خسف در بیداء: تفاوت میان نسخهها
خط ۴: | خط ۴: | ||
*خسف در لغت به معنای فرو بردن و فرو ریختن است. مشهورترین اشاره خسف لشکر سفیانی مربوط به منطقهای به نام بیدا در بین مکه و مدینه یا منطقهای نزدیک به مدینه است <ref>ر.ک: معجم البلدان: ج۱ ص۵۲۳.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.]</ref>. واژه «خَسف» به معنای فرو رفتن و پنهان شدن است <ref>لسان العرب، ج ۲، ص ۲۵۴.</ref> که در قرآن این دو معنا، در آیاتی به کار رفته است از جمله: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ}}﴾}}<ref> پس او و خانه او را به زمین فرو بردیم آنگاه هیچ گروهی نداشت که در برابر خداوند یاریش کنند و از کسانی نبود که داد خویش میستانند؛ سوره قصص، آیه ۸۱.</ref>، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| فَكُلا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}﴾}}<ref> پس، هر یک از آنان را برای گناهش فرو گرفتیم، بر برخی از آنان شنباد فرستادیم و برخی را بانگ آسمانی فرو گرفت و برخی را در زمین فرو بردیم و برخی را غرق کردیم و خداوند بر آن نبود که بدیشان ستم کند ولی آنان خود به خویش ستم میکردند؛ سوره عنکبوت، آیه ۴۰.</ref>، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾}}<ref> پس آیا آنان که نیرنگهای زشت باختند ایمنی دارند از اینکه خداوند آنان را به زمین فرو برد یا از جایی که ندانند عذاب به سراغشان آید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref> و {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ}}﴾}}<ref> آیا از آنکه در آسمان است ایمنی یافتهاید که شما را در زمین فرو برد در آن حال که ناگهان زمین بجنبد؛ سوره ملک، آیه ۱۶.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>. | *خسف در لغت به معنای فرو بردن و فرو ریختن است. مشهورترین اشاره خسف لشکر سفیانی مربوط به منطقهای به نام بیدا در بین مکه و مدینه یا منطقهای نزدیک به مدینه است <ref>ر.ک: معجم البلدان: ج۱ ص۵۲۳.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.]</ref>. واژه «خَسف» به معنای فرو رفتن و پنهان شدن است <ref>لسان العرب، ج ۲، ص ۲۵۴.</ref> که در قرآن این دو معنا، در آیاتی به کار رفته است از جمله: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ}}﴾}}<ref> پس او و خانه او را به زمین فرو بردیم آنگاه هیچ گروهی نداشت که در برابر خداوند یاریش کنند و از کسانی نبود که داد خویش میستانند؛ سوره قصص، آیه ۸۱.</ref>، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| فَكُلا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}﴾}}<ref> پس، هر یک از آنان را برای گناهش فرو گرفتیم، بر برخی از آنان شنباد فرستادیم و برخی را بانگ آسمانی فرو گرفت و برخی را در زمین فرو بردیم و برخی را غرق کردیم و خداوند بر آن نبود که بدیشان ستم کند ولی آنان خود به خویش ستم میکردند؛ سوره عنکبوت، آیه ۴۰.</ref>، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ}}﴾}}<ref> پس آیا آنان که نیرنگهای زشت باختند ایمنی دارند از اینکه خداوند آنان را به زمین فرو برد یا از جایی که ندانند عذاب به سراغشان آید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.</ref> و {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ}}﴾}}<ref> آیا از آنکه در آسمان است ایمنی یافتهاید که شما را در زمین فرو برد در آن حال که ناگهان زمین بجنبد؛ سوره ملک، آیه ۱۶.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>. | ||
*«بَیداء» در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف میباشد<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.</ref> و نام سرزمینی بین مکه و مدینه است <ref> لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>. | *«بَیداء» در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف میباشد<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.</ref> و نام سرزمینی بین مکه و مدینه است <ref> لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>. | ||
*منظور از «خسف به بیداء» آن است که سفیانی لشکری عظیم، به قصد جنگ با [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} عازم مکه میکند؛ اما بین مکه و مدینه در محلی که به سرزمین «بیداء» معروف است به گونهای معجزه آسا، به امر خداوند، در زمین فرو میروند. این حادثه در روایات [[اهل سنت]] | *منظور از «خسف به بیداء» آن است که سفیانی لشکری عظیم، به قصد جنگ با [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} عازم مکه میکند؛ اما بین مکه و مدینه در محلی که به سرزمین «بیداء» معروف است به گونهای معجزه آسا، به امر خداوند، در زمین فرو میروند. این حادثه در روایات [[اهل سنت]] | ||
<ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح ۱۹۰۶۶.</ref> و [[شیعه]]، یکی از [[نشانههای ظهور]] و قیام معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است <ref>الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۵۷، ح ۱۵.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>. | <ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح ۱۹۰۶۶.</ref> و [[شیعه]]، یکی از [[نشانههای ظهور]] و قیام معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است <ref>الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۵۷، ح ۱۵.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.]</ref>. | ||
نسخهٔ ۱۵ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۵:۱۱
واژهشناسی لغوی
- خسف در لغت به معنای فرو بردن و فرو ریختن است. مشهورترین اشاره خسف لشکر سفیانی مربوط به منطقهای به نام بیدا در بین مکه و مدینه یا منطقهای نزدیک به مدینه است [۱][۲]. واژه «خَسف» به معنای فرو رفتن و پنهان شدن است [۳] که در قرآن این دو معنا، در آیاتی به کار رفته است از جمله: ﴿﴿ فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ﴾﴾[۴]، ﴿﴿ فَكُلا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ﴾﴾[۵]، ﴿﴿ أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ﴾﴾[۶] و ﴿﴿ أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ﴾﴾[۷][۸].
- «بَیداء» در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف میباشد[۹] و نام سرزمینی بین مکه و مدینه است [۱۰][۱۱].
- منظور از «خسف به بیداء» آن است که سفیانی لشکری عظیم، به قصد جنگ با حضرت مهدی(ع) عازم مکه میکند؛ اما بین مکه و مدینه در محلی که به سرزمین «بیداء» معروف است به گونهای معجزه آسا، به امر خداوند، در زمین فرو میروند. این حادثه در روایات اهل سنت
[۱۲] و شیعه، یکی از نشانههای ظهور و قیام معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است [۱۳][۱۴].
خسف در بیداء در روایات
روایات مرتبط با خسف در بیدا چند گروه هستند[۱۵]:
- روایاتی که یکی از نشانههای ظهور امام مهدی(ع) را خسف در بیدا برشمرده و گاه آن را از علائم حتمی دانستهاند[۱۶][۱۷].
- گروهی که به خسف در بیدا اشاره کرده و مبارزۀ این گروه را با فردی میدانند که در خانۀ خدا پناه گرفته است [۱۸][۱۹].
- گزارشهایی که میان سفیانی و بیدا ارتباط برقرار کرده و میگویند: لشکر سفیانی در بیدا، فرو خواهد رفت [۲۰][۲۱].
با توجه به علامت بودن سفیانی برای ظهور، روشن میشود که اشاره به خسف لشکر او در بیدا، پشتوانۀ مناسب و معتبری در متون حدیثی شیعه و سنی دارد و بر اصل علامت بودن آن برای ظهور، صحه میگذارد. گزارشهای مفصلی از خسف در بیدا در متون مرتبط با آن، در دانشنامه آمداند؛ ولی به سبب ضعف سند و تعارض متون، جزئیات موجود در آنها نمیتوان اعتماد کرد[۲۲][۲۳].
دربارۀ چگونگی خسف به بیداء سخن روشنی در روایات نیامده و تنها به فرو رفتن سپاهیان سفیانی در این زمین اشاره شده است. امام باقر(ع) میفرماید:«... سفیانی گروهی را به مدینه روانه میکند و مهدی از آنجا به مکه رخت برمیبندد. خبر به فرمانده سپاه سفیانی میرسد که مهدی(ع) به سوی مکه بیرون رفته است. او لشکری از پی آن حضرت روانه کند؛ ولی او را نمییابد تا اینکه مهدی، با حالت ترس و نگرانی بدان سنّت که موسی بن عمران داشت؛ داخل مکه شود. فرمانده سپاه سفیانی در صحرا فرود میآید. منادی از آسمان ندا میکند: ای دشت! آن قوم را نابود ساز؛ پس آن نیز ایشان را به درون خود میبرد و هیچیک از آنان نجات نمییابد، گر سه نفر...» [۲۴][۲۵].
بعضی از روایات از تأخر این اتفاق بر ظهور سخن گفته و در برخی دیگر این اتفاق پس از بیعت یاران خاص حضرت مهدی(ع) ذکر شده است. مصنف عبدالرزاق[۲۶]، مصنف ابن ابی شیبه[۲۷]، مسند احمد [۲۸]و برخی منابع دیگر، به طور روشن به این رخداد اشاره کردهاند[۲۹].
با نگاه به آنچه دربارۀ تفاوت بین ظهور و قیام گفته شد و اینکه قیام آن حضرت با فاصلهای نامعین پس از ظهور خواهد بود؛ این روایت نیز به روشنی حکایت از آن دارد که پدیدۀ خسف پس از ظهور خواهد بود[۳۰].
جستارهای وابسته
- امام مهدی (ع)
- موعودباوری
- فارقلیط
- پارکلیت
- ماشیح
- سوشیانس
- سوشینت
- هوشیدر
- هوشیدرماه
- میتریا
- آرماگدون
- ظهور امام مهدی (ع)
- خروج منبعث سوم
- جیش الغضب
- دیدگاه کلی قرآن درباره پایان تاریخ
- نشانهها و رخدادهای مهم آخر الزمان
- بحران معنویت
- وقوع اختلافها و درگیریهای بسیار
- وقوع مصائب
- ظهور منجی بزرگ بشر
- نزول عیسی (ع)
- خروج جنبندهای از زمین
- هجوم یأجوج و مأجوج
- صلح و آرامش پایدار در سرتاسر جهان
- حکومت امام زمان (ع)
- فتنههای شیطان در زمان ظهور امام مهدی (ع)
- بی ارزش شدن خون مردم
- تدریجی بودن نشانههای ظهور امام مهدی (ع)
- گسسته شدن پیوند خویشاوندی
- شکسته شدن حرمت انسان
- جدا شدن مردم بر اثر بلا و گرفتاری
- رویارویی امام مهدی (ع) با جاهلان
- ترس و اضطراب همگانی
- سختی پیش از ظهور امام مهدی (ع)
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: معجم البلدان: ج۱ ص۵۲۳.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.
- ↑ لسان العرب، ج ۲، ص ۲۵۴.
- ↑ پس او و خانه او را به زمین فرو بردیم آنگاه هیچ گروهی نداشت که در برابر خداوند یاریش کنند و از کسانی نبود که داد خویش میستانند؛ سوره قصص، آیه ۸۱.
- ↑ پس، هر یک از آنان را برای گناهش فرو گرفتیم، بر برخی از آنان شنباد فرستادیم و برخی را بانگ آسمانی فرو گرفت و برخی را در زمین فرو بردیم و برخی را غرق کردیم و خداوند بر آن نبود که بدیشان ستم کند ولی آنان خود به خویش ستم میکردند؛ سوره عنکبوت، آیه ۴۰.
- ↑ پس آیا آنان که نیرنگهای زشت باختند ایمنی دارند از اینکه خداوند آنان را به زمین فرو برد یا از جایی که ندانند عذاب به سراغشان آید؟؛ سوره نحل، آیه ۴۵.
- ↑ آیا از آنکه در آسمان است ایمنی یافتهاید که شما را در زمین فرو برد در آن حال که ناگهان زمین بجنبد؛ سوره ملک، آیه ۱۶.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.
- ↑ معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.
- ↑ لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.
- ↑ عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح ۱۹۰۶۶.
- ↑ الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۵۷، ح ۱۵.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۰.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.
- ↑ ر.ک: الغیبة، نعمانی: ص۲۶۵ ح۱۵ و ص۲۷۰ ح۲۱، الغیبة، طوسی: ص۴۳۷.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.
- ↑ مسند ابن حنبل: ج۶ ص۱۰۵، تاریخ مدینه: ج۱ ص۳۱۰.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.
- ↑ ر.ک: الفتن، ابن حمّاد: ج۱ ص۲۰۲ (باب الخسف بجیش السفیانی...).
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.
- ↑ دانشنامه امام مهدی ج۷ ص:۴۳۷-۴۳۸.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۶.
- ↑ الغیبة للنعمانی، ص ۲۷۹، باب ۱۴، ح ۶۷.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.
- ↑ «فیبایعونه بین الرکن و المقام فیبعث الیه جیش من الشام حتی اذا کانوا بالبیداء خسف بهم...»؛ عبدالرزاق، المصنف، ج ۱۱، ص ۳۷۱، ح ۲۰۷۶۹.
- ↑ «یبایع لرجل بین الرکن و المقام... فیغزوهم جیش من اهل الشام حتی اذا کانوا بالبیداء یخسف بهم..»؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۱۵، ص ۴۵، ح ۹۰۷۰.
- ↑ «فیبایعونه بین الرکن و المقام فیبعث الیهم جیش من الشام فیخسف بهم البیداء ...»؛ احمد بن حنبل، مسند، ج ۶، ص ۳۱۶.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.
پیوند به بیرون