قرآن در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[قرآن کریم]]، [[کلام]] [[پروردگار]] است. عین الفاظ [[قرآن]] توسط [[جبرئیل]]، [[فرشته]] [[امین]] [[وحی]]، از جانب [[خداوند]] بر [[قلب]] و زبان [[پیامبر اکرم]]، هم به‌طور اجمالی و یک‌باره و هم به‌طور تفصیلی و در مدت بیست‌وسه سال نازل شد و [[پیامبر]] آن را بر کاتبان [[وحی]] خواند. کاتبان با نظارت دقیق [[پیامبر]] آن را نوشته‌اند و حافظان بسیار آن را حفظ و به‌دفعات [[نقل]] کرده‌اند. [[قرآن کریم]] در [[عصر پیامبر]] مکتوب بوده، ولی مدون نبوده است. [[قرآن]] در سال ۲۸ هجری در [[عصر عثمان]]، تدوین شد. [[قرآن]] در ۱۱۴ سوره از سوره فاتحه تا سوره ناس تدوین شد. [[پیامبر اکرم]] در سال‌های پایانی [[عمر]] خویش در [[حدیث]] معروف و [[متواتر]] [[ثقلین]] از [[قرآن]] و [[اهل بیت]] خویش به‌عنوان دو یادگار گران‌سنگ یاد می‌کند که هرگز از هم جدا نمی‌شوند و [[سعادت]] [[مردمان]] در گروه [[تمسک]] به این دو است. [[مردم]] در سایه هدایت‌های [[قرآنی]] می‌توانند راه [[رستگاری]] را بازیابند. [[شناخت قرآن]]، مبدأ حرکت تکاملی [[انسان]] است. کمالی که از تأثیرپذیری از [[قرآن]] حاصل می‌شود، از راه دیگر در دسترس [[انسان]] قرار نمی‌گیرد. با [[قرآن]] این فرصت حاصل می‌شود که [[انسان]] پایگاه خود را در [[جهان هستی]] و عوالم آن بشناسد و مقصود [[آفرینش]] خود را بداند. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: هنگامی‌ که [[فتنه‌ها]] چون پاره‌های شب تار بر شما [[هجوم]] آورند و موجب گمراهی‌تان شوند، به [[قرآن]] [[پناه]] آورید<ref>ارشاد القلوب، ۱ / ۳۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 636- 637.</ref>.

*توجه به این نکته ضروری است که [[قرآن]] زمانی [[نجات‌بخش]] انسان‌هاست که در متن و بستر [[زندگی]] آن‌ها قرار گیرد و [[انسان‌ها]] در سایه آن به [[شناخت]] و روشن‌بینی دست یابند. بر این اساس، [[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] توجه ویژه‌ای به [[قرآن]] دارد و بر محوریت [[کلام]] [[پروردگار]] تأکید می‌ورزد. حضرتش از نظر [[شناخت]] و [[آگاهی]] از ظاهر و [[باطن]] و تنزیل و [[تأویل قرآن]]، پس از [[پیامبر]]، [[قرآن]] شناس‌ترین بزرگان صدر اول [[اسلام]] است و بزرگان [[مفسران]] چون [[ابن عباس]]، [[علم تفسیر]] را از او فرا گرفته‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 637.</ref>.

==[[امام علی]] {{ع}} و [[قرآن]]==

*[[امام علی]] {{ع}} به‌عنوان تنها کسی که از ابتدا [[اسلام]] در کنار [[پیامبر]] بود، آشناترین فرد با کیفیت [[نزول قرآن]] بر [[پیامبر]] بود تا آن‌جا که خود در این‌باره می‌گوید: [[نور]] [[وحی]] و [[رسالت]] را به چشم خود می‌دیدم و بوی [[نبوت]] را استشمام می‌کردم. هنگامی که [[وحی]] نازل می‌شد من صدای ناله [[شیطان]] را می‌شنیدم. می‌پرسیدم: "یا [[رسول الله]]، این صدای چیست؟" فرمود: "صدای [[شیطان]] است. از این‌که او را بپرستند، نومید شده است. تو هم می‌شنوی هر چه را من می‌شنوم و می‌بینی آنچه را من ‌‎می‌بینم، جز این‌که تو [[پیامبر]] نیستی، ولی تو [[وزیر]] [[منی]] و به راه خیر می‌روی<ref>{{متن حدیث|أَرَى نُورَ الْوَحْيِ وَ الرِّسَالَةِ وَ أَشُمُّ رِيحَ النُّبُوَّةِ، وَ لَقَدْ سَمِعْتُ رَنَّةَ الشَّيْطَانِ حِينَ نَزَلَ الْوَحْيُ عَلَيْهِ (صلی الله علیه وآله)، فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا هَذِهِ الرَّنَّةُ؟ فَقَالَ هَذَا الشَّيْطَانُ قَدْ أَيِسَ مِنْ عِبَادَتِهِ، إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى، إِلَّا أَنَّكَ لَستَ بِنَبِيٍّ وَ لَكِنَّكَ لَوَزِيرٌ، وَ إِنَّكَ لَعَلَى خَيْرٍ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۳</ref>. از این‌رو [[امام]] بر کیفیت [[نزول]] و مسائل آن آشنا بود، چنان‌که خود می‌فرماید: "هیچ آیه‌ای نازل نشد، مگر این‌که می‌دانم در کجا و درباره چه چیزی، در شب یا روز، کوه یا دشت نازل شد."<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 637.</ref>.