سواء در فقه سیاسی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث سواء است. "سواء" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سواء در قرآن - سواء در حدیث - سواء در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل سواء (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

مساوی بودن، یکسان بودن. اصل آن "س و ی" به معنای استقامت و اعتدال میان دو چیز، میانه و وسط بودن با اعتدال.

لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ.

أَفَمَنْ كَانَ مُؤْمِنًا كَمَنْ كَانَ فَاسِقًا لَا يَسْتَوُونَ. گاهی به یک شی‌ء به دلیل اعتدال ذاتی آن اطلاق می‌گردد و به معنای "معتدل و میانه" است وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ..

مساوات در قرآن کریم میان انسان‌ها به لحاظ عملکرد و نیّات آنها نفی شده است؛ مانند اصحاب نار و اصحاب جنة، عالم و جاهل، کور و بینا، مجاهدون و قاعدون، مؤمن و فاسق؛ امّا از نظر بهره‌مندی از هدایت و فیوضات الهی، همه مساوی هستند: الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ، وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ.

صفت اعتدال از جنبه مادّی و معنوی از کمالات و فضایل محسوب می‌شود و در قرآن کریم مدح شده است: سَوَاءِ الصِّرَاطِ، سَوَاءَ السَّبِيلِ، بَشَرًا سَوِيًّا. حاصل آنکه انسان نزد خداوند به مراتب عمل صالح و کمالات و فضایل، دارای درجات مختلف است و مساواتی میان آنها برقرار نخواهد بود؛ امّا در بهره‌مندی از نعمات و فیوضات و هدایت الهی در این جهان، همه انسان‌ها مساوی‌اند.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم