دفاع از مظلوم: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:
*اساس [[جهان]] [[آفرینش]] بر [[عدل]] و [[حق]] پایدار است‌، و [[اجرای عدالت]]، ضروری‌ترین نیاز هر [[جامعه]] است. [[امام علی]]{{ع}} برای [[عدالت]] [[جایگاه]] محکمی‌ در تنظیم [[حیات اجتماعی]] [[انسان]] قائل است‌. [[امام]] [[حکومت]] منهای [[عدالت]] را چندان [[پست]] و بی‌ارزش می‌‌شمارد. ایشان [[عدل]] و [[حق]] را ملازم یکدیگر می‌شمارد و در [[کلام]] و [[مواعظ]] خود به هر دو توجه می‌‌کند و تحقق هر یک را بدون دیگری امکان‌پذیر نمی‌‌داند و ایشان[[ حق]] را اعم از [[حقوق الهی]] و [[حقوق]] [[انسان‌ها]] می‌شمارد. بحث [[عدالت]] و [[ظلم]] در منظر [[امام]] علی‌{{ع}} از گستردگی و عمق ویژه‌ای برخوردار است. مطالعه در [[تاریخ]] [[حکومت علوی]] و سیاست‌هایی که آن [[حضرت]] در مقاطع مختلف به کار بسته است به خوبی نشان می‌دهد که [[امام علی|امیرالمؤمنین‌]]{{ع}}، تنها آسیبی را که در مواجهه با آن هرگز [[تسامح]] و مماشات نکرد و با [[مبارزه]] دلیرانه با آن همه حوادث و [[ناملایمات]] [[سیاسی]] را به [[جان]] خرید و سرانجام [[جان]] خویش را برای آن [[ایثار]] کرد، [[اصرار]] و ابرام بر رعایت [[عدالت]] بود. [[عشق]] عمیقی که [[علی]]{{ع}} نسبت به [[مردم]] دارد، او را وادار می‌سازد که با [[ستمکاران]] و بدخواهان، [[سازش]] نکند‌. ایشان در [[مبارزه با ظلم]] و [[ستم]] هرگز [[سست]] و خسته نگردید به هیچ وجه عقب‌نشینی هم ننمود و در [[قلب]] [[امام]] از مهر و عاطفه [[انسانی]] تا آن مقدار وجود داشت که ضامن [[پایداری]] وی در [[نبرد]] به خاطر [[حق]] و بر ضد [[باطل]] می‌شد و ضامن نیروی وی بر [[رهبری]] [[پیکار]] می‌‌گشت»<ref>[[نگین علی اکبری|علی اکبری، نگین]] و [[زینب نصیری زرندی|نصیری زرندی، زینب]] ، [[پژوهش و اطلاعات اسلامی (نشریه)|ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی]]، [[ دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه (مقاله)|دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه]]، ص14.</ref>
*اساس [[جهان]] [[آفرینش]] بر [[عدل]] و [[حق]] پایدار است‌، و [[اجرای عدالت]]، ضروری‌ترین نیاز هر [[جامعه]] است. [[امام علی]]{{ع}} برای [[عدالت]] [[جایگاه]] محکمی‌ در تنظیم [[حیات اجتماعی]] [[انسان]] قائل است‌. [[امام]] [[حکومت]] منهای [[عدالت]] را چندان [[پست]] و بی‌ارزش می‌‌شمارد. ایشان [[عدل]] و [[حق]] را ملازم یکدیگر می‌شمارد و در [[کلام]] و [[مواعظ]] خود به هر دو توجه می‌‌کند و تحقق هر یک را بدون دیگری امکان‌پذیر نمی‌‌داند و ایشان[[ حق]] را اعم از [[حقوق الهی]] و [[حقوق]] [[انسان‌ها]] می‌شمارد. بحث [[عدالت]] و [[ظلم]] در منظر [[امام]] علی‌{{ع}} از گستردگی و عمق ویژه‌ای برخوردار است. مطالعه در [[تاریخ]] [[حکومت علوی]] و سیاست‌هایی که آن [[حضرت]] در مقاطع مختلف به کار بسته است به خوبی نشان می‌دهد که [[امام علی|امیرالمؤمنین‌]]{{ع}}، تنها آسیبی را که در مواجهه با آن هرگز [[تسامح]] و مماشات نکرد و با [[مبارزه]] دلیرانه با آن همه حوادث و [[ناملایمات]] [[سیاسی]] را به [[جان]] خرید و سرانجام [[جان]] خویش را برای آن [[ایثار]] کرد، [[اصرار]] و ابرام بر رعایت [[عدالت]] بود. [[عشق]] عمیقی که [[علی]]{{ع}} نسبت به [[مردم]] دارد، او را وادار می‌سازد که با [[ستمکاران]] و بدخواهان، [[سازش]] نکند‌. ایشان در [[مبارزه با ظلم]] و [[ستم]] هرگز [[سست]] و خسته نگردید به هیچ وجه عقب‌نشینی هم ننمود و در [[قلب]] [[امام]] از مهر و عاطفه [[انسانی]] تا آن مقدار وجود داشت که ضامن [[پایداری]] وی در [[نبرد]] به خاطر [[حق]] و بر ضد [[باطل]] می‌شد و ضامن نیروی وی بر [[رهبری]] [[پیکار]] می‌‌گشت»<ref>[[نگین علی اکبری|علی اکبری، نگین]] و [[زینب نصیری زرندی|نصیری زرندی، زینب]] ، [[پژوهش و اطلاعات اسلامی (نشریه)|ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی]]، [[ دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه (مقاله)|دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه]]، ص14.</ref>


