حسن حسن‌زاده آملی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<onlyinclude> | <onlyinclude> | ||
[[پرونده:110014.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حسن حسن‌زاده آملی]]]] | [[پرونده:110014.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حسن حسن‌زاده آملی]]]] | ||
==ولادت== | |||
در اواخر سال ۱۳۰۷ [[ش]] مطابق با ۱۳۴۷ق برابر با ۱۹۲۹م در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان [[آمل]] ديده به [[جهان]] گشود. نام اصلى ايشان [[حسن]] بن [[عبدالله]] طبرى آملى است كه به حسن‌زاده [[شهرت]] دارد. | |||
==تحصیلات== | |||
در ۶ سالگی [[خواندن و نوشتن]] را در مکتب‌خانه آموخت و در سال ۱۳۲۳ش دروس [[حوزوی]] را آغاز کرد. [[ادبیات]] [[عربی]] و درس‌های مقدماتی را در آمل از [[محمد]] غروی، عزیزالله [[طبرسی]]، [[احمد]] اعتمادی، عبدالله اشراقی، [[ابوالقاسم]] رجائی، میرزا ابوالقاسم فرسی و دیگران آموخت. همزمان چند کتاب از درس‌های مقدمات حوزوی را [[تدریس]] کرد. | |||
==[[مهاجرت]] به [[تهران]]== | |||
[[آیت‌الله]] حسن‌زاده، همزمان با اتمام دروس مقدماتی حوزه، [[لباس]] [[روحانیت]] پوشید و در ۲۲ سالگی، در شهریور ۱۳۲۹ش برای ادامه تحصیل، وارد تهران شد. [[سید]] [[احمد]] لواسانی، یکی از اساتید او در تهران بوده و حسن‌زاده، بخش‌هایی از کتاب‌های شرح لمعه و [[قوانین]] الاصول را از وی آموخت. حسن‌زاده، سال‌های طولانی در درس [[علامه]] شعرانی شرکت کرد و کتاب‌های بسیاری در [[علوم]] مختلف را از او آموخت؛ از جمله در [[فقه]]: مکاسب و بخش‌هایی از جواهرالکلام، در [[اصول فقه]]: رسائل و کفایه، در [[فلسفه]]: شرح [[خواجه نصیرالدین طوسی]] بر اشارات [[ابن سینا]]، اسفار اربعه، بخشی از کتاب شفای ابن سینا، در [[قرآن]] و [[تفسیر]]: [[تفسیر مجمع البیان]]، شرح شاطبیه (در قرائت)، در ریاضی و [[هیئت]] و [[نجوم]]: [[فارسی]] هیئت [[قوشچی]]، شرح چغمینی قاضی‌زاده رومی، اصول اقلیدس و اُکَر مانالاؤوس به تحریر خواجه نصیرالدین طوسی، شرح علاّمه خفری بر [[تذکره]] خواجه، زیج بهادری، مجسطی بطلمیوس به تحریر خواجه [[طوسی]]، در طب: قانونچه چغمینی و تشریح کلیات «[[قانون]]» [[بوعلی سینا]] و در [[رجال]] و [[درایه]]: دوره دو جلدی جامع الرواة اردبیلی و درایه از تالیفات خود علامه شعرانی [[حسن‌زاده آملی]] از علامه شعرانی اجازه [[اجتهاد]] و اجازه [[نقل حدیث]] دریافت کرده است. | |||
همچنین با [[راهنمایی]] وی، در دروس آیت‌الله [[سیدابوالحسن رفیعی قزوینی]] همچون اسفار [[ملاصدرا]]، شرح علاّمه فناری بر مصباح الانس و دروس خارج [[فقه]] و اصول شرکت نمود. حسن‌زاده، ۱۱ سال نزد [[مهدی الهی قمشه‌ای]]، [[حکمت]] «منظومه» [[سبزواری]]، مبحث [[نفس]] اسفار و [[حدود]] نصف «شرح خواجه بر اشارات» [[ابن سینا]] را فرا گرفت. همچنین در جلسات [[تفسیر قرآن]] او حاضر شد. [[الهی]] قمشه‌ای، همچنین بر [[دیوان]] [[شعر]] حسن‌زاده مقدمه نوشته است. [[آیت‌الله]] [[محمدتقی آملی]]، استاد درس خارج فقه و اصول حسن‌زاده در [[تهران]] بوده است. حسن‌زاده، شرح قیصری بر [[فصوص الحکم]] و قسمتی از اوائل طبیعیات شفای شیخ الرئیس را در درس شیخ محمدحسین [[فاضل]] تونی شرکت کرد. همچنین بخشی از شفای [[ابوعلی سینا]] را نزد [[میرزا احمد آشتیانی]] خواند. | |||
==[[مهاجرت]] به [[قم]]== | |||
در [[روز]] [[دوشنبه]] ۲۵ جمادى‌الاول سال ۱۳۸۳ق برابر با ۲۲ [[مهر]] ۱۳۴۲ش به قم عزيمت نمود و به مدت ۱۷ سال در دروس [[علامه طباطبایی]] و [[برادر]] [[علامه]]، [[سید]] محمدحسن الهی حاضر شد. در این مدت، بخش‌هایی از کتاب [[بحارالانوار]] و تمهید القواعد را نزد علامه طباطبایی خواند. همچنین در دروس [[فلسفی]] و [[عرفانی]] سید محمدحسن الهی شرکت کرد. ایشان از این دوره به [[نیکی]] یاد کرده و بخش‌هایی از [[تأثیرپذیری اخلاقی]] را به این دوره نسبت داده است. استاد دیگر او سید [[مهدی]] [[قاضی]] طباطبایی، [[فرزند]] [[سید علی قاضی]] بود که در [[علوم]] غریبه و [[حکمت]] و [[عرفان]]، شهره بود. | |||
==[[تدریس]]== | |||
حسن‌زاده پس از سکونت در قم، ۱۴ دوره شرح منظومه، ۴ دوره اشارات، یک دوره اسفار اربعه، و ۴ دوره شرح فصوص قیصری را تدریس کرده است. شرح تمهید و مصباح الانس نیز از جمله تدریس‌های اوست. او همچنین حدود ۱۷ سال دروس ریاضیات، هیأت، وقت و [[قبله]] را درس داده که کتاب دروس «معرفة الوقت و القبلة» محصول آن درس‌هاست. | |||
==تالیفات== | |||
۱۹۰ اثر برای علامه [[حسن]] زاده بیان شده است. تالیفات ایشان در زمینه‌های فقه، [[فلسفه]]، [[اخلاق]]، عرفان، حکمت [[دینی]]، [[کلام]]، [[حدیث]] و [[رجال]]، تفسیر قرآن، ریاضیات و [[نجوم]]، [[ادبیات]] [[عربی]] و [[فارسی]]، [[علوم طبیعی]]، طب قدیم، علوم غریبه و [[باطنی]] است. اولین اثر ایشان تصحیح و اعراب‌گذاری و تحشیه نصاب الصبیان است و به طور کلی می‌توان نگاشته‌های وی را به پنج دسته: تالیف مستقل، شروح، حواشی و تعلیقات، تصحیح آثار دیگران و [[رسالات]] تقسیم نمود. | |||
برخی از تالیفات ایشان عبارت است از: کلمه علیا در توقیفیت [[اسماء]]؛ [[خیر]] الاثر در رد [[جبر]] و [[قدر]]؛ [[انسان]] و [[قرآن]]؛ حول الرؤیه؛ رساله [[امامت]]؛ دروس [[اتحاد]] [[عاقل]] به معقول؛ [[نور]] [[علی]] نور در [[ذکر]] و [[ذاکر]] و مذکور؛ [[لقاءالله]]؛ انسان در [[عرف]] [[عرفان]]؛ [[انسان کامل]] در [[نهج‌البلاغه]]؛ الالهیات من کتاب الشفاء؛ نهج الولایه در [[شناخت امام زمان]]{{ع}}؛ صد کلمه در [[معرفت نفس]]؛ [[نصوص]] الحکم بر [[فصوص الحکم]]؛ [[الهی]] [[نامه]] و.... | |||
==[[وفات]]== | |||
[[آیت‌الله]] [[حسن‌زاده آملی]] سرانجام در [[روز]] ۳ [[مهر]] ماه سال ۱۴۰۰ش برابر با ۱۸ [[صفر]] سال ۱۴۴۳ق درگذشت. | |||
</onlyinclude> | </onlyinclude> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[:رده:آثار حسن حسن‌زاده آملی|همه آثار معرفی‌شده حسن حسن‌زاده آملی]] | * [[:رده:آثار حسن حسن‌زاده آملی|همه آثار معرفی‌شده حسن حسن‌زاده آملی]] | ||
==منابع== | |||
{{منابع}} | |||
نرم افزار تراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری [[علوم اسلامی]]. | |||
#زاده [[آملی]]، مصاحبه با استاد آیت‌الله حسن‌زاده آملی | |||
# [[علامه]] ذوالفنون: [[تجلیل]] از [[مقام علمی]] علامه حسن‌زاده آملی | |||
#name=p۱>[http://www.tafrid.ir/%D۸%A۸%DB%۸C%D۹%۸۸%DA%AF%D۸%B۱%D۸%A۷%D۹%۸۱%DB%۸C-%D۸%B۹%D۹%۸۴%D۸%A۷%D۹%۸۵%D۹%۸۷-%D۸%AD%D۸%B۳%D۹%۸۶-%D۸%B۲%D۸%A۷%D۸%AF%D۹%۸۷-%D۸%A۲%D۹%۸۵%D۹%۸۴%DB%۸C/ وبگاه تفرید] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۷
ولادت
در اواخر سال ۱۳۰۷ ش مطابق با ۱۳۴۷ق برابر با ۱۹۲۹م در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان آمل ديده به جهان گشود. نام اصلى ايشان حسن بن عبدالله طبرى آملى است كه به حسن‌زاده شهرت دارد.
تحصیلات
در ۶ سالگی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه آموخت و در سال ۱۳۲۳ش دروس حوزوی را آغاز کرد. ادبیات عربی و درس‌های مقدماتی را در آمل از محمد غروی، عزیزالله طبرسی، احمد اعتمادی، عبدالله اشراقی، ابوالقاسم رجائی، میرزا ابوالقاسم فرسی و دیگران آموخت. همزمان چند کتاب از درس‌های مقدمات حوزوی را تدریس کرد.
مهاجرت به تهران
آیت‌الله حسن‌زاده، همزمان با اتمام دروس مقدماتی حوزه، لباس روحانیت پوشید و در ۲۲ سالگی، در شهریور ۱۳۲۹ش برای ادامه تحصیل، وارد تهران شد. سید احمد لواسانی، یکی از اساتید او در تهران بوده و حسن‌زاده، بخش‌هایی از کتاب‌های شرح لمعه و قوانین الاصول را از وی آموخت. حسن‌زاده، سال‌های طولانی در درس علامه شعرانی شرکت کرد و کتاب‌های بسیاری در علوم مختلف را از او آموخت؛ از جمله در فقه: مکاسب و بخش‌هایی از جواهرالکلام، در اصول فقه: رسائل و کفایه، در فلسفه: شرح خواجه نصیرالدین طوسی بر اشارات ابن سینا، اسفار اربعه، بخشی از کتاب شفای ابن سینا، در قرآن و تفسیر: تفسیر مجمع البیان، شرح شاطبیه (در قرائت)، در ریاضی و هیئت و نجوم: فارسی هیئت قوشچی، شرح چغمینی قاضی‌زاده رومی، اصول اقلیدس و اُکَر مانالاؤوس به تحریر خواجه نصیرالدین طوسی، شرح علاّمه خفری بر تذکره خواجه، زیج بهادری، مجسطی بطلمیوس به تحریر خواجه طوسی، در طب: قانونچه چغمینی و تشریح کلیات «قانون» بوعلی سینا و در رجال و درایه: دوره دو جلدی جامع الرواة اردبیلی و درایه از تالیفات خود علامه شعرانی حسن‌زاده آملی از علامه شعرانی اجازه اجتهاد و اجازه نقل حدیث دریافت کرده است.
همچنین با راهنمایی وی، در دروس آیت‌الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی همچون اسفار ملاصدرا، شرح علاّمه فناری بر مصباح الانس و دروس خارج فقه و اصول شرکت نمود. حسن‌زاده، ۱۱ سال نزد مهدی الهی قمشه‌ای، حکمت «منظومه» سبزواری، مبحث نفس اسفار و حدود نصف «شرح خواجه بر اشارات» ابن سینا را فرا گرفت. همچنین در جلسات تفسیر قرآن او حاضر شد. الهی قمشه‌ای، همچنین بر دیوان شعر حسن‌زاده مقدمه نوشته است. آیت‌الله محمدتقی آملی، استاد درس خارج فقه و اصول حسن‌زاده در تهران بوده است. حسن‌زاده، شرح قیصری بر فصوص الحکم و قسمتی از اوائل طبیعیات شفای شیخ الرئیس را در درس شیخ محمدحسین فاضل تونی شرکت کرد. همچنین بخشی از شفای ابوعلی سینا را نزد میرزا احمد آشتیانی خواند.
مهاجرت به قم
در روز دوشنبه ۲۵ جمادى‌الاول سال ۱۳۸۳ق برابر با ۲۲ مهر ۱۳۴۲ش به قم عزيمت نمود و به مدت ۱۷ سال در دروس علامه طباطبایی و برادر علامه، سید محمدحسن الهی حاضر شد. در این مدت، بخش‌هایی از کتاب بحارالانوار و تمهید القواعد را نزد علامه طباطبایی خواند. همچنین در دروس فلسفی و عرفانی سید محمدحسن الهی شرکت کرد. ایشان از این دوره به نیکی یاد کرده و بخش‌هایی از تأثیرپذیری اخلاقی را به این دوره نسبت داده است. استاد دیگر او سید مهدی قاضی طباطبایی، فرزند سید علی قاضی بود که در علوم غریبه و حکمت و عرفان، شهره بود.
تدریس
حسن‌زاده پس از سکونت در قم، ۱۴ دوره شرح منظومه، ۴ دوره اشارات، یک دوره اسفار اربعه، و ۴ دوره شرح فصوص قیصری را تدریس کرده است. شرح تمهید و مصباح الانس نیز از جمله تدریس‌های اوست. او همچنین حدود ۱۷ سال دروس ریاضیات، هیأت، وقت و قبله را درس داده که کتاب دروس «معرفة الوقت و القبلة» محصول آن درس‌هاست.
تالیفات
۱۹۰ اثر برای علامه حسن زاده بیان شده است. تالیفات ایشان در زمینه‌های فقه، فلسفه، اخلاق، عرفان، حکمت دینی، کلام، حدیث و رجال، تفسیر قرآن، ریاضیات و نجوم، ادبیات عربی و فارسی، علوم طبیعی، طب قدیم، علوم غریبه و باطنی است. اولین اثر ایشان تصحیح و اعراب‌گذاری و تحشیه نصاب الصبیان است و به طور کلی می‌توان نگاشته‌های وی را به پنج دسته: تالیف مستقل، شروح، حواشی و تعلیقات، تصحیح آثار دیگران و رسالات تقسیم نمود.
برخی از تالیفات ایشان عبارت است از: کلمه علیا در توقیفیت اسماء؛ خیر الاثر در رد جبر و قدر؛ انسان و قرآن؛ حول الرؤیه؛ رساله امامت؛ دروس اتحاد عاقل به معقول؛ نور علی نور در ذکر و ذاکر و مذکور؛ لقاءالله؛ انسان در عرف عرفان؛ انسان کامل در نهج‌البلاغه؛ الالهیات من کتاب الشفاء؛ نهج الولایه در شناخت امام زمان(ع)؛ صد کلمه در معرفت نفس؛ نصوص الحکم بر فصوص الحکم؛ الهی نامه و....
وفات
آیت‌الله حسن‌زاده آملی سرانجام در روز ۳ مهر ماه سال ۱۴۰۰ش برابر با ۱۸ صفر سال ۱۴۴۳ق درگذشت.
جستارهای وابسته
منابع
نرم افزار تراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- زاده آملی، مصاحبه با استاد آیت‌الله حسن‌زاده آملی
- علامه ذوالفنون: تجلیل از مقام علمی علامه حسن‌زاده آملی
- name=p۱>وبگاه تفرید