بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*یک سال پس از [[بیعت | *یک سال پس از [[بیعت]] عقبۀ اول در ایام [[حج]] سال سیزدهم [[بعثت]]، هفتاد مرد و دو [[زن]] از تیره‌های مختلف دو قبیلۀ [[اوس]] و [[خزرج]]، به [[مکه]] آمدند و پس از ملاقات‌هایی با [[پیامبر]]{{صل}} و انجام [[مناسک]] [[حج]]، در ایام تشریق با [[رسول خدا]]{{صل}} در [[عقبه]] [[بیعت]] کردند. در این [[بیعت]]، مسئلۀ [[دفاع]] و [[جهاد]] مطرح شد<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۴۴۲؛ اعلام الوری، ج ۱، ص ۱۴۲؛ دلائل النبوه، ج ۲، ص ۴۴۳ و عیون الاثر، ج ۱، ص ۱۹۱.</ref>. لذا این [[بیعت]] به عقبۀ دوم یا بیعة الحرب مشهور شد و زمینۀ [[هجرت]] [[حضرت]] را به یثرب فراهم کرد<ref>ر.ک: فرخی، محمد رضا، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص۲۴۶؛ شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه دوم، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۲۲۷-۲۲۸؛ مطهری‌فر، حمید رضا، بیعت، دائرةالمعارف قرآن کریم؛ ج۶.</ref>. | ||
==مفاد [[بیعت]]== | |||
* | *مفاد [[بیعت]]، بیانگر نقش فعال [[مسلمانان]] و هماهنگی‌های از پیش صورت گرفته بود و آیۀ {{متن قرآن|وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَاقَهُ الَّذِي وَاثَقَكُمْ بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ}}<ref>«و نعمت خداوند را به یاد آورید و (نیز) پیمانی را که استوار با شما بسته است هنگامی که گفتید: شنیدیم و گردن نهادیم؛ و از خداوند پروا کنید بی‌گمان خداوند به اندیشه‌ها داناست» سوره مائده، آیه ۷.</ref> به مفاد این [[بیعت]] اشاره دارد<ref>مجمع البیان، ج۳، ص۲۶۰؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۳۱۹؛ روح المعانی، مج ۴، ج۶، ص۱۲۱.</ref> که عبارت‌اند از: | ||
# [[اطاعت از رسول خدا]]{{صل}} در [[راحتی]] و [[سختی]]؛ | |||
* | # [[انفاق]] در [[تنگدستی]] و [[ثروت]]؛ | ||
# [[امر به معروف و نهی از منکر]]؛ | |||
#گفتار[[حق]] و [[نهراسیدن از سرزنش]] دیگران؛ | |||
# [[دفاع]] از [[پیامبر]]{{صل}} هنگام [[هجرت]] به یثرب، همچون [[دفاع]] از [[زنان]] و فرزندانشان<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۲. </ref>. | |||
* [[مسلمانان]] با این [[بیعت]]، پیمان‌هایشان با [[یهود]] را [[قطع]] کردند و از [[پیامبر]]{{صل}} خواستند که پس از [[پیروزی]]، آنها را ترک نکند و [[رسول خدا]]{{صل}} نیز فرمود: من از شما هستم و شما از من، با هر که شما بجنگید می‌جنگم و با هر که [[صلح]] کنید [[صلح]] می‌کنم"<ref>ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۴۴۷؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۹۹.</ref>.<ref>ر.ک: شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه دوم، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۲۳۰؛ فرخی، محمد رضا، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص۲۴۷؛ مطهری‌فر، حمید رضا، بیعت، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۶.</ref> | |||
==نتایج [[بیعت]]== | |||
*نتیجه [[بیعت عقبه دوم]]، [[وفاداری]]، ایجاد [[انضباط]] و [[تشکل]] [[سیاسی]] و در نهایت [[حکومت نبوی]]{{صل}} بود. لذا پس از [[بیعت]]، بنا به درخواست [[پیامبر]]{{صل}}، آنها از بین خود [[دوازده نفر]] ـ نُه تن آنان از [[خزرج]] و سه نفر از [[اوس]] ـ را به عنوان [[نقیب]] (برای تکفل امور) [[انتخاب]] کردند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۳-۴۴۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۲.</ref> و در پی تقویت جبهۀ [[مسلمانان]]، [[آیات]] [[جهاد]] با [[کفار]] نیز پس از [[بیعت]] دوم [[عقبه]] نازل شد: {{متن قرآن|وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ}}<ref>«و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند و تنها دین خداوند بر جای ماند، پس اگر دست از (جنگ) بازداشتند (شما نیز دست باز دارید که) جز با ستمگران دشمنی نباید کرد» سوره بقره، آیه ۱۹۳.</ref>.<ref>ر.ک: شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه دوم، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۲۳۰-۲۳۱؛ فرخی، محمد رضا، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص۲۴۷.</ref> | |||
==عکس‌العمل [[مشرکان]] [[مکه]]== | |||
*پس از انعقاد [[پیمان]]، صدایی بلند از بالای کوه [[عقبه]] برخاست که خبر از این [[اجتماع]] و محتوای [[بیعت]] می‌داد که به فرموده [[پیامبر]]{{صل}}، [[ندای شیطان]] بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۷۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴۷-۴۴۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۶۴-۳۶۵.</ref>. [[مشرکان]] نیز که مشکوک شده بودند از فردای همان [[شب]]، با پرسش‌هایی از یثربیان درصدد کسب اطلاعات برآمدند و زمانی به [[یقین]] رسیدند که کاروان [[اهل]] یثرب از [[مکه]] خارج شده بود<ref>ر.ک: شریعت‌جو، منیره، پیمان عقبه دوم، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۲۳۲.</ref>. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||