خرب در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۴۲

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث خرب است. "خرب" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

خرب در قرآن | خرب در حدیث | خرب در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل خرب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

انهدام و هَدم، ویرانی و درهم‌ شکستن بناها^[۱]، ضد عمران و عمارت^[۲].

﴿يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ﴾^[۳].

ویرانی و تخریب به قصد اضرار و براندازی، سیاستی خصمانه است که در موضوعات و موارد مختلف در معانی متفاوتی به کار می‌رود. تخریب بیوت به معنای انهدام بنا و درهم ‌شکستن اساس ساختمان است: ﴿يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ﴾^[۴].

کاربرد این کلمه در مورد مساجد، به معنای انهدام آن، ایجاد خلل در آن، ایجاد فساد و بی‌نظمی در آن و تضعیف و سُست‌ کردن برنامه‌های آن است: ﴿مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا﴾^[۵].^[۶]

سیاست زمین‌های سوخته به معنای تخریب همه بناها و سوزاندن همه امکانات مادی و تدارکاتی، مفهومی است که از آیه شریفه ﴿يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ﴾^[۷] قابل استخراج است. شأن نزول آیه شریفه در مورد یهودیان بنی‌نضیر بود که پیمان و معاهده‌ای با پیامبر اکرم(ص) داشتند و نقض پیمان کردند و قصد ترور رسول اکرم(ص) را داشتند. خداوند متعال خبر این توطئه را به رسولش داد و به واسطه این نقض عهد، آنان از اطراف مدینه تبعید شدند، امّا هنگام ترک قلعه‌ها و دیارشان، خانه‌هایشان را تخریب می‌کردند تا به دست مؤمنان نیفتد^[۸].^[۹].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۷۰.
↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۷۷؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۴۷.
↑ «به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
↑ «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
↑ «و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد» سوره بقره، آیه ۱۱۴.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۳.
↑ «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۲.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۵۱-۲۵۲.

[1] احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۷۰.

[2] حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۷۷؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۴۷.

[3] «به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.

[4] «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.

[5] «و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد» سوره بقره، آیه ۱۱۴.

[6] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۳.

[7] «به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.

[8] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۲.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۵۱-۲۵۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ==مقدمه==
-* انهدام و هَدم، ویرانی و درهم‌ شکستن بناها<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۷۰.</ref>، ضد [[عمران]] و عمارت<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۷۷؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۴۷.</ref>.
+انهدام و هَدم، ویرانی و درهم‌ شکستن بناها<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۷۰.</ref>، ضد [[عمران]] و عمارت<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۷۷؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۳۴۷.</ref>.
-*{{متن قرآن|يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.</ref>.
-*ویرانی و [[تخریب]] به قصد اضرار و براندازی، سیاستی خصمانه است که در موضوعات و موارد مختلف در معانی متفاوتی به کار می‌رود. [[تخریب]] [[بیوت]] به معنای انهدام بنا و درهم ‌شکستن اساس ساختمان است: {{متن قرآن|يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ}}<ref>«به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.</ref>.
+{{متن قرآن|يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«به دست خویش و به دست مؤمنان خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.</ref>.
-*کاربرد این کلمه در مورد [[مساجد]]، به معنای انهدام آن، ایجاد خلل در آن، ایجاد [[فساد]] و بی‌نظمی در آن و [[تضعیف]] و سُست‌ کردن برنامه‌های آن است: {{متن قرآن|مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا}}<ref>«و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد» سوره بقره، آیه ۱۱۴.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۳.</ref>
-*[[سیاست]] زمین‌های سوخته به معنای [[تخریب]] همه بناها و [[سوزاندن]] همه امکانات مادی و تدارکاتی، مفهومی است که از [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ}}<ref>«به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.</ref> قابل استخراج است. [[شأن نزول]] [[آیه شریفه]] در مورد [[یهودیان]] [[بنی‌نضیر]] بود که [[پیمان]] و معاهده‌ای با [[پیامبر اکرم]]{{صل}} داشتند و [[نقض پیمان]] کردند و قصد [[ترور]] [[رسول اکرم]]{{صل}} را داشتند. [[خداوند متعال]] خبر این [[توطئه]] را به رسولش داد و به واسطه این [[نقض عهد]]، آنان از اطراف [[مدینه]] [[تبعید]] شدند، امّا هنگام ترک قلعه‌ها و دیارشان، خانه‌هایشان را [[تخریب]] می‌کردند تا به دست [[مؤمنان]] نیفتد<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۲.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۱-۲۵۲.</ref>.
+ویرانی و [[تخریب]] به قصد اضرار و براندازی، سیاستی خصمانه است که در موضوعات و موارد مختلف در معانی متفاوتی به کار می‌رود. [[تخریب]] [[بیوت]] به معنای انهدام بنا و درهم ‌شکستن اساس ساختمان است: {{متن قرآن|يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ}}<ref>«به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.</ref>.
+کاربرد این کلمه در مورد [[مساجد]]، به معنای انهدام آن، ایجاد خلل در آن، ایجاد [[فساد]] و بی‌نظمی در آن و [[تضعیف]] و سُست‌ کردن برنامه‌های آن است: {{متن قرآن|مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا}}<ref>«و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد» سوره بقره، آیه ۱۱۴.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۳.</ref>
+[[سیاست]] زمین‌های سوخته به معنای [[تخریب]] همه بناها و [[سوزاندن]] همه امکانات مادی و تدارکاتی، مفهومی است که از [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ}}<ref>«به دست خویش خانه‌های خویش را ویران می‌کردند» سوره حشر، آیه ۲.</ref> قابل استخراج است. [[شأن نزول]] [[آیه شریفه]] در مورد [[یهودیان]] [[بنی‌نضیر]] بود که [[پیمان]] و معاهده‌ای با [[پیامبر اکرم]]{{صل}} داشتند و [[نقض پیمان]] کردند و قصد [[ترور]] [[رسول اکرم]]{{صل}} را داشتند. [[خداوند متعال]] خبر این [[توطئه]] را به رسولش داد و به واسطه این [[نقض عهد]]، آنان از اطراف [[مدینه]] [[تبعید]] شدند، امّا هنگام ترک قلعه‌ها و دیارشان، خانه‌هایشان را [[تخریب]] می‌کردند تا به دست [[مؤمنان]] نیفتد<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۲.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۱-۲۵۲.</ref>.
 ==منابع==