|
|
| خط ۸: |
خط ۸: |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امان اهل زمین (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | | : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امان اهل زمین (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> |
| ==مقدمه==
| |
| فعل”أمِن” هنگامی که به طور متعدی به کار رود، به معنای “ایمنی دادن” است. اگرچه در غالب [[روایات]] از [[امامان]] [[پاک]]{{عم}} با عنوان [[امین الله]] یاد شده است، در برخی [[روایات]] نیز با استفاده از عنوان {{متن حدیث|أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ}} چیستی [[مقام امامت]] [[تبیین]] شده است. مفهوم این تعبیر با ریشه لغوی “امان” [[ارتباط]] تنگاتنگی دارد؛ بدین معنا که می‌توان گفت فردی که به دیگری [[امان]] می‌دهد، در [[حقیقت]] [[امنیت]] جانی او را تأمین می‌کند. بنابراین، آن‌گاه که از [[امامان]] [[پاک]]{{عم}} با عنوان {{متن حدیث|أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ}} یاد می‌شود، بدین معناست که وجود آنها موجب [[امنیت]] [[اهل]] [[زمین]] است. در [[روایات]] متعددی به این مسئله اشاره شده است که باید مقصود از این تعبیر روشن شود. نگارنده بیش از ده [[روایت]] در این باره، با سندهای مختلف، در متون [[روایی]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] یافته است. این [[روایات]] اگرچه ممکن است به حد [[تواتر]] نرسند، [[مستفیض]] بودن آنها انکارناپذیر است. به لحاظ [[تاریخی]] باید گفت که این مفهوم در عصر [[رسول اکرم]]{{صل}} نیز به کار رفته است. ایشان در این باره فرموده‌اند: “اهل [[بیت]] من موجب [[امان]] [[اهل]] زمین‌اند، چنان‌که [[ستارگان]] موجب [[امان]] [[اهل]] آسمان‌اند.” از ایشان [[پرسش]] شد، ای [[رسول خدا]]! آیا [[امامان]] پس از شما، [[اهل بیت]] شمایند؟ فرمود: “بلی، [[ائمه]] پس از من [[دوازده]] تن‌اند که نه تن از آنها، از صلب [[حسین]]{{ع}} هستند. آنها [[امین]] و معصوم‌اند”<ref>{{متن حدیث|أَهْلُ بَيْتِي أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَالْأَئِمَّةُ بَعْدَكَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِكَ قَالَ نَعَمْ الْأَئِمَّةُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ أُمَنَاءُ مَعْصُومُونَ...}}. علی بن محمد خزاز قمی، کفایة الاثر، ص۲۹.</ref>. نظیر این [[روایت]] با سندهای مختلف - حدود نه [[سند]] - در متون [[روایی]] [[اهل سنت]] نیز وارد شده است. در این باره، [[سلمة بن اکوع]] از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[نقل]] می‌کند که فرمود: “ستارگان موجب [[امان]] [[اهل]] آسمان‌اند و [[اهل بیت]] من موجب [[امان]] [[امت]] من‌اند”<ref>علی المتقی بن حسام‌الدین الهندی، کنز العمال، ج۱۲، ص۹۶ و ۱۰۱.</ref>. همچنین ایشان فرمودند: “ستارگان موجب [[امان]] [[اهل]] آسمان‌اند؛ هنگامی که بروند، آنچه [[وعده]] داده شده است، سراغ [[اهل آسمان]] خواهد آمد و [[اهل بیت]] من موجب [[امان]] [[امت]] من‌اند؛ پس هنگامی که بروند، آنچه [[وعده]] داده شده است، سراغ [[امت]] من خواهد آمد”<ref>{{متن حدیث|النجوم أمان لأهل السماء، فإذا ذهبت أتاها ما يوعدون، وأنا أمان لأصحابي ما كنت فيهم، فإذا ذهبت أتاهم ما يوعدون، وأهل بيتي أمان لأمتي، فإذا ذهب أهل بيتي أتاهم ما يوعدون}}. علی المتقی بن حسام‌الدین الهندی، کنز العمال، ج۱۲، ص۱۰۲.</ref>.
| |
|
| |
| همچنین [[محمد بن منکدر]] از پدرش [[نقل]] می‌کند که [[پیامبر خدا]]{{صل}} شبی برای ادای [[نماز]] عشا از [[خانه]] خارج شد، در حالی که [[مردم]] [[منتظر]] بودند. پس از آن‌که نزد ایشان آمد، رو به [[آسمان]] کردند و فرمودند: “ستارگان موجب [[امان]] [[اهل]] آسمان‌اند؛ اگر خاموش شدند، آنچه [[وعده]] داده شده، سراغ [[اهل آسمان]] خواهد آمد و من موجب [[امان]] اصحابم هستم؛ پس هنگامی که از [[دنیا]] رفتم، آنچه [[وعده]] داده شده، سراغ اصحابم خواهد آمد و [[اهل]] بیتم موجب [[امان]] [[امت]] من‌اند؛ پس هنگامی که [[اهل]] بیتم رفتند، آنچه [[وعده]] داده شده، سراغ [[امت]] من خواهد آمد”<ref>محمد بن محمد حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۴۵۷.</ref>.
| |
| شایان ذکر است، روایاتی این‌چنین که در [[شأن]] [[اهل بیت پیامبر]] اکرم{{صل}} وارد شده است، [[دست]] مایه [[سوء]] استفاده جاعلان [[حدیث]] قرار گرفته است؛ چنان‌که در روایتی به همین مضمون، [[صحابه پیامبر]] اکرم{{صل}} موجب [[امان]] معرفی شده‌اند<ref>{{متن حدیث|النُّجُومُ أَمَنَةٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ، فَإِذَا ذَهَبْتِ النُّجُومُ أَتَى أَهْلَ السَّمَاءِ مَا يُوعَدُونَ، وَأَنَا أَمَنَةٌ لِأَصْحَابِي، فَإِذَا ذَهَبْتُ أَنَا أَتَى أَصْحَابِي مَا يُوعَدُونَ، وَأَصْحَابِي أَمَنَةٌ لِأُمَّتِي، فَإِذَا ذَهَبَ أَصْحَابِي أَتَى أُمَّتِي مَا يُوعَدُونَ}}. احمد بن حنبل، مسند حنبل، ج۴، ص۳۹۹؛ مسلم نیسابوری، الصحیح، ج۷، ص۱۸۳؛ علی المتقی بن حسام‌الدین الهندی، کنز العمال، ج۷، ص۳۹۸.</ref>.
| |
| [[حاکم]] [[نیشابوری]] در روایتی که آن را صحیح می‌داند، از [[قتاده]] و وی از [[ابن عباس]] [[نقل]] می‌کند که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: “ستارگان موجب [[امان]] [[اهل]] [[زمین]] از [[غرق]] شدن‌اند و [[اهل بیت]] من موجب ایمنی [[امت]] من از اختلاف‌اند”<ref>{{متن حدیث|... عن قتادة عن عطاء عن ابن عبّاس رضي الله عنهما قال: قال رسول اللّه{{صل}}: النجوم أمان لأهل الأرض من الغرق، وأهل بيتي أمان لأمتي من الاختلاف، فإذا خالفتها قبيلة من العرب اختلفوا فصاروا حزب إبليس}}؛ {{عربی|هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحُ الْإِسْنَادِ وَلَمْ يُخَرِّجَاهُ}}. محمد بن محمد حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۱۴۹؛ علی المتقی بن حسام الدین الهندی، کنز العمال، ج۱۲، ص۱۰۲.</ref>. بر اساس [[روایت]] مزبور، وجود [[اهل بیت]] [[حضرت رسول]]{{صل}} برای [[رفع اختلاف]] از میان [[امت]] بوده است.
| |
|
| |
| باری، [[کثرت]] [[روایات]] [[نقل]] شده از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در منابع [[شیعی]] و [[اهل سنت]]، خود موجب [[اطمینان]] نسبی به صدور این مفهوم است. پس از [[وفات]] [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}، [[ائمه اطهار]]{{عم}} با [[تبیین]] این مفهوم، به معرفی چیستی [[مقام امامت]] و [[جایگاه]] آن پرداختند؛ چنان‌که برخی از آنها با تکرار گفتار [[حضرت رسول الله]]{{صل}} در این باره، [[عظمت]] [[مقام امامت]] را یادآور شدند<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان (کتاب)|معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان]]، ص ۳۱۲.</ref>
| |
|
| |
| ==مقدمه== | | ==مقدمه== |
| *در نامه مبارک [[امام مهدى]] {{ع}} به "[[اسحاق بن یعقوب]]" آمده است که: {{عربی|"... إِنِّي أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ"}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۸۵؛ غیبة طوسى، ص ۱۷۷؛ احتجاج طبرسى، ج ۲، ص ۴۷۱. </ref>؛ من مایه آرامش و امنیت هستم، همان‌گونه که ستارگان آسمان، باعث امنیت آسمانیان هستند. این تعبیر در سخنان [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامى اسلام]] {{صل}}<ref>بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۳۰۹. </ref>، [[امام سجاد]]<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۰۷. </ref>، [[امام باقر]]<ref>همان، ص ۲۰۶. </ref>، [[امام صادق]]<ref>همان، ج ۲، ص ۲۰۵. </ref> و [[امام رضا]] {{عم}}<ref>همان، ص ۲۰۲. </ref> نیز آمده است. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "ستارگان، پناهگاه و مایه امنیت اهل آسمان‌ها هستند و خاندان من، مایه امنیت براى امت من"<ref>بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۳۰۹. </ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۲۰.</ref>. | | *در نامه مبارک [[امام مهدى]] {{ع}} به "[[اسحاق بن یعقوب]]" آمده است که: {{عربی|"... إِنِّي أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ"}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۸۵؛ غیبة طوسى، ص ۱۷۷؛ احتجاج طبرسى، ج ۲، ص ۴۷۱. </ref>؛ من مایه آرامش و امنیت هستم، همان‌گونه که ستارگان آسمان، باعث امنیت آسمانیان هستند. این تعبیر در سخنان [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامى اسلام]] {{صل}}<ref>بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۳۰۹. </ref>، [[امام سجاد]]<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۰۷. </ref>، [[امام باقر]]<ref>همان، ص ۲۰۶. </ref>، [[امام صادق]]<ref>همان، ج ۲، ص ۲۰۵. </ref> و [[امام رضا]] {{عم}}<ref>همان، ص ۲۰۲. </ref> نیز آمده است. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "ستارگان، پناهگاه و مایه امنیت اهل آسمان‌ها هستند و خاندان من، مایه امنیت براى امت من"<ref>بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۳۰۹. </ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۲۰.</ref>. |
