تضرع در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
==تضرع در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم==
{{متن قرآن|وَاذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِينَ}}<ref>«و پروردگارت را در دل خود به لابه و ترس و بی‌بانگ بلند در گفتار، سپیده‌دمان و دیرگاه عصرها  یاد کن و از غافلان مباش!» سوره اعراف، آیه ۲۰۵.</ref>
{{متن قرآن|وَاذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِينَ}}<ref>«و پروردگارت را در دل خود به لابه و ترس و بی‌بانگ بلند در گفتار، سپیده‌دمان و دیرگاه عصرها  یاد کن و از غافلان مباش!» سوره اعراف، آیه ۲۰۵.</ref>


'''نکات:'''
'''نکات:'''
تضرع از ضرع به معنای اظهار [[ذلت]] و [[ضعف]] است هنگامی که بر [[انسان]] مصیبتی وارد می‌شود در آغاز به صورت پنهانی [[نجات]] خود را از [[خدا]] می‌خواهد؛ اما با شدت یافتن [[مصیبت]] و [[ظهور]] آثار [[ناامیدی]] و [[انقطاع]] از اسباب بدون [[نگرانی]] از اطلاع دیگران به صورت علنی و آشکار [[خداوند]] را می‌خواند و این همان تضرع است که در بعضی [[آیات]] مقابل خفیه قرار گر فته است ([[علامه طباطبائی]] درتفسیر [[المیزان]] ج ۷ ص ۱۳۳ این گونه می‌نویسد. به‌طوری که راغب در مفردات [ص ۳۰۴] گفته "تضرع" به معنای اظهار ضراعت و [[درماندگی]] است به همین جهت در مقابل آن، "خفیة" را به کار برده که معنای پوشیدگی است. بنا بر این، [[ تضرع]] در [[دعا]] عبارت است از اظهار و علنی ساختن آن، و خفیه در آن عبارت است از اخفا و [[نهان]] داشتن آن. ودو واژه "تضرع" و "خفیه" مطلب را از جهتی دیگر نیز تعمیم می‌دهد و آن همان کوچکی و بزرگی [[مصیبت]] است. روی این حساب معنای [[آیه]] این است که: [[خدای تعالی]] [[نجات دهنده]] از هر [[مصیبت]] و گرفتاری است، چه زمینی و چه دریایی، چه کوچک و چه بزرگ.)<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۲۹۷.</ref>.
تضرع از ضرع به معنای اظهار [[ذلت]] و [[ضعف]] است هنگامی که بر [[انسان]] مصیبتی وارد می‌شود در آغاز به صورت پنهانی [[نجات]] خود را از [[خدا]] می‌خواهد؛ اما با شدت یافتن [[مصیبت]] و [[ظهور]] آثار [[ناامیدی]] و [[انقطاع]] از اسباب بدون [[نگرانی]] از اطلاع دیگران به صورت علنی و آشکار [[خداوند]] را می‌خواند و این همان تضرع است که در بعضی [[آیات]] مقابل خفیه قرار گر فته است. [[علامه طباطبائی]] در تفسیر [[المیزان]]این گونه می‌نویسد.<ref>[[علامه طباطبائی]]، [[تفسیر المیزان]] ج ۷ ص ۱۳۳.</ref>
 
به‌طوری که راغب<ref>راغب، مفردات، ص ۳۰۴.</ref> گفته "تضرع" به معنای اظهار ضراعت و [[درماندگی]] است به همین جهت در مقابل آن، "خفیة" را به کار برده که معنای پوشیدگی است. بنا بر این، [[ تضرع]] در [[دعا]] عبارت است از اظهار و علنی ساختن آن، و خفیه در آن عبارت است از اخفا و [[نهان]] داشتن آن. ودو واژه "تضرع" و "خفیه" مطلب را از جهتی دیگر نیز تعمیم می‌دهد و آن همان کوچکی و بزرگی [[مصیبت]] است. روی این حساب معنای [[آیه]] این است که: [[خدای تعالی]] [[نجات دهنده]] از هر [[مصیبت]] و گرفتاری است، چه زمینی و چه دریایی، چه کوچک و چه بزرگ.)<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۲۹۷.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۹


اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث تضرع است. "تضرع" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تضرع در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم

وَاذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِينَ[۱]

نکات: تضرع از ضرع به معنای اظهار ذلت و ضعف است هنگامی که بر انسان مصیبتی وارد می‌شود در آغاز به صورت پنهانی نجات خود را از خدا می‌خواهد؛ اما با شدت یافتن مصیبت و ظهور آثار ناامیدی و انقطاع از اسباب بدون نگرانی از اطلاع دیگران به صورت علنی و آشکار خداوند را می‌خواند و این همان تضرع است که در بعضی آیات مقابل خفیه قرار گر فته است. علامه طباطبائی در تفسیر المیزاناین گونه می‌نویسد.[۲]

به‌طوری که راغب[۳] گفته "تضرع" به معنای اظهار ضراعت و درماندگی است به همین جهت در مقابل آن، "خفیة" را به کار برده که معنای پوشیدگی است. بنا بر این، تضرع در دعا عبارت است از اظهار و علنی ساختن آن، و خفیه در آن عبارت است از اخفا و نهان داشتن آن. ودو واژه "تضرع" و "خفیه" مطلب را از جهتی دیگر نیز تعمیم می‌دهد و آن همان کوچکی و بزرگی مصیبت است. روی این حساب معنای آیه این است که: خدای تعالی نجات دهنده از هر مصیبت و گرفتاری است، چه زمینی و چه دریایی، چه کوچک و چه بزرگ.)[۴].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. «و پروردگارت را در دل خود به لابه و ترس و بی‌بانگ بلند در گفتار، سپیده‌دمان و دیرگاه عصرها یاد کن و از غافلان مباش!» سوره اعراف، آیه ۲۰۵.
  2. علامه طباطبائی، تفسیر المیزان ج ۷ ص ۱۳۳.
  3. راغب، مفردات، ص ۳۰۴.
  4. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۲۹۷.