اسرای اهل بیت

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

اسرای اهل بیت در تاریخ اسلامی | اسرای اهل بیت در حدیث | اسرای اهل بیت در کلام اسلامی | اسرای اهل بیت در معارف و سیره حسینی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اسرای اهل بیت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• بازماندگان کاروان شهادت را، پس از عاشورا به اسارت گرفته، به کوفه، سپس به شام بردند. اسیران، تعدادی از دودمان پیامبر(ص) بودند، برخی هم همسران یا فرزندان شهدای دیگر کربلا. زنان بنی هاشم به شام برده شدند و از آنجا به مدینه باز گشتند. برخی از زنان غیر بنی هاشم به خاطر وساطت بستگان خود از اسارت رها شده، در کوفه ماندگار شدند و به قبیله خود پیوستند. در منابع تاریخی و تعبیرات روایی و اشعار، از آنان به نام سبایا و اساری یاد شده است. به اسیری گرفتن افرادی از اهل بیت هم بر خلاف مقررات جنگ‌های اسلامی بود، هم جسارت و توهین به رسول الله(ص) به شمار می‌آمد. اما امویان بر اساس کینه‌ای که از عترت پیامبر خدا(ص) داشتند، چنان کردند. این گستاخی در حق عترت پیامبر خدا ریشه در همان سقیفه و زیر پا گذاشتن سخن آن حضرت داشت. حضرت زینب و حضرت سجاد(ع) دو چهره بارز آن جمع بودند و بانطق‌ها و خطابه‌های خویش، امویان را رسوا و شهدای کربلا را معرفی کردند. اسامی اسرای کربلا از اهل بیت و دیگران (طبق آنچه در منتخب التواریخ آمده است) چنین است امام زین العابدین، امام محمد باقر چهار ساله، محمد بن حسین بن علی، عمر بن حسین، حسن بن حسین، زید بن الحسن المجتبی، عمر بن الحسن المجتبی (مجروح شد و به کوفه بردند) محمد بن عمر بن الحسن المجتبی. اما از بانوان: زینب کبری، ام کلثوم، فاطمه، رقیه، صفیه، ام هانی این ۶ نفر از دختران علی بودند فاطمه دختر امام حسین، سکینه دختر امام حسین، دختری که می‌گویند در خرابه شام جان داد، رباب همسر امام حسین، شاه زنان همسر امام سجاد، مادر محسن فرزند سید الشهدا (این فرزند در راه شام سقط شد) دختر مسلم بن عقیل، فضه کنیز فاطمه زهرا(ع)، یکی از کنیزان امام حسین، مادر وهب بن عبدالله. نسبت به برخی ازاین ۲۵ نفر، نقل‌های دیگر هم وجود دارد و همه مورد اتفاق نیست.

جستارهای وابسته

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا

پانویس