دین و وجدان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲: خط ۴۲:
{{فهرست اثر}}
{{فهرست اثر}}
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
'''بخش اول: پیرامون مبدء اعلی‏'''
بخش اول: پیرامون مبدء اعلی‏
*قدم اول: اثبات مبدأ اعلی
*قدم اول: [[اثبات]] [[مبدأ اعلی]]
#اولین مرتبه ایمان به غیب‏؛
#اولین مرتبه [[ایمان]] به غیب‏؛
*قدم دوم: آیا می‌‏توان بکنه واجب الوجود رسید؟
*قدم دوم: آیا می‌‏توان بکنه [[واجب]] الوجود رسید؟
#ادراک هر چیزی نمونه‌‏ای از آن چیز می‌خواهد؛
# [[ادراک]] هر چیزی نمونه‌‏ای از آن چیز می‌خواهد؛
*قدم سوم: امتیاز انواع و مسئولیت خاص انسان
*قدم سوم: [[امتیاز]] انواع و [[مسئولیت]] خاص [[انسان]]
*قدم چهارم: صفات سلبی خدا چگونه ثابت می‌شود
*قدم چهارم: صفات سلبی [[خدا]] چگونه [[ثابت]] می‌شود
*دو نوع وجود و دو نوع آثار؛
#دو نوع وجود و دو نوع آثار؛
*چرا وجود خدا ذاتی و سرمدی است نه عرضی و فانی‏؛
#چرا وجود خدا ذاتی و [[سرمدی]] است نه عرضی و فانی‏؛
*چرا مرکب نیست؟
#چرا مرکب نیست؟
*چرا محدود نیست؟
#چرا محدود نیست؟
*چرا جسم نیست؟
#چرا [[جسم]] نیست؟
*چرا مرئی نیست؟
#چرا مرئی نیست؟
*چرا متعدد نیست؟
#چرا متعدد نیست؟
*چرا حال و محل نیست؟
#چرا حال و محل نیست؟
*چرا جوهر و عرض نیست؟
#چرا جوهر و عرض نیست؟
''' قدم پنجم: صفات کمال خدا چگونه ثابت می‌‏شود'''
*قدم پنجم: [[صفات کمال]] خدا چگونه ثابت می‌‏شود
''' قدم ششم: صفات کمال خدا را از چه راهی بشناسیم!'''
*قدم ششم: صفات کمال خدا را از چه راهی بشناسیم!
*علم و قدرت شبه طبیعی یا نخستین اثر حیات‏؛
# [[علم]] و [[قدرت]] شبه طبیعی یا نخستین اثر حیات‏؛
*پیدایش اختیار یا مزیت اولی و اصلی انسان‏؛
#پیدایش [[اختیار]] یا مزیت اولی و اصلی انسان‏؛
*چگونگی استقلال یا مبدء بلوغ و تکامل انسان‏؛
#چگونگی [[استقلال]] یا مبدء [[بلوغ]] و [[تکامل]] انسان‏؛
*ریشه این صفات کمال کجاست؟
#ریشه این صفات کمال کجاست؟
*چرا حق تعالی بی‌‏معانی است؟
#چرا [[حق تعالی]] بی‌‏معانی است؟
'''هفتم: صفت اختیار حق تعالی چگونه ثابت می‌شود'''
*قدم هفتم: صفت اختیار حق تعالی چگونه ثابت می‌شود
*صفت اختیار خدا قدیم است ولی اراده‏اش حادث است؛‏
#صفت اختیار خدا قدیم است ولی اراده‏اش حادث است؛‏
'''هشتم: کمالات خدا به‌طور کلی چگونه است؟'''
*قدم هشتم: [[کمالات]] خدا به‌طور کلی چگونه است؟
 
*قدم نهم: صفت [[حکمت خدا]] و مفهوم وسیع و حیرت‏‌انگیز آن‏
'''نهم: صفت حکمت خدا و مفهوم وسیع و حیرت‏‌انگیز آن‏'''
#صفت [[حکمت]] صفات دیگر را محدود می‌کند؛
*صفت حکمت صفات دیگر را محدود می‌کند؛
*قدم دهم: [[پرسش]] و پاسخ‏
'''دهم: پرسش و پاسخ‏'''
#مطالب وجدانی منحصر به این نیست‏؛
*مطالب وجدانی منحصر به این نیست‏؛
*قدم یازدهم: [[عدالت خدا]] چگونه ثابت می‌شود؟
'''یازدهم: عدالت خدا چگونه ثابت می‌شود؟'''
*قدم دوازدهم: توجیه غلطی که [[اشاعره]] برای [[عدالت]] می‌کنند
 
#فاسدترین [[عقاید]] باطل‏؛
'''دوازدهم: توجیه غلطی که اشاعره برای عدالت می‌کنند'''
#معنای [[حقیقی]] عدالت و ظلم‏؛
*فاسدترین عقاید باطل‏؛
#فرق بین حکمت و [[عدالت‏]]؛
*معنای حقیقی عدالت و ظلم‏؛
*قدم سیزدهم: [[جود]] و [[افاضه]]، ذاتی حق تعالی است‏
*فرق بین حکمت و عدالت‏؛
#*قدم بین جود و [[سخاوت]]؛
''' قدم سیزدهم: جود و افاضه، ذاتی حق تعالی است‏'''
*قدم چهاردهم: چگونگی انتساب [[صفات حق]] بذات حق‏
*قدم بین جود و سخاوت؛
*قدم پانزدهم: [[صفات فعل]] و صفات ذات‏
''' قدم چهاردهم: چگونگی انتساب صفات حق بذات حق‏'''
'''بخش دوم: پیرامون [[ارتباط]] مبدأ اعلی با انسان و سایر [[مخلوقات]]'''
 
*قدم شانزدهم: دستگاه [[تولید]] و تأثیر موجودات بی‌‏اراده و اختیار
''' قدم پانزدهم: صفات فعل و صفات ذات‏'''
#موجود [[مضطر]] همانطوری که از خودش اراده‌‏ای ندارد همینطور از خودش فعلی ندارد؛
 
#فاعل‌های طبیعی مانند ماشین‌های صنعتی است‏؛
===بخش دوم: پیرامون ارتباط مبدأ اعلی با انسان و سایر مخلوقات‏===
# [[ملائکه]] یا قوای زنده و با اراده‏؛
''' قدم شانزدهم: دستگاه تولید و تأثیر موجودات بی‌‏اراده و اختیار'''
# [[برهان]] نمی‌تواند با [[وجدان]] معارضه کند؛
*موجود مضطر همانطوری که از خودش اراده‌‏ای ندارد همینطور از خودش فعلی ندارد؛
*قدم هفدهم: اقسام [[اراده]] در موجودات با اراده و اختیار
*فاعل‌های طبیعی مانند ماشین‌های صنعتی است‏؛
#چهار احتمال‏؛
*ملائکه یا قوای زنده و با اراده‏؛
#احتمال درست قابل قبول‏؛
*برهان نمی‌تواند با وجدان معارضه کند؛
*قدم هیجدهم: اشکال و پاسخ‏
''' قدم هفدهم: اقسام اراده در موجودات با اراده و اختیار'''
#حل اشکال مهم‏؛
*چهار احتمال‏؛
#مثال روشن بحث‏؛
*احتمال درست قابل قبول‏؛
#در مورد خدا نیز چنین است‏؛
''' قدم هیجدهم: اشکال و پاسخ‏'''
#اراده تبعی ثانوی اشکالات دیگر را هم حل می‌کند؛
*حل اشکال مهم‏؛
*قدم نوزدهم: [[تذکر]] چند موضوع لازم‏
*مثال روشن بحث‏؛
#ملاک [[پیروزی]] و شکست‏؛
*در مورد خدا نیز چنین است‏؛
*قدم بیستم: نتیجه چند *قدم گذشته این بخش‏
*اراده تبعی ثانوی اشکالات دیگر را هم حل می‌کند؛
*قدم بیست و یکم: مدارک بحث حدیث‌های روشن‏
''' قدم نوزدهم: تذکر چند موضوع لازم‏'''
#فقط دو [[راه]] [[افراط و تفریط]] را می‌‏پیمایند؛
*ملاک پیروزی و شکست‏؛
#حدیث‌های مورد نظر؛
''' قدم بیستم: نتیجه چند قدم گذشته این بخش‏'''
*قدم بیست و دوم: درباره اصل [[طینت]]؛ و اختیاری بودن [[سعادت]] و [[شقاوت]]
 
# [[اختلاف]] صفت‌ها و طبیعت‌ها و اختلاف آثار آنها؛
''' قدم بیست و یکم: مدارک بحث حدیث‌های روشن‏'''
#منشأ اختلاف طینت‌ها و طبیعت‌ها؛
*فقط دو راه افراط و تفریط را می‌‏پیمایند؛
#مطلب دوم آیا [[ملکات]] و [[صفات]] [[انسان]] قابل [[تغییر]] هست یا ذاتی و قابل تغییر نیست‏؛
*حدیث‌های مورد نظر؛
#طینت ذاتی نبوده و قابل تغییر است‏؛
''' قدم بیست و دوم: درباره اصل طینت؛ و اختیاری بودن سعادت و شقاوت'''
#معنای خبر معروف الشقی [[شقی]] فی بطن امه، و السعید [[سعید]] فی بطن امه پیچیده و مجمل نیست؛
*اختلاف صفت‌ها و طبیعت‌ها و اختلاف آثار آنها؛
#طینت باعث [[اضطرار]] و سلب [[اختیار]] نیست‏؛
*منشأ اختلاف طینت‌ها و طبیعت‌ها؛
*قدم بیست و سوم: درباره [[روایات]] طینت؛ و مفهوم محکم و متشابه‏
*مطلب دوم آیا ملکات و صفات انسان قابل تغییر هست یا ذاتی و قابل تغییر نیست‏؛
#معنای [[محکم و متشابه]] چیست‏؛
*طینت ذاتی نبوده و قابل تغییر است‏؛
# [[تقیه]] یا یک علت روایات متشابه‏؛
*معنای خبر معروف الشقی شقی فی بطن امه، و السعید سعید فی بطن امه پیچیده و مجمل نیست؛
#روایات طینت نوعا از روی تقیه بوده‏؛
*طینت باعث اضطرار و سلب اختیار نیست‏؛
#سه نوع طینت‏؛
''' قدم بیست و سوم: درباره روایات طینت؛ و مفهوم محکم و متشابه‏'''
*قدم بیست و چهارم: تحقیق جالبی درباره مصادیق [[امر بین الامرین]]
*معنای محکم و متشابه چیست‏؛
#مصداق اول امر بین الامرین؛ در [[ارتباط]] [[واجب]] و ممکن‏؛
*تقیه یا یک علت روایات متشابه‏؛
#حساب [[خلقت]] از حساب [[صنعت]] جداست‏؛
*روایات طینت نوعا از روی تقیه بوده‏؛
#تعبیرهای جالب در سخنان [[امام علی]]{{ع}}؛
*سه نوع طینت‏؛
#مصداق دوم امر بین الامرین در ارتباط صفات ممکن با صفات واجب‏؛
''' قدم بیست و چهارم: تحقیق جالبی درباره مصادیق امر بین الامرین'''
#مصداق سوم امر بین الامرین در توصیف ذات [[حق]] بصفات؛
*مصداق اول امر بین الامرین؛ در ارتباط واجب و ممکن‏؛
#مصداق چهارم امر بین الامرین در ترکیب ماده و صورت و [[اتحاد]] جنس و فصل‏؛
*حساب خلقت از حساب صنعت جداست‏؛
# [[معیت]] در عین غیریت و غیریت در عین معیت‏؛
*تعبیرهای جالب در سخنان [[امام علی]]{{ع}}؛
#مصداق پنجم امر بین الامرین در [[قوه]] که مرتبه [[ضعیف]] از وجود است؛
*مصداق دوم امر بین الامرین در ارتباط صفات ممکن با صفات واجب‏؛
#مصداق ششم امر بین الامرین در امور [[اعتقادی]] و [[اخلاقی]] و عبادی‏؛
*مصداق سوم امر بین الامرین در توصیف ذات حق بصفات؛
#سه دسته از [[صراط مستقیم]] منحرف‌اند.
*مصداق چهارم امر بین الامرین در ترکیب ماده و صورت و اتحاد جنس و فصل‏؛
'''بخش سوم پیرامؤمن [[عوالم]] ماوراء الطبیعه و [[اثبات نبوت عامه]] و خاصه‏'''
*معیت در عین غیریت و غیریت در عین معیت‏؛
*قدم بیست و پنجم: نظر اجمالی به [[جهان]] دیگر
*مصداق پنجم امر بین الامرین در قوه که مرتبه ضعیف از وجود است؛
*قدم بیست و ششم: موجودات نامرئی با [[ادراک]] (اجنه؛ [[شیاطین]]، [[ملائکه]])
*مصداق ششم امر بین الامرین در امور اعتقادی و اخلاقی و عبادی‏؛
#اشاره‌‏ای به تاریخچه اجنه و شیاطین‏؛
*سه دسته از صراط مستقیم منحرف‌اند.
#خواسته‌‏های شیطان‏؛
===بخش سوم پیرامومن عوالم ماوراء الطبیعه و اثبات نبوت عامه و خاصه‏===
#گفتگوئی که در هنگام [[خلقت آدم]] شد؛
''' قدم بیست و پنجم: نظر اجمالی به جهان دیگر'''
#عذرهای مغلطه آمیز شیطان‏؛
 
#دسته‌‏های مختلف موجودات نامرئی‏؛
''' قدم بیست و ششم: موجودات نامرئی با ادراک (اجنه؛ شیاطین، ملائکه)'''
#پاره‌‏ای از خصوصیات اجنه و شیاطین‏؛
*اشاره‌‏ای به تاریخچه اجنه و شیاطین‏؛
#مرحله‌‏های گوناگون وساوس شیطانی‏؛
*خواسته‌‏های شیطان‏؛
#توهم عجیب‏؛
*گفتگوئی که در هنگام خلقت آدم شد؛
#مقصر اصلی انسانست نه شیطان‏؛
*عذرهای مغلطه آمیز شیطان‏؛
#راه برطرف کردن اذیت‏های اجنه دیگر؛
*دسته‌‏های مختلف موجودات نامرئی‏؛
#آیا هر چه محسوس نیست موجود نیست‏؛
*پاره‌‏ای از خصوصیات اجنه و شیاطین‏؛
#پیرامون ارتباط با موجودات نامرئی‏؛
*مرحله‌‏های گوناگون وساوس شیطانی‏؛
#نظری به [[علم]] تنویم و نظائرش‏؛
*توهم عجیب‏؛
#نتیجه علم تنویم و نظائرش‏؛
*مقصر اصلی انسانست نه شیطان‏؛
#آیا [[احضار ارواح]] قابل قبول است‏؛
*راه برطرف کردن اذیت‏های اجنه دیگر؛
#چند نمونه از علم [[تسخیر]]؛
*آیا هر چه محسوس نیست موجود نیست‏؛
#علم [[شیاطین]] از چه راهی است‏؛
*پیرامون ارتباط با موجودات نامرئی‏؛
*قدم بیست و هفتم‏
*نظری به علم تنویم و نظائرش‏؛
#در [[اثبات نبوت عامه]] علت اصلی [[لزوم]] [[پیغمبر]]{{صل}}؛
*نتیجه علم تنویم و نظائرش‏؛
# [[بشر]] نم‌ی‏تواند [[قوانین]] سودمند کامل وضع کند؛
*آیا احضار ارواح قابل قبول است‏؛
#چرا به همه افراد [[وحی]] نمی‏‌شود؛
*چند نمونه از علم تسخیر؛
#چرا [[مقام]] [[پیغمبری]] را بافراد خاصی می‌‏دهد؛
*علم شیاطین از چه راهی است‏؛
*قدم بیست و هشتم: در [[اثبات نبوت]] خاصه‏
''' قدم بیست و هفتم‏'''
#دلیل [[نبوت خاصه]]؛ [[اعجاز]] است‏؛
*در اثبات نبوت عامه علت اصلی لزوم [[پیغمبر]]{{صل}}؛
*قدم بیست و نهم: [[معجزه]] چیست‏
*بشر نم‌ی‏تواند قوانین سودمند کامل وضع کند؛
#معجزه کار خداست و پیغمبر مجرا است؛
*چرا به همه افراد [[وحی]] نمی‏‌شود؛
#موجودات تدریجی برای ما تدریجی است ولی برای [[خدا]] دفعی است‏؛
*چرا مقام پیغمبری را بافراد خاصی می‌‏دهد؛
#هر موجودی هم بعلت [[محدثه]] احتیاج دارد و هم به علت مبقیه‏؛
''' قدم بیست و هشتم: در اثبات نبوت خاصه‏'''
#مادیین بیچاره هستند؛
*دلیل نبوت خاصه؛ اعجاز است‏؛
*قدم سی‏م: جهات مختلف [[اعجاز قرآن]] و مطالبی درباره [[علما]] و حاملان قرآن‏
''' قدم بیست و نهم: معجزه چیست‏'''
# [[قرآن]] یا معجزه زنده جاویدان‏؛
*معجزه کار خداست و پیغمبر مجرا است؛
#اول [[جهت]] [[فصاحت]] و [[بلاغت]] آنست‏؛
*موجودات تدریجی برای ما تدریجی است ولی برای خدا دفعی است‏؛
#دوم از جهت [[معارف]] و معانی قرآنست‏؛
*هر موجودی هم بعلت محدثه احتیاج دارد و هم به علت مبقیه‏؛
#سوم از جهت قوانین جامع و محکم قرآنست‏؛
*مادیین بیچاره هستند؛
# [[حقیقت]] [[تمدن]] چیست؟
''' قدم سی‏م: جهات مختلف اعجاز قرآن و مطالبی درباره علما و حاملان قرآن‏'''
#و اگر نبود [[افکار]] دینی‏؛
*قرآن یا معجزه زنده جاویدان‏؛
#نقش [[عظیم]] علمای دینی‏؛
*اول جهت فصاحت و بلاغت آنست‏؛
'''بخش چهارم: [[اعجاز قرآن]]'''
*دوم از جهت معارف و معانی قرآنست‏؛
#امتیاز خاص پیشگوئی‌های پیغمبران‏؛
*سوم از جهت قوانین جامع و محکم قرآنست‏؛
*قدم سی و یکم: نمونه‌‏هائی از پیشگوئی [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}‏
*حقیقت تمدن چیست؟
#خبرهای [[حیرت]] انگیزی که پیغمبر{{صل}} به [[سلمان]] فرموده‏؛
*و اگر نبود افکار دینی‏؛
*قدم و سی و دوم: [[لزوم عصمت]] [[پیغمبران]] و رمز [[اختلاف]] درجات آن پیغمبر{{صل}}  
*نقش عظیم علمای دینی‏؛
#رمز اختلاف درجات پیغمبران‏؛
===بخش چهارم: اعجاز قرآن===
*قدم سی و سوم: لزوم [[اعلمیت]] پیغمبران‏
*امتیاز خاص پیشگوئی‌های پیغمبران‏؛
#چرا پیغمبر{{صل}} هر زمانی باید از همه [[مردم]] آن [[زمان]] [[اعلم]] باشد؛
''' قدم سی و یکم: نمونه‌‏هائی از پیشگوئی [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}‏'''
#کیفیت علم [[انبیاء]]؛
*خبرهای حیرت انگیزی که [[پیغمبر ]]{{صل}} به سلمان فرموده‏؛
#تمدن، [[هدف]] پیغمبران نیست بلکه وسیله است‏؛
''' قدم و سی و دوم: لزوم عصمت پیغمبران و رمز اختلاف درجات آن [[پیغمبر]]{{صل}} '''
*قدم سی و چهارم: [[فضائل]] پیغمبر{{صل}} و امتیاز قوانین [[مالی]] [[اسلام‏]]
*رمز اختلاف درجات پیغمبران‏؛
#نمونه‌‏ای از فضیلت‌های پیغمبر اسلام{{صل}}؛
''' قدم سی و سوم: لزوم اعلمیت پیغمبران‏'''
#اهمیت [[انفاق]] در اسلام‏؛
*چرا [[پیغمبر]]{{صل}} هر زمانی باید از همه مردم آن زمان اعلم باشد؛
#چرا [[اسلام]] زکوه را اجباری، و انفاق‌های دیگر را اختیاری کرده است‏؛
*کیفیت علم انبیاء؛
#امتیاز قوانین [[معتدل]] اسلام‏؛
*تمدن، هدف پیغمبران نیست بلکه وسیله است‏؛
*قدم سی و پنجم: اسلام دارای [[سلطنت]] هست نه دولت‏
''' قدم سی و چهارم: فضائل [[پیغمبر]]{{صل}} و امتیاز قوانین مالی اسلام‏'''
# [[قوانین اسلام]] برای یک دسته سودمند نیست‏؛
*نمونه‌‏ای از فضیلت‌های [[پیغمبر اسلام]]{{صل}}؛
#علت مهم پیشروی مسلمین‏؛
*اهمیت انفاق در اسلام‏؛
#نه [[زور]] سرنیزه و نه [[نظام]] تمدن کاذب‏؛
*چرا اسلام زکوه را اجباری، و انفاق‌های دیگر را اختیاری کرده است‏؛
*قدم و سی و ششم: قرآن [[تحریف]] لفظی نیافته ولی [[تحریف معنوی]] یافته‏
*امتیاز قوانین معتدل اسلام‏؛
#تحریفی که به قرآن نسبت می‌دهند چگونه و بچه معنی است؟؛
''' قدم سی و پنجم: اسلام دارای سلطنت هست نه دولت‏'''
#تلاش مذبوحانه، یا یکی از موجبات اختلاف بین مسلمین‏؛
*قوانین اسلام برای یک دسته سودمند نیست‏؛
#قرآن با شرح و قرآن بی‏شرح‏؛
*علت مهم پیشروی مسلمین‏؛
#دومین [[قیام]] [[منافقین]] [[ریاست]] پرست برای نابودی حقیقت اسلام‏؛
*نه زور سرنیزه و نه نظام تمدن کاذب‏؛
#اولین قیام [[اختلاف]] آور [[منافقین]] [[ریاست]] برای نابودی [[باطن]] [[اسلام‏]]؛
''' قدم و سی و ششم: قرآن تحریف لفظی نیافته ولی تحریف معنوی یافته‏'''
*قدم سی و هفتم: اصل [[امامت]] و علل اختلاف در آن‏
*تحریفی که به قرآن نسبت می‌دهند چگونه و بچه معنی است؟؛
# [[شفاعت]] مقام‌ایست برای شفاعت کنندگان‏؛
*تلاش مذبوحانه، یا یکی از موجبات اختلاف بین مسلمین‏؛
#آثار و [[برکات]] [[زیارت]] و [[توسل]] به اولیای حق‏؛
*قرآن با شرح و قرآن بی‏شرح‏؛
#آیا [[توبه]] بشفاعت احتیاج دارد؛
*دومین قیام منافقین ریاست پرست برای نابودی حقیقت اسلام‏؛
*قدم سی و هشتم: [[ادله]] [[لزوم]] [[وصی]] بعد از هر [[نبی]]
*اولین قیام اختلاف آور منافقین ریاست برای نابودی باطن اسلام‏؛
# [[امام]]{{ع}} نیز لازم است‏؛
''' قدم سی و هفتم: اصل [[امامت]] و علل اختلاف در آن‏'''
#هر [[پیغمبری]] موظف است [[جانشین]] [[تعیین]] کند؛
*شفاعت مقام‌ایست برای شفاعت کنندگان‏؛
# امام باید [[کرامت]] و [[عصمت]] داشته باشد؛
*آثار و برکات زیارت و توسل به اولیای حق‏؛
# امامت منصبی جعلی و جزافی نیست‏؛
*آیا توبه بشفاعت احتیاج دارد؛
# [[سر غیبت]] [[امام زمان]]‏؛
''' قدم سی و هشتم: ادله لزوم وصی بعد از هر نبی'''
#حالت [[انتظار]] برای مسلمان‌های با [[ایمان]]، طبیعی است‏؛
*[[امام]]{{ع}} نیز لازم است‏؛
# [[کشف]] و کرامت دلیل بر [[حقانیت]] نیست‏؛
*هر پیغمبری موظف است جانشین تعیین کند؛
#چرا دعاهای کافرها و گنهکارها [[مستجاب]] می‌شود؛
*[[امام]] باید کرامت و عصمت داشته باشد؛
'''بخش پنجم: پیرامون [[آخر الزمان]]'''
*[[امامت]] منصبی جعلی و جزافی نیست‏؛
*قدم سی و نهم: درباره مفهوم آخر الزمان، و منشأ آن‏
*سر غیبت [[امام زمان]]‏؛
# آخر الزمان یعنی چه؟
*حالت انتظار برای مسلمان‌های با ایمان، طبیعی است‏؛
# آخر الزمان از چه وقت شروع شده‏؛
*کشف و کرامت دلیل بر حقانیت نیست‏؛
#علت [[انحطاط]] رو بسقوط مسلمین‏؛
*چرا دعاهای کافرها و گنهکارها مستجاب می‌شود؛
*قدم چهلم: درباره [[وظائف]] [[مسلمین]] در آخر الزمان
===بخش پنجم: پیرامون [[آخر الزمان]]‏===
# [[اجتماعی]] بودن [[دین اسلام]] در همه شرائط نیست‏؛
''' قدم سی و نهم: درباره مفهوم [[آخر الزمان]]، و منشأ آن‏'''
{{پایان}}
*[[آخر الزمان]] یعنی چه؟
*[[آخر الزمان]] از چه وقت شروع شده‏؛
*علت انحطاط رو بسقوط مسلمین‏؛
''' قدم چهلم: درباره وظائف مسلمین در [[آخر الزمان]]'''
*اجتماعی بودن دین اسلام در همه شرائط نیست‏؛
{{پایان}}
{{پایان}}


نسخهٔ ‏۲۵ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۱۹

دین و وجدان
زبانفارسی
ترجمهٔ کتاب(أقدام العلم و أنوار المعرفة)
نویسندهعباس طهرانی
موضوععقاید
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات انصاریان|انتشارات انتشارات انصاریان]][[رده:انتشارات انتشارات انصاریان]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۷۱ ش
چاپاول
شابک۹۷۸-۹۶۴-۴۳۸-۸۸۲-۸‬
شماره ملی‭م‌۷۲-۴۱۷۷

دین و وجدان (قدام العلم و أنوار المعرفة)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مسائل اعتقادی، علمی، عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و انسانی می‌پردازد. این کتاب اثر عباس طهرانی است و انتشارات انصاریان نشر آن را به عهده داشته‌ است[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «این اثر بازنویسی سلسله دروس و سخنرانی‌‏های اخلاقی و معنوی حاج شیخ عباس طهرانی از شخصیت‌‏های اخلاقی شیعه در سده چهاردهم است. در این کتاب در کنار مثال‏های روشن و داستان‏های عبرت‌‏آموز اخلاقی، دلایل و مباحث عقلی و نقلی گسترده‏‌ای در تشریح و تبیین اصول عقاید، تعریف معجزه،اعجاز قرآن و ماهیت شیطان صورت گرفته است. مبانی و مقامات اهل ‏بیت(ع) و دلایل ولایت و نیز مبحث مهدویت با تفصیل بیشتری بیان و در هر بحث شبهات عقیدتی پاسخ داده شده و نکات معنوی و پندهای اخلاقی تأثیرگذاری ذکر گردیده است»[۱].

فهرست کتاب

بخش اول: پیرامون مبدء اعلی‏

  1. اولین مرتبه ایمان به غیب‏؛
  • قدم دوم: آیا می‌‏توان بکنه واجب الوجود رسید؟
  1. ادراک هر چیزی نمونه‌‏ای از آن چیز می‌خواهد؛
  1. دو نوع وجود و دو نوع آثار؛
  2. چرا وجود خدا ذاتی و سرمدی است نه عرضی و فانی‏؛
  3. چرا مرکب نیست؟
  4. چرا محدود نیست؟
  5. چرا جسم نیست؟
  6. چرا مرئی نیست؟
  7. چرا متعدد نیست؟
  8. چرا حال و محل نیست؟
  9. چرا جوهر و عرض نیست؟
  • قدم پنجم: صفات کمال خدا چگونه ثابت می‌‏شود
  • قدم ششم: صفات کمال خدا را از چه راهی بشناسیم!
  1. علم و قدرت شبه طبیعی یا نخستین اثر حیات‏؛
  2. پیدایش اختیار یا مزیت اولی و اصلی انسان‏؛
  3. چگونگی استقلال یا مبدء بلوغ و تکامل انسان‏؛
  4. ریشه این صفات کمال کجاست؟
  5. چرا حق تعالی بی‌‏معانی است؟
  • قدم هفتم: صفت اختیار حق تعالی چگونه ثابت می‌شود
  1. صفت اختیار خدا قدیم است ولی اراده‏اش حادث است؛‏
  • قدم هشتم: کمالات خدا به‌طور کلی چگونه است؟
  • قدم نهم: صفت حکمت خدا و مفهوم وسیع و حیرت‏‌انگیز آن‏
  1. صفت حکمت صفات دیگر را محدود می‌کند؛
  1. مطالب وجدانی منحصر به این نیست‏؛
  1. فاسدترین عقاید باطل‏؛
  2. معنای حقیقی عدالت و ظلم‏؛
  3. فرق بین حکمت و عدالت‏؛
  • قدم چهاردهم: چگونگی انتساب صفات حق بذات حق‏
  • قدم پانزدهم: صفات فعل و صفات ذات‏

بخش دوم: پیرامون ارتباط مبدأ اعلی با انسان و سایر مخلوقات

  • قدم شانزدهم: دستگاه تولید و تأثیر موجودات بی‌‏اراده و اختیار
  1. موجود مضطر همانطوری که از خودش اراده‌‏ای ندارد همینطور از خودش فعلی ندارد؛
  2. فاعل‌های طبیعی مانند ماشین‌های صنعتی است‏؛
  3. ملائکه یا قوای زنده و با اراده‏؛
  4. برهان نمی‌تواند با وجدان معارضه کند؛
  • قدم هفدهم: اقسام اراده در موجودات با اراده و اختیار
  1. چهار احتمال‏؛
  2. احتمال درست قابل قبول‏؛
  • قدم هیجدهم: اشکال و پاسخ‏
  1. حل اشکال مهم‏؛
  2. مثال روشن بحث‏؛
  3. در مورد خدا نیز چنین است‏؛
  4. اراده تبعی ثانوی اشکالات دیگر را هم حل می‌کند؛
  • قدم نوزدهم: تذکر چند موضوع لازم‏
  1. ملاک پیروزی و شکست‏؛
  • قدم بیستم: نتیجه چند *قدم گذشته این بخش‏
  • قدم بیست و یکم: مدارک بحث حدیث‌های روشن‏
  1. فقط دو راه افراط و تفریط را می‌‏پیمایند؛
  2. حدیث‌های مورد نظر؛
  1. اختلاف صفت‌ها و طبیعت‌ها و اختلاف آثار آنها؛
  2. منشأ اختلاف طینت‌ها و طبیعت‌ها؛
  3. مطلب دوم آیا ملکات و صفات انسان قابل تغییر هست یا ذاتی و قابل تغییر نیست‏؛
  4. طینت ذاتی نبوده و قابل تغییر است‏؛
  5. معنای خبر معروف الشقی شقی فی بطن امه، و السعید سعید فی بطن امه پیچیده و مجمل نیست؛
  6. طینت باعث اضطرار و سلب اختیار نیست‏؛
  • قدم بیست و سوم: درباره روایات طینت؛ و مفهوم محکم و متشابه‏
  1. معنای محکم و متشابه چیست‏؛
  2. تقیه یا یک علت روایات متشابه‏؛
  3. روایات طینت نوعا از روی تقیه بوده‏؛
  4. سه نوع طینت‏؛
  1. مصداق اول امر بین الامرین؛ در ارتباط واجب و ممکن‏؛
  2. حساب خلقت از حساب صنعت جداست‏؛
  3. تعبیرهای جالب در سخنان امام علی(ع)؛
  4. مصداق دوم امر بین الامرین در ارتباط صفات ممکن با صفات واجب‏؛
  5. مصداق سوم امر بین الامرین در توصیف ذات حق بصفات؛
  6. مصداق چهارم امر بین الامرین در ترکیب ماده و صورت و اتحاد جنس و فصل‏؛
  7. معیت در عین غیریت و غیریت در عین معیت‏؛
  8. مصداق پنجم امر بین الامرین در قوه که مرتبه ضعیف از وجود است؛
  9. مصداق ششم امر بین الامرین در امور اعتقادی و اخلاقی و عبادی‏؛
  10. سه دسته از صراط مستقیم منحرف‌اند.

بخش سوم پیرامؤمن عوالم ماوراء الطبیعه و اثبات نبوت عامه و خاصه‏

  1. اشاره‌‏ای به تاریخچه اجنه و شیاطین‏؛
  2. خواسته‌‏های شیطان‏؛
  3. گفتگوئی که در هنگام خلقت آدم شد؛
  4. عذرهای مغلطه آمیز شیطان‏؛
  5. دسته‌‏های مختلف موجودات نامرئی‏؛
  6. پاره‌‏ای از خصوصیات اجنه و شیاطین‏؛
  7. مرحله‌‏های گوناگون وساوس شیطانی‏؛
  8. توهم عجیب‏؛
  9. مقصر اصلی انسانست نه شیطان‏؛
  10. راه برطرف کردن اذیت‏های اجنه دیگر؛
  11. آیا هر چه محسوس نیست موجود نیست‏؛
  12. پیرامون ارتباط با موجودات نامرئی‏؛
  13. نظری به علم تنویم و نظائرش‏؛
  14. نتیجه علم تنویم و نظائرش‏؛
  15. آیا احضار ارواح قابل قبول است‏؛
  16. چند نمونه از علم تسخیر؛
  17. علم شیاطین از چه راهی است‏؛
  • قدم بیست و هفتم‏
  1. در اثبات نبوت عامه علت اصلی لزوم پیغمبر(ص)؛
  2. بشر نم‌ی‏تواند قوانین سودمند کامل وضع کند؛
  3. چرا به همه افراد وحی نمی‏‌شود؛
  4. چرا مقام پیغمبری را بافراد خاصی می‌‏دهد؛
  1. دلیل نبوت خاصه؛ اعجاز است‏؛
  1. معجزه کار خداست و پیغمبر مجرا است؛
  2. موجودات تدریجی برای ما تدریجی است ولی برای خدا دفعی است‏؛
  3. هر موجودی هم بعلت محدثه احتیاج دارد و هم به علت مبقیه‏؛
  4. مادیین بیچاره هستند؛
  1. قرآن یا معجزه زنده جاویدان‏؛
  2. اول جهت فصاحت و بلاغت آنست‏؛
  3. دوم از جهت معارف و معانی قرآنست‏؛
  4. سوم از جهت قوانین جامع و محکم قرآنست‏؛
  5. حقیقت تمدن چیست؟
  6. و اگر نبود افکار دینی‏؛
  7. نقش عظیم علمای دینی‏؛

بخش چهارم: اعجاز قرآن

  1. امتیاز خاص پیشگوئی‌های پیغمبران‏؛
  1. خبرهای حیرت انگیزی که پیغمبر(ص) به سلمان فرموده‏؛
  1. رمز اختلاف درجات پیغمبران‏؛
  • قدم سی و سوم: لزوم اعلمیت پیغمبران‏
  1. چرا پیغمبر(ص) هر زمانی باید از همه مردم آن زمان اعلم باشد؛
  2. کیفیت علم انبیاء؛
  3. تمدن، هدف پیغمبران نیست بلکه وسیله است‏؛
  1. نمونه‌‏ای از فضیلت‌های پیغمبر اسلام(ص)؛
  2. اهمیت انفاق در اسلام‏؛
  3. چرا اسلام زکوه را اجباری، و انفاق‌های دیگر را اختیاری کرده است‏؛
  4. امتیاز قوانین معتدل اسلام‏؛
  • قدم سی و پنجم: اسلام دارای سلطنت هست نه دولت‏
  1. قوانین اسلام برای یک دسته سودمند نیست‏؛
  2. علت مهم پیشروی مسلمین‏؛
  3. نه زور سرنیزه و نه نظام تمدن کاذب‏؛
  1. تحریفی که به قرآن نسبت می‌دهند چگونه و بچه معنی است؟؛
  2. تلاش مذبوحانه، یا یکی از موجبات اختلاف بین مسلمین‏؛
  3. قرآن با شرح و قرآن بی‏شرح‏؛
  4. دومین قیام منافقین ریاست پرست برای نابودی حقیقت اسلام‏؛
  5. اولین قیام اختلاف آور منافقین ریاست برای نابودی باطن اسلام‏؛
  • قدم سی و هفتم: اصل امامت و علل اختلاف در آن‏
  1. شفاعت مقام‌ایست برای شفاعت کنندگان‏؛
  2. آثار و برکات زیارت و توسل به اولیای حق‏؛
  3. آیا توبه بشفاعت احتیاج دارد؛
  1. امام(ع) نیز لازم است‏؛
  2. هر پیغمبری موظف است جانشین تعیین کند؛
  3. امام باید کرامت و عصمت داشته باشد؛
  4. امامت منصبی جعلی و جزافی نیست‏؛
  5. سر غیبت امام زمان‏؛
  6. حالت انتظار برای مسلمان‌های با ایمان، طبیعی است‏؛
  7. کشف و کرامت دلیل بر حقانیت نیست‏؛
  8. چرا دعاهای کافرها و گنهکارها مستجاب می‌شود؛

بخش پنجم: پیرامون آخر الزمان

  • قدم سی و نهم: درباره مفهوم آخر الزمان، و منشأ آن‏
  1. آخر الزمان یعنی چه؟
  2. آخر الزمان از چه وقت شروع شده‏؛
  3. علت انحطاط رو بسقوط مسلمین‏؛
  1. اجتماعی بودن دین اسلام در همه شرائط نیست‏؛

دربارهٔ پدیدآورنده

عباس طهرانی

آیت الله عباس طهرانی (متولد ۱۲۶۹ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمد تنکابنی، محمد رضا مازندرانی، اسماعیل محلاتی، محمد حسن نائینی ، سید ضیاء‌الدین عراقی ، جواد آقا ملکی تبریزی و عبدالکریم حائری یزدی فرا گرفت. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌های علمیه، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «دیوان اشعار در معارف الهی و اخلاقی»برخی از این آثار است[۲].



پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ پایگاه اطلاع‌رسانی سراسری اسلامی پارسا
  2. ↑ وبگاه اندیشمندان اسلامی

دریافت متن کتاب

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=دین_و_وجدان_(کتاب)&oldid=504075»