<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[اصم در تاریخ اسلامی]]</div>
==مقدمه==
[[ابوبکر عبدالرحمن بن کیسان اصم معتزلی بصری]] وی با [[ابوهذیل علاف معتزلی]] معاصر بود<ref>لسان المیزان ۳/۴۲۷.</ref> و مناظراتی با او داشته است.<ref>طبقات المعتزله ۵۷.</ref> [[ابراهیم بن اسماعیل بن علیه]] از [[شاگردان]] وی به شمار می‌‌رفت. رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را فصیح‌ترین، فقیه‌ترین و باورع‌ترین [[مردم]] دانسته‌اند. <ref>طبقات المفسرین (داوودی) ۱/۲۷۴.</ref>
اصمّ به دسته‌ای از کارهای [[حضرت علی]]{{ع}} ایراد می‌‌گرفت و بعضی از کارهای [[معاویه]] را [[تأیید]] می‌‌کرد.<ref>طبقات المعتزله ۵۷.</ref> همین [[عیب]] او موجب شد تا معتزلیان او را از میان [[مخلصان]] بیرون اندازند.<ref>الفهرست (الندیم) ۲۱۴.</ref> وی همچنین [[معتقد]] بود که [[قرآن]] مخلوق است.<ref>الملل و النحل ۱/۷۶، ضمن احوال جاحظیه.</ref>
برخی از علمای اهل سنت، [[تفسیر]] وی را تفسیر عجیبی دانسته‌اند. از ابوعلی نقل کرده‌اند که گفته: اگر اصم فقط به [[فقه]] و لغت می‌‌پرداخت، بهتر بود.<ref>طبقات المعتزله ۵۷.</ref> با این حال [[ثعلبی]] از تفسیر او در کتاب خود، [[الکشف و البیان]] یاد کرده است.<ref>کشف الظنون ۱/۴۴۳.</ref>
اصم در سال ۲۰۰ و به قولی ۲۰۱ هـ درگذشت و آثار بسیاری از خود به جای گذاشت که عبارت‌اند از: تفسیر القرآن، خلق القرآن، التوحید، الحجة و الرسل، الآی التی تسئل عنه المجبره، البیان عن اسماء الله، جلّ اسمه، افتراق الامة و اختلاف الشیع، الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، الرّد علی هشام فی التشبیه المخلوق الحرکات، الرد علی الملحده الجامع علی الرافضه، الرّد علی المجبرة فی المخلوق، الرّد علی الدهریه، الرّد علی الیهود، الرّد علی المجوس، المعرفه رسائل الأئمة فی العدل، الرّد علی من قال بالسیف، الرد علی اهل الفتوی، الموجز فی الرسل، الرّد علی الزنادقه، معرفة وجوه الکلام، ما دل علیه الکتاب و السنة، صفة الکبائر و صغارها<ref>الفهرست (الندیم) ۲۱۴.</ref> و المقالات فی الاصول<ref> لسان المیزان ۳/۴۲۷.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۴۳۴.</ref>
== جستارهای وابسته ==
*[[تفسیر اصم]]
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
