طغیان در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

طغیان یعنی گستاخی، گردنکشی، [[زیاده‌روی]]، [[نافرمانی]] و [[سرپیچی]] از [[حق]]<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۲۰.</ref>، [[تجاوز]] از حدود [[تعیین]] شده [[عقلی]] و [[شرعی]]<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۶۴۲.</ref> یا زیاده‌روی و تجاوز از حدود متعارف ([[نظم]] و [[اعتدال]]) در [[امور مادی]] یا [[معنوی]] است. طغیان یا در موضوع‌های خارجی یا در مسیر [[گمراهی]] و [[انحراف]] صورت می‌گیرد. در [[قرآن]]، به کسی که طغیان و تعدی‌اش از حق شدت یافته باشد، “طاغوت” اطلاق شده است. [[شیطان]] و همه مظاهر بازدارنده آن از [[سلوک]] طریق حق و توجه به [[خداوند]]، از جمله مصداق‌های “طاغوت” شمرده می‌شوند<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۷، ص۹۷-۹۹.</ref>؛ از این‌رو، [[طاغوت]] صیغه [[مبالغه]] از طغیان به معنای [[تعدی]] و [[تجاوز از حد]] است و به هر چیزی که سبب تجاوز از حد گردد، اطلاق می‌شود. [[شیاطین]]، [[بت‌ها]]، [[حکام]] [[جبار]] و [[مستکبر]]، هر معبودی غیر [[پروردگار]] و هر مسیری که به غیر حتی منتهی شود، همه از مصداق‌های “طاغوت”‌اند<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]] و دیگران، تفسیر نمونه، ج۲، ص۲۸۰.</ref>.