آرامش روانی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
(صفحه‌ای تازه حاوی «=== آرامش روانی=== *جان انسان همواره طالب رسیدن به مراحل کمال وجودی خویش...» ایجاد کرد)
 
خط ۱: خط ۱:
=== [[آرامش روانی]]===
== مقدمه ==
*[[جان انسان]] همواره طالب رسیدن به مراحل [[کمال وجودی]] خویش است؛ بدین سبب همواره از حالی به حال دیگر درمی‌آید؛ امّا در هیچ مرحله‌ای به نهایت مطلوب خویش دست نیافته، باز خواهان دست‌یابی به مرحله‌ای دیگر است. [[قلب]] [[انسان]] در اثر این حالت، همواره از [[نگرانی]] و [[اضطراب]] آکنده است تا آنکه در [[سیر]] حرکت خویش به [[خداوند]] در نقش مبدأ و مقصد همه [[جهان هستی]] و جامع همه [[کمالات وجودی]] توجّه کند؛ آن‌گاه خود را در آرامشی بی‌کران می‌یابد: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref><ref>التفسیر الکبیر، ج ۱۹، ص ۵۰.</ref>. این [[احساس]] [[آرامش]] مطلق فقط در این حالت پدید می‌آید: {{متن قرآن|ِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref><ref>روح المعانی، مج ۸، ج ۱۳، ص ۲۱۴.</ref>.
*[[جان انسان]] همواره طالب رسیدن به مراحل [[کمال وجودی]] خویش است؛ بدین سبب همواره از حالی به حال دیگر درمی‌آید؛ امّا در هیچ مرحله‌ای به نهایت مطلوب خویش دست نیافته، باز خواهان دست‌یابی به مرحله‌ای دیگر است. [[قلب]] [[انسان]] در اثر این حالت، همواره از [[نگرانی]] و [[اضطراب]] آکنده است تا آنکه در [[سیر]] حرکت خویش به [[خداوند]] در نقش مبدأ و مقصد همه [[جهان هستی]] و جامع همه [[کمالات وجودی]] توجّه کند؛ آن‌گاه خود را در آرامشی بی‌کران می‌یابد: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref><ref>التفسیر الکبیر، ج ۱۹، ص ۵۰.</ref>. این [[احساس]] [[آرامش]] مطلق فقط در این حالت پدید می‌آید: {{متن قرآن|ِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref><ref>روح المعانی، مج ۸، ج ۱۳، ص ۲۱۴.</ref>.
*انسان‌های برخوردار از [[آرامش]] [[الهی]]، خود [[آرامش]] بخش دیگران نیز هستند؛ از این روی [[خداوند]] به [[پیامبر]] خویش [[فرمان]] می‌دهد که بر [[مؤمنان]] [[درود]] فرستد تا بدین [[وسیله]]، آنان را در راه [[ایمان]]، [[آرامش]] بخشد: {{متن قرآن| وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ }}<ref>«برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref><ref>التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۳۳؛ الدرالمنثور، ج ۴، ص ۲۸۱.</ref>. انسان‌هایی که در پرتو [[ایمان]]، به [[آرامش]] [[الهی]] دست یافته‌اند، در صورتی که از روی [[اجبار]] به [[کفر]] روی آورند، باز نزد [[خداوند]]، مردمی با [[ایمان]] شمرده شده، [[کفر]] ظاهری‌شان بر آنان ناشایست نخواهد بود: {{متن قرآن|مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ وَلَكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ}}<ref>«بر آن کسان که پس از ایمان به خداوند کفر ورزند- نه آن کسان که وادار (به اظهار کفر) شده‌اند و دلشان به ایمان گرم است بلکه آن کسان که دل به کفر دهند- خشمی از خداوند خواهد بود و عذابی سترگ خواهند داشت» سوره نحل، آیه ۱۰۶.</ref>. [[علامه طباطبایی]]، [[آرامش روانی]] را از حالات [[انسان]] [[حکیم]] و صاحب [[اراده]] و از ویژگی‌های مراتب والای [[ایمان]] شمرده، آن را از دیدگاه [[اخلاق]] [[فلسفی]] تحلیل می‌کند. [[انسان]] بنا به [[غریزه فطری]] تعقّل در همه کارهای خویش، به مقتضای [[استدلال عقلی]] و بر اساس [[مصالح]] و [[مفاسد]] [[افعال]] و تأثیر هریک در [[سعادت]] نهایی خویش عمل می‌کند. این حالت مادام که [[خواسته‌های نفسانی]] در آن خلل ایجاد نکنند، نفس [[انسانی]] را در حال [[آرامش]] و [[اطمینان]] نگاه می‌دارد؛ بنابراین، همه [[نگرانی‌ها]] و اضطراب‌ها از گرایش‌های [[نفسانی]] برمی‌خیزند<ref>المیزان، ج ۲، ص ۲۸۹.</ref>. از این روی، [[گناه]] در [[قرآن]] به [[اضطراب]] و تردید نام گذاری شده است: {{متن قرآن| فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ}}<ref>«دل به شک سپرده‌اند و در تردید خود سرگردانند» سوره توبه، آیه ۴۵.</ref><ref>التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۲۳.</ref>.
*انسان‌های برخوردار از [[آرامش]] [[الهی]]، خود [[آرامش]] بخش دیگران نیز هستند؛ از این روی [[خداوند]] به [[پیامبر]] خویش [[فرمان]] می‌دهد که بر [[مؤمنان]] [[درود]] فرستد تا بدین [[وسیله]]، آنان را در راه [[ایمان]]، [[آرامش]] بخشد: {{متن قرآن| وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ }}<ref>«برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref><ref>التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۳۳؛ الدرالمنثور، ج ۴، ص ۲۸۱.</ref>. انسان‌هایی که در پرتو [[ایمان]]، به [[آرامش]] [[الهی]] دست یافته‌اند، در صورتی که از روی [[اجبار]] به [[کفر]] روی آورند، باز نزد [[خداوند]]، مردمی با [[ایمان]] شمرده شده، [[کفر]] ظاهری‌شان بر آنان ناشایست نخواهد بود: {{متن قرآن|مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمَانِ وَلَكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ}}<ref>«بر آن کسان که پس از ایمان به خداوند کفر ورزند- نه آن کسان که وادار (به اظهار کفر) شده‌اند و دلشان به ایمان گرم است بلکه آن کسان که دل به کفر دهند- خشمی از خداوند خواهد بود و عذابی سترگ خواهند داشت» سوره نحل، آیه ۱۰۶.</ref>. [[علامه طباطبایی]]، [[آرامش روانی]] را از حالات [[انسان]] [[حکیم]] و صاحب [[اراده]] و از ویژگی‌های مراتب والای [[ایمان]] شمرده، آن را از دیدگاه [[اخلاق]] [[فلسفی]] تحلیل می‌کند. [[انسان]] بنا به [[غریزه فطری]] تعقّل در همه کارهای خویش، به مقتضای [[استدلال عقلی]] و بر اساس [[مصالح]] و [[مفاسد]] [[افعال]] و تأثیر هریک در [[سعادت]] نهایی خویش عمل می‌کند. این حالت مادام که [[خواسته‌های نفسانی]] در آن خلل ایجاد نکنند، نفس [[انسانی]] را در حال [[آرامش]] و [[اطمینان]] نگاه می‌دارد؛ بنابراین، همه [[نگرانی‌ها]] و اضطراب‌ها از گرایش‌های [[نفسانی]] برمی‌خیزند<ref>المیزان، ج ۲، ص ۲۸۹.</ref>. از این روی، [[گناه]] در [[قرآن]] به [[اضطراب]] و تردید نام گذاری شده است: {{متن قرآن| فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ}}<ref>«دل به شک سپرده‌اند و در تردید خود سرگردانند» سوره توبه، آیه ۴۵.</ref><ref>التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۲۳.</ref>.

نسخهٔ ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۳۳

مقدمه

  1. ↑ «همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد» سوره رعد، آیه ۲۸.
  2. ↑ التفسیر الکبیر، ج ۱۹، ص ۵۰.
  3. ↑ «آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.
  4. ↑ روح المعانی، مج ۸، ج ۱۳، ص ۲۱۴.
  5. ↑ «برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است» سوره توبه، آیه ۱۰۳.
  6. ↑ التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۳۳؛ الدرالمنثور، ج ۴، ص ۲۸۱.
  7. ↑ «بر آن کسان که پس از ایمان به خداوند کفر ورزند- نه آن کسان که وادار (به اظهار کفر) شده‌اند و دلشان به ایمان گرم است بلکه آن کسان که دل به کفر دهند- خشمی از خداوند خواهد بود و عذابی سترگ خواهند داشت» سوره نحل، آیه ۱۰۶.
  8. ↑ المیزان، ج ۲، ص ۲۸۹.
  9. ↑ «دل به شک سپرده‌اند و در تردید خود سرگردانند» سوره توبه، آیه ۴۵.
  10. ↑ التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۲۳.
  11. ↑ و کافران می‌گویند: چرا بر او از سوی پروردگارش نشانه‌ای فرو فرستاده نمی‌شود؟! بگو: بی‌گمان خداوند هر که را بخواهد بیراه می‌دارد و آن کس را که (به سوی او) بازگردد به سوی خویش رهنمون می‌گردد. همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد. کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند خوشا بر آنان و آنان را فرجام نیکوست؛ سوره رعد، آیه: ۲۷ ـ ۲۹.
  12. ↑ فی ظلال، ج۴، ص ۲۰۶۱.
  13. ↑ عقل و اعتقاد دینی، ص ۶۹ ـ ۹۱.
  14. ↑ الکشّاف، ج۲، ص ۳۵۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۲۷، ص ۷۰.
  15. ↑ «و دل مادر موسی خالی شد (چندان که) اگر دلش را استوار نمی‌داشتیم تا از باورکنندگان باشد به راستی نزدیک بود که آن (راز) را فاش کند» سوره قصص، آیه ۱۰.
  16. ↑ قرطبی، ج ۱۳، ص ۱۶۹ و ۱۷۰؛ الدرالمنثور، ج ۵، ص ۲۲۹؛ فی ظلال، ج ۵، ص ۲۶۷۸ ـ ۲۶۸۰.
  17. ↑ «و چون دو دسته یکدیگر را دیدند، همراهان موسی گفتند: بی‌گمان ما گرفتار شده‌ایم! (موسی) گفت: هرگز! به راستی پروردگارم با من است و مرا رهنمایی خواهد کرد» سوره شعراء، آیه ۶۱-۶۲.
  18. ↑ مراغی، مج ۷، ج ۱۹، ص ۶۷ ـ ۶۸.
  19. ↑ «و دل‌هایشان را استوار داشتیم، هنگامی که برخاستند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمان‌ها و زمین است؛ جز او خدایی را (به پرستش) نمی‌خوانیم که در آن صورت بی‌گمان سخنی نادرست گفته‌ایم» سوره کهف، آیه ۱۴.
  20. ↑ فی ‌ظلال، ج ۴، ص ۲۳۳۶؛ قرطبی، ج ۱۰، ص ۲۳۸.
  21. ↑ معموری، علی، آرامش، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=آرامش_روانی&oldid=355733»