|
|
| خط ۱۱: |
خط ۱۱: |
| ==تعریف فقه== | | ==تعریف فقه== |
| *در تعریف فقه آمده است: "فقه، [[علم به احکام شرعی]] فرعی از ادلۀ تفصیلی آن است"<ref>"هو العلم بالاحکام الشرعیۀ الفرعیۀ عن أدلتها التفصیلیه"؛ ابوالقاسم میرزای قمی، قوانین الاصول، ص۵.</ref><ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]]، ج۱، ص:۱۲.</ref>. | | *در تعریف فقه آمده است: "فقه، [[علم به احکام شرعی]] فرعی از ادلۀ تفصیلی آن است"<ref>"هو العلم بالاحکام الشرعیۀ الفرعیۀ عن أدلتها التفصیلیه"؛ ابوالقاسم میرزای قمی، قوانین الاصول، ص۵.</ref><ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]]، ج۱، ص:۱۲.</ref>. |
|
| |
| ==[[فقه حکومتی]]==
| |
| *"[[حکومت]]" به معنای بازوی [[دولت]] یا [[قدرت]] [[حاکم]] که [[اجرای قوانین]] و مقررات [[دولت]] را برعهده دارد. در همین راستا، مقصود از [[فقه حکومتی]] در اینجا، [[فقهی]] است که مبنای شکل‌گیری [[دولت]] و نهادهای دولتی و نیز مبنای تصمیمات [[دولت]] و تعیین کنندۀ شکل، محتوا و جهت‌گیری مقررات و [[قوانین]] [[دولت]] است.
| |
| *[[دولت اسلامی]] که [[مسئولیت]] ایجاد [[نظام]] عادلانۀ [[اسلامی]] را در سراسر [[جامعه]] و در بخش‌های گوناگون آن برعهده دارد، لازم است بر مبنای [[دستور خدا]] بر پا شود و [[احکام خدا]] را در همۀ زمینه‌ها [[اجرا]] کند و براساس [[حکم عقل]]، [[آیات کریمۀ قرآن]] و روایاتی که از [[معصومین]]{{عم}} رسیده، [[حق]] ندارد یک سر سوزن از آنچه [[خداوند]] مقرر فرموده پا فراتر نهد و به مقتضای [[آیات]] کریمه:
| |
| :*{{متن قرآن|وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ}}<ref>«آنان که به آنچه خدا فروفرستاده است حکم نکنند آنانند کافران» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.
| |
| :*{{متن قرآن|وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«آنان که به آنچه خدا فروفرستاده حکم نکنند آنانند ستمگران» سوره مائده، آیه ۴۵.</ref>.
| |
| :*{{متن قرآن|وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ}}<ref>«آنان که به آنچه خدا فروفرستاده حکم نکنند آنانند فاسقان» سوره مائده، آیه ۴۷.</ref>.
| |
| :*{{متن قرآن|فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ}}<ref>«پس میان آنان به آنچه خدا فروفرستاده حکم کن و از هوای نفس آنان که تو را از حق باز می‌دارد پیروی مکن» سوره مائده، آیه ۴۸.</ref>.
| |
| :*{{متن قرآن|وَلَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«چنانچه شرک ورزیده و از فرمان غیر خدا پیروی کنند پوچ خواهیم ساخت آنچه را انجام داده‌اند» سوره انعام، آیه ۸۸.</ref>.
| |
| *و امثال این [[آیات]] و نیز [[روایات متواتر]] و مسلّم الصحّۀ فراوان، [[دولت اسلامی]] [[مسئولیت]] دارد که در همۀ زمینه‌های [[مدیریت جامعه]]، تنها [[احکام الهی]]، یا به تعبیری دیگر، [[حکم]] [[عدل]] را به [[اجرا]] در آورد. براین اساس، مبرم‌ترین نیاز [[دولت اسلامی]]، نظامی است که بتواند [[روابط اجتماعی]] میان افراد و [[نهادهای جامعه]] را بر مبنای [[عدل]] که همان الگوی [[اسلامی]] [[نظام سیاسی]] است، تنظیم و [[هدایت]] کند.
| |
| *[[فقه حکومتی]]، [[فقهی]] است که [[تبیین]] الگوی [[نظام اسلامی]] در ایجاد [[روابط]] گوناگون [[اجتماعی]] و [[مدیریت]] و [[هدایت]] و کنترل آن براساس [[شریعت الهی]] [[اسلام]] را برعهده دارد. بدین جهت، واژۀ "فقه حکومتی"، به مفهومی اعم از مفهوم واژۀ "فقه [[نظام سیاسی]]" اشاره دارد؛ زیرا شامل [[فقه]] مربوط به سایر نظامهای [[اجتماعی]]؛ نظیر: "نظام فرهنگی"، "نظام آموزشی"، "نظام اقتصادی" و غیر ذلک می‌شود؛ درحالی که [[فقه]] [[نظام سیاسی]]، تنها به بررسی و [[تبیین]] یک بخش از [[فقه حکومتی]]، یعنی [[فقه]] [[نظام سیاسی]] می‌پردازد<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]]، ج۱، ص:۷۵-۷۷.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: