی با فرستادن کتاب و دادن میزان به دست بندگان از آنان می‌خواهد که بر اساس آن دو در میان خود عدل و داد بر قرار سازند. و در برابر نافرمانی و ستم شمشیر را قرار داده تا آنان را به زور به عدل و داد پای‌بند کنند[۹].
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ «ما پیامبرانمان را با برهان‌ها (ی روشن) فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند» سوره حدید، آیه ۲۵.
- ↑ «و بگو: به هر کتابی که خداوند فرو فرستاده است ایمان دارم و فرمان یافته‌ام که میان شما دادگری کنم» سوره شوری، آیه ۱۵.
- ↑ «بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده است و در هر نمازگاهی روی خود را (به سوی او) راست گردانید و او را در حالی که دین را برای وی ناب می‌سازید بخوانید» سوره اعراف، آیه ۲۹.
- ↑ اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص ۳۷-۳۸.
- ↑ دادگری ورزید که به پرهیزگاری نزدیک‌تر است؛ سوره مائده، آیه:۸.
- ↑ به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن و ادای (حقّ) خویشاوند، فرمان می‌دهد؛ سوره نحل، آیه:۹۰.
- ↑ ما پیامبرانمان را با برهان‌های روشن فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند؛ سوره حدید، آیه:۲۵.
- ↑ و هر امّتی را پیامبری است که چون پیامبرشان بیاید میان آنان به دادگری داوری می‌شود و به آنان ستم نخواهد رفت؛ سوره یونس، آیه:۴۷.
- ↑ محمد بیابانی اسکوئی، نبوت، ص۹۹ - ۱۰۲.