حسن بن محبوب سراد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
حسن بن محبوب سراد | [[ابوعلی حسن بن محبوب بن وهب بن جعفر بن وهب سراد بجلی کوفی]] [[لقب]] زرّاد به معنای زره‌ساز است که [[حرفه]] جد او وهب بوده و [[امام رضا]]{{ع}} حسن را سراد نامید. جد اعلایش وهب از [[مردمان]] [[هند]] و از بردگان [[جریر بن عبدالله بجلی]] بود که از [[امام علی]]{{ع}}درخواست خرید خود را کرد، ولی جریر چون به این کار [[تمایل]] نداشت، او را [[آزاد]] کرد و وهب پس از [[آزادی]] به خدمت [[امام]] درآمد،<ref>اختیار معرفة الرجال ۵۸۴.</ref> از همین روست که اینان بجلی خوانده می‌‌شوند. | ||
گزارش دقیقی از ولادت ابوعلی نداریم، ولی از آنجا که در سن ۷۵ سالگی [[وفات]] یافته، <ref>خلاصة الاقوال ۳۷.</ref> پس باید در حدود ۱۵۰ هـ زاده شده باشد. ابن محبوب در [[شهر کوفه]] می‌‌زیسته<ref> الاعلام ۲/۲۱۲.</ref> و پس از طی دوره‌ای، به [[علم آموزی]] روی آورد. پدرش محبوب برای [[تشویق]] فرزند در مقابل هر روایتی که از [[علی بن رئاب]] می‌‌نوشت، یک درهم می‌‌داد.<ref>اختیار معرفة الرجال ۵۸۴.</ref> | |||
حسن سرّاد از [[شاگردان]] و [[یاران امام کاظم]]، [[امام رضا]]<ref>رجال الطوسی ۳۴۷ و ۳۷۲.</ref> و [[امام جواد]]{{ع}} به شمار می‌‌رود<ref>الفهرست (الندیم) ۲۷۶.</ref> و از این بزرگواران و نیز شصت تن از [[شاگردان امام صادق]]{{ع}}<ref>معجم رجال الحدیث ۵/۹۱.</ref> و افرادی چون [[ابوحمزه ثمالی]]، [[جعفر بن سالم]]، [[حنان بن سدیر]]، [[صالح بن زراره]] و [[عبادة بن صهیب]] [[روایت]] دارد.<ref>لسان المیزان ۲/۲۴۸.</ref> [[محدثان]] بزرگی مانند [[محمد بن ابی عمیر]]، [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی]]، [[معاویه بن حکیم]]، [[یونس بن علی عطار]] و [[هیثم بن ابی مسروق]] از او روایت کرده‌اند. | |||
ابوعلی از [[راویان]] و محدثان بلند پایه و مورد [[وثوق]] [[شیعه]] و از فقهای [[اصحاب]] [[ائمه معصومین]]{{ع}} و از [[ارکان اربعه]] عصر خود و از [[اصحاب اجماع]] به شمار آمده است.<ref>الفهرست (طوسی) ۴۷.</ref> سرّاد سرانجام در سال ۲۲۴ هـ درگذشت.<ref>خلاصة الاقوال ۳۷.</ref> جای بسی [[شگفتی]] است با اینکه ابن محبوب [[راوی]] بسیاری از آثار [[عالمان شیعه]] بوده و [[نجاشی]] به این مناسبت بارها از او یاد کرده، اما از شرح حال خود وی [[غفلت]] ورزیده است. | |||
ابوعلی آثار و تألیفات متعددی دارد که عبارت‌اند از: التفسیر الحدود النکاح الفرائض الدیات <ref>الفهرست (الندیم) ۲۷۶.</ref> معرفة رواة الاخبار<ref> معالم العلماء ۳۳.</ref> طبقات الرجال علل الاحادیث فضائل الاعمال فضائل القرآن الاحتجاج المصالح الارضین الازاهیر الاسباب الاشکال الافانین اللانبیاء احادیث الجن و الانس اخص الاعمال تعبیر الرؤیا التحذیر جداول الحکمه الاوامر الاوائل البزائر البلدان التاریخ المصالح المحبوبات المحاسن معانی الحدیث و التحریف الحیرة و الصفوه الحیوان و الاجناس التخویف الروایه الریاضه السماء صوم الایام المکروهات العتق الترهیب الفروق القرائن الکعبه اللطائف المآثر ما خاطب الله به خلقه الجمل<ref>هدیة العارفین ۱/۲۶۶.</ref> المراج الطلاق النوادر (هزار ورقه) و المشیخه<ref>الفهرست (طوسی)۴۷.</ref> که در اصول [[شیعه]] نوشته شده و مشهورتر از کتاب [[مزنی]] و امثال آن است. این کتاب بیش از صد سال پیش از [[غیبت کبری]] نگاشته شده و برخی از [[اخبار]] [[غیبت]] را در بر دارد.<ref>اعلام الوری ۲/۲۵۸.</ref> [[ابوسلیمان داود بن کوره قمی]]، از اساتید [[کلینی]] کتاب المشیخه را بر اساس [[کتب فقهی]] به صورت باب باب در آورده و [[شهید ثانی]] حدود هزار [[حدیث]] از آن را [[گزینش]] کرده است<ref>الذریعه ۳/۳۲۷ و ۲۱/۶۹.</ref> که نشان می‌‌دهد این اثر گران قدر تا سده دهم وجود داشته است.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۲۵۹.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۸: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ ۱ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۱
مقدمه
ابوعلی حسن بن محبوب بن وهب بن جعفر بن وهب سراد بجلی کوفی لقب زرّاد به معنای زره‌ساز است که حرفه جد او وهب بوده و امام رضا(ع) حسن را سراد نامید. جد اعلایش وهب از مردمان هند و از بردگان جریر بن عبدالله بجلی بود که از امام علی(ع)درخواست خرید خود را کرد، ولی جریر چون به این کار تمایل نداشت، او را آزاد کرد و وهب پس از آزادی به خدمت امام درآمد،[۱] از همین روست که اینان بجلی خوانده می‌‌شوند.
گزارش دقیقی از ولادت ابوعلی نداریم، ولی از آنجا که در سن ۷۵ سالگی وفات یافته، [۲] پس باید در حدود ۱۵۰ هـ زاده شده باشد. ابن محبوب در شهر کوفه می‌‌زیسته[۳] و پس از طی دوره‌ای، به علم آموزی روی آورد. پدرش محبوب برای تشویق فرزند در مقابل هر روایتی که از علی بن رئاب می‌‌نوشت، یک درهم می‌‌داد.[۴]
حسن سرّاد از شاگردان و یاران امام کاظم، امام رضا[۵] و امام جواد(ع) به شمار می‌‌رود[۶] و از این بزرگواران و نیز شصت تن از شاگردان امام صادق(ع)[۷] و افرادی چون ابوحمزه ثمالی، جعفر بن سالم، حنان بن سدیر، صالح بن زراره و عبادة بن صهیب روایت دارد.[۸] محدثان بزرگی مانند محمد بن ابی عمیر، احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی، معاویه بن حکیم، یونس بن علی عطار و هیثم بن ابی مسروق از او روایت کرده‌اند.
ابوعلی از راویان و محدثان بلند پایه و مورد وثوق شیعه و از فقهای اصحاب ائمه معصومین(ع) و از ارکان اربعه عصر خود و از اصحاب اجماع به شمار آمده است.[۹] سرّاد سرانجام در سال ۲۲۴ هـ درگذشت.[۱۰] جای بسی شگفتی است با اینکه ابن محبوب راوی بسیاری از آثار عالمان شیعه بوده و نجاشی به این مناسبت بارها از او یاد کرده، اما از شرح حال خود وی غفلت ورزیده است.
ابوعلی آثار و تألیفات متعددی دارد که عبارت‌اند از: التفسیر الحدود النکاح الفرائض الدیات [۱۱] معرفة رواة الاخبار[۱۲] طبقات الرجال علل الاحادیث فضائل الاعمال فضائل القرآن الاحتجاج المصالح الارضین الازاهیر الاسباب الاشکال الافانین اللانبیاء احادیث الجن و الانس اخص الاعمال تعبیر الرؤیا التحذیر جداول الحکمه الاوامر الاوائل البزائر البلدان التاریخ المصالح المحبوبات المحاسن معانی الحدیث و التحریف الحیرة و الصفوه الحیوان و الاجناس التخویف الروایه الریاضه السماء صوم الایام المکروهات العتق الترهیب الفروق القرائن الکعبه اللطائف المآثر ما خاطب الله به خلقه الجمل[۱۳] المراج الطلاق النوادر (هزار ورقه) و المشیخه[۱۴] که در اصول شیعه نوشته شده و مشهورتر از کتاب مزنی و امثال آن است. این کتاب بیش از صد سال پیش از غیبت کبری نگاشته شده و برخی از اخبار غیبت را در بر دارد.[۱۵] ابوسلیمان داود بن کوره قمی، از اساتید کلینی کتاب المشیخه را بر اساس کتب فقهی به صورت باب باب در آورده و شهید ثانی حدود هزار حدیث از آن را گزینش کرده است[۱۶] که نشان می‌‌دهد این اثر گران قدر تا سده دهم وجود داشته است.[۱۷]
جستارهای وابسته
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ اختیار معرفة الرجال ۵۸۴.
- ↑ خلاصة الاقوال ۳۷.
- ↑ الاعلام ۲/۲۱۲.
- ↑ اختیار معرفة الرجال ۵۸۴.
- ↑ رجال الطوسی ۳۴۷ و ۳۷۲.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۷۶.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۵/۹۱.
- ↑ لسان المیزان ۲/۲۴۸.
- ↑ الفهرست (طوسی) ۴۷.
- ↑ خلاصة الاقوال ۳۷.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۷۶.
- ↑ معالم العلماء ۳۳.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۲۶۶.
- ↑ الفهرست (طوسی)۴۷.
- ↑ اعلام الوری ۲/۲۵۸.
- ↑ الذریعه ۳/۳۲۷ و ۲۱/۶۹.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۲۵۹.