حدیث دوازده جانشین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\'\'\'\[\[(.*)\]\]\'\'\'(.*)\"\'\'\'(.*)\'\'\'\"(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(255\,\s245\,\s227\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(206\,242\,\s299\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\sn...) |
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
*در این [[روایت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نه تنها [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را به [[خلافت]] بعد از خود معرفی فرمود، بلکه در سخنان دیگری بر [[جانشینان]] [[دوازده‌گانه]] خود این‌گونه تصریح فرمودند: «همواره این [[دین]] تا [[روز رستاخیز]] پایدار است، تا آنکه [[دوازده خلیفه]] بر شما [[حکومت]] کنند که همه از قریش‌اند»<ref>{{متن حدیث|لا یزال الدّین قائما حتّی تقوم السّاعة أو یکون علیکم إثنی عشر خلیفة کلّهم من قریش}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۹ ح ۳۸؛ صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳، ح ۱۸۲۲؛ صحیح مسلم، ج۱۳، ص۲۰۳.</ref> و در [[روایت]] دیگری فرمودند: «[[جانشینان]] من به شماره [[نقبای بنی‌اسرائیل]] دوازده نفرند، همه آنها از [[قریش]] و از [[بنی‌هاشم]] هستند»<ref>{{متن حدیث|یَقُولُ یَکُونُ بَعْدِی مِنَ الْخُلَفَاءِ عِدَّةُ نُقَبَاءِ مُوسَی اثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً کُلُّهُمْ مِنْ قُرَیْش}}؛ بحار الأنوار ج ۳۶ ص ۲۹۸؛ صحیح مسلم، ج۶، ص۲.</ref> و یا در [[روایت]] دیگری فرمودند: پس از من [[دوازده امیر]] خواهد بود، همه از [[قریش]]»<ref>{{متن حدیث|یکون بعدی اثنی عشر امیرا کلّهم من قریش}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۴ ح ۲۰ </ref> و در بعضی [[احادیث]] (همانند [[حدیث]] [[جابر بن عبدالله انصاری]]) [[پیامبر]] این [[دوازده نفر]] را ذکر فرموده است<ref>ر.ک: [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی - محمدی (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref>. | *در این [[روایت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نه تنها [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را به [[خلافت]] بعد از خود معرفی فرمود، بلکه در سخنان دیگری بر [[جانشینان]] [[دوازده‌گانه]] خود این‌گونه تصریح فرمودند: «همواره این [[دین]] تا [[روز رستاخیز]] پایدار است، تا آنکه [[دوازده خلیفه]] بر شما [[حکومت]] کنند که همه از قریش‌اند»<ref>{{متن حدیث|لا یزال الدّین قائما حتّی تقوم السّاعة أو یکون علیکم إثنی عشر خلیفة کلّهم من قریش}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۹ ح ۳۸؛ صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳، ح ۱۸۲۲؛ صحیح مسلم، ج۱۳، ص۲۰۳.</ref> و در [[روایت]] دیگری فرمودند: «[[جانشینان]] من به شماره [[نقبای بنی‌اسرائیل]] دوازده نفرند، همه آنها از [[قریش]] و از [[بنی‌هاشم]] هستند»<ref>{{متن حدیث|یَقُولُ یَکُونُ بَعْدِی مِنَ الْخُلَفَاءِ عِدَّةُ نُقَبَاءِ مُوسَی اثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً کُلُّهُمْ مِنْ قُرَیْش}}؛ بحار الأنوار ج ۳۶ ص ۲۹۸؛ صحیح مسلم، ج۶، ص۲.</ref> و یا در [[روایت]] دیگری فرمودند: پس از من [[دوازده امیر]] خواهد بود، همه از [[قریش]]»<ref>{{متن حدیث|یکون بعدی اثنی عشر امیرا کلّهم من قریش}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۴ ح ۲۰ </ref> و در بعضی [[احادیث]] (همانند [[حدیث]] [[جابر بن عبدالله انصاری]]) [[پیامبر]] این [[دوازده نفر]] را ذکر فرموده است<ref>ر.ک: [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی - محمدی (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref>. | ||
*این [[حدیث]]، با نقل‌های بسیار و طرق گوناگونی که مورد [[تأیید]] [[محدثان]] [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است، هیچ پیامی جز گزارش [[ولایت علی]]{{ع}} و فرزندانش ندارد و تصریحی بر [[خلافت علی]]{{ع}} پس از [[پیامبر]] خداست و نیز تأکیدی بر [[سیاست]] [[عظیم]] و [[استوار]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[تعیین]] آیندۀ [[حاکمیت]] و [[پیشوایی]] [[امت]]<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۰۸.</ref>، همانگونه که گفته شده است: "[[جانشینان]] [[دوازده‌گانه]] جز بر [[دوازده خلیفه]] از [[اهل بیت]] و [[عترت]] [[حضرت]] قابل [[تطبیق]] نیست چنانچه [[تاریخ]] نشان می‌دهد<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۰.</ref>؛ زیرا خلفای نخستین چهار نفر بیش نیستند و خلفای [[بنی‌امیه]] علاوه بر آنکه بیش از دوازده نفرند به جز [[عمر بن عبدالعزیز]] همگی [[ظالم]] بودند و از [[بنی‌هاشم]] نیز محسوب نمی‌شدند، همچنین بر خلفای [[بنی‌عباس]] قابل [[تطبیق]] نیست؛ زیرا تعداد آنها از دوازده افزون است. گذشته از این [[بنی عباس]] به [[آیه مودّت]]<ref>سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> عمل نکردند و [[حدیث کسا]] را نادیده گرفتند؛ بنابراین، [[احادیث]] منحصراً بر [[دوازده امامی]] که از [[اهل بیت]] و [[عترت پیامبر]]{{صل}} بوده‌اند [[تطبیق]] می‌کند؛ زیرا آنها تمام [[فضایل]] [[نفسانی]]، [[علمی]] و [[خانوادگی]] را از جد خود به [[ارث]] برده بودند<ref>ینابیع الموده، ص۴۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی - محمدی (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref> | *این [[حدیث]]، با نقل‌های بسیار و طرق گوناگونی که مورد [[تأیید]] [[محدثان]] [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است، هیچ پیامی جز گزارش [[ولایت علی]]{{ع}} و فرزندانش ندارد و تصریحی بر [[خلافت علی]]{{ع}} پس از [[پیامبر]] خداست و نیز تأکیدی بر [[سیاست]] [[عظیم]] و [[استوار]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[تعیین]] آیندۀ [[حاکمیت]] و [[پیشوایی]] [[امت]]<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۰۸.</ref>، همانگونه که گفته شده است: "[[جانشینان]] [[دوازده‌گانه]] جز بر [[دوازده خلیفه]] از [[اهل بیت]] و [[عترت]] [[حضرت]] قابل [[تطبیق]] نیست چنانچه [[تاریخ]] نشان می‌دهد<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۰.</ref>؛ زیرا خلفای نخستین چهار نفر بیش نیستند و خلفای [[بنی‌امیه]] علاوه بر آنکه بیش از دوازده نفرند به جز [[عمر بن عبدالعزیز]] همگی [[ظالم]] بودند و از [[بنی‌هاشم]] نیز محسوب نمی‌شدند، همچنین بر خلفای [[بنی‌عباس]] قابل [[تطبیق]] نیست؛ زیرا تعداد آنها از دوازده افزون است. گذشته از این [[بنی عباس]] به [[آیه مودّت]]<ref>سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> عمل نکردند و [[حدیث کسا]] را نادیده گرفتند؛ بنابراین، [[احادیث]] منحصراً بر [[دوازده امامی]] که از [[اهل بیت]] و [[عترت پیامبر]]{{صل}} بوده‌اند [[تطبیق]] می‌کند؛ زیرا آنها تمام [[فضایل]] [[نفسانی]]، [[علمی]] و [[خانوادگی]] را از جد خود به [[ارث]] برده بودند<ref>ینابیع الموده، ص۴۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی - محمدی (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۵۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اثبات امامت در حدیث است. دوازده جانشین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: دوازده جانشین در قرآن - دوازده جانشین در حدیث - دوازده جانشین در کلام اسلامی - دوازده جانشین در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطدوازده جانشین
- از جمله احادیث مهم درباره چاره‌اندیشی برای آینده امت اسلام، احادیثی هستند که تعداد جانشینان پیامبر خدا(ص) را مطرح می‌سازند. این احادیث که فراوان نقل شده و با طرق مختلف و در نقل‌های گوناگون و صحیح آمده‌اند نشان می‌دهند که خلفای پیامبر خدا دوازده نفرند[۱].
- در این روایت پیامبر اکرم(ص) نه تنها امیرالمؤمنین(ع) را به خلافت بعد از خود معرفی فرمود، بلکه در سخنان دیگری بر جانشینان دوازده‌گانه خود این‌گونه تصریح فرمودند: «همواره این دین تا روز رستاخیز پایدار است، تا آنکه دوازده خلیفه بر شما حکومت کنند که همه از قریش‌اند»[۲] و در روایت دیگری فرمودند: «جانشینان من به شماره نقبای بنی‌اسرائیل دوازده نفرند، همه آنها از قریش و از بنی‌هاشم هستند»[۳] و یا در روایت دیگری فرمودند: پس از من دوازده امیر خواهد بود، همه از قریش»[۴] و در بعضی احادیث (همانند حدیث جابر بن عبدالله انصاری) پیامبر این دوازده نفر را ذکر فرموده است[۵].
- این حدیث، با نقل‌های بسیار و طرق گوناگونی که مورد تأیید محدثان اهل سنت نیز قرار گرفته است، هیچ پیامی جز گزارش ولایت علی(ع) و فرزندانش ندارد و تصریحی بر خلافت علی(ع) پس از پیامبر خداست و نیز تأکیدی بر سیاست عظیم و استوار پیامبر(ص) در تعیین آیندۀ حاکمیت و پیشوایی امت[۶]، همانگونه که گفته شده است: "جانشینان دوازده‌گانه جز بر دوازده خلیفه از اهل بیت و عترت حضرت قابل تطبیق نیست چنانچه تاریخ نشان می‌دهد[۷]؛ زیرا خلفای نخستین چهار نفر بیش نیستند و خلفای بنی‌امیه علاوه بر آنکه بیش از دوازده نفرند به جز عمر بن عبدالعزیز همگی ظالم بودند و از بنی‌هاشم نیز محسوب نمی‌شدند، همچنین بر خلفای بنی‌عباس قابل تطبیق نیست؛ زیرا تعداد آنها از دوازده افزون است. گذشته از این بنی عباس به آیه مودّت[۸] عمل نکردند و حدیث کسا را نادیده گرفتند؛ بنابراین، احادیث منحصراً بر دوازده امامی که از اهل بیت و عترت پیامبر(ص) بوده‌اند تطبیق می‌کند؛ زیرا آنها تمام فضایل نفسانی، علمی و خانوادگی را از جد خود به ارث برده بودند[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ برای نمونه، ر.ک: صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۱ باب ۳۳ (الناس تبع لقریش والخلافة فی قریش). نیز، ر.ک: المعجم الکبیر، ج ۲، ص ۱۹۵- ۱۹۹ و ۲۳۲، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث: بخش یکم/ فصل پنجم، إحقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱- ۴۸.
- ↑ «لا یزال الدّین قائما حتّی تقوم السّاعة أو یکون علیکم إثنی عشر خلیفة کلّهم من قریش»؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۹ ح ۳۸؛ صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳، ح ۱۸۲۲؛ صحیح مسلم، ج۱۳، ص۲۰۳.
- ↑ «یَقُولُ یَکُونُ بَعْدِی مِنَ الْخُلَفَاءِ عِدَّةُ نُقَبَاءِ مُوسَی اثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً کُلُّهُمْ مِنْ قُرَیْش»؛ بحار الأنوار ج ۳۶ ص ۲۹۸؛ صحیح مسلم، ج۶، ص۲.
- ↑ «یکون بعدی اثنی عشر امیرا کلّهم من قریش»؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۴ ح ۲۰
- ↑ ر.ک: محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۱۹-۱۲۰.
- ↑ ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۸.
- ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۱۰.
- ↑ سوره شوری، آیه ۲۳.
- ↑ ینابیع الموده، ص۴۴۶.
- ↑ ر.ک: محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۱۹-۱۲۰.