دعا برای امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۹ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۵۷

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن | امام مهدی در حدیث | امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

دعا وسیله ارتباط با خدا

دعا بهترین وسیلۀ ارتباط انسان با خداست که ناشی از شناخت انسان از عجز خویش و اظهار کرنش در برابر آفریدگار است. انسان مؤمن امید خود را از غیر خدا قطع کرده و دست نیاز به سوی خدای بی‌نیاز دراز می‌کند. دعا و مناجات یکی از وظایف تفکیک‌ناپذیر زندگی و فرهنگ انسانِ منتظر و از نشانه‌های روشن انتظار واقعی است. اهمیت چنین وظیفه‌ای به حدی زیاد است که امام رضا(ع) همواره به دعا برای صاحب الامر(ع) فرمان می‌داد^[۱]؛ خود حضرت مهدی(ع) فرموده‌اند: «برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید که فرج شما همان است»^[۲].

ابعاد دعا برای امام مهدی

دعا کردن برای حفظ وجود مبارک امام عصر(ع) از شرور شیاطین انس و جنّ و طلب تعجیل نصرت و ظفر و غلبۀ حضرتش بر کفّار و ملحدین و منافقین، نوعی از اظهار بندگی و اظهار شوق و زیادتی محبّت است. دعاهایی که دربارۀ حضرت مهدی(ع) و انتظار وارد شده ابعاد مختلفی دارند از جمله:

دعا برای تعجیل ظهور امام زمان، مانند بخش پایانی دعاهای عهد و عظم البلاء^[۳]؛
دعا برای سلامتی امام مهدی و دفع بلا از ایشان، مانند دعای «"اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّك"»؛
دعا برای توفیق حضور در زمرۀ یاران امام مهدی و دعا برای تجدید پیمان با حضرت، مانند دعای عهد.

شیوه‌های دعا برای امام مهدی

دعا دربارۀ حضرت مهدی(ع) با سه شیوه و نگاه مطرح شده است: نگاه اخلاقی و تربیتی: درود و صلوات به هنگام شنیدن نام مبارک حضرت به جهت ابراز محبت. دعای برای سلامتی حضرت مهدی(ع)، در تکامل روحی و تربیت نفوس انسان تأثیر سازنده دارد.

نگاه معرفتی: امام باقر(ع) به زراره فرمودند: «اگر عصر غیبت کبری را درک کردی، به خواندن این دعا ملزم باش: «"اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِیَّکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی‏"»^[۴] تأکید و توصیه بر این دعا با چنین مضمونی بیانگر یک مسأله اساسی است که خداشناسی در پرتو امام‌شناسی است. دقت و تدبر در دعاهای دوران غیبت، معرفت و شناخت انسان را وسیع‌تر و عمیق‌تر، محبت و ایمان قلبی را در وجود او ثابت‌تر می‌گرداند.
نگاه عاشقانه و مسئولانه: دعا در حق امام زمان، ‌نشان دهندۀ دوست داشتن آن حضرت است‌. انسانِ منتظر در عین دعا برای سلامتی و طول عمر امام زمان به دنبال گسترش عدالت در جهان، رفع ظلم و جور و گشایش در امر فرج است.

آثار و برکات دعا برای امام مهدی

دعا برای ظهور حضرت مهدی(ع) آثار و برکات فراوانی دارد، از جمله: دعای آن حضرت در حق دعا کننده، اگر طبق فرموده امام صادق(ع) دعا برای یک مؤمن موجب رفع گرفتاری و زیاد شدن رزق می‌شود^[۵]، به اولویت قطعیه، دعا برای آن حضرت قطعاً موجب رفع گرفتاری و زیاد شدن رزق است. چون ظهور حضرت مساوی است با برپایی عدالت، رفع ظلم، وفور نعمت، عزت مؤمنین و...؛ در واقع با دعا برای ظهور آن حضرت تمام این برکات مورد توجه قرار می‌گیرند.

نتیجه

انسان منتظر همه قدرت‌ها را ناشی از اراده خداوند می‌داند و بر این باور است که تمامی امور عالم به دست خداست؛ بدین جهت در کارهایش به او پناه می‌برد. دعا به همراه حرکت و فعالیت، در کنار امر به معروف و نهی از منکر، از عوامل نزدیک ساختن ظهور امام مهدی(ع) است انسان منتظِر، افزون بر عهده‌دار بودن وظایف عملی در زمینه‌سازی ظهور امام عصر(ع) نباید از دعا و نیایش برای امام مهدی غافل شود^[۶].

پرسش مستقیم

مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ «"أَنَّ الرِّضَا(ع) کَانَ‌ یَأْمُرُ بِالدُّعَاءِ لِصَاحِبِ‌ الْأَمْرِ"»؛ بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۰.
↑ «"وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ‏ الْفَرَجِ‏ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ‏"»؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.
↑ متن کامل دعای عظم البلاء (فرج): «اِلهى‏ عَظُمَ الْبَلاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفآءُ، وَانْکشَفَ الْغِطآءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ، وَ ضاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ، و اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَيک‏ الْمُشْتَکى‏، وَ عَلَيک الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخآءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، اُولِى الْأَمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَينا طاعَتَهُمْ، وَ عَرَّفْتَنا بِذلِک مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ، فَرَجاً عاجِلاً قَريباً کلَمْحِ‏ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، يا عَلِىُّ يا مُحَمَّدُ، اِکفِيانى‏ فَاِنَّکما کافِيانِ، وَانْصُرانى‏ فَاِنَّکما ناصِرانِ، يا مَوْلانا يا صاحِبَ‏ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، اَدْرِکنى‏ اَدْرِکنى‏ اَدْرِکنى‏، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ»
↑ کافی، ج ۱، ص ۳۳۷.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۰ ص ۳۸۳.
↑ ر.ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۱۰۳؛ طهماسبی بلداجی، اصغر، مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۷ ـ ۱۸؛ حیدری‌نهند، کریم، نقش فرهنگ انتظار در اصلاح جامعه؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸۱؛ آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۵۷-۶۰؛ طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران، ص ۲۹ و ۳۰؛ فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴؛ اکریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۸ ـ ۳۹؛ سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص ۱۴۶ ـ ۱۴۷؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده؛ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت.

[1] «"أَنَّ الرِّضَا(ع) کَانَ‌ یَأْمُرُ بِالدُّعَاءِ لِصَاحِبِ‌ الْأَمْرِ"»؛ بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۰.

[2] «"وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ‏ الْفَرَجِ‏ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ‏"»؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.

[3] متن کامل دعای عظم البلاء (فرج): «اِلهى‏ عَظُمَ الْبَلاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفآءُ، وَانْکشَفَ الْغِطآءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ، وَ ضاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ، و اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَيک‏ الْمُشْتَکى‏، وَ عَلَيک الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخآءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، اُولِى الْأَمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَينا طاعَتَهُمْ، وَ عَرَّفْتَنا بِذلِک مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ، فَرَجاً عاجِلاً قَريباً کلَمْحِ‏ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، يا عَلِىُّ يا مُحَمَّدُ، اِکفِيانى‏ فَاِنَّکما کافِيانِ، وَانْصُرانى‏ فَاِنَّکما ناصِرانِ، يا مَوْلانا يا صاحِبَ‏ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، اَدْرِکنى‏ اَدْرِکنى‏ اَدْرِکنى‏، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ»

[4] کافی، ج ۱، ص ۳۳۷.

[5] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۰ ص ۳۸۳.

[6] ر.ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۱۰۳؛ طهماسبی بلداجی، اصغر، مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۷ ـ ۱۸؛ حیدری‌نهند، کریم، نقش فرهنگ انتظار در اصلاح جامعه؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸۱؛ آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۵۷-۶۰؛ طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران، ص ۲۹ و ۳۰؛ فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴؛ اکریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۳۸ ـ ۳۹؛ سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص ۱۴۶ ـ ۱۴۷؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده؛ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 #'''نگاه عاشقانه و مسئولانه''': [[دعا در حق امام زمان]]، ‌نشان دهندۀ [[دوست داشتن]] آن [[حضرت]] است‌. انسانِ [[منتظر]] در عین [[دعا برای سلامتی امام مهدی|دعا برای سلامتی]] و [[دعا برای طول عمر امام مهدی|طول عمر امام زمان]] به دنبال [[گسترش عدالت]] در [[جهان]]، رفع [[ظلم و جور]] و [[گشایش]] در امر [[فرج]] است.
-==آثار و [[برکات]] دعا برای امام مهدی==
+==[[آثار و برکات دعا برای امام مهدی]]==
-[[دعا]] برای [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} آثار و [[برکات]] فراوانی دارد، از جمله: دعای آن [[حضرت]] در [[حق]] [[دعا کننده]]، اگر طبق فرموده [[امام صادق]]{{ع}} [[دعا]] برای یک [[مؤمن]] موجب [[رفع گرفتاری]] و زیاد شدن [[رزق]] می‌شود<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۰ ص ۳۸۳.</ref>، به [[اولویت]] قطعیه، [[دعا]] برای آن [[حضرت]] قطعاً موجب [[رفع گرفتاری]] و زیاد شدن [[رزق]] است. چون [[ظهور]] [[حضرت]] مساوی است با برپایی [[عدالت]]، [[رفع ظلم]] و فور [[نعمت]]، [[عزت]] [[مؤمنین]] و...؛ در واقع با [[دعا برای ظهور]] آن [[حضرت]] تمام این [[برکات]] مورد توجه قرار می‌گیرند.
+[[دعا برای ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} آثار و [[برکات]] فراوانی دارد، از جمله: دعای آن [[حضرت]] در [[حق]] [[دعا کننده]]، اگر طبق فرموده [[امام صادق]]{{ع}} [[دعا]] برای یک [[مؤمن]] موجب [[رفع گرفتاری]] و زیاد شدن [[رزق]] می‌شود<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۰ ص ۳۸۳.</ref>، به [[اولویت]] قطعیه، [[دعا]] برای آن [[حضرت]] قطعاً موجب [[رفع گرفتاری]] و زیاد شدن [[رزق]] است. چون [[ظهور امام مهدی|ظهور حضرت]] مساوی است با [[برپایی عدالت]]، [[رفع ظلم]]، [[وفور نعمت]]، [[عزت]] [[مؤمنین]] و...؛ در واقع با [[دعا برای ظهور امام مهدی|دعا برای ظهور آن حضرت]] تمام این [[برکات]] مورد توجه قرار می‌گیرند.
 ==نتیجه==
 [[انسان منتظر]] همه قدرت‌ها را ناشی از [[اراده خداوند]] می‌داند و بر این [[باور]] است که تمامی امور عالم به دست خداست؛ بدین جهت در کارهایش به او [[پناه]] می‌برد. [[دعا]] به همراه حرکت و فعالیت، در کنار [[امر به معروف و نهی از منکر]]، از عوامل نزدیک ساختن [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} است [[انسان]] [[منتظِر]]، افزون بر عهده‌دار بودن [[وظایف عملی]] در [[زمینه‌سازی ظهور]] [[امام عصر]]{{ع}} نباید از [[دعا]] و [[نیایش]] برای [[امام مهدی]] [[غافل]] شود<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[وظایف امت در برابر امام (مقاله)|وظایف امت در برابر امام]]، ص ۱۰۳؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]]، [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۷ ـ ۱۸؛ [[کریم حیدری‌نهند|حیدری‌نهند، کریم]]،  [[نقش فرهنگ انتظار در اصلاح جامعه (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در اصلاح جامعه]]؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸۱؛ [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۵۷-۶۰؛ [[عبدالحسین طالعی|طالعی، عبدالحسین]]، [[ره‌توشه منتظران (کتاب)|ره‌توشه منتظران]]، ص ۲۹ و ۳۰؛ [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص ۱۲۲-۱۲۴؛ ا[[محمد علی کریمی|کریمی، محمد علی]]، [[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]، ص ۳۸ ـ ۳۹؛ [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص ۱۴۶ ـ ۱۴۷؛ [[علی هراتیان|هراتیان، علی]]، [[انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده (کتاب)|انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده]]؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[وظایف منتظران در عصر غیبت (مقاله)|وظایف منتظران در عصر غیبت]].</ref>.