پژوهشی در باب علم امام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
| زبان اصلی        = عربی
| زبان اصلی        = عربی
| نویسنده          =  
| نویسنده          =  
| نویسندگان        = [[محمد‌ حسین طباطبایی]] و [[م‍ح‍م‍د ح‍س‍ی‍ن‌ م‍ظف‍ر]]
| نویسندگان        =[[م‍ح‍م‍د ح‍س‍ی‍ن‌ م‍ظف‍ر]] و [[محمد‌ حسین طباطبایی]]  
| تحقیق یا تدوین    =
| تحقیق یا تدوین    =
| زیر نظر          =
| زیر نظر          =
خط ۳۳: خط ۳۳:
| شماره ملی      = ‏‫‎‭م‌۸۴-۴۱۳۶۹
| شماره ملی      = ‏‫‎‭م‌۸۴-۴۱۳۶۹
}}
}}
'''پژوهشی در باب علم امام''' ترجمه فارسی دو اثر به زبان عربی است؛ یکی: از علامه طباطبایی با عنوان (؟؟) و دیگری: از [[محمد حسین مظفر]] با عنوان '''[[علم الإمام (کتاب)|علم الإمام]]'''. این کتاب را [[علی شیروانی]] گردآوری و ترجمه کرده و توسط [[انتشارات دارالفکر]] به چاپ رسیده است.<ref>[http://www.ketab.ir/modules.php?name=News&op=pirbook&bcode=1244038 وبگاه خانه کتاب]</ref>
'''پژوهشی در باب علم امام''' کتابی است به زبان فارسی که ترجمه کتابی با عنوان '''[[علم الإمام (کتاب)|علم الإمام]]''' از [[محمد حسین مظفر]] و دیدگاه‏های علامه طباطبایی در خصوص علم امام این کتاب را [[علی شیروانی]] گردآوری و ترجمه کرده و توسط [[انتشارات دارالفکر]] به چاپ رسیده است.<ref>[http://www.ketab.ir/modules.php?name=News&op=pirbook&bcode=1244038 وبگاه خانه کتاب]</ref>


== فهرست کتاب ==
* '''مقدمه مترجم'''
** مشربهای گوناگون درباره علم امام
** تردید در حدود علم امام
** محدود بودن آگاهی امام
** تعمیم در آگاهی امام
** نظر علامه طباطبایی
** کتاب علم امام


=== علم امام ===
== درباره کتاب==  
* '''پیشگفتار مولف'''
کتاب حاضر؛ دلایل و مبانی علم غیب امام را بصورت کلامی ارائه شده است. علامه مظفر در صدد اثبات این حقیقت است که آگاهی امام معصوم از همه حقایق به طور بالفعل در صفحه جان او حضور دارد. وی برای اثبات مدعای خود ده دلیل عقلی آورده که برخی از آنها در مناظرات و احتجاجات ائمه (ع) با مخالفان موجود است. وی سپس به ده آیه و ده گروه از روایات تمسک کرده و به منابع علوم اهل‏بیت اشاره نموده است.
* '''چند تذکر لازم'''
 
* '''علم پیامبر'''
در ادامه ادله نقلی معارض نظریه امام بررسی و پاسخ داده شده و شبهات کسانی که علم امام را محدود می دانند، مورد نقد قرار گرفته است. نویسنده این نکته را هم بررسی کرده که آیا اعتقاد به علم امام به صورت اعتقاد اجمالی کفایت می‏کند یا باید اعتقاد تفصیلی باشد.
** وظیفه جانشین پیامبر
 
** خلافت و اهل بیت
در پایان، سخنان امام رضا (ع) در بیان مقام امامت نقل گردیده است. در این کتاب، دیدگاه‏های علامه طباطبایی در خصوص علم امام بررسی شده است. <ref>http://islamicdatabank.com/MoshakhesatBook.aspx?cod=10038797 پایگاه اطلاع رسانی سراسری اسلامی (پارسا)</ref>
* '''علم حضوری امام از راههای عقل'''
*# نافعتر بودن علم حضوری برای امت
*# کاملتر بودن علم حضوری در رسالت و امامت
*# تمامتر بودن نعمت باعلم حضوری
*# تمامتر بودن تجلی قدرت در علم حضوری
*# کاملتر بودن لطف در علم حضوری
*# سزاوارتر بودن انتخاب افضل برای امام
*# رساتر بودن علم حضوری در شباهت
*# رساتر بودن علم حضوری در دلالت
*# محفوظتر بودن صاحب علم حضوری از فریب خوردن
*# ضرورت حضوری بودن علم سفیر و شهید
*'''آیا حکم عقلی معارضی وجود دارد؟'''
*'''برهان نقلی بر علم حضوری امام'''
*'''آیات دالّ بر حضوری بودن علم امام'''
*# آیه 7 از سوره آل عمران
*# آیه 3 تا 5 از سوره نجم
*# آیه 26 و 27 از سوره جن
*# آیه 11 و 12 از سوره حاقه
*# آیه 41 از سوره نسا
*# آیه 49 از سوره عنکبوت
*# آیه 89 از سوره نحل
*''' روایات دالّ بر حضوری بودن علم امام'''
*# امامان خرانه دار علم و حجت رسایند
*# آگاهی آنها به آنچه در آسمان و زمین است
*# ائمه راسخین در علم کسانی هستند که به آنها دانش عطا شده
*# ائمه کانون علم و وارثان آنند
*# امامان وارثان علم پیامبرند
*# تمام کتب نزد امام هست
*# ائمه به تمامی کتب علم دارند
*# همه دانشها نزد امام هست
*# حتی حرکت بال پرنده را می دانند
*# ائمه گواه بر مردمند
*'''منابع علم ائمه'''
*# اسم اعظم نزد ائمه هست
*# آیات انبیا نزد ایشان است
*# جفر و جامعه و مصحف فاطمه و آنچه حادث می شود نزد ایشان است
*'''ادله نقلی معارض'''
*'''آیات دالّ بر حضوری نبودن علم ائمه'''
*# آیه 59 از سوره انعام
*# آیه 255 از سوره بقره
*# آیه 6 از سوره اعلی
*# آیه 65 از سوره نمل
*# آیه 101 از سوره توبه
** پاسخ از این آیات
*'''روایات ناسازگار با اخبار دالّ بر علم حضوری'''
*# ائمه از غیب آگاه نبودند
*# سهو رسول خدا و ائمه
*# خواب ماندن رسول از نماز صبح
*# هرگاه امام بخواهد که بداند خداوند او را آگاه می کند
* شواهد جمع بندی
*# اعمال و گفتار ائمه
*# اقدامشان بر کشته شدن و نوشیدن سم
*# غلو
*''' پاسخ ما'''
** پاسخ از گروه اول
** پاسخ از گروه دوم
** پاسخ از گروه سوم
** پاسخ از گروه چهارم
** پاسخ از شاهد اول
** پاسخ از شاهد دوم
** پاسخ از شاهد سوم
*''' شواهد حضوری بودن علم امام'''
*# امتنانی بودن علم امام
*# مقید نبودن دیگر صفاتشان
*# دورتر بودن علم حضوری از نافرمانی مردم
*# نیاز مردم به کسی که چنین علمی دارد
*# امکان علم حضوری و قیام دلیل بر آن
*# امکان پیدایش انسان آگاه تر
*# ناآگاهی مستلزم اشتباه و فراموشی است
*# جهل مستلزم نیاز به مردم است
*# جهل مستلزم نهی آنان از منکر و امرشان به معروف است
*# لازمه جهل انجام کاری است که موجب قصاص می شود
** حاصل کلام
*'''شبهات منکرین و پاسخ از آنها'''
*# رحمت بودن سهو پیامبر
*# فرق نهادن بین سهو در خواب و غیر آن
*# لزوم بسته شدن باب معیشت و معاشرت
*# زشتی علم فعلی به موضوعات در بعضی موارد
*# اصل نداشتن علم فعلی است
*# لغو بودن نزول جبراییل
** چکیده بحث
*'''وجوب اعتقاد به علم امام'''
** علم یکی از صفات امام است و صفات او برترین صفات است
** امام و امامت


===دیدگاههای علامه طباطبایی درباره علم امام===
== فهرست کتاب ==
* درآمد
* '''مقدمه مترجم'''؛
* برهان بر علم غیب داشتن امام
** مشربهای گوناگون درباره علم امام(ع)؛
* منکر علم غیب امام
** تردید در حدود علم امام(ع)؛
* معنای روایات «لو شائوا علموا»
** محدود بودن آگاهی امام(ع)؛
* چگونگی علم امام به امامت خود
** تعمیم در آگاهی امام(ع)؛
* موروثی بودن علوم ائمه از پیغمبر اکرم
** نظر علامه طباطبایی؛
* معنای افزایش علوم ائمه در شبهای جمعه
** کتاب علم امام(ع)؛
* علم ائمه به جزئیات وقایع عالم
== علم امام (ع)==
* عدم تفاوت علم امام بعد و قبل
* '''پیشگفتار مولف'''؛
* عرضه اعمال به امام جنبه تشریفاتی ندارد
* '''چند تذکر لازم'''؛
* زمان عرضه اعمال بر امام
* '''علم پیامبر'''؛
* عدم تنافی علم غیب داشتن معصومین با...
** وظیفه جانشین پیامبر؛
* عصمت چیست؟
** خلافت و اهل بیت؛
* امکان تحصیل عصمت
* '''علم حضوری امام از راههای عقل'''؛
* توضیح معنای عصمت
*# نافعتر بودن علم حضوری برای امت؛
* عدم منافات قضا شدن نماز رسول اکرم با عصمت آن حضرت
*# کاملتر بودن علم حضوری در رسالت و امامت؛
* معنای آیه لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک
*# تمامتر بودن نعمت باعلم حضوری؛
* هرگز قرآن را فراموش نمی کند
*# تمامتر بودن تجلی قدرت در علم حضوری؛
*# کاملتر بودن لطف در علم حضوری؛
*# سزاوارتر بودن انتخاب افضل برای امام؛
*# رساتر بودن علم حضوری در شباهت؛
*# رساتر بودن علم حضوری در دلالت؛
*# محفوظتر بودن صاحب علم حضوری از فریب خوردن؛
*# ضرورت حضوری بودن علم سفیر و شهید؛
*'''آیا حکم عقلی معارضی وجود دارد؟'''؛
*'''برهان نقلی بر علم حضوری امام'''؛
*'''آیات دالّ بر حضوری بودن علم امام'''؛
*# آیه ۷ از سوره آل عمران؛
*# آیه ۳ تا ۵ از سوره نجم؛
*# آیه ۲۶ و ۲۷ از سوره جن؛
*# آیه ۱۱ و ۱۲ از سوره حاقه؛
*# آیه ۴۱ از سوره نسا؛
*# آیه ۴۹ از سوره عنکبوت؛
*# آیه ۸۹ از سوره نحل؛
*''' روایات دالّ بر حضوری بودن علم امام'''؛
*# امامان خرانه دار علم و حجت رسایند؛
*# آگاهی آنها به آنچه در آسمان و زمین است؛
*# ائمه راسخین در علم کسانی هستند که به آنها دانش عطا شده؛
*# ائمه کانون علم و وارثان آنند؛
*# امامان وارثان علم پیامبرند؛
*# تمام کتب نزد امام هست؛
*# ائمه به تمامی کتب علم دارند؛
*# همه دانشها نزد امام هست؛
*# حتی حرکت بال پرنده را می دانند؛
*# ائمه گواه بر مردمند؛
*'''منابع علم ائمه'''؛
*# اسم اعظم نزد ائمه هست؛
*# آیات انبیا نزد ایشان است؛
*# جفر و جامعه و مصحف فاطمه و آنچه حادث می شود نزد ایشان است؛
*'''ادله نقلی معارض'''؛
*'''آیات دالّ بر حضوری نبودن علم ائمه'''؛
*# آیه ۵۹ از سوره انعام؛
*# آیه ۲۵۵ از سوره بقره؛
*# آیه ۶ از سوره اعلی؛
*# آیه ۵ از سوره نمل؛
*# آیه ۱۰۱ از سوره توبه؛
** پاسخ از این آیات؛
*'''روایات ناسازگار با اخبار دالّ بر علم حضوری'''؛
*# ائمه از غیب آگاه نبودند؛
*# سهو رسول خدا و ائمه؛
*# خواب ماندن رسول از نماز صبح؛
*# هرگاه امام بخواهد که بداند خداوند او را آگاه می کند؛
* شواهد جمع بندی؛
*# اعمال و گفتار ائمه؛
*# اقدامشان بر کشته شدن و نوشیدن سم؛
*# غلو؛
*''' پاسخ ما'''؛
** پاسخ از گروه اول؛
** پاسخ از گروه دوم؛
** پاسخ از گروه سوم؛
** پاسخ از گروه چهارم؛
** پاسخ از شاهد اول؛
** پاسخ از شاهد دوم؛
** پاسخ از شاهد سوم؛
*''' شواهد حضوری بودن علم امام'''؛
*# امتنانی بودن علم امام؛
*# مقید نبودن دیگر صفاتشان؛
*# دورتر بودن علم حضوری از نافرمانی مردم؛
*# نیاز مردم به کسی که چنین علمی دارد؛
*# امکان علم حضوری و قیام دلیل بر آن؛
*# امکان پیدایش انسان آگاه تر؛
*# ناآگاهی مستلزم اشتباه و فراموشی است؛
*# جهل مستلزم نیاز به مردم است؛
*# جهل مستلزم نهی آنان از منکر و امرشان به معروف است؛
*# لازمه جهل انجام کاری است که موجب قصاص می شود؛
** حاصل کلام؛
*'''شبهات منکرین و پاسخ از آنها'''؛
*# رحمت بودن سهو پیامبر؛
*# فرق نهادن بین سهو در خواب و غیر آن؛
*# لزوم بسته شدن باب معیشت و معاشرت؛
*# زشتی علم فعلی به موضوعات در بعضی موارد؛
*# اصل نداشتن علم فعلی است؛
*# لغو بودن نزول جبراییل؛
** چکیده بحث؛
*'''وجوب اعتقاد به علم امام'''؛
** علم یکی از صفات امام است و صفات او برترین صفات است؛
** امام و امامت؛
==دیدگاههای علامه طباطبایی درباره علم امام==
* درآمد؛
* برهان بر علم غیب داشتن امام؛
* منکر علم غیب امام؛
* معنای روایات «لو شائوا علموا»؛
* چگونگی علم امام به امامت خود؛
* موروثی بودن علوم ائمه از پیغمبر اکرم؛
* معنای افزایش علوم ائمه در شبهای جمعه؛
* علم ائمه به جزئیات وقایع عالم؛
* عدم تفاوت علم امام بعد و قبل؛
* عرضه اعمال به امام جنبه تشریفاتی ندارد؛
* زمان عرضه اعمال بر امام؛
* عدم تنافی علم غیب داشتن معصومین با...؛
* عصمت چیست؟؛
* امکان تحصیل عصمت؛
* توضیح معنای عصمت؛
* عدم منافات قضا شدن نماز رسول اکرم با عصمت آن حضرت؛
* معنای آیه لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک؛
* هرگز قرآن را فراموش نمی کند؛


[[پرونده:39587474.jpg|بندانگشتی|150px|علامه طباطبایی (یکی از نویسندگان کتاب اصلی]]
[[پرونده:39587474.jpg|بندانگشتی|150px|علامه طباطبایی (یکی از نویسندگان کتاب اصلی]]
خط ۱۶۰: خط ۱۶۶:
== درباره پدیدآورندگان ==
== درباره پدیدآورندگان ==
*آیت الله [[محمد حسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] متولد (۱۳۲۱ تبریز). تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[سید علی قاضی]]، [[مرتضی طالقانی]]، سید [[حسین بادکوبه‌ای]]، سید [[ابوالقاسم خوانساری]]، [[محمد حسین غروی اصفهانی]]، [[میرزا حسین نائینی]]، [[حجت کوه کمری]] به اتمام رساند. از جمله فعالیت‌های علامه طباطبایی شرکت در جلسات علمی و فلسفی در تهران و نشست‌های علمی با [[هانری کربن]] فیلسوف و [[شیعه شناس]] فرانسوی می باشد. او بیش از ۳۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورده که از جمله آثار او: '''تفسیر المیزان'''، '''اصول فلسفه و روش رئالیسم'''، '''سنن النبی(ص)'''، '''شیعه در اسلام'''، '''حاشیه بر کفایه الاصول'''، '''رساله النبوه و الامامه'''، '''رساله الولایه'''، '''رساله در صفات'''، '''علی والفلسفه الالهیه'''، '''قرآن در اسلام'''، '''بدایه الحکمه'''، '''نهایه الحکمه''' و '''رساله در حکومت اسلامی'''.<ref>[http://rasekhoon.net/article/show/122044/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%8C%20%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%20%D9%87%D8%A7%20%D9%88%20%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%20%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87%20%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%20%28%D8%B1%D9%87%29/ وبگاه راسخون]</ref>
*آیت الله [[محمد حسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] متولد (۱۳۲۱ تبریز). تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[سید علی قاضی]]، [[مرتضی طالقانی]]، سید [[حسین بادکوبه‌ای]]، سید [[ابوالقاسم خوانساری]]، [[محمد حسین غروی اصفهانی]]، [[میرزا حسین نائینی]]، [[حجت کوه کمری]] به اتمام رساند. از جمله فعالیت‌های علامه طباطبایی شرکت در جلسات علمی و فلسفی در تهران و نشست‌های علمی با [[هانری کربن]] فیلسوف و [[شیعه شناس]] فرانسوی می باشد. او بیش از ۳۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورده که از جمله آثار او: '''تفسیر المیزان'''، '''اصول فلسفه و روش رئالیسم'''، '''سنن النبی(ص)'''، '''شیعه در اسلام'''، '''حاشیه بر کفایه الاصول'''، '''رساله النبوه و الامامه'''، '''رساله الولایه'''، '''رساله در صفات'''، '''علی والفلسفه الالهیه'''، '''قرآن در اسلام'''، '''بدایه الحکمه'''، '''نهایه الحکمه''' و '''رساله در حکومت اسلامی'''.<ref>[http://rasekhoon.net/article/show/122044/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%8C%20%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%20%D9%87%D8%A7%20%D9%88%20%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%20%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87%20%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%20%28%D8%B1%D9%87%29/ وبگاه راسخون]</ref>
* آیت‌الله [[محمد حسین مظفر]] (متولد ۱۳۱۲ نجف) ادیب، شاعر و مورخ شیعی عراقی، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[محمد حسین میرزای نایینی]]، [[ضیاءالدین عراقی|آقاضیاءِ عِراقی]]، [[سیدابوالحسن اصفهانی]] و [[محمد حسن مظفر]] پیگیری کرد و از [[سیدعبدالحسین شرف‌الدین]] و [[محمد محسن ‌منزوی تهرانی |آقابزرگ تهرانی]] اجازه روایت گرفت. او رییس «لجنة المجمع الثقافی» بود که وابسته به «جمعیة منتدى النشر» بوده است. وی بیش از ۱۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورده، او در فقه، اصول، ادبیات و تاریخ مهارت داشت از جمله آثار وی: '''الاسلام، نشوؤه و ارتقاؤه، تاریخ الشیعة'''؛ '''میثم‌التمار؛ مؤمن الطاق'''؛ '''الإمام الصادق'''؛ '''الثقلان، الکتاب و العترة'''؛ '''الشعائر الحسینیة'''؛ '''علم الإمام؛ حیاة الصادق'''؛ '''الشیعة و الإمامة'''.<ref>[http://lib.eshia.ir/23022/2/469 کتابخانه مدرسه فقاهت]</ref> <ref>[http://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/86220/48 کتابخانه دیجیتالی تبیان به نقل از دایره المعارف بزرگ اسلامی ج ۱]</ref>
* آیت‌الله [[محمد حسین مظفر]] (متولد ۱۳۱۲ نجف) ادیب، شاعر و مورخ شیعی عراقی، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: [[محمد حسین میرزای نایینی]]، [[ضیاءالدین عراقی|آقاضیاءِ عِراقی]]، [[سیدابوالحسن اصفهانی]] و [[محمد حسن مظفر]] پیگیری کرد و از [[سیدعبدالحسین شرف‌الدین]] و [[محمد محسن ‌منزوی تهرانی |آقابزرگ تهرانی]] اجازه روایت گرفت. او رییس «لجنه المجمع الثقافی» بود که وابسته به «جمعیه منتدى النشر» بوده است. وی بیش از ۱۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورده، او در فقه، اصول، ادبیات و تاریخ مهارت داشت از جمله آثار وی: '''الاسلام، نشوؤه و ارتقاؤه، تاریخ الشیعه'''؛ '''میثم‌التمار؛ مؤمن الطاق'''؛ '''الإمام الصادق'''؛ '''الثقلان، الکتاب و العتره'''؛ '''الشعائر الحسینیه'''؛ '''علم الإمام؛ حیاه الصادق'''؛ '''الشیعه و الإمامه'''.<ref>[http://lib.eshia.ir/23022/2/469 کتابخانه مدرسه فقاهت]</ref> <ref>[http://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/86220/48 کتابخانه دیجیتالی تبیان به نقل از دایره المعارف بزرگ اسلامی ج ۱]</ref>
* حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[علی شیروانی]] (متولد ۱۳۴۳ تهران)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: وحید خراسانی، میرزا جواد آقا تبریزی، حائری، شاهرودی حسن زاده و جوادی پیگیری کرد. وی دکترای خود را در رشته فلسفه و کلام در سال 79 از دانشگاه تربیت مدرس اخذ نمود. او دارای 89 و 31 مقاله است. از جمله کتب وی: '''سلوک عرفانی در سیره اهل بیت'''، '''درسنامه عقاید''' و '''حضرت زهرا (س) در کتب اهل سنت'''<ref>[http://ashirvani.andishvaran.ir/fa/ScholarMainpage.html پایگاه اندیشوران]</ref>
* حجت الاسلام و المسلمین دکتر [[علی شیروانی]] (متولد ۱۳۴۳ تهران)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: وحید خراسانی، میرزا جواد آقا تبریزی، حائری، شاهرودی حسن زاده و جوادی پیگیری کرد. وی دکترای خود را در رشته فلسفه و کلام در سال 79 از دانشگاه تربیت مدرس اخذ نمود. او دارای 89 و 31 مقاله است. از جمله کتب وی: '''سلوک عرفانی در سیره اهل بیت'''، '''درسنامه عقاید''' و '''حضرت زهرا (س) در کتب اهل سنت'''<ref>[http://ashirvani.andishvaran.ir/fa/ScholarMainpage.html پایگاه اندیشوران]</ref>


نسخهٔ ‏۱۴ مارس ۲۰۱۶، ساعت ۱۶:۰۸

‫پ‍ژوه‍ش‍ی‌ در ب‍اب‌ ع‍ل‍م‌ ام‍ام‌ (ع)
زبانفارسی
زبان اصلیعربی
نویسندگانم‍ح‍م‍د ح‍س‍ی‍ن‌ م‍ظف‍ر و محمد‌ حسین طباطبایی
مترجمعلی شیروانی
موضوععلم امام، علم غیب امام
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات دارالفکر|انتشارات انتشارات دارالفکر]][[رده:انتشارات انتشارات دارالفکر]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۶ ش
شابک‫۹۷۸-۹۶۴-۶۰۲۱-۶۸-۴‏‬‏‬
شماره ملی‏‫‎‭م‌۸۴-۴۱۳۶۹

پژوهشی در باب علم امام کتابی است به زبان فارسی که ترجمه کتابی با عنوان علم الإمام از محمد حسین مظفر و دیدگاه‏های علامه طباطبایی در خصوص علم امام این کتاب را علی شیروانی گردآوری و ترجمه کرده و توسط انتشارات دارالفکر به چاپ رسیده است.[۱]


درباره کتاب

کتاب حاضر؛ دلایل و مبانی علم غیب امام را بصورت کلامی ارائه شده است. علامه مظفر در صدد اثبات این حقیقت است که آگاهی امام معصوم از همه حقایق به طور بالفعل در صفحه جان او حضور دارد. وی برای اثبات مدعای خود ده دلیل عقلی آورده که برخی از آنها در مناظرات و احتجاجات ائمه (ع) با مخالفان موجود است. وی سپس به ده آیه و ده گروه از روایات تمسک کرده و به منابع علوم اهل‏بیت اشاره نموده است.

در ادامه ادله نقلی معارض نظریه امام بررسی و پاسخ داده شده و شبهات کسانی که علم امام را محدود می دانند، مورد نقد قرار گرفته است. نویسنده این نکته را هم بررسی کرده که آیا اعتقاد به علم امام به صورت اعتقاد اجمالی کفایت می‏کند یا باید اعتقاد تفصیلی باشد.

در پایان، سخنان امام رضا (ع) در بیان مقام امامت نقل گردیده است. در این کتاب، دیدگاه‏های علامه طباطبایی در خصوص علم امام بررسی شده است. [۲]

فهرست کتاب

  • مقدمه مترجم؛
    • مشربهای گوناگون درباره علم امام(ع)؛
    • تردید در حدود علم امام(ع)؛
    • محدود بودن آگاهی امام(ع)؛
    • تعمیم در آگاهی امام(ع)؛
    • نظر علامه طباطبایی؛
    • کتاب علم امام(ع)؛

علم امام (ع)

  • پیشگفتار مولف؛
  • چند تذکر لازم؛
  • علم پیامبر؛
    • وظیفه جانشین پیامبر؛
    • خلافت و اهل بیت؛
  • علم حضوری امام از راههای عقل؛
    1. نافعتر بودن علم حضوری برای امت؛
    2. کاملتر بودن علم حضوری در رسالت و امامت؛
    3. تمامتر بودن نعمت باعلم حضوری؛
    4. تمامتر بودن تجلی قدرت در علم حضوری؛
    5. کاملتر بودن لطف در علم حضوری؛
    6. سزاوارتر بودن انتخاب افضل برای امام؛
    7. رساتر بودن علم حضوری در شباهت؛
    8. رساتر بودن علم حضوری در دلالت؛
    9. محفوظتر بودن صاحب علم حضوری از فریب خوردن؛
    10. ضرورت حضوری بودن علم سفیر و شهید؛
  • آیا حکم عقلی معارضی وجود دارد؟؛
  • برهان نقلی بر علم حضوری امام؛
  • آیات دالّ بر حضوری بودن علم امام؛
    1. آیه ۷ از سوره آل عمران؛
    2. آیه ۳ تا ۵ از سوره نجم؛
    3. آیه ۲۶ و ۲۷ از سوره جن؛
    4. آیه ۱۱ و ۱۲ از سوره حاقه؛
    5. آیه ۴۱ از سوره نسا؛
    6. آیه ۴۹ از سوره عنکبوت؛
    7. آیه ۸۹ از سوره نحل؛
  • روایات دالّ بر حضوری بودن علم امام؛
    1. امامان خرانه دار علم و حجت رسایند؛
    2. آگاهی آنها به آنچه در آسمان و زمین است؛
    3. ائمه راسخین در علم کسانی هستند که به آنها دانش عطا شده؛
    4. ائمه کانون علم و وارثان آنند؛
    5. امامان وارثان علم پیامبرند؛
    6. تمام کتب نزد امام هست؛
    7. ائمه به تمامی کتب علم دارند؛
    8. همه دانشها نزد امام هست؛
    9. حتی حرکت بال پرنده را می دانند؛
    10. ائمه گواه بر مردمند؛
  • منابع علم ائمه؛
    1. اسم اعظم نزد ائمه هست؛
    2. آیات انبیا نزد ایشان است؛
    3. جفر و جامعه و مصحف فاطمه و آنچه حادث می شود نزد ایشان است؛
  • ادله نقلی معارض؛
  • آیات دالّ بر حضوری نبودن علم ائمه؛
    1. آیه ۵۹ از سوره انعام؛
    2. آیه ۲۵۵ از سوره بقره؛
    3. آیه ۶ از سوره اعلی؛
    4. آیه ۵ از سوره نمل؛
    5. آیه ۱۰۱ از سوره توبه؛
    • پاسخ از این آیات؛
  • روایات ناسازگار با اخبار دالّ بر علم حضوری؛
    1. ائمه از غیب آگاه نبودند؛
    2. سهو رسول خدا و ائمه؛
    3. خواب ماندن رسول از نماز صبح؛
    4. هرگاه امام بخواهد که بداند خداوند او را آگاه می کند؛
  • شواهد جمع بندی؛
    1. اعمال و گفتار ائمه؛
    2. اقدامشان بر کشته شدن و نوشیدن سم؛
    3. غلو؛
  • پاسخ ما؛
    • پاسخ از گروه اول؛
    • پاسخ از گروه دوم؛
    • پاسخ از گروه سوم؛
    • پاسخ از گروه چهارم؛
    • پاسخ از شاهد اول؛
    • پاسخ از شاهد دوم؛
    • پاسخ از شاهد سوم؛
  • شواهد حضوری بودن علم امام؛
    1. امتنانی بودن علم امام؛
    2. مقید نبودن دیگر صفاتشان؛
    3. دورتر بودن علم حضوری از نافرمانی مردم؛
    4. نیاز مردم به کسی که چنین علمی دارد؛
    5. امکان علم حضوری و قیام دلیل بر آن؛
    6. امکان پیدایش انسان آگاه تر؛
    7. ناآگاهی مستلزم اشتباه و فراموشی است؛
    8. جهل مستلزم نیاز به مردم است؛
    9. جهل مستلزم نهی آنان از منکر و امرشان به معروف است؛
    10. لازمه جهل انجام کاری است که موجب قصاص می شود؛
    • حاصل کلام؛
  • شبهات منکرین و پاسخ از آنها؛
    1. رحمت بودن سهو پیامبر؛
    2. فرق نهادن بین سهو در خواب و غیر آن؛
    3. لزوم بسته شدن باب معیشت و معاشرت؛
    4. زشتی علم فعلی به موضوعات در بعضی موارد؛
    5. اصل نداشتن علم فعلی است؛
    6. لغو بودن نزول جبراییل؛
    • چکیده بحث؛
  • وجوب اعتقاد به علم امام؛
    • علم یکی از صفات امام است و صفات او برترین صفات است؛
    • امام و امامت؛

دیدگاههای علامه طباطبایی درباره علم امام

  • درآمد؛
  • برهان بر علم غیب داشتن امام؛
  • منکر علم غیب امام؛
  • معنای روایات «لو شائوا علموا»؛
  • چگونگی علم امام به امامت خود؛
  • موروثی بودن علوم ائمه از پیغمبر اکرم؛
  • معنای افزایش علوم ائمه در شبهای جمعه؛
  • علم ائمه به جزئیات وقایع عالم؛
  • عدم تفاوت علم امام بعد و قبل؛
  • عرضه اعمال به امام جنبه تشریفاتی ندارد؛
  • زمان عرضه اعمال بر امام؛
  • عدم تنافی علم غیب داشتن معصومین با...؛
  • عصمت چیست؟؛
  • امکان تحصیل عصمت؛
  • توضیح معنای عصمت؛
  • عدم منافات قضا شدن نماز رسول اکرم با عصمت آن حضرت؛
  • معنای آیه لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک؛
  • هرگز قرآن را فراموش نمی کند؛
علامه طباطبایی (یکی از نویسندگان کتاب اصلی
علی شیروانی (گردآورنده و مترجم)

درباره پدیدآورندگان

  • آیت الله علامه طباطبایی متولد (۱۳۲۱ تبریز). تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید علی قاضی، مرتضی طالقانی، سید حسین بادکوبه‌ای، سید ابوالقاسم خوانساری، محمد حسین غروی اصفهانی، میرزا حسین نائینی، حجت کوه کمری به اتمام رساند. از جمله فعالیت‌های علامه طباطبایی شرکت در جلسات علمی و فلسفی در تهران و نشست‌های علمی با هانری کربن فیلسوف و شیعه شناس فرانسوی می باشد. او بیش از ۳۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورده که از جمله آثار او: تفسیر المیزان، اصول فلسفه و روش رئالیسم، سنن النبی(ص)، شیعه در اسلام، حاشیه بر کفایه الاصول، رساله النبوه و الامامه، رساله الولایه، رساله در صفات، علی والفلسفه الالهیه، قرآن در اسلام، بدایه الحکمه، نهایه الحکمه و رساله در حکومت اسلامی.[۳]
  • آیت‌الله محمد حسین مظفر (متولد ۱۳۱۲ نجف) ادیب، شاعر و مورخ شیعی عراقی، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد حسین میرزای نایینی، آقاضیاءِ عِراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و محمد حسن مظفر پیگیری کرد و از سیدعبدالحسین شرف‌الدین و آقابزرگ تهرانی اجازه روایت گرفت. او رییس «لجنه المجمع الثقافی» بود که وابسته به «جمعیه منتدى النشر» بوده است. وی بیش از ۱۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورده، او در فقه، اصول، ادبیات و تاریخ مهارت داشت از جمله آثار وی: الاسلام، نشوؤه و ارتقاؤه، تاریخ الشیعه؛ میثم‌التمار؛ مؤمن الطاق؛ الإمام الصادق؛ الثقلان، الکتاب و العتره؛ الشعائر الحسینیه؛ علم الإمام؛ حیاه الصادق؛ الشیعه و الإمامه.[۴] [۵]
  • حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شیروانی (متولد ۱۳۴۳ تهران)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: وحید خراسانی، میرزا جواد آقا تبریزی، حائری، شاهرودی حسن زاده و جوادی پیگیری کرد. وی دکترای خود را در رشته فلسفه و کلام در سال 79 از دانشگاه تربیت مدرس اخذ نمود. او دارای 89 و 31 مقاله است. از جمله کتب وی: سلوک عرفانی در سیره اهل بیت، درسنامه عقاید و حضرت زهرا (س) در کتب اهل سنت[۶]

پانویس

  1. ↑ وبگاه خانه کتاب
  2. ↑ http://islamicdatabank.com/MoshakhesatBook.aspx?cod=10038797 پایگاه اطلاع رسانی سراسری اسلامی (پارسا)
  3. ↑ وبگاه راسخون
  4. ↑ کتابخانه مدرسه فقاهت
  5. ↑ کتابخانه دیجیتالی تبیان به نقل از دایره المعارف بزرگ اسلامی ج ۱
  6. ↑ پایگاه اندیشوران

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=پژوهشی_در_باب_علم_امام_(کتاب)&oldid=7370»