دفاع: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]] | + - [[))
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}}))
خط ۳۸: خط ۳۸:
==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{پانویس}}


[[رده:دفاع]]
[[رده:دفاع]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ ‏۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۴:۵۷


اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دفاع (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

دفاع از ریشه "د ـ ف ـ ع" به معنای باز داشتن، پس زدن، دور کردن، حمایت کردن و مانع شدن است. [۱] در اصطلاح فقه و متون دینی، از اقسام جهاد و به معنای جنگی است که انسان در مقابل حمله دشمن و برای جلوگیری و پیشگیری از هجوم دشمن به مسلمانان و اساس اسلام انجام می‌دهد؛[۲] همچنین پس زدن متجاوز به جان، مال، آبرو و ناموس و مبارزه برای اثبات حق، گرفتن مال یا حفظ آبرو و ناموس دفاع نامیده می‌شود. [۳] در اصطلاح حقوقی نیز دفاع به همین معناست و به پاسخ هر یک از دو طرف دعوا در محکمه به یکدیگر یا ایرادات متقابل هریک به ادعای دیگری، دفاع گفته می‌شود. [۴]

بسیاری از فقیهان جهاد را به دوگونه ابتدایی و دفاعی قسمت کرده و در تفاوت میان آن دو گفته‌اند "دفاع" جنگی است که پس از حمله و تعرض مهاجم و برای باز داشتن متجاوز از تجاوز انجام می‌گیرد و "جهاد ابتدایی" پیکاری است که آغازگرش جنگجویان مسلمان و هدفش دعوت کافران به اسلام، توحید و عدالت است. [۵] در مقابل، به باور برخی، اساس جنگ‌های اسلامی دفاعی است،[۶] زیرا نبرد در اسلام برای یکی از سه هدف دفاع از کیان اسلام، حمایت از مستضعفان و جلوگیری از فساد و رفع موانع از دعوت الهی است. [۷] براین پایه می‌توان جهاد ابتدایی را زیرمجموعه جهاد دفاعی دانست، زیرا جهاد ابتدایی، دفاع از حقوق الهی و فطری انسان (خداجویی) است که اساس دین بر آن دو استوار شده است. [۸] به هر روی، فقها دفاع را به دوگونه قسمت کرده‌اند: "دفاع عام" که دفاع از کیان اسلام و کرامت انسانی است؛[۹] "دفاع خاص" که دفاع از جان و مال و ناموس شخص مدافع است[۱۰].[۱۱]

دفاع در قرآن

حقیقت دفاع

پیشینه دفاع

موارد تشریع دفاع و احکام آن

دفاع از کیان اسلام و سرزمین‌های مسلمانان

دفاع از حریم شخصی

یاری مظلوم

شیوه‌های دفاع

دفاع مشروع

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

  1. سادات، سید احمد؛ مقاله "دفاع"؛ دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. مفردات، ص ۳۱۶؛ لسان العرب، ج ۴، ص ۳۶۹، "دفع"؛ لغت‌نامه، ج، ص ۱۰۹۴۰ ـ ۱۰۹۴۱، "دفاع".
  2. دفاع مشروع در حقوق جزای ایران، ص۲۴؛ اصطلاحات فقهی، ص ۲۲۴.
  3. جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۶۵۰؛ فرهنگ معارف اسلامی، ج ۲، ص ۸۵۲؛ مصطلحات الفقه؛ ص ۲۴۵.
  4. نک: محاضرات فی فقه الامامیه، ج ۴، ص ۲۳ ـ ۲۴؛ نیز نک: ترمینولوژی حقوق، ص ۳۰۳.
  5. الروضة البهیه، ج ۲، ص ۳۷۹؛ جواهر الکلام، ج ۲۱، ص ۴؛ دراسات فی ولایة الفقیه، ج ۱، ص ۱۱۵.
  6. المنار، ج ۲، ص ۲۱۵.
  7. تفسیر جامع آیات الاحکام، ج ۶، ص ۳۴۵ ـ ۳۴۶؛ المیزان، ج ۲، ص۶۵ ـ ۶۷؛ المنار، ج ۲، ص ۲۱۵.
  8. دراسات فی ولایة الفقیه، ج ۱، ص ۱۱۵؛ مجموعه آثار، ج ۲۰، ص ۲۴۰ ـ ۲۴۳، "جهاد".
  9. جواهرالکلام، ج ۲۱، ص ۱۴. ۱۸؛ مصطلحات الفقه، ص ۲۴۵؛ مجموعه آثار، ج ۲۰، ص ۲۴۳ ـ ۲۴۴، "جهاد".
  10. مصطلحات الفقه، ص ۲۴۵؛ اصطلاحات فقهی، ص ۲۲۴.
  11. سادات، سید احمد؛ مقاله "دفاع"؛ دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۳.