فضیلت انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
(←منابع) |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
# [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|'''قرآن و سبک زندگی مهدوی''']] | # [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|'''قرآن و سبک زندگی مهدوی''']] | ||
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|'''بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود''']] | # [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|'''بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود''']] | ||
# [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']] | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
نسخهٔ ۲۵ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۴۴
مقدمه
- انتظار، آدمی را متعهد می‌سازد که برای تحقق هدف‌های اسلامی و آرمان‌های انسانی، بدون هیچ‌گونه ضعف و یأس، تلاش کند و به سوی مقاصد متعالی اسلام گام بردارد و پیوسته مقاوم و استوار، به وظایف دینی و اسلامی خود عمل نماید. از همین جهت است که "انتظار" در روایات، از جهات گوناگونی با ارزش‌ترین اعمال به شمار آمده است[۱]. در جهان‌بینی اسلام، انتظار یک عقیده و عمل ارزشمند در جهت رسیدن به عدالت جهانی است[۲]. در فضیلت انتظار همین بس بوده که همۀ پیامبران الهی مسندنشین این مقام بوده‌اند. تمام اوصیا در طول تاریخ در صف منتظران بوده‌اند و نهایت آنکه خداوند ـ تبارک و تعالی ـ نیز خود ندای انتظار سر داده است که: ﴿فَانتَظِرُواْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ﴾[۳].[۴]
- با اندکی تأمل و توجه به فلسفۀ انتظار و وظایف منتظران واقعی سِرّ این همه فضیلت روشن خواهد شد. چه اینکه در نبوی شریف آمده است: «"أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ أَحْمَزُهَا"»[۵] و شاید سِرّ این فضیلت بزرگ، سختی و مشقتی باشد که در انتظار واقعی نهفته است و الا صرف ادعای انتظار که مشکل و دشوار نیست[۶].
- از مجموع روایات به دست میآید انتظار دولت حق بدین معناست که انسان باید مشتاق باشد تا در رکاب حضرت، او را یاری نماید و به آنچه خواست خدا و امام زمان(ع) هست گردن نهد، نه اینکه بخواهد به خواست‌های درونی و پست خود برسد. انتظار دولت حق با تمام انتظارها متفاوت است؛ چون منتَظَر در این انتظار، مولایمان امام زمان(ع) می‌‌باشد که او حجت حق و واسطۀ فیض و هدایت کنندۀ جامعه است. بی‌تردید این انتظار از شدیدترین، حساس‌ترین و مهمترین انتظارهاست که فقط مخلصان به آن نائل می‌‌شوند و بدون پرهیزکاری و عمل به دستورهای دینی امکان‌پذیر نیست[۷].
فضائل انتظار
- بر اساس روایات به برخی از فضایلی اشاره میشود که برای منتظران بقیة الله الأعظم(ع) بیان شده است:
- انتظار یکی از برترین کارها[۸]: گاهی انتظار برترین کارهای امت پیامبر خاتم(ص) معرفی میشود[۹]:
- امیر المؤمنین(ع) فرمود[۱۰]: «منتظر فرج باشید و از رحمت خدا ناامید نشوید، به درستی که بهترین عمل نزد خداوند عزّ و جلّ انتظار فرج است».[۱۱]
- رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند[۱۲]: «"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ"»[۱۳]
- امام جواد(ع) فرمودند: «برترین عمل شیعیان ما انتظار فرج است هر کس این امر را بداند و بشناسد خداوند با همین انتظار برای او فرج عطا میفرماید»[۱۴].[۱۵] و... [۱۶].
- انتظار یکی از برترین عبادات و جلوه های بندگی[۱۷]: در روایات بسیاری انتظار فرج را عبادت می‌داند. بدین لحاظ بسیاری از علمای بزرگوار ما بحث از قصد قربت و یا عدم قصد قربت در انتظار را مطرح کرده‌اند[۱۸]. قرآن و اهل بیت(ع)، به ما می‌آموزند هدف از آفرینش، بندگی خداوند است[۱۹]. و رسول گرامی اسلام(ص) یکی از نمودهای این بندگی را انتظار گشایش دانسته است[۲۰]: «"انْتِظَارُ الْفَرَجِ عِبَادَةٌ"»[۲۱] و امام صادق(ع) میفرماید[۲۲]: «بدانید کسی که منتظر ظهور حضرت مهدی(ع) باشد، پاداش کسی را دارد که شب‌ها را برای انجام عبادت بیدار، و روزها روزه‌دار باشد».[۲۳] برخی عبادت‌ها بر برخی دیگر برتری دارد؛ از این رو انجام آنها افزون بر آنکه مورد تأکید آموزه‌های دینی است، از پاداش افزون تری نیز برخوردار است. رسول گرامی اسلام(ص) میفرماید[۲۴]: «"أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"»[۲۵]
- انتظار یکی از برترین جهادها[۲۶]: درباره اهمیت انتظار فرج ـ افزون بر آنچه مورد اشاره قرار گرفت ـ به روایتی بر می‌خوریم که بسی شگفتی آور است که انتظار را نه فقط عبادت که "برترین جهاد" دانسته است[۲۷]:
- رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند[۲۸]: «"أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِی اِنْتِظَارُ اَلْفَرَجِ"»[۲۹]
- امام صادق(ع) فرمودند: «هرکس از شما بمیرد، در حالیکه منتظر این امر (ظهور مهدی(ع)) باشد، همانند کسی است که با حضرت قائم (ع) در خیمهاش بوده باشد. سپس چند لحظهای درنگ کرده و آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن حضرت شمشیر بزند. سپس فرمود: نه به خدا، همچون کسی است که در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شهید شده باشد»[۳۰].[۳۱]
- منتظران ظهور چنان ارجمند خوانده شده‌اند که مردن در حال انتظار همانند حضور در رکاب مقدس قائم(ع) شمرده است: «"مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ عَلَی هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ کَانَ کَمَنْ کَانَ فِی فُسْطَاطِ الْقَائِمِ"»[۳۲].[۳۳] و... [۳۴].
- در روایات بسیاری برای منتظران اجر و مقام والا ذکر نموده‌اند[۳۵] این روایات پاداش فراوانی برای منتظران برشمرده‌اند و یکی از وظایف مهم دینی در عصر غیبت را انتظار دانسته‌اند. پاداش‌ها برای منتظرانی است که صادقانه در انتظار اویند و هر قدر شرایط انتظار در منتظران بیشتر شود و آمادگی آنان فزونی یابد، بر پاداش نیز افزوده می‌گردد[۳۶]. از جمله در دعای عرفه امام سجّاد(ع) به منتظران درود فرستاده است[۳۷]. از روایات انتظار ظهور حضرت مهدی(ع) به دست میآید انتظار ظهور نه فقط راه رسیدن به جامعۀ موعود است که خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در انتظار راستین به سر برد، تفاوتی ندارد به مورد انتظار خویش دست یابد، یا نه[۳۸]. امام باقر(ع) ـ آنگاه که دین مورد خشنودی خداوند را تعریف می‌کند ـ پس از شمردن اموری میفرماید[۳۹]: «"... وَ اَلتَّسْلِیمُ لِأَمْرِنَا وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اِنْتِظَارُ قَائِمِنَا..."»[۴۰] چنانکه ابوبصیر می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم[۴۱]: فدایت شوم، فرج شما کی فرامی‌رسد؟ فرمود: «گویی که تو از فرج، جنبه دنیوی آن را می‌خواهی؛ خیر، هرکس که در خط ولایت باشد، همان انتظار فرج، برای او فرج است[۴۲]
پرسش‌های وابسته
بخش نخست: فلسفه انتظار فصل اول: چیستی انتظار
- معنای انتظار
- ارکان و عناصر انتظار
- نقطه مقابل انتظار
- برداشت‌ها از انتظار:
- ویژگی های انتظار راستین (ویژگی‌های منتظران راستین):
- اقسام انتظار:
فصل دوم: ضرورت انتظار (وجوب انتظار)
- ضرورت عقلی انتظار (وجوب عقلی)
- ضرورت نقلی انتظار (وجوب نقلی)
- اهمیت و ارزش انتظار
- فضیلت انتظار (مقام و منزلت منتظران راستین)
فصل سوم: چرایی انتظار
فصل چهارم: انتظار در ادیان و ملل
بخش دوم: ابعاد و آثار انتظار فصل اول: ابعاد انتظار
- بعد فکری و اعتقادی انتظار
- بعد روحی و روانی انتظار
- بعد اخلاقی و رفتاری انتظار
- بعد سیاسی انتظار
- بعد اقتصادی انتظار
- بعد نظامی و انتظامی انتظار
فصل دوم: آثار و کارکردهای انتظار (فواید و برکات انتظار)
- آثار فردی انتظار
- آثار اجتماعی انتظار
- آثار تربیتی انتظار
- آثار فکری و اعتقادی انتظار
- آثار سیاسی انتظار
- آثار اقتصادی انتظار
- آثار نظامی انتظار
- آثار روان‌شناختی انتظار
- پیشگیری از بیماری روانی و کسب بهداشت و سلامت روانی
- رشد شخصیت
- رشد تجربه‌های معنوی
- رشد روحیه خودشکوفایی
- رشد روحیه هدف‌‌مندی
- رشد روحیه خلاقیت
- رشد روحیه و میل به فضائل اخلاقی
- رشد روحیه پرهیز از رذائل اخلاقی
- رشد روحیه خودمهارگری و خودکنترلی
- رشد روحیه صبر و استقامت
- رشد روحیه قانون‌مداری
- رشد روحیه سخت‌کوشی و تلاش مضاعف
- رشد روحیه جهادی
- اصلاح سبک زندگی
- رشد روحیه مسئولیت‌پذیری اجتماعی
- رشد روحیه محبت و عشق‌ورزی
- رشد روحیه ظلم‌ستیزی
- رشد روحیه اصلاح اجتماعی
- رشد روحیه انسجام و همگرایی با جامعه
- انطابق سازنده با محیط
- نمادهای انتظار
بخش سوم: لوازم انتظار (وظایف منتظران راستین)
- شرایط انتظار
- وظایف عام منتظران
- شناخت امام مهدی
- تولی نسبت به امام مهدی
- تبری از دشمنان امام مهدی
- زیارت امام مهدی و به یاد او بودن
- دعا برای امام مهدی
- اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی
- انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی
- یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا
- وظایف خاص منتظران
- به دست آوردن ارکان انتظار راستین
- به دست آوردن ویژگی‌های منتظران راستین
- وظایف الهی نسبت به ولایت با مؤمنان
- وظایف الهی نسبت به امت اسلامی
بخش چهارم: آسیب‌های انتظار
بخش پنجم: سرانجام انتظار
منابع
سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت
مجتبی تونه‌ای، موعودنامه
شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه
سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت
هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده
حبیب العمیدی، سید ثامر هاشم، در انتظار ققنوس
انتظار چیست منتظر کیست؟
فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد
رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان
موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان
صمدی، قنبر علی، آخرین منجی
طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران
فرهنگ شیعه
کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران
سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران
قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن
خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه
طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی
آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود
مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص۷.
- ↑ «پس چشم به راه (عذاب خداوند) بدارید که من نیز باشم» سوره اعراف، آیه ۷۱.
- ↑ ر.ک. هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟.
- ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ص ۲۹۷؛ العمیدی، العمیدی، سید ثامر هاشم حبیب، در انتظار ققنوس، ص ۲۷۸.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳: «"انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لَا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"»
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۴۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۷ و ۸۸.
- ↑ «برترین کارهای امت من، انتظار فرج از جانب خداوند است». محمد بن علی بن بابویه، عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۳۶ و کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «"أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِیعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ فَقَدْ فُرِّجَ عَنْهُ بِانْتِظَارِه"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۷۱.
- ↑ ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟؛ خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص ؟؟؟
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۷؛ طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ سورۀ ذاریات، آیه ۵۶.
- ↑ «انتظار فرج عبادت است». اربلی،علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ۲، ص ۱۰۱؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص ۴۰۵.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ «برترین عبادت انتظار فرج است». محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷؛ ترمذی، ابو عیسی محمد، سنن، ج ۵، ص ۵۶۵.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۷ و ۸۸؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «برترین جهاد امت من انتظار گشایش است». حرانی، ابن شعبه، تحف العقول، ص ۳۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ثبات الهداة، حرّ عاملی، محمد بن حسن، ج ۷، ص ۴۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶: «"هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ کَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَکَتَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ کَمَنْ کَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ"»، برقی، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳. محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵.
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۴۳؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲؛ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۷۴-۷۵.
- ↑ برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۲۶.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ ـ ۱۲۳؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۸؛ طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران، ص ۲۴ ـ ۲۶.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ ـ ۱۲۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۸.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص ۱۳۶.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...». کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص ؟؟؟
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۶۰-ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۵.