دعا برای فرج: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-== پانویس == {{پانویس}} {{ +== پانویس == {{پانویس}} {{)) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[دعا برای فرج]] [[امام زمان]]{{ع}} نه تنها منافاتی با حکمت‌های [[غیبت]] ندارد، بلکه خود می‌تواند از زمره همین [[حکمت‌ها]] به شمار آید. دعا برای فرج امام زمان{{ع}} به‌عنوان یک [[وظیفه]] و [[تکلیف]] در عصر غیبت، در [[روایات]] بسیاری مورد تأکید قرار گرفته است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و برخی از [[امامان]] بزرگوار{{عم}}، به چنین [[دعا]] کردنی امر فرموده‌اند و [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} نیز نه تنها [[شیعیان]] خود را به [[دعا کردن]] برای [[تعجیل فرج]] [[فرمان]] داده‌اند، بلکه کثرت دعا را از آنان خواسته‌اند<ref>{{متن حدیث|أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُم}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۴۸۵.</ref>. | |||
به [[راستی]] وقتی امام زمان{{ع}} می‌فرماید: "برای نزدیک شدن [[فرج]] بسیار دعا کنید". آیا می‌توان آن را بی‌خاصیت خواند؟ در تعبیر [[زیبایی]] از ناحیه امام زمان{{ع}} که در ذیل فرمان برای تعجیل فرج وارد شده، کثرت دعا به‌خودیِ خود فرج و [[گشایش شیعیان]] به شمار آمده است: {{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}. | |||
این فرمان نشان می‌دهد که خواسته‌های [[شیعه]] چشم‌انتظار فرج، در سایه "دعا برای فرج" قابل دسترسی است. آنچه را که او در پی [[ظهور]] امام زمان{{ع}} می‌تواند بیابد، توسط دعاهای خویش نیز می‌تواند به دست آورد. به عبارت دیگر [[امنیت]]، [[ایمان]]، [[رشد اندیشه]]، [[آرامش روحی]]، [[کمالات معنوی]] و بهره‌های بی‌پایان [[دوران پس از ظهور]] را به [[عنایت الهی]] می‌تواند در همین دوره غیبت با اتکا به "دعا برای ظهور" کسب نماید و این امر با توجه به [[قدرت]] و [[مشیت خداوند]] قابل [[انکار]] نیست؛ زیرا او خود فرمود: {{متن قرآن|قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلا دُعَاؤُكُمْ}}<ref>سوره نمل، ۴۶.</ref>؛ بگو اگر دعای شما نباشد، [[پروردگار]] من به شما عنایتی نمی‌فرماید. | |||
با توجه به دلالت همین [[آیه شریفه]] است که می‌توان گفت: [[عنایت]] و [[رحمت]] و [[فضل خداوند]] که نامحدود و بی‌انتها نیز می‌تواند باشد، به مدد دعا و خواستن از او دست‌یافتنی است؛ اگرچه [[دوران غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} باشد. | |||
==دعا برای فرج و نجات از هلاکت== | |||
در برخی [[روایات]]، [[دعا برای فرج]] وسیله‌ای برای [[نجات]] از [[هلاکت]] به شمار آمده است، چنان‌که [[امام حسن عسکری]]{{ع}} می‌فرماید: به [[خدا]] فرزندم [[مهدی]] را غیبتی است که در آن هیچ‌کس از هلاکت نجات نمی‌یابد، مگر کسی که خدای عزّ و جلّ او را بر [[اعتقاد]] نسبت به امامتش [[ثابت‌قدم]] بدارد و او را نسبت به [[دعا]] برای [[تعجیل]] فرجش [[توفیق]] [[عنایت]] فرماید<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَيَغِيبَنَّ غَيْبَةً لَا يَنْجُو فِيهَا مِنَ الْهَلَكَةِ إِلَّا مَنْ ثَبَّتَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ فِيهَا لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِيلِ فَرَجِه}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص۳۸۴.</ref>. | |||
#زدودن غفلت و بی‌توجهی نسبت به ظهور [[امام]]{{ع}}؛ | بی‌تردید شرایط سخت دوران غیبت به‌گونه‌ای است که جز با اعتقاد محکم نسبت به [[امامت]] امام مهدی {{ع}} نمی‌توان بر [[اطاعت]] و [[تبعیت]] او باقی ماند و جز با دعا برای نزدیکی [[فرج]] نمی‌توان [[روح امید]] را در [[دل]] زنده نگه داشت و در برابر دشواری‌های [[غیبت]] [[مقاومت]] نمود. | ||
از دیدگاه [[قرآن]] و روایات [[دعا]]، پشتوانه‌ای برای [[زندگی]] و عاملی برای حرکت و [[پویایی]] در مسیر خواسته‌های [[الهی]] و وسیله‌ای برای هم‌جهت ساختن نیازها و خواسته‌های بشری با [[اراده]] و [[مشیت خداوند]] است. با چنین نگرشی، دعا برای فرج، خود نوعی تلاش در راستای [[موانع ظهور]] به شمار می‌رود و [[دعاکننده]] [[منتظر]] با [[شناختی]] که از حکمت‌های غیبت دارد، به نوعی خودش را در مسیر از بین بردن عوامل طولانی شدن آن، به تکاپو وا می‌دارد. | |||
==دعا برای فرج و آمادگی برای ظهور== | |||
دعاکننده برای فرج چون می‌داند که یکی از [[عوامل غیبت]] آماده نبودن شرایط برای [[حکومت جهانی]] آن بزرگوار است، می‌کوشد تا در حد توان خویش در ایجاد چنین زمینه‌ای مؤثر باشد و زمانی که تحقق آن را از عهده خویش و امثال خویش خارج می‌یابد، به [[رحمت واسعه]] [[خداوند]] [[امیدوار]] می‌ماند. | |||
و چنین است عکس العمل او در برابر [[خوف]] [[امام زمان]]{{ع}}، از کشته شدن که به‌عنوان عملی دیگر در پیدایش و استمرار غیبت به شمار می‌آید. دعاکننده برای فرج تا آنجا که می‌تواند با شناساندن [[امام زمان]]{{ع}} و ایجاد [[محبوبیت]] نسبت به او و برانگیزاندن [[شوق]] نسبت به [[قیام]] و جلوه‌های [[ظهور]] آن بزرگوار در بین [[مردم]] می‌کوشد تا به [[میزان]] [[توانایی]] خود این عامل را کم تأثیر سازد؛ چنان‌که نسبت به هرعامل دیگر نیز چنین جهت‌گیری و تلاشی در مورد او صادق است و این خود والاترین و تعیین‌کننده‌ترین خاصیت برای [[دعا]] [[فرج]] است. تأثیر دعا در [[تغییر]] دادن تقدیرات و [[قضای الهی]] غیرقابل‌انکار است، چنان‌که در [[روایات]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آمده است: زیاد دعا کن؛ زیرا دعا قضای الهی را باز می‌گرداند<ref>نهج الفصاحة، ص۸۴، حدیث ۴۴۶.</ref>. [[دعا]] بلای [[الهی]] را برمی‌گرداند<ref>نهج الفصاحة، ص۳۳۲، حدیث ۱۵۹۰.</ref>. [[تقدیر الهی]] را چیزی جز دعا تغییر نمی‌دهد<ref>نهج الفصاحة، ص۱۲۴، حدیث ۶۲۴.</ref>. | |||
با توجه به چنین روایاتی، [[شیعه]] [[منتظر]] در عین [[تسلیم]] به خواست [[خدا]]، با دعای خویش نسبت به [[تعجیل فرج]]، از [[آفریدگار]] خویش می‌خواهد که در تقدیر و قضای خویش نسبت به ظهور آن [[عدالت]] [[موعود]] تغییری ایجاد فرماید و به [[لطف]] و [[عنایت]] خود بلای [[غیبت]] [[امام زمان]]{{ع}}، را مرتفع گرداند<ref>نشریه موعود، شماره ۱۴، ص۵۸.</ref>. | |||
==آثار دعا برای فرج== | |||
کثرت [[دعا برای فرج]] [[امام عصر]]{{ع}}، حداقل این آثار را دارد: | |||
#زدودن [[غفلت]] و بی‌توجهی نسبت به ظهور [[امام]]{{ع}}؛ | |||
#دور ماندن از آثار و عواقب این بی‌توجهی و غفلت؛ | #دور ماندن از آثار و عواقب این بی‌توجهی و غفلت؛ | ||
#انس با مسأله ظهور و فرج | #انس با مسأله ظهور و فرج امام عصر{{ع}}؛ | ||
#انس و عادت نسبت به ذکر و یاد خود آن حضرت و برخورداری از آثار و برکات آن؛ | #انس و [[عادت]] نسبت به ذکر و یاد خود آن حضرت و برخورداری از آثار و [[برکات]] آن؛ | ||
#آمادگی روحی برای درک ظهور؛ | # [[آمادگی روحی]] برای [[درک]] ظهور؛ | ||
#زیاد شدن علاقه و محبت انسان به مولا و [[ | #زیاد شدن علاقه و [[محبت]] [[انسان]] به مولا و امام زمانش؛ | ||
# [[آمادگی]] برای گام برداشتن عملی در راه [[بندگی]] [[حضرت حق]] و [[تقرب]] به سوی او و ولی اعظم او<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۲۴-۳۲۶.</ref>. | |||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||
{{پرسش وابسته}} | |||
* [[آثار دعای فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)]] | * [[آثار دعای فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان پرسش وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۳۷: | خط ۵۲: | ||
{{امام مهدی}} | {{امام مهدی}} | ||
[[رده:مدخل]] | |||
[[رده:امام مهدی]] | [[رده:امام مهدی]] | ||
[[رده:دعا برای فرج]] | [[رده:دعا برای فرج]] | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||
نسخهٔ ۷ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۶
مقدمه
دعا برای فرج امام زمان(ع) نه تنها منافاتی با حکمت‌های غیبت ندارد، بلکه خود می‌تواند از زمره همین حکمت‌ها به شمار آید. دعا برای فرج امام زمان(ع) به‌عنوان یک وظیفه و تکلیف در عصر غیبت، در روایات بسیاری مورد تأکید قرار گرفته است. پیامبر اکرم(ص) و برخی از امامان بزرگوار(ع)، به چنین دعا کردنی امر فرموده‌اند و حضرت ولی عصر(ع) نیز نه تنها شیعیان خود را به دعا کردن برای تعجیل فرج فرمان داده‌اند، بلکه کثرت دعا را از آنان خواسته‌اند[۱].
به راستی وقتی امام زمان(ع) می‌فرماید: "برای نزدیک شدن فرج بسیار دعا کنید". آیا می‌توان آن را بی‌خاصیت خواند؟ در تعبیر زیبایی از ناحیه امام زمان(ع) که در ذیل فرمان برای تعجیل فرج وارد شده، کثرت دعا به‌خودیِ خود فرج و گشایش شیعیان به شمار آمده است: «وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ».
این فرمان نشان می‌دهد که خواسته‌های شیعه چشم‌انتظار فرج، در سایه "دعا برای فرج" قابل دسترسی است. آنچه را که او در پی ظهور امام زمان(ع) می‌تواند بیابد، توسط دعاهای خویش نیز می‌تواند به دست آورد. به عبارت دیگر امنیت، ایمان، رشد اندیشه، آرامش روحی، کمالات معنوی و بهره‌های بی‌پایان دوران پس از ظهور را به عنایت الهی می‌تواند در همین دوره غیبت با اتکا به "دعا برای ظهور" کسب نماید و این امر با توجه به قدرت و مشیت خداوند قابل انکار نیست؛ زیرا او خود فرمود: ﴿قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلا دُعَاؤُكُمْ﴾[۲]؛ بگو اگر دعای شما نباشد، پروردگار من به شما عنایتی نمی‌فرماید.
با توجه به دلالت همین آیه شریفه است که می‌توان گفت: عنایت و رحمت و فضل خداوند که نامحدود و بی‌انتها نیز می‌تواند باشد، به مدد دعا و خواستن از او دست‌یافتنی است؛ اگرچه دوران غیبت حضرت مهدی(ع) باشد.
دعا برای فرج و نجات از هلاکت
در برخی روایات، دعا برای فرج وسیله‌ای برای نجات از هلاکت به شمار آمده است، چنان‌که امام حسن عسکری(ع) می‌فرماید: به خدا فرزندم مهدی را غیبتی است که در آن هیچ‌کس از هلاکت نجات نمی‌یابد، مگر کسی که خدای عزّ و جلّ او را بر اعتقاد نسبت به امامتش ثابت‌قدم بدارد و او را نسبت به دعا برای تعجیل فرجش توفیق عنایت فرماید[۳].
بی‌تردید شرایط سخت دوران غیبت به‌گونه‌ای است که جز با اعتقاد محکم نسبت به امامت امام مهدی (ع) نمی‌توان بر اطاعت و تبعیت او باقی ماند و جز با دعا برای نزدیکی فرج نمی‌توان روح امید را در دل زنده نگه داشت و در برابر دشواری‌های غیبت مقاومت نمود.
از دیدگاه قرآن و روایات دعا، پشتوانه‌ای برای زندگی و عاملی برای حرکت و پویایی در مسیر خواسته‌های الهی و وسیله‌ای برای هم‌جهت ساختن نیازها و خواسته‌های بشری با اراده و مشیت خداوند است. با چنین نگرشی، دعا برای فرج، خود نوعی تلاش در راستای موانع ظهور به شمار می‌رود و دعاکننده منتظر با شناختی که از حکمت‌های غیبت دارد، به نوعی خودش را در مسیر از بین بردن عوامل طولانی شدن آن، به تکاپو وا می‌دارد.
دعا برای فرج و آمادگی برای ظهور
دعاکننده برای فرج چون می‌داند که یکی از عوامل غیبت آماده نبودن شرایط برای حکومت جهانی آن بزرگوار است، می‌کوشد تا در حد توان خویش در ایجاد چنین زمینه‌ای مؤثر باشد و زمانی که تحقق آن را از عهده خویش و امثال خویش خارج می‌یابد، به رحمت واسعه خداوند امیدوار می‌ماند.
و چنین است عکس العمل او در برابر خوف امام زمان(ع)، از کشته شدن که به‌عنوان عملی دیگر در پیدایش و استمرار غیبت به شمار می‌آید. دعاکننده برای فرج تا آنجا که می‌تواند با شناساندن امام زمان(ع) و ایجاد محبوبیت نسبت به او و برانگیزاندن شوق نسبت به قیام و جلوه‌های ظهور آن بزرگوار در بین مردم می‌کوشد تا به میزان توانایی خود این عامل را کم تأثیر سازد؛ چنان‌که نسبت به هرعامل دیگر نیز چنین جهت‌گیری و تلاشی در مورد او صادق است و این خود والاترین و تعیین‌کننده‌ترین خاصیت برای دعا فرج است. تأثیر دعا در تغییر دادن تقدیرات و قضای الهی غیرقابل‌انکار است، چنان‌که در روایات پیامبر اکرم(ص) آمده است: زیاد دعا کن؛ زیرا دعا قضای الهی را باز می‌گرداند[۴]. دعا بلای الهی را برمی‌گرداند[۵]. تقدیر الهی را چیزی جز دعا تغییر نمی‌دهد[۶].
با توجه به چنین روایاتی، شیعه منتظر در عین تسلیم به خواست خدا، با دعای خویش نسبت به تعجیل فرج، از آفریدگار خویش می‌خواهد که در تقدیر و قضای خویش نسبت به ظهور آن عدالت موعود تغییری ایجاد فرماید و به لطف و عنایت خود بلای غیبت امام زمان(ع)، را مرتفع گرداند[۷].
آثار دعا برای فرج
کثرت دعا برای فرج امام عصر(ع)، حداقل این آثار را دارد:
- زدودن غفلت و بی‌توجهی نسبت به ظهور امام(ع)؛
- دور ماندن از آثار و عواقب این بی‌توجهی و غفلت؛
- انس با مسأله ظهور و فرج امام عصر(ع)؛
- انس و عادت نسبت به ذکر و یاد خود آن حضرت و برخورداری از آثار و برکات آن؛
- آمادگی روحی برای درک ظهور؛
- زیاد شدن علاقه و محبت انسان به مولا و امام زمانش؛
- آمادگی برای گام برداشتن عملی در راه بندگی حضرت حق و تقرب به سوی او و ولی اعظم او[۸].
پرسش‌های وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُم»؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۴۸۵.
- ↑ سوره نمل، ۴۶.
- ↑ «وَ اللَّهِ لَيَغِيبَنَّ غَيْبَةً لَا يَنْجُو فِيهَا مِنَ الْهَلَكَةِ إِلَّا مَنْ ثَبَّتَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ فِيهَا لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِيلِ فَرَجِه»؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص۳۸۴.
- ↑ نهج الفصاحة، ص۸۴، حدیث ۴۴۶.
- ↑ نهج الفصاحة، ص۳۳۲، حدیث ۱۵۹۰.
- ↑ نهج الفصاحة، ص۱۲۴، حدیث ۶۲۴.
- ↑ نشریه موعود، شماره ۱۴، ص۵۸.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۲۴-۳۲۶.