شوکت در فقه سیاسی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث شوکت است. "شوکت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

شوکت در قرآن - شوکت در حدیث - شوکت در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شوکت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

قدرت و سلاح. اصل آن "شوک" به معنای خشونت و تندی، در مقابل نرمی و افتادگی.

﴿وَإِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ﴾.

این آیه شریفه درباره نخستین درگیری بزرگ مسلمانان با مشرکان در منطقه بدر است. قریش در دوران جاهلی دو کاروان و گروه مسلح (طائفتین) داشت؛ یکی "عیر" خوانده می‌شد که چهل مرد جنگی بودند که به عنوان محافظ کاروان‌های تجاری و بازرگانی، قریش را همراهی می‌کردند؛ دومی "نفیر" بود که در واقع لشکر جنگی قریش بود که از حدود هزار مرد جنگی تشکیل می‌شد (سواره و پیاده) و به همه تجهیزات و سلاح‌های روز مجهز بودند و قرآن کریم آن را ﴿ذَاتِ الشَّوْكَةِ﴾، یعنی "صاحب قدرت و سلاح" خوانده است. مسلمانان به وعده الهی باید با یکی از این دو گروه (عیر یا نفیر) درگیر می‌شدند و آنها ترجیح می‌دادند که با "عیر" طرف شوند که هم دارای مردان جنگی و سلاح زیادی نبود و هم اموال و ثروت زیادی همراه آنان بود؛ ولی خلاف میلِ آنان، لشکر قریش "نفیر" به مقابله با مسلمانان برخاست و خداوند مسلمانان را برتری و پیروزی بخشید.

شوکت به معنای قدرت نظامی و تسلیحاتی که در دید دشمنان ایجاد رعب و وحشت کند، از صفات ضروری نیروهای نظامی است که در آیه ﴿وَإِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ﴾. به آن اشاره شده و تلویحاً هراس مسلمانان به برخورد با "نفیر" قریش به دلیل شوکت آنها در آیه شریفه آمده است: ﴿تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ﴾

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم