مرجعیت دینی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۴: خط ۴۴:
*حوزه‌هایی که [[ائمه]]{{ع}} در آن [[مرجع دینی]] [[مسلمین]] شناخته شده‌اند به دو بخش تقسیم می‌‌شود:  
*حوزه‌هایی که [[ائمه]]{{ع}} در آن [[مرجع دینی]] [[مسلمین]] شناخته شده‌اند به دو بخش تقسیم می‌‌شود:  
#حوزه‌های [[اعتقادی]]، [[فقهی]] و [[اخلاقی]]: [[محدثان شیعی]] معتقدند [[ائمه]]{{ع}} در حوزه‌های [[اعتقادی]]، [[فقهی]] و [[اخلاقی]] [[مرجع]] [[امت]] [[اسلامی]] اند به طوری که [[محدثین]] به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[امامان]] پرداخته‌اند. برای نمونه کتاب التوحید [[شیخ صدوق]] دربردارنده [[روایات]] [[اعتقادی]] در باب [[توحید]] است. کتاب‌هایی همچون [[فروع کافی]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تهذیب]] و [[استبصار]] همگی دربارۀ [[روایات]] [[فقهی]] است و کتاب‌هایی همچون الزهد، [[ثواب الاعمال]] و [[عقاب الاعمال]]، [[الخصال]] و [[مکارم الاخلاق]] به طور عمده دربردارنده [[روایات]] [[اخلاقی]] است. افزون بر آن، [[ائمۀ اطهار]] نیز گاه به نقش خود در این سه بُعد، به ویژه در [[احکام فقهی]] تأکید کرده‌اند. برای نمونه، در [[روایات]] متعددی از پاسخ‌گویی [[امام]] نسبت به [[حلال و حرام]] [[مردم]] [[سخن]] به میان آمده است. چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «همواره [[زمین]] به گونه‌ای است که برای [[خداوند]] در آن حجتی است که [[حلال و حرام]] را شناسانده و [[مردم]] را به سمت [[خدا]] [[دعوت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|مَا زَالَتِ الْأَرْضُ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِیهَا حُجَّةٌ یَعْرِفُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ وَ یَدْعُو النَّاسَ إِلَی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ الغیبة نعمانی، ص۱۳۸. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]] ص: ۲۲۲ - ۲۳۵. </ref>
#حوزه‌های [[اعتقادی]]، [[فقهی]] و [[اخلاقی]]: [[محدثان شیعی]] معتقدند [[ائمه]]{{ع}} در حوزه‌های [[اعتقادی]]، [[فقهی]] و [[اخلاقی]] [[مرجع]] [[امت]] [[اسلامی]] اند به طوری که [[محدثین]] به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[امامان]] پرداخته‌اند. برای نمونه کتاب التوحید [[شیخ صدوق]] دربردارنده [[روایات]] [[اعتقادی]] در باب [[توحید]] است. کتاب‌هایی همچون [[فروع کافی]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تهذیب]] و [[استبصار]] همگی دربارۀ [[روایات]] [[فقهی]] است و کتاب‌هایی همچون الزهد، [[ثواب الاعمال]] و [[عقاب الاعمال]]، [[الخصال]] و [[مکارم الاخلاق]] به طور عمده دربردارنده [[روایات]] [[اخلاقی]] است. افزون بر آن، [[ائمۀ اطهار]] نیز گاه به نقش خود در این سه بُعد، به ویژه در [[احکام فقهی]] تأکید کرده‌اند. برای نمونه، در [[روایات]] متعددی از پاسخ‌گویی [[امام]] نسبت به [[حلال و حرام]] [[مردم]] [[سخن]] به میان آمده است. چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «همواره [[زمین]] به گونه‌ای است که برای [[خداوند]] در آن حجتی است که [[حلال و حرام]] را شناسانده و [[مردم]] را به سمت [[خدا]] [[دعوت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|مَا زَالَتِ الْأَرْضُ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِیهَا حُجَّةٌ یَعْرِفُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ وَ یَدْعُو النَّاسَ إِلَی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ الغیبة نعمانی، ص۱۳۸. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]] ص: ۲۲۲ - ۲۳۵. </ref>
#حوزۀ نظارتی [[ائمۀ معصومین]] برای جلوگیری از [[انحرافات دینی]]: در [[روایات]] تصریح شده است [[امام]] [[وظیفه]] دارند بر [[دین]] ### [[313]]### [[نظارت]] داشته باشد تا اگر بدعتی توسط [[مؤمن]] و یا غیر [[مؤمن]] ایجاد شد بتواند [[دین]] را به حالت اول و صحیح برگرداند. چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «همانا [[زمین]] خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه [[مؤمنان]] چیزی را به [[دین]] افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی را کم کردند، آن را تمام کند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِیهَا إِمَامٌ کَیْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَیْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَیْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.  [[ائمه]] علاوه بر [[جلوگیری از انحراف در دین]]، وظیفۀ رفع اختلاف‌های [[مردم]] در [[تفسیر دین]] را هم عهده [[دار]] بودند؛ چنانکه هشام ([[شاگرد]] [[امام صادق]]{{ع}}) در [[مناظره]] ای با [[عمرو بن عبید]] با [[تشبیه]] [[وظیفه]] [[قلب]]، نسبت به اعضای [[بدن]] با [[وظیفه امام]] نسبت به [[مردم]]؛ اینچنین بیان کردند [[خداوند]]، اعضای [[بدن]] را رها نکرد و برای آنها امامی قرار داد تا صحیح را بیان و نسبت به آنچه در آن تردید وجود دارد، [[یقین]] ایجاد کند. حال آیا ممکن است [[مردم]] را در [[حیرت]] و تردید و اختلافشان رها کند و برای آنها امامی قرار ندهد<ref>کافی، ج۱، ص۱۶۹ و ۱۷۰؛ امالی صدوق، ص۵۸۹ و ۵۹۰؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۰۷ و ۲۰۸. </ref>.<ref>ر.ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ تا ۲۳۵. </ref>
#حوزۀ نظارتی [[ائمۀ معصومین]] برای جلوگیری از [[انحرافات دینی]]: در [[روایات]] تصریح شده است [[امام]] [[وظیفه]] دارند بر [[دین]] مردم [[نظارت]] داشته باشد تا اگر بدعتی توسط [[مؤمن]] و یا غیر [[مؤمن]] ایجاد شد بتواند [[دین]] را به حالت اول و صحیح برگرداند. چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «همانا [[زمین]] خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه [[مؤمنان]] چیزی را به [[دین]] افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی را کم کردند، آن را تمام کند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِیهَا إِمَامٌ کَیْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَیْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَیْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.  [[ائمه]] علاوه بر [[جلوگیری از انحراف در دین]]، وظیفۀ رفع اختلاف‌های [[مردم]] در [[تفسیر دین]] را هم عهده [[دار]] بودند؛ چنانکه هشام ([[شاگرد]] [[امام صادق]]{{ع}}) در [[مناظره]] ای با [[عمرو بن عبید]] با [[تشبیه]] [[وظیفه]] [[قلب]]، نسبت به اعضای [[بدن]] با [[وظیفه امام]] نسبت به [[مردم]]؛ اینچنین بیان کردند [[خداوند]]، اعضای [[بدن]] را رها نکرد و برای آنها امامی قرار داد تا صحیح را بیان و نسبت به آنچه در آن تردید وجود دارد، [[یقین]] ایجاد کند. حال آیا ممکن است [[مردم]] را در [[حیرت]] و تردید و اختلافشان رها کند و برای آنها امامی قرار ندهد<ref>کافی، ج۱، ص۱۶۹ و ۱۷۰؛ امالی صدوق، ص۵۸۹ و ۵۹۰؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۰۷ و ۲۰۸. </ref>.<ref>ر.ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ تا ۲۳۵. </ref>


==نتیجه گیری==
==نتیجه گیری==
۱۱۸٬۰۰۱

ویرایش