قربانی

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

قربانی در قرآن - قربانی در معارف و سیره حسینی

مقدمه

قُربانی: عبارت است از آنچه سبب تقرب به پیشگاه خدا می‌شود. فدیه و ذبیحه دو نام دیگر قربانی هستند. به نماز هم در روایات، "قربان" گفته شده، چون بنده را به خدا نزدیک می‌‌کند. در روز عید قربان (دهم ذی حجه) حاجیان در صحرای منا و در قربانگاه که آنجا قرار دارد، گوسفند یا شتر ذبح می‌‌کنند و به پیشگاه خدا تقدیم می‌‌دارند. حضرت ابراهیم(ع) که به فرمان خدا مأمور شد پسرش اسماعیل (ع) را قربانی کند، پس از آنکه او را به قربانگاه برد و کارد بر حلقوم او کشید، از سوی خدا گوسفندی به عنوان فدیه برای اسماعیل فرستاده شد تا قربانی شود. سنت قربانی در عید قربان به آن واقعه هم اشاره دارد.

در قرآن از قربانی هابیل و قابیل و قبول شدن یکی و قبول نشدن دیگری هم سخن گفته شده است: ﴿وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ﴾. مشرکان در پای بت قربانی می‌کردند، اما موحدان باید قربانی خود را به درگاه خدا تقدیم کنند.

به کسانی که در راه خدا و احیای دین او شهید شوند نیز قربانی گفته می‌‌شود. حضرت زینب در روز عاشورا در کنار پیکر سید الشهدا(ع) رو به آسمان کرد و گفت: خدایا این قربانی را از ما بپذیر. مفهوم قربانی، فدا کردن و گذشتن از چیزی است که نزد انسان عزیز است، به خاطر چیزی که عزیزتر و محبوب‌تر است. کسی که خود را فدا و قربانی دین و فرمان خدا می‌‌کند، نشان می‌دهد که در راه خدا از جانش می‌‌گذرد.

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی