انتظار در ادیان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۹ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۸

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

انتظار موعود اعتقادی جهانی

انتظار و عقیده به آینده مسأله‌ای جدید نیست که با ظهور اسلام و تشیع رخ نموده باشد، بلکه سابقه‌ای بس دراز دارد و نزد اقوام گوناگون، فرهنگ‌ها، مکاتب و مذاهب، از زرتشتی، یهود و مسیحیت، مشهور است. اسلام به عنوان دین خاتم با نظری وسیع‌تر و عمیق‌تر به این مسأله نگریسته و ابعاد و جوانب آن را نیکوتر مورد بررسی قرار داده است^[۱]. انتظار ظهور یک مصلح بزرگ آسمانی و استقرار صلح و عدالت جاویدان، تشکیل حکومت جهانی واحد، مرهم‌گذاری بر زخم‌های جانکاه بشریت، نابودی ظلم، اصلاح جامعه بشری، امری فطری و طبیعی است که زمان و مکان نمی‌شناسد و به هیچ قومی و ملتی اختصاص ندارد^[۲] و از دوران کهن تاکنون، آرزوی فلاسفه مصلحان، انقلابیون و همه اقوام و ملل دینی و غیردینی بوده است^[۳] و حتی جن‌ها و ملائکه نیز در انتظار مصلح کبیری هستند^[۴].

انتظار نزد اقوام و ملل مختلف

سیری کوتاه در افکار و عقاید ملل مختلف جهان مانند: مصر باستان، هند، چین، یونان، ایرانیان باستان، اهالی صربستان، برهماییان، اقوام آمریکای مرکزی، اروپای مرکزی، اسکاندیناوی و... بیانگر این حقیقت است که همۀ اقوام مختلف جهان، در انتظار مصلح جهانی‌اند^[۵]. غلبۀ باطل استمرار و دوام ندارد و تحولی عظیم در جهان به وقوع خواهد پیوست که در سایۀ آن جهان، رنگ و صورتی مطلوب پیدا خواهد نمود^[۶]. اسپانیایی‌ها منتظر بزرگ خود، "رودریک" هستند، اقوام مغول منتظر نجات‌بخشی چنگیزند^[۷] و او را منجی بزرگ می‌شمرند، همچنین ایدۀ ظهور منجی در مصر باستان هم رواج داشته، همانگونه که چنین انتظاری در متون کهن چینی دیده می‌شود^[۸]. هندوئیسم در انتظار «ویشنو»^[۹]، قبایل سرخ‌پوست آمریکا منتظر "گرد"، نژاد اسلاو منتظر یک نفر از مشرق، اهالی صربستان در انتظار "مارکوکرالیویچ"، ساکنان جزایر انگلستان منتظر "آرتور" و اقوام اروپای مرکزی در انتظار "بوخص" هستند^[۱۰].

انتظار در مکاتب گوناگون

با توجه به اظهارات برتراند راسل در مسأله انتظار نه تنها ادیان، بلکه مکاتب هم شرکت دارند، خواه مکاتب مادی و خواه مکاتب الهی. او می‌گوید انتظار مارکس در جهان به حقیقت همان انتظار مسیحیت با اندک تفاوت است و انتظار تولستوی و دیگران همان است که انتظار انبیای الهی. اینان معتقدند پیشرفت و تمدن بشر بسته به توسعه و گسترش وسایل آبادی، توسعه و تکثیر وسایل آسایش و رفاه جسمانی نیست. بلکه آنچه مهم است رسیدن به آرامش است که در سایه گسترش امنیت، دادگری و دادبخشی است و اگر این امر امروزه در جهان وجود ندارد روزی واقع‌شدنی و قابل تحقق خواهد بود^[۱۱].

انتظار در ادیان جهان

در ادیان و مذاهب و حتی شبه مذاهب، مژده‌های فراوانی در زمینه ظهور وجود دارد. این مسأله در ادیان آن چنان مورد بحث قرار گرفته که به نظر می‌رسد نقطه مشترک همۀ ادیان و مذاهب باشد. طرفداران مذهب یهود، مسیحی، اسلام و حتی زرتشتی مسألۀ انتظار و ظهور مهدی را تقریباً به یک‌گونه مورد بررسی قرار داده‌اند^[۱۲].

انتظار موعود در اسلام و مکتب اهل بیت

اسلام به عنوان یک آئین آسمانی و کامل‌ترین و آخرین آن، مسأله انتظار را در سطحی وسیع مورد بحث و تحلیل قرار داد. ابعاد مسأله در این آئین پربار، وسیع‌تر و عمیق‌تر و نظرات روشن‌تر و حتی موعود امم معرفی شده است^[۱۳] و انتظار در شیعه مانند دیگر انتظارها، امید به فتح و پیروزی نهائی به دست اهل‌حق است^[۱۴]. البته این اعتقاد در مذهب شیعه بسیار عمیق‌تر و جدی‌تر عنوان شده به نحوی که انتظار فرج برترین عبادت‌ها شمرده شده است، و پیامبر اکرم(ص) فرمود: «برترین عبادت، انتظار فرج است»^[۱۵].^[۱۶]

پرسش مستقیم

دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶؛ نصیری، علی، نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن، ص ۹۷ و ۹۸.
↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص ۷۱-۷۴.
↑ ر.ک: تقوی، سید حسین، حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی، ص ۸۳ ؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۶۷ ؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۵.
↑ ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۵.
↑ ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص ۷۱-۷۴ ؛ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶ ؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۶۷؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۷-۳۹؛ نصیری، علی، نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن، ص ۹۷ و ۹۸.
↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.
↑ ر.ک: الهامی، داوود، آخرین امید، ص ۱۸۴-۱۸۸
↑ ر.ک: العمیدی، سید ثامر هاشم حبیب، در انتظار ققنوس، ص ۴۳؛ المهدیة فی الاسلام منذ اقدم العصور حتی الیوم، صص ۴۳ - ۴۴.
↑ ر.ک: الهامی، داوود، آخرین امید، ص ۱۸۴-۱۸۸
↑ ر.ک: کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۳۳ ؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۷-۳۹.
↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.
↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶ ؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۶۷.
↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.
↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.
↑ «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ بحار، ج۵۲، ص۲۵ - ینابیع المودة، ج۳، ص۱۶۹.
↑ ر.ک: الهامی، داوود، آخرین امید، ص ۱۸۴-۱۸۸

[1] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶؛ نصیری، علی، نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن، ص ۹۷ و ۹۸.

[2] ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص ۷۱-۷۴.

[3] ر.ک: تقوی، سید حسین، حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی، ص ۸۳ ؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۶۷ ؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۵.

[4] ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۵.

[5] ر.ک: طاووسی، سکینه، انتظار از دیدگاه اهل بیت، ص ۷۱-۷۴ ؛ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶ ؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۶۷؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۷-۳۹؛ نصیری، علی، نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن، ص ۹۷ و ۹۸.

[6] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.

[7] ر.ک: الهامی، داوود، آخرین امید، ص ۱۸۴-۱۸۸

[8] ر.ک: العمیدی، سید ثامر هاشم حبیب، در انتظار ققنوس، ص ۴۳؛ المهدیة فی الاسلام منذ اقدم العصور حتی الیوم، صص ۴۳ - ۴۴.

[9] ر.ک: الهامی، داوود، آخرین امید، ص ۱۸۴-۱۸۸

[10] ر.ک: کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۳۳ ؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۷-۳۹.

[11] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.

[12] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶ ؛ شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۱۶۷.

[13] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.

[14] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۲۲-۲۶.

[15] «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ بحار، ج۵۲، ص۲۵ - ینابیع المودة، ج۳، ص۱۶۹.

[16] ر.ک: الهامی، داوود، آخرین امید، ص ۱۸۴-۱۸۸

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 {{مهدویت}}
-==مقدمه==
+==[[انتظار]] [[موعود]] [[اعتقادی]] جهانی==
-*[[انتظار]] [[موعود]] جهانی و [[آخرالزمانی]] از موضوعاتی است که علاوه بر [[اسلام]] در [[ادیان]] مختلف مورد بحث و پذیرش قرار گرفته است و هر کدام از آنها نگاه خاصی به این مقوله دارند. در ذیل به بررسی نظرات [[زرتشت]]، [[یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[بودا]] خواهیم پرداخت.
+*[[انتظار]] و [[عقیده]] به [[آینده]] مسأله‌ای [[جدید]] نیست که با [[ظهور اسلام]] و [[تشیع]] رخ نموده باشد، بلکه سابقه‌ای بس دراز دارد و نزد [[اقوام]] گوناگون، [[فرهنگ‌ها]]، مکاتب و [[مذاهب]]، از زرتشتی، [[یهود]] و [[مسیحیت]]، مشهور است. [[اسلام]] به عنوان [[دین خاتم]] با نظری وسیع‌تر و عمیق‌تر به این مسأله نگریسته و ابعاد و جوانب آن را نیکوتر مورد بررسی قرار داده است<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶؛ [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن]]، ص ۹۷ و ۹۸.</ref>. [[انتظار ظهور]] یک [[مصلح بزرگ]] آسمانی و استقرار [[صلح]] و [[عدالت]] جاویدان، [[تشکیل حکومت]] جهانی [[واحد]]، مرهم‌گذاری بر زخم‌های جانکاه [[بشریت]]، نابودی [[ظلم]]، [[اصلاح جامعه]] بشری، امری فطری و طبیعی است که زمان و مکان نمی‌شناسد و به هیچ قومی و ملتی اختصاص ندارد<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۱-۷۴.</ref> و از دوران کهن تاکنون، آرزوی [[فلاسفه]] [[مصلحان]]، انقلابیون و همه [[اقوام]] و [[ملل]] [[دینی]] و غیردینی بوده است<ref>ر.ک: [[سید حسین تقوی|تقوی، سید حسین]]، [[ حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی (کتاب)|حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی]]، ص ۸۳ ؛ [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۱۶۷ ؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۵.</ref> و حتی جن‌ها و [[ملائکه]] نیز در [[انتظار مصلح]] کبیری هستند<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۵.</ref>.
-==[[موعود]] در [[آیین زرتشت]]==
+==[[انتظار]] نزد [[اقوام]] و [[ملل]] مختلف==
-*[[انتظار]] از جمله اصول [[مسلم]] [[زرتشتیان]] است که در کتاب [[اوستا]]<ref>اوستا به معنای معرفت است. و قسمت‌های آن عبارتند از: یسنا، ویسپرد، یشت‌ها، وندیدا، فرده اوستا. ر.ک: رابرت ا. هیوم، ترجمه عبدالرحیم گواهی، ادیان و مذاهب بزرگ جهان، ص ۳۳۱؛ توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، ص ۶۶.</ref>، از [[موعود]] سخن گفته‌اند. در این [[دین]]، موعودهایی معرفی شده‌اند که آنان را "سوشیانت" می‌‌نامند<ref>او را از این جهت سوشیانت می‌خوانند که به همه جهان مادی منفعت و سود می‌رساند. ر.ک. اوستا، فروردین، فقره ۱۲۹.</ref>. در این [[دین]]، مسئلۀ [[انتظار]] [[منجی]] با توجه به منظومۀ [[عقیدتی]] آن، به نحو خاص مطرح می‌‌شود. یک [[قدرت]] کیهانی یا ([[روح]] خیر) به نام "اهورا مزدا" و یک [[قدرت]] کیهانی متضاد ([[روح]] بزرگ شو) به نام "اهریمن" [[خودنمایی]] می‌‌کند. در طول [[تاریخ]]، این دو نیرو تا [[آخر الزمان]] با هم که با [[ظهور]] "[[سوشیانس]]" آغاز می‌‌شود، در ستیزند و آن زمان، خوبی بر [[شر]] [[غلبه]] می‌‌کند و دورۀ [[صلح]] و [[پاکی]] و اعتلای "آهورا مزدا" فرا می‌رسد و با [[ظهور]] ([[سوشیانس]]) [[آخرالزمان]] آغاز می‌گردد<ref>ر.ک. [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟ </ref>. احتمالاً [[زرتشت]]، نخستین [[دینی]] بود که [[پیروزی]] نهایی [[خوش‌رفتاری]] بر بدرفتاری و [[بشارت]] آمدن [[منجی]] و [[آبادانی جهان]] را [[تعلیم]] داد<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۵-۳۰.</ref>. در واقع [[زرتشتیان]] [[تاریخ]] [[جهان]] را به چهار دوره تقسیم می‌‌کنند و برای هر دوره مدت سه هزار سال قائل گردیده‌اند و گفته‌اند: "یشت [[زرتشت]]" در آغاز دوره آخرین [[ظهور]] فرمود، پس از او سه [[نجات]] دهندۀ دیگر پیاپی به فواصل هزار سال خواهند آمد. نخستین ایشان، کسی بوده به نام "اوشتار" که درست هزار سال پس از [[زرتشت]] پدیدار گشته و دومین ایشان "اوشتار [[ماه]]" نام داشت و دو هزار سال پس از [[زرتشت]] به [[جهان]] آمد و سرانجام آخرین [[موعود]] با نام "سوشیانت" است<ref>خورشید مغرب، ص ۵۳.</ref>. که مهم‌ترین آنها است<ref>ر.ک. [[علی اصغر مصطفوی|مصطفوی، علی اصغر]]، سوشیانت، ص ۶۴.</ref> و او "سوشیانت پیروزگر" خوانده شده و این سوشیانت، همان [[موعود]] اصلی است<ref>ر.ک. [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۶-۷۷.</ref>.
+*سیری کوتاه در افکار و [[عقاید]] [[ملل]] مختلف [[جهان]] مانند: [[مصر]] باستان، [[هند]]، چین، یونان، [[ایرانیان]] باستان، اهالی صربستان، [[برهماییان]]، [[اقوام]] آمریکای مرکزی، اروپای مرکزی، اسکاندیناوی و... بیانگر این [[حقیقت]] است که همۀ [[اقوام]] مختلف [[جهان]]، در [[انتظار مصلح]] جهانی‌اند<ref>ر.ک: [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۱-۷۴ ؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶ ؛ [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۱۶۷؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۷-۳۹؛ [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن]]، ص ۹۷ و ۹۸.</ref>. غلبۀ [[باطل]] استمرار و دوام ندارد و تحولی [[عظیم]] در [[جهان]] به وقوع خواهد پیوست که در سایۀ آن [[جهان]]، رنگ و صورتی مطلوب پیدا خواهد نمود<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref>. اسپانیایی‌ها [[منتظر]] بزرگ خود، "رودریک" هستند، [[اقوام]] مغول [[منتظر]] نجات‌بخشی چنگیزند<ref>ر.ک: [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص ۱۸۴-۱۸۸</ref> و او را [[منجی]] بزرگ می‌شمرند، همچنین ایدۀ [[ظهور منجی]] در [[مصر]] باستان هم رواج داشته، همانگونه که چنین انتظاری در متون کهن چینی دیده می‌شود<ref>ر.ک: العمیدی، سید ثامر هاشم حبیب، در انتظار ققنوس، ص ۴۳؛ المهدیة فی الاسلام منذ اقدم العصور حتی الیوم، صص ۴۳ - ۴۴.</ref>. هندوئیسم در [[انتظار]] «[[ویشنو]]»<ref>ر.ک: [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص ۱۸۴-۱۸۸</ref>، [[قبایل]] سرخ‌پوست [[آمریکا]] [[منتظر]] "گرد"، نژاد اسلاو [[منتظر]] یک نفر از [[مشرق]]، اهالی صربستان در [[انتظار]] "مارکوکرالیویچ"، ساکنان جزایر [[انگلستان]] [[منتظر]] "آرتور" و [[اقوام]] اروپای مرکزی در [[انتظار]] "بوخص" هستند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۳۳ ؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۷-۳۹. </ref>.
-*اگر چه از مطالب [[زرتشتیان]] دربارۀ [[موعود]]، به نظر می‌‌رسد [[منجی]] آنان از میان [[زرتشتیان]] بر می‌خیزد و کشوری برای آنان برپا می‌کند و بر اساس قوم‌مداری، آنان بر جهانیان [[برتری]] پیدا می‌‌کنند، اما اندیشۀ [[موعود]] زرتشتی، اندیشه‌ای [[جهان شمول]] است و [[پیروان]] [[آیین]] مزدیسنا در [[انتظار]] [[تولد]] و [[ظهور]] سوشیانت سوم و رهانندگی تمام جهانیان هستند<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۵-۳۰.</ref>.
-==[[موعود]] در [[یهودیت]]==
+==[[انتظار]] در مکاتب گوناگون==
-*[[انتظار]] [[موعود]] [[آخرالزمان]] از [[اعتقادات]] ضروری [[یهودیت]] است<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰-۲۵.</ref>. در طول تاریخِ پر فراز و نشیب [[یهود]]، [[انتظار]] [[منجی]] موج می‌زند و [[سختی‌ها]] و آوارگی‌ها را به [[امید]] آمدن [[منجی موعود]] و [[برتری]] در [[جهان]] متحمل شده‌اند<ref>ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۳۰، ۳۱؛ [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص ۶۷-۷۳.</ref>. از این رو مسألۀ [[انتظار]] در [[آیین یهود]] به طور جدی مطرح است و در آثار [[دینی]] [[یهود]] از جمله [[اسفار تورات]] و دیگر کتاب‌های [[انبیاء]] آنان همواره به [[موعود]]، [[علائم]] [[آخرالزمان]] و [[رجعت]] اشاره شده است<ref>ر.ک. [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۴-۷۵.</ref>.
+*با توجه به اظهارات برتراند راسل در مسأله [[انتظار]] نه تنها [[ادیان]]، بلکه مکاتب هم شرکت دارند، خواه مکاتب مادی و خواه مکاتب [[الهی]]. او می‌گوید [[انتظار]] مارکس در [[جهان]] به [[حقیقت]] همان [[انتظار]] [[مسیحیت]] با اندک تفاوت است و [[انتظار]] تولستوی و دیگران همان است که [[انتظار]] [[انبیای الهی]]. اینان معتقدند [[پیشرفت]] و [[تمدن]] [[بشر]] بسته به توسعه و گسترش وسایل آبادی، توسعه و تکثیر وسایل [[آسایش]] و [[رفاه]] جسمانی نیست. بلکه آنچه مهم است رسیدن به [[آرامش]] است که در سایه گسترش [[امنیت]]، [[دادگری]] و دادبخشی است و اگر این امر امروزه در [[جهان]] وجود ندارد روزی واقع‌شدنی و قابل تحقق خواهد بود<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref>.
-*در آثار [[مقدس]] [[یهود]] از سه [[موعود]] سخن به میان آمده است: [[حضرت مسیح]]، [[حضرت محمد]] {{صل}} و [[حضرت مهدی]] {{ع}}. از آنجا که [[یهود]] به دو [[موعود]] نخست نگرویدند، باید نسبت به مسألۀ [[انتظار]] [[موعود]] حساس و نگران باشند<ref>ر.ک. [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۴-۷۵.</ref>. بر اساس [[اعتقاد]] [[یهود]] با آمدن [[موعود]]، همۀ موجودات از وجود او بهره‌مند خواهند شد، [[منتظران]] [[خداوند]] [[وارث زمین]] خواهند شد و [[صالحان]] مورد [[تأیید]] [[خداوند]] قرار خواهند گرفت<ref>ر.ک. [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۱۷۴ </ref>. در عصر کنونی نیز، جامعۀ [[یهودیّت]] همانند گذشتگان به [[انتظار]] نشسته و به [[ظهور منجی موعود]] معتقدند و [[کامل‌ترین]] و اصیل‌ترین بیان در [[انتظار]] مسیحایی در منابع [[یهود]] موج می‌زند<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰-۲۵؛ [[زهرا ابراهیمی|ابراهیمی، زهرا]]، [[نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی (مقاله)|نگاهی به انتظار و ظهور منجی از منظر ادیان توحیدی]]، ص ۶۷-۷۳.</ref>.
+==[[انتظار]] در [[ادیان]] [[جهان]]==
+*در [[ادیان]] و [[مذاهب]] و حتی شبه [[مذاهب]]، مژده‌های فراوانی در [[زمینه ظهور]] وجود دارد. این مسأله در [[ادیان]] آن چنان مورد بحث قرار گرفته که به نظر می‌رسد نقطه مشترک همۀ [[ادیان]] و [[مذاهب]] باشد. طرفداران [[مذهب]] [[یهود]]، [[مسیحی]]، [[اسلام]] و حتی زرتشتی مسألۀ [[انتظار]] و [[ظهور مهدی]] را تقریباً به یک‌گونه مورد بررسی قرار داده‌اند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶ ؛ [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۱۶۷.</ref>.
-==[[موعود در مسیحیت]]==
+==[[انتظار]] [[موعود]] در [[اسلام]] و [[مکتب اهل بیت]]==
-*[[اندیشه]] بازگشت [[عیسی مسیح]] {{ع}} یکی از مهم‌ترین باورهای [[جامعه]] [[مسیحیّت]] را تشکیل می‌دهد، از دیدگاه آنان [[مسیح]] {{ع}} به [[صلیب]] کشیده شده و به [[شهادت]] رسیده است و سپس به [[آسمان‌ها]] رفته و در [[آخرالزمان]] بر می‌گردد و [[جهان]] را درخشان می‌سازد و نجات‌دهندۀ آخرین است. بنابراین، [[موعود]] [[مسیحیان]] شخص [[حضرت عیسی]] {{ع}} است<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۶-۲۰.</ref>. در [[آیین مسیحیّت]] [[عقیده]] به [[انتظار]] و [[ظهور]] [[موعود]] نسبت به سایر [[ادیان توحیدی]] بیشتر به چشم می‌خورد<ref>ر.ک. [[ناصر فروهی|فروهی، ناصر]]، [[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref> در [[انجیل]] بشارات فراوانی در مورد [[موعود]] [[آخرالزمان]] آمده است<ref>ر.ک. [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۷۵-۷۶.</ref> که چراغ [[انتظار]] را، در میان [[مسیحیان]] روشن می‌دارد و به صراحت [[مسیحیان]] را به [[انتظار سازنده]] و [[آمادگی]] و بیدار باش، برای آمدن [[منجی]] و [[مصلح جهانی]] [[دعوت]] می‌نماید زیرا وقت ظهورش مشخص نیست<ref>انجیل لوقا، باب ۱۲، آیات ۳۵ ـ ۴۰. انجیل متی، باب ۲۵، فصل ۸۱، ص ۱۲۴. انجیل مرقس، باب ۱۳، آیه شماره ۳۵.</ref>. در میان [[مسیحیان]] عصر حاضر هم، [[شوق]] [[انتظار]] هنوز زنده است<ref>ر.ک توفیقی، حسین، مجله موعود، شماره ۱۷، مقاله هزاره‌گرایی در مسیحیت، ص ۱۹.</ref>، چون همه مسیحیّان معتقدند در [[انجیل]] هم آمده که [[حضرت عیسی]] {{ع}} فرمود: من اکنون می‌روم و باز خواهم گشت. و حتی یکی از یکشنبه‌های [[عید]] خود را "یکشنبه بازگشت"<ref>منظور از یکشنبه‌های عید، عشای ربانی است که در رأس شعائر هفتگانه مسیحیان قرار دارد که در آن نان و شراب می‌خورند، به عنوان جسم و خون حضرت عیسی{{ع}}؛ مسیحیان این مراسم را در یکشنبه‌ها برگزار می‌کنند. ر.ک. [[هاشم رضی|رضی، هاشم]]، ادیان بزرگ جهان، ص ۵۵۶ – ۵۵۷.</ref> نامیده اند<ref>ر.ک. [[عزیز الله حیدری|حیدری، عزیز الله]]، [[مهدی تجسم امید و نجات (کتاب)|مهدی تجسم امید و نجات]]، ص ۶۸.</ref>.
+*[[اسلام]] به عنوان یک آئین آسمانی و [[کامل‌ترین]] و آخرین آن، مسأله [[انتظار]] را در سطحی وسیع مورد بحث و تحلیل قرار داد. ابعاد مسأله در این آئین پربار، وسیع‌تر و عمیق‌تر و نظرات روشن‌تر و حتی [[موعود]] امم معرفی شده است<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref> و [[انتظار]] در [[شیعه]] مانند دیگر انتظارها، [[امید]] به [[فتح]] و [[پیروزی]] نهائی به دست اهل‌حق است<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۲-۲۶.</ref>. البته این [[اعتقاد]] در [[مذهب شیعه]] بسیار عمیق‌تر و جدی‌تر عنوان شده به نحوی که [[انتظار فرج]] [[برترین]] عبادت‌ها شمرده شده است، و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: «[[برترین]] [[عبادت]]، [[انتظار فرج]] است»<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحار، ج۵۲، ص۲۵ - ینابیع المودة، ج۳، ص۱۶۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص ۱۸۴-۱۸۸</ref>
-==[[موعود]] در [[آیین بودا]]==
-[[آئین بودا]] یکی از شاخه‌های [[کیش]] هندوست که از [[هندوستان]] بیرون آمده و سراسر مناطق خاوری را در نوردیده است و به [[علت]] گسترش در مناطق پرجمعیت [[جهان]]، [[پیروان]] زیادی دارد. [[اندیشه]] موعودگرایی در [[آیین]] بودائیان با مفهوم "میتریه" [[تبیین]] می‌گردد، در [[الهیات]] [[بودایی]]، میتریه را بودای پنجم و آخرین [[بودا]] از بودائیان زمینی می‌دانند که هنوز نیامده است اما خواهد آمد تا همگان را [[نجات]] دهد. او را در نماد نگاری [[بودایی]] به هیبت مردی در وضعیت نشسته، آمادۀ برخاستن نمایش می‌دهند تا نمادی باشد از [[آمادگی]] وی برای [[قیام]]. چنانکه از نمادنگاری [[بودایی]] بر می‌آید، بودائیان چنان در [[انتظار]] موعودشان هستند که او را در حالت آمادۀ [[قیام]]، نمایش می‌دهند و [[ظهور]] او را نزدیک و قریب‌الوقوع می‌دانند. [[اندیشه]] [[انتظار]] و [[اعتقاد به موعود]]، تا آنجا در میان بودائیان رواج داشته و دارد که در آرزوی به سرآمدن [[انتظار]]، بعضی اوقات افرادی را مصداق [[منجی موعود]] پنداشته‌اند. به عنوان نمونه در شمال برمه [[مردم]] [[عقیده]] دارند "بوداو" از [[رهبران]] [[دینی]] معاصر [[پادشاه]] [[جهان]] و همان بودای [[آینده]] یعنی "میتریه" بوده است و یا در میان بودائیان [[آسیا]] فراوان پیش آمده که [[رهبران]] و پایه‌گذاران جریان‌های [[دینی]] [[اجتماعی]] را، همان "میتریه" می‌انگاشته‌اند
-*جالب توجه است که بودائیان نیز بر اساس بعضی از کتاب‌های مقدس‌شان مانند [[مسلمانان]] [[منتظر ظهور]] شخصیتی هستند که از [[نسل]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} است. چنانکه بودائیان در کتاب "دادانگ" از قول [[بودا]] [[نقل]] می‌کنند که او گفته: "آن وقت (بعد از پرشدن عالم از [[فسق]] و [[گناه]]) "دست [[راستین]]" [[جانشین]] "مماطا"<ref>مراد حضرت محمد{{صل}} است. </ref> [[ظهور]] کند خاور و باختر عالم را بگیرد، [[آدمیان]] را به راه [[خوبی‌ها]] [[رهبری]] کند. او فقط و تنها [[حق]] و [[راستی]] را قبول می‌کند و بس<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۳۴-۳۷. </ref>.
 ==پرسش مستقیم==
@@ خط ۲۶: / خط ۲۱: @@
 ==منابع==
-* [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']]
+{{فهرست اثر}}
+{{ستون-شروع|۳}}
+# [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']]
+# [[پرونده:1100129.jpg|22px]] [[داوود الهامی|الهامی، داوود]]، [[آخرین امید (کتاب)|'''آخرین امید''']]
+# [[پرونده:1100127.jpg|22px]] [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|'''موعود حق''']]
+# [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']]
+# [[پرونده:Mahdaviat.jpg|22px]] [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|'''مهدویت پیش از ظهور''']]
+# [[پرونده:1100130.jpg|22px]] [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|'''انتظار از دیدگاه اهل بیت''']]
+# [[پرونده:1379512.jpg|22px]] [[سید حسین تقوی|تقوی، سید حسین]]، [[ حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی (کتاب)|'''حضرت مهدی از ظهور تا پیروزی''']]
+# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن (مقاله)|'''نگاهی به پدیده انتظار و آثار حیات‌بخش آن''']]
+{{پایان}}
+{{پایان}}
 ==پانویس==
 {{یادآوری پانویس}}