==مفهوم‌شناسی [[عدل]] و [[ظلم]]==
*«[[عدالت]] و [[ظلم]] دو محور متضادند که در همه سیستم‌های [[سیاسی]] مورد توجه قرار گرفته و [[عدالت]]، [[هدف غایی]] تمامی تلاش‌های [[فکری]] و اجرایی را در عرصه [[سیاست]] و [[حکومت]] تشکیل میدهد. [[عدل]] و [[ظلم]] از پرکاربردترین مفاهیم به ویژه در حوزه [[حقوق]] و [[اخلاق]] است. مهم‌ترین معانی لغوی [[عدل]] عبارتند از‌: تساوی، [[برابری]]، رعایت [[حد وسط]] در امور، در مقابل [[ظلم]]<ref>ابن فارس، ابوالحسین، معجم مقاییس اللغه، ج۴، ص۲۴۶.</ref>. [[عدل]] همچنین به معنای {{عربی|رعاية الحقوق و إعطاء كل ذي حقٍ حقَّه}} است<ref>مکارم شیرازی‌، ناصر، پنجاه درس اصول عقائد برای جوانان، ص۸۲.</ref>.
*[[ظلم]] (مصدر [[عربی]]) نیز در لغت به معنای وضع شیء در غیر موضع خود، [[ستم]]، [[ستم]] کردن و [[بیداد]] آمده است<ref>فرهنگ جامع، سیاح، ج۳ و۴، ص۵۵.</ref>. ابن [[فارس]] گفته است: [[ظلم]] دارای دو معنی اصولی است: ۱- [[تاریکی]] و سیاهی‌، ۲- چیزی را از [[ستم]] در غیر موضوع خود نهادن<ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۴، ص۱۸۶.</ref>. همانطور که شخص در [[تاریکی]] چیزی را نمی‌بیند، در حال [[ستم]] کردن هم‌، مثل اینکه در [[تاریکی]] فرو رفته، نمی‌تواند [[درک]] [[حقیقت]] کند و به‌طور کلی می‌توان گفت [[ظلم]] به معنای [[ستم]] و گذاشتن چیزی در غیر محل آن است. در [[قرآن]] کریم‌، مشتقات مادۀ "[[ظلم]]" و "[[عدل]]" بیش از سیصد مرتبه به کار رفته است و [[عدل]] سفارش و [[ستایش]]، و [[ظلم]] [[نهی]] و [[سرزنش]] شده است. [[ظلم]] در این [[آیات]]، ۴١ مرتبه از [[خداوند]] [[نفی]] شده و یک مرتبه نیز فعل [[خدا]] با عنوان [[عدل]] توصیف شده است‌: {{متن قرآن|وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا}}<ref>«و سخن پروردگارت به راستی و دادگری کامل شد» سوره انعام، آیه ۱۱۵.</ref>. در اصطلاح [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]]، [[ظلم]] تنها به [[تجاوز]] [[فرد]] یا گروهی به [[حقوق]] [[فرد]] یا گروه دیگر اختصاص ندارد، بلکه شامل [[ظلم]] [[فرد]] به نفس خود نیز می‌شود. هر [[فسق]] و [[فجور]]، [[گناه]] و هر [[خروج]] از مسیر درست [[انسانیت]]، [[ظلم]] است. بنابراین [[ظلم]] در [[حقیقت]] مفهوم اعمی دارد که هم شامل [[ظلم]] به غیر می‌گردد و هم شامل [[معصیت]] و کارهای ضد [[اخلاقی]]»<ref>[[نگین علی اکبری|علی اکبری، نگین]] و [[زینب نصیری زرندی|نصیری زرندی، زینب]] ، [[پژوهش و اطلاعات اسلامی (نشریه)|ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی]]، [[ دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه (مقاله)|دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه]]، ص15.</ref>
*«مفهوم [[مساوات]] این است که استحقاق‌های طبیعی و واقعی در نظر گرفته شود و به هر کس مطابق آنچه به حسب کار و استعداد [[لیاقت]] دارد، داده شود. اگر [[مساوات]] را به معنای [[برابری]] افراد در پاداش‌ها و [[نعمت‌ها]] و موهبت‌های [[اجتماعی]] بگیریم این اولاً شدنی نیست، ثانیاً [[ظلم]] و [[تجاوز]] است و موجب خرابی [[اجتماع]] می‌شود، چرا که افراد دارای [[قوای جسمانی]] و [[عقلانی]] [[برابری]] نیستند و با یکدیگر تفاوت دارند‌. بلکه منظور این است که [[قانون]]، افراد را به یک چشم نگاه کند، میان آنها [[تبعیض]] قایل نشود و رعایت [[استحقاق]] را بکند»<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[اسلام و نیازهای زمان (کتاب)|اسلام و نیازهای زمان]]، ص۱۸۸.</ref>»<ref>[[نگین علی اکبری|علی اکبری، نگین]] و [[زینب نصیری زرندی|نصیری زرندی، زینب]] ، [[پژوهش و اطلاعات اسلامی (نشریه)|ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی]]، [[ دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه (مقاله)|دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه]]، ص15.</ref>
== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==


خط ۳۹: خط ۴۳:


==منابع==
==منابع==


==پانویس==
==پانویس==

نسخهٔ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۵۴

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

مدخل‌های وابسته به این بحث:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دفاع از مظلوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

مفهوم‌شناسی عدل و ظلم

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ سید سجاد ایزدهی، [۱].
  2. ↑ علی اکبری، نگین و نصیری زرندی، زینب ، ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی، دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه، ص14.
  3. ↑ ابن فارس، ابوالحسین، معجم مقاییس اللغه، ج۴، ص۲۴۶.
  4. ↑ مکارم شیرازی‌، ناصر، پنجاه درس اصول عقائد برای جوانان، ص۸۲.
  5. ↑ فرهنگ جامع، سیاح، ج۳ و۴، ص۵۵.
  6. ↑ ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۴، ص۱۸۶.
  7. ↑ «و سخن پروردگارت به راستی و دادگری کامل شد» سوره انعام، آیه ۱۱۵.
  8. ↑ علی اکبری، نگین و نصیری زرندی، زینب ، ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی، دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه، ص15.
  9. ↑ مطهری، مرتضی، اسلام و نیازهای زمان، ص۱۸۸.
  10. ↑ علی اکبری، نگین و نصیری زرندی، زینب ، ماهنامه پژوهش و اطلاعات اسلامی، دفاع از مظلوم از منظر نهج‌البلاغه، ص15.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=دفاع_از_مظلوم&oldid=372442»