رفاعة بن زید قینقاعی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[سال ششم هجری]]، هنگامی که [[رسول خدا]]{{صل}} برای رویارویی با [[بنی‌مصطلق]] به [[نبرد]] با آنها رفته بود از [[دنیا]] رفت. مشهور است هنگام بازگشت [[پیامبراکرم]]{{صل}} به مدینه طوفانی درگرفت که [[حضرت]] آن را به خبر [[مرگ]] رفاعه تعبیر کرد و او را [[پناهگاه]] منافقان دانست<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۳۷۰؛ امتاع الاسماع، ج ۱، ص ۲۰۳، ۲۱۱.</ref>. این خبر برای [[عبدالله بن ابی]] که در آن اعزام حضور داشت، بسیار سخت و اندوهبار بود<ref> المغازی، ج ۲، ص ۴۲۳.</ref>. این گزارش که وی در سال نهم به رغم فراخوان عمومی [[پیامبر]]{{صل}} برای اعزام [[تبوک]]، در کنار دیگر [[منافقان]] در [[مدینه]] ماند<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۶۸.</ref>، [[نادرست]] است.<ref>[[حمید حاج‌امینی|حاج‌امینی، حمید]]، [[رفاعة بن زید (مقاله)|مقاله «رفاعة بن زید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۴.</ref>

#بر اساس [[روایت]] [[ابن اسحاق]]، [[رفاعه]] از یهودیانی بود که از [[روابط]] نزدیک خود با [[انصار]] بهره گرفت و آنها را از کمک‌های [[مالی]] به [[مسلمانان]] باز می‌داشت و پیامد آن را [[فقیر]] شدن می‌دانست، که در این باره [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا}}<ref>«همان کسان که تنگ‌چشمی می‌ورزند و مردم را به تنگ‌چشمی وا می‌دارند و آنچه را خداوند از بخشش خود به آنان داده است پنهان می‌کنند و برای کافران عذابی خوارساز آماده کرده‌ایم» سوره نساء، آیه ۳۷.</ref> نازل شد<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۰۰؛ [[جامع البیان]]، ج ۵، ص ۱۲۱.</ref>. در این آیه [[خدا]] عذابی خوارکننده را در [[انتظار]] کسانی می‌داند که از [[نیکی]] به دیگران [[بخل]] ورزیده و [[مردم]] را نیز به بخل [[دعوت]] می‌کنند.

#برپایه گزارشی، یثربیانی که پیش از [[اسلام]] با رفاعه رابطه نزدیکی داشتند، پس از [[مسلمان]] شدنشان، از رفاعه فاصله گرفتند؛ ولی در پی [[اسلام آوردن]] رفاعه، آنان دوباره روابط صمیمانه خود را با رفاعه از سر گرفتند و در پی [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! آنان را که دینتان را به ریشخند و بازی می‌گیرند- یعنی کسانی را که پیش از شما به آنان کتاب داده شده است و (یا) کافران را- سرور  مگیرید و اگر مؤمنید از خداوند پروا کنید» سوره مائده، آیه ۵۷.</ref> مسلمانان از برقراری روابط نزدیک با وی منع شدند<ref> السیره‌النبویه، ج ۲، ص ۴۰۸؛ التبیان، ج ۳، ص ۵۶۸؛ [[تفسیر]] [[بغوی]]، ج ۲، ص ۴۸.</ref>؛ البته با توجه به اسلام وی در سال دوم بعید است که این آیه درباره وی نازل شده باشد، زیرا این [[سوره]] از سوره‌هایی است که در اواخر دوره ۱۰ ساله مدینه نازل شده است و احتمالاً این آیه را [[مفسران]] بر وی [[تطبیق]] کرده‌اند.