حدیث معیت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۱۸

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حدیث معیت در علوم حدیث - حدیث معیت در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حدیث معیت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

امام علی(ع) از نخستین روزهای نزول وحی، در کنار پیامبر بود و آیات قرآن و صدای جبرئیل را می‌شنید و معارف قرآن را از پیامبر می‌آموخت و فکر و جانش، کلام و زندگی‌اش، گفتار و کردارش همه قرآنی بود^[۱].

پیامبر خدا(ص) دربارۀ او فرمود: "علیّ مع القرآن و القرآن مع علیّ، لن یفترقا حتّی یردا علیّ الحوض".^[۲] تعبیر معیّت دربارۀ علی و حق نیز آمده است: علیّ مع الحقّ و الحقّ مع علیّ» ، دربارۀ قرآن و عترت هم آمده است و این گویای آن است که علی(ع) و عترت، عدل قرآن و حقّ‌اند و میان آنان جدایی نیست. سیمای علی(ع) در قرآن و آیاتی که دربارۀ او و فضایل بزرگ آن حضرت است، جای دیگر بحث شده است.^[۳] سخنانی که امیر مؤمنان(ع) دربارۀ قرآن و اهمیّت آن و تشویق به خواندن و فهمیدن و تدبّر و عمل‌کردن و معیار بودن قرآن دارد بسیار است و محور دیگری برای بحث از علی(ع) و قرآن است. نقش امیر مؤمنان در آموزش قرآن، کتابت قرآن، تفسیر قرآن، شاگردان قرآنی آن حضرت و روایاتی که در تفسیر و تأویل آیات قرآن از آن حضرت نقل شده است، موضوع دیگری برای پژوهش است. قرآن بر نیزه‌کردن در جنگ صفین و بهره‌گیری از کتاب خدا بر ضدّ قرآن ناطق، موضوع دیگری است که در همین کتاب به آن اشاره شده است. یکی از محقّقان میان نقش‌آفرینی قرآن و ویژگی‌های آن، با حضرت علی(ع) مقایسه‌ای انجام داده و این همانندی را در ابعادی مختلف از این قرار، تبیین کرده است: ۱. قرآن "کتاب صامت" است و علی "قرآن ناطق" است. ۲. کتاب اللّه، فرقان است و علی نیز، ۳. قرآن بیانگر حقایق است و علی نیز. ۴. قرآن حق است و علی تبلور عینی حق. ۵. قرآن گواه رسالت است و علی نیز^[۴]^[۵].

حدیث نبوی معیت

«عَلِيٌّ‏ مَعَ‏ الْقُرْآنِ‏ وَ الْقُرْآنُ‏ مَعَ‏ عَلِيٍّ‏ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»^[۶] همراهی همیشگی و همه‌شئونی قرآن و امام و تفکیک ناپذیری آنها را بیان می‌کند. عصمت و هم‌سنخی علم امام و قرآن جزئی از معادله هم علالی و هم‌سنگی است؛ یعنی غیرمعصوم نمی‌تواند با قرآن در همه مراتب و شئون برابری و همراهی کند^[۷].

جستارهای وابسته

امام علی در قرآن

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ غدیر

پانویس

↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۲۱.
↑ «علی با قرآن است و قرآن با علی است، از هم جدا نمی‌شوند تا آنکه کنار حوض کوثر بر من وارد شوند». حیاة امیر المؤمنین، ناظم‌زاده، ص ۱۱۱ به نقل از مستدرک حاکم و کنز العمّال
↑ به مدخل «علی در قرآن» مراجعه شود
↑ ر. ک: «مشعل جاوید» محمّد علی مهدوی راد، ص ۷۳ تا ۸۲
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۲۱.
↑ الجمل، ص۴۱۸؛ الأمالی (للطوسی)، ص۴۶۰.
↑ علی‌پور وحید، حسن، مکتب در فرآیند نواندیشی، ص ۴۳.

خخمخ

[1] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۲۱.

[2] «علی با قرآن است و قرآن با علی است، از هم جدا نمی‌شوند تا آنکه کنار حوض کوثر بر من وارد شوند». حیاة امیر المؤمنین، ناظم‌زاده، ص ۱۱۱ به نقل از مستدرک حاکم و کنز العمّال

[3] به مدخل «علی در قرآن» مراجعه شود

[4] ر. ک: «مشعل جاوید» محمّد علی مهدوی راد، ص ۷۳ تا ۸۲

[5] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۲۱.

[6] الجمل، ص۴۱۸؛ الأمالی (للطوسی)، ص۴۶۰.

[7] علی‌پور وحید، حسن، مکتب در فرآیند نواندیشی، ص ۴۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 ==مقدمه==
-[[امام علی]]{{ع}} از نخستین روزهای [[نزول]] [[وحی]]، در کنار [[پیامبر]] بود و [[آیات]] [[قرآن]] و صدای [[جبرئیل]] را می‌شنید و [[معارف قرآن]] را از [[پیامبر]] می‌آموخت و [[فکر]] و جانش، [[کلام]] و زندگی‌اش، [[گفتار]] و کردارش همه [[قرآنی]] بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۲۱.</ref>.
+[[امام علی]]{{ع}} از نخستین روزهای [[نزول وحی]]، در کنار [[پیامبر]] بود و [[آیات]] [[قرآن]] و صدای [[جبرئیل]] را می‌شنید و [[معارف قرآن]] را از [[پیامبر]] می‌آموخت و [[فکر]] و جانش، [[کلام]] و زندگی‌اش، [[گفتار]] و کردارش همه [[قرآنی]] بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۲۱.</ref>.
 [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} دربارۀ او فرمود: {{عربی|"علیّ مع القرآن و القرآن مع علیّ، لن یفترقا حتّی یردا علیّ الحوض"}}.<ref>«علی با قرآن است و قرآن با علی است، از هم جدا نمی‌شوند تا آنکه کنار حوض کوثر بر من وارد شوند». حیاة امیر المؤمنین، ناظم‌زاده، ص ۱۱۱ به نقل از مستدرک حاکم و کنز العمّال</ref> تعبیر [[معیّت]] دربارۀ [[امام علی|علی]] و [[حق]] نیز آمده است: {{عربی|علیّ مع الحقّ و الحقّ مع علیّ» }}، دربارۀ [[قرآن]] و [[عترت]] هم آمده است و این گویای آن است که [[امام علی|علی]]{{ع}} و [[عترت]]، [[عدل]] [[قرآن]] و حقّ‌اند و میان آنان جدایی نیست. سیمای [[امام علی|علی]]{{ع}} در [[قرآن]] و آیاتی که دربارۀ او و [[فضایل]] بزرگ آن [[حضرت]] است، جای دیگر بحث شده است.<ref>به مدخل «علی در قرآن» مراجعه شود</ref> سخنانی که [[امام علی|امیر مؤمنان]]{{ع}} دربارۀ [[قرآن]] و اهمیّت آن و [[تشویق]] به [[خواندن]] و فهمیدن و [[تدبّر]] و عمل‌کردن و معیار بودن [[قرآن]] دارد بسیار است و محور دیگری برای بحث از [[امام علی|علی]]{{ع}} و [[قرآن]] است. نقش [[امام علی|امیر مؤمنان]] در [[آموزش قرآن]]، [[کتابت قرآن]]، [[تفسیر قرآن]]، [[شاگردان]] [[قرآنی]] آن [[حضرت]] و روایاتی که در [[تفسیر]] و [[تأویل آیات]] [[قرآن]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده است، موضوع دیگری برای [[پژوهش]] است. [[قرآن]] بر نیزه‌کردن در [[جنگ صفین]] و بهره‌گیری از [[کتاب خدا]] بر ضدّ [[قرآن ناطق]]، موضوع دیگری است که در همین کتاب به آن اشاره شده است. یکی از محقّقان میان نقش‌آفرینی [[قرآن]] و ویژگی‌های آن، با [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} مقایسه‌ای انجام داده و این همانندی را در ابعادی مختلف از این قرار، [[تبیین]] کرده است: ۱. [[قرآن]] "کتاب [[صامت]]" است و [[علی]] "[[قرآن ناطق]]" است. ۲. [[کتاب]] [[اللّه]]، فرقان است و [[علی]] نیز، ۳. [[قرآن]] بیانگر حقایق است و [[علی]] نیز. ۴. [[قرآن]] [[حق]] است و [[علی]] تبلور [[عینی]] [[حق]]. ۵. [[قرآن]] [[گواه]] [[رسالت]] است و [[علی]] نیز<ref>ر. ک: «مشعل جاوید» محمّد علی مهدوی راد، ص ۷۳ تا ۸۲</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۲۱.</ref>